Yrijdag 27 December 1895.
Tiende Jaargang No. 531.
Antirevolutionair
Orgaan
i
tl
IN HOC SIGNO VINCES
FEUILLETON.
|ra,
T. BOEKHOVEN.
ur- en
;n, Le-
euken-
annen.
Alle stukken voor «Ie lledaefie kesfemd, Advertentiën eis verdere Administratie franeo toe Ie zenden aan den Uitgever.
Herhaaldelijk is in den laatsten
tijd beweerd, dat onze tegenwoordige
Minister van Binnenlandsche Zaken
eigenlijk meer conservatief is dan
liberaalen dit niet zonder reden.
In vroegere jaren had hij, zooals
men dat noemde, meer geavanceerde
begrippen, en scheen het zelfs niet
geheel ondenkbaar, dat hij nog eens
de aanvoerder der radicalen zou
worden. Doch in den laatsten tijd
wordt hij meer gezocht door de
behoudzieken, en zijn kieswetsont-
werp draagt dan ook veel meer de
trekken van het conservatisme dan
van het vooruitstrevend liberalisme
op het gelaat.
Natuurlijk ontkent de heer van
Houten, als het hem in de Kamer
gezegd of gevraagd wordt, zoo beslist
mogelijk, dat. hij achteruit is gegaan,
en zijn liberale plannen voor een
groot deel, zoo niet geheel, heeft
laten varen. Maar uit welke feiten
dan wel de frisch-liberalen gezindheid
des Ministers blijkt, is moeielijk te
zeggen.
Zich liberaal noemen, is gemak
kelijk genoeg. Maar als van die
liberaliteit niet de vrucht is, dat
men eenerzijds voor zichzelf een va3t
werkprogram durft opstellen, en dat
men anderzijds de verschillende par
tijen in den lande op haar eigen
standpunt eert en met mildheid be
jegent, och wat beduidt dan zulk
een naam
Eens wist de liberale partij goed
wat zij wilde, en was zij rijk aan
invloed. Het was in de dagen, toen
Thorbeoke haar bezielde en aanvoer
de. Deze geniale leider was in staat,
door de Grondwet van '48 een ge-
heelen ommekeer in den politieken
toestand te bewerkstelligen in ver
schillende organieke wetten, waar
onder die tot regeling van het kies
recht, de gemeentewet, en de pro
vinciale wet, ontwikkelde hij nader
zijne denkbeelden, en zij, die aan
de beginselen van Groen van Prin-
sterer geen kennis hadden, maar
toch ook niet met verstoktheid ge
hecht waren aan de oude toestanden,
schaarden zich allen rondom zijn
persoon.
Maar helaas, met Thorbecke'sdoid
begon de kwijning der liberale par
tij, en, gelijk de Hollander dezer
dagen herinnerde, schreef Minister
Cappeijne in 1875, dat de meeste
liberalen conservatieven waren (in
dien tijd.) Ook is het er sedert '75
nog niet veel beter op geworden.
Door middel van de „Liberale Unie'1
heett men wel gepoogd om de liberale
partij te organiseeren maar als het
op handelen aankomt, als er een
degelijk progam moet gesteld wor
den, dan loopen velen, die eerst
een groot woord voerden, hard weg,
om eerst dan weer terug te keeren,
als er uiting te geven is aan het
„anticlericalisme." Er zijn, ja, man
nen, die beslist vooruit willen; b.v
de heeren Kerkwijk, Tak van Poort
vliet en Veegens ook de heer Goe
man Borgesius somwijlen doch de
meerderheid is traag en partijzuch-
tig meer bedacht op het in handen
houden van de macht dan op het
daarstellen van hetere wetten voor
de burgerij.
En wat den heer van Houten
aangaat, hij geeft in den laatsten
tijd al zeer weinig teekenen van
doordringend, reformeerend liberaal
leven. Terecht heeft men gezegd,
dat als Thorbecke thans nog leefde,
hij den heer van Houten wel onder
zijne tegenstanders zou moeten re
kenen.
