Yrijdag|5|JuliJ 1895.
Tiende Jaargang No. 506.
jLntirevo lutionair
Orgaan
Bill mjmÊW
IN HOC SIGN O VINCES
T. BOEKHOVEN.
Abonnementsprijs per drie maanden franco per post 50 Cent.
Amerika bij vooruitbetaling f 3,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
uitgever:
SOMMESjSmiJH.
Alle stukken voor «Je Redactie bestemd, Advertentiën esa ventere Administratie franco toe Se zenden aan «Jen Uitgever.
liieswet-Van Mouten.
De langverwachte kieswet van
Minister Van Iiouten is jl. week
bij do Tweede Kamer ingekomen
en haar inhoud werd Dinsdag in den
namiddag bekend.
Ten einde zijnen lezers er een
zoo helder mogelijk inzicht van te
geven, heeft het Gentrum de uit
den aard der zaak altijd ietwat moei
lijk te lezen wetsformulieren in meer
verstaanbaar Hollandsch overgezet.
Vanzelf zijn daarbij aan het blad
enkele losse bemerkingen uit de pen
gevloeid als vervolg van den voor-
loopigen indruk en de overzet
ting met de losse opmerkingen vin
den hier een plaats.
Wie zijn kiezers?
1°. Alle mannelijke Nederlanders,
die in het laatstverloopen dienst
jaar in een der directe belastingen
zijn aangeslagen. Deze belastingen
zijn: grondbelasting, personeele be
lasting, vermogens- en bedrijfsbe
lasting. Voor het kiezersschap we
gens grondbelasting moet de aanslag
minstens 1 bedragenvoor de an
dere belastingen is iedere aanslag
goed, mits men op 1 Februari niets
meer tij den ontvanger schuldig is.
Hier past men het beginsel toe
geen geld, geen kiezer. Bij de hui
dige kieswet gelden alleen die aan
slagen (van het personeel), waarop
geen remissie valt, en voorts in de
grondbelasting de aanslagen van ƒ10
af. Bij de thans voorgestelde kies
wet is het niet duidelijk of, ingeval
de nieuwe wet op het personeel
wordt aangenomen, de geheel kwijt
gescholden aanslag (wegens het be
zit van 8 of meer kinderen) toch
voor een aanslag geldt. Verder zijn
kiezers
2°. alle niet-aangeslagene zoo huis
vaders als commensaals, die op 1
Februari 6 maanden eenzelfde wo
ning hebben bewoond, mits deze
(naar gelang der gemeente) ƒ1.—
tot 2,50 aan weekhuur waard is;
of wel zoo als eigenaar of huurder
een vaartuig bewonen van minstens
30 ton inhoud
3°. allen niet-aangeslagenen en
niet-afzonderlijk wonenden, die op
1 Februari minstens 13 maanden
achtereen bij eenzelfden patroon of
instelling in dienstbetrekking of func
tie zijn en aan kost, inwoning en salaris
samen een inkomen genieten van min
stens 275 tot ƒ550 (naar gelang
van de gemeente);
4°.'alle gepensionneerden tot ge
lijk bedrag en naar dezelfde gemeen
te-lijsten
5°. allen die niet in de voor
gaande categorieën vallen maar in het
bezit zijn van ƒ100 nomiaal op het
'Grootboek of 50 op de Rijkspost
spaarbank
6°. allen die na afgelegd examen
in het bezit zijn geraakt van een di
ploma voor benoembaarheid tot eeni-
ge openbare betrekking, ambt, be
roep of bedrijf.
Men heeft alzoo verschillende cate
gorieën van kiezerscensus-kiezers,
woning-kiezers, commensaal-kiezers,
varende kiezers, inwonende beambten-
kiezers, huisbedienden-kiezers, ge-
pensionneerden-kiezers grootboek
kiezers, spaarbank-kiezers en capaci-
teits-kiezers. Voor allen komt echter
in aanmerking
De leeftijd.
Deze is bepaald op 25 jaar in
plaats van 23. Dit corretiefje tegen
overrompeling door de jeugd heeft
echter weinig te beduiden of liever,
het schijnt geheel overbodig. Immers,
bij de huidige wet waren er in 1894
slechts 387 kiezers van 23 en 754
van 24 jaar. Waarschijnlijk zou dus
het aantal „onbezonnen" kiezers van
23 en 24 jaar bij de nieuwe wet
over het geheele land niet veel meer
bedragen dan 2500 op 600.000 in
het geheel.
Kiezersteelt
door te hooge aangifte in de vermo
gens- en bedrijfsbelastingen wordt
zooveel mogelijk tegengegaan, door
dien valsche aangifte de aanspraak