Hoe lang nu deze Minister nog
aan het bewind zal blijven, is na
tuurlijk op dit oogenblik niet te zeg
gen maar al i3 het ook kort,
waar zooveel behoefte is aan door
tasten op wetgevend gebied, worden
onze nationale toestanden elk jaar
meer zorgwekkend, zoolang het werk
niet beter opschiet.
Mindelijk terug.
li
Xj1
IEL
kt.
ikkelen
an het
Ik verknjg-
Itenbrugge
|ri>.
s Koningh.
la Yliog.
luis.
teren.
|z.
edereode.
1895.
Ilollevoetsluis
Isluis.
amis.
Mlendam.
|am.
uitgedrukt
Waterstaat to
oorm. 5 uur
lam,
am
IlS.
fm. 5,30 uur
agen 6,30.
kg 25 Dec
MG.
is
8,15 uur,
nm.i,—
lm. 1,uur
pi KL."
lm.
prg,4,30uu
6,30
brdag, Vrij-
1.1,15 rui',
ten dienst
1 géén dienst
UIS
11 r K X naar
ld® plaatsen
III."
de tijd
b uur
V2
p3
do tyd
uur
>,04 en 11,10
I min na he*
It vertrek uit
Inhage, Am-
■van Holland
Inbaar. Voor
psterdam en
el «lig.
jk mogelijk
J H.P.v d.
ÖNieuwesluiij
[ie t® Vlaar-
mm m wmmmmm sa m
raisii mmwm
Deze Courant verschjnt eiken Vrijdag.
Abonnementsprijs per driemaanden franco per post 50 Cent.
Amerika bij vooruitbetaling 3,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
UITGEVER:
Advertentiën van 1 5 regels 50 Cent elke regel meer 10 cent en 3/2 maal.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en 4/3 maal.
Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan
Advertentiën worden ingewacht tot Donderdagmorgen 10 uur.
vojlb&EREW mmi AAJ&IHE.
Dreigt er een oorlog in hot verschiet,
tussohen lüa'Iéti&BSje en de Ameri-
kaansche Unie? Geen ernsiig staatsman
maakt or zich nog benauwd over; rt is
het bl iff iu van twee groote hondeD, die
eens willen laten hooreu wie de diepste
basstem heeft, maar geen van beide van
zins zijn om te bijten. Da een wil trach
ten den ander te overblaffen dat is al.
Tenmins e, zoo beschouwt men het
geval nog noden. Hiermee is natuurlijk
niet gezegd, dit. door bijkomende omstan
digheden de zaak geen ernstiger wen
ding zou kunnen nemen. Vooralsnog
vertrouwt mm ec iter dat John Bullen.
Broeder Jonathanals ze elkaar eens term
n de oogen gekeken hebben, wel weer
edor hun eigm weg zullen gaan, zon
der de vuisten gebruikt te hebben.
Hot Amerikaausche huis van afge
vaardigden heeft met algemeene stem
men het voorstel aangenomen, waarbij
president Cleveland gemachtigd wordt
ecne comissie te benoemen voor het vast
stellen der grens van Venezuela; daar
voor is een som
willigd.
De Unie gaat dus onderzoeken, of
Engeland dan wel Venezuela gelijk heeft.
Men kan vragen wat de Unie toch met
dit geschil uitstaande heeft? Daarop diene
allereerst ten antwoord, dat president
Crespo steun heeft gezocht bij het gou
vernement te Washington. Maar overi-
van 100,000 dollars be-
4. Hoofdstuk I.
Vissers laatste hoop was op de geboorte
van het kind gevestigden toen bat
eindelijk ter wereld kwam, en hij het
tengere, kleine meisje in de armen hield,
kustte hij haar onstuimig, als verwachtte
hij alles van dat pas ontluikende leven.
Maria ook was zeer blij met hare dochter,
en voorspelde reeds dat zij eenmaal zeer
schoon zou zijn. De liefdevolle zorgen
van haar echtgenoot troffen haar daarbij
oprecht, en zij nam zich in stilte voor
nog alleen voor hem en voor het kind
televen; maar toen de krachten weder
keerden, werd zij het spoedig moede
halve nachten met het zwakke wezentje
op te moeten zijn, en haalde zij Visser
over haar eene kindermeid te laten huren.
Daarop werd het wederom lente, en keer
den de eigenaars van den Lagen hof
terugcr werden nieuwe feesten op touw
gezettwee of driemaal weigerde zij er
aan deel te nemen, totdat zij zich over
reden liet door de zekerheid dat zoowel
de meid als Visser bij Keeltje bleven
en dat zij dus uitstekend verzorgd zou
zijn en het leven van vroeger begon
opnieuw.
Dit was nu twee jaar geleden, en
Visser behield geen enkele verwachting
van de toekomst meer. Hij arbeidde
zonder rust te nemen voort, en zorgde
i
steeds nieuwen letterkundigen arbeid
in voorraad te hebben, maar ofschoon
hij hiermede ongeveer zeshonderd gulden
per jaar verdiende, bleek het niet toerei
kend om de uitgaven van zijn gezin te
bestrijden. Maria leefde enkel voor hare
genoegens, zoolang bet goede seizoen
duurde, en des winters was zij veel
afwezig, of zocht zij haar tijd op allerlei
onzinnige wijze te doodeD, nu eens met
het kind spelende, alsof zij het aanbad,
dan weder nauwelijks naar Keeltje
omziende, ofschoon de kleine niemand
liever had dan haar. Zij was nu sedert
twee dagen op den Lagenhofgelogeerd,
waar een groot avondfeest moest plaats
hebben, en had geen afscheid van haar
man genomen, omdat hij haar op stren
gen toon gezegd had, dat zij thuis
behoorde te blijven, aangezien het kind
zwaar verkouden was, en men nooit kon
weten wat daaruit voort zou vloeien.
Zij voelde zeer goed dat hij gelijk had,
maar zocht zichzelve op te dringen, dat
hij slechts op middelen zon, om haar in
hare liefste wenschen te dwarsboomen,
en dan, zij voelde zich zoozeer gestreeld
door de bewondering, welke Wouter
van O verwater voor haar aan den dag
legde. Visser scheen niet eens meer
te bespeuren dat zij mooi was, terwijl
haar jonge, wereldsche buurman geen
gelegenheid liet voorbijgaan, om het haar
te zeggen. Hij had nu weer zjn eigon
rijpaard voor haar afgericht, zijne zusters
hadden haar geholpen eene amazone te
vervaardigen van een stuk donkerblauw
laken, dat zij voor „een prikje" had
gekocht, en zij zou eindelijk haar droom
vervuld zien, door de bosschen te kunnen
galoppeeren, en hare vriendinnen overal
op haar wandelritten te vergezellen.
Zij wist wel dat Visser weer nieuwe
aanmerkingen zou liooren op hare hou
ding als predikantsvrouw maar kon zj
zich storen aan de verouderde begrippen
der dorpelingen? Iu Engeland was men
reeds vrj wat wjzer, daar mochten de
leeraars zelf zich vermaken zooveel zj
willen met paavdr jden, tennis spelen en
zelfs dansen.
Moest zj, omdat zij toevallig op Keder-
landschen bodem geboren was, een kluize
naarsleven leiden Dat kon toch niemand
van haar eischen. Z j had eene groote tout
begaan met Visser te huwen maar bet
was geen misdaad geweest en zj behoefde
er niet levenslang voor te boeten, door het
bestaan van een kluizenaar te deelen.
Eu zj was vertrokken, na Keeltje aan
het hart te hebben gedrukt.
Visser had over dit allesnagedacht, en
ook over zijne verwarde geldzaken. Menig
maal had hj tot zichzelven gezegd, dat h j
aan dezenonhoudbarentoestand een einde
moest maken, dat hij het verplieht was
tegenover zijn kind. Maar kon hj Maria
openl jk schandvlekken, door in de bladen
te vragen dat men haar geen crediet meer
schenken zou En zoolang h j dat niet
deed, bleef alles bij betzelfde, neen verer
gerde alles nog, want zj kocht telkens
gens zou, ook zonder dat, de Unie allicht
haar stem hebben verheven, want te
Washington geldt nu eenmaal de Mon-
roe-leer, volgens welke America to the
Americans behoort, en dus Europa in
Amerikaansche aangelegenheden geen
iota te zeggen heeft.
Maar de Britsehe, Spaansche, Portu-
geesehe, Fransche en Kederlandsche ko
loniën dan? Ja, die zijn er nu eenmaal;
maar geen duim gronds tot gebiedsver-
grooting wordt haar gegund en juist
omdat nu Engeland verdacht wordt van
geniepige annexatie-plannen ten koste
van Venezuela, komt de Regeering der
Unie, die zich verbeeldt voor heel Koord
en Zuid-Amerika, den internationalen
politiedienst te mogen of te moeten
waarnemen, tusscheubeide, om do repu
bliek Venezuela tegen de aanspraken
van Brittanje in bescherming te ne
men.
Het conflict over de grensregeling is,
gelijk men weet, al zeer oud en toen
nu, eenige maanden geleden, een troep
Engelschen op betwist terrein door de
Venezuelanen we. den aangevallen, eisehte
Engeland daarvoor schadevergoeding en
genoegdoening. Aan dien eisch werd
echter niet aanstonds voldaan, wjl Ve
nezuela beweerde dat de Engelschen
zonder verlof op Venezuelaansch terrein
waren gekomen; terwjl Fngeland daar
entegen volhield, dat de Venezeulanen
zich verstout hadden, de Engelschen
op Engelsch grondgebied te molestee-
ren.
Zóó hing dan het betreurenswaardig
incident alweder onmiddeljk samen met
het grensconflict. Engeland riep zjn ge
zant terug en zond ten slotte een ulti
matum, waarvan de juiste tekst nog niet
recht bekend is, doch waaraan Crespo,
sterk omdat hj de regeering der Unie
in den rug heeft, in elk geval onder
werping weigerde. Cleveland liet inmid
dels zjn minister Olney door Bayard,
den Amerikaanschen gezant te Londen
aan lord Salisoury een scheidsgerecht
voorstellen; en het ware wellicht ver
standig van den markies geweest, deze
gelegenheid voor een minneljke schik
king niet ongebruikt te laten.
Bicll minder van verdragen kan dan juist
van Brother Jonathandie altjd een
hoog woord voerde en zich nu weer als
censor opwerpt in een zaak, die hem
allerminst aangaat, want Monroe's theorie
is allerminst een internationaal tractaat
en behoeft dus door Europa of door En
geland niet erkend te worden. Diensvol
gens heeft Engeland dan ook het arbi
trage-voorstel verworpen.
Mag men Daily News gelooven, dan
heeft de Engelsche premier aan de mo
gendheden twee voorstellen gedaan in
zake l^iarliye, en wel dezeden Sultan
afzetten of een Europeesche controle in
Anatolië instellen. Rusland en Frankrijk
hebben volgens het blad, de voorstellen
van de hand gewezen maar u èl ver
klaarde de regeering in Petersburg zich
bereid, om alleen te handelen, in opdracht
van Europa.
We vermoeden, dat John Bull, die
Rusland niet vertrouwt, hier niet in zal
kunnen komen. Ondertusschen is het voor
Salisbury minder aangenaam dat h j echec
lijdt met zijn voorstellen, precies als Go-
luchowsky vroeger, 't Bljkt hoe langer
hoe meer, dat de Engelschen het hoogste
woord in de Oostersche quaestie niet meer
voeren kunnen.
Op Creta moet het verzet tegen de
Turken voortdurend grooter afmetingen
aannemen. De Porte zou daarom van
plan zjn nog 10 bataljons naar het
eiland te zenden, maar gebeurt dit,
dan, beweert men, zal een groote cri
sis, ofrewel opstand, ontwjfelbaar uit
breken.
Bij de voortzetting van het debat over
het voorstel der Sl4?lgIsc?Bac socia
listen, om het ontwerp tot reorganisatie
der strjdkrachten onmiddelljk bij de
Kamer in te dienen, kwam het gisteren
tot een heftige woordenwisseling tusschen
den minister van oorlog, generaal Bras-
sine, en den socialistischen afgevaardigde
Defnet.
Deze liet zich als volgt uit: „Ik zie
in de comedie, die door de rechterzjde
wordt gespeeld, eenige overeenkomst met
de Jourberies de Scapin. Ook hier is
iemand, die ter willo van zijn meester
opnieuw op rekening, en vermeerderde
daardoor slechts zjne zorgen. Het was
zoover gekomen, dat hj nauwel jks meer
in de naburige stad komen durfde, uit
vrees de winkeliers te zien, wier vorderin
gen hij nog onmogelijk had kurmen vol
doen. Waar moest dit alles op eindigen
Hij stond daar nog, in smartelijk
gepeins verzonken, toen een luide angst
kreet hem deed opschrikken.
„Keeltje!" prevelde hij sidderend, en
snelde op de deur toe. Zijn kind was zjne
eenige vreugde maar somtjd's, als hj de
dreigende wolken zag, die zich 'al dichter
en dichter boven hun aller toekomst
samenpakten, wenschte hij dat zjn doch
tertje nooit geboren ware, dat hij alleen
had mogen bij ven, om onder de schuld
der lichtzinnige vrouw en moeder te
ljden.
In de gang ontmoette hj de kindermeid,
die zich als eene wanhoopige aanstelde.
„O dominee riep zj uit, „red ons, of
alles is verloren. Het kind was benauwd,
ik heb het petroleum-toestel aangestoken,
om er een pap op klaar te maken, en het
is omgevallen, ik weet zelf niet meer hoe,
vlak bj het bedje, alles staat in vlam
Bleek als een doode, stormde de jonge
man haar voorbij hj hoorde de kleine
gillen, en elk dier smarttonen drong hem
als een dolk in het hartmaar Goddank
Keeltje leetde nogofschoon het bedje in
vuur stond, rukte hij haar ongedeerd uit
de vlammen weg en gaf haar aan de beven
de dienstbode over.
„Breng baar naar mijne slaapkamer,"
sprak hj snel, „en breng haar tot bedaren.
Ik moet hier bij ven om to zien wat er nog
te redden valt."
„Zal ik niet liever om hulp roepen P"
„Keen, neen, zorg voor het kind
Keeltje voor alles Ga, zj mag dit schouw
spel niet langer aanzien
En een dekentje om de kleine keenwer-
pende, duwde hj haar de deur uit. Daarop
begon hj uit al zjne macht de klimmende
verwoestingen tegen te gaan. Al wat hij
slechts onder zjn bereik kon vinden wierp
hj op da vlammen om deze uit te dooven
het brandende bedje hief hj op en slinger
de het door het raam naar buiten in den
tuin. Geen kwartier was er verkopen, of
alle gevaar was voorb j maar zjne kleede
ren waren verschroeid en zjne handen
een en al wond.
„Zal ik den dokter halen vroeg de
inmiddels toegesnelde keukenmeid, eene
oude, trouwe ziel, die hem reeds voor zjn
huweljk had gediend, en Maria om hare
harteloosheid verfoeide.
„Keen, Mienfje, morgen kan ik nog
altjd zien," antwoordde hij, met van pijn
verwrongen gelaat, „tracht mj nu maarte
verbinden. Het zal wel vanzelf genezen.
Ik dank den Hemel dat het kind er zoo
goed afkwam."
Mienfje haalde oude linnen lappen en
olie maar de arme handen zagen er zóó
schrikwekkend uit, dat de moed haar
ontzonk en Visser gedwongen was ze zelf
te omwikkelen. Wordt vervolgd.)
T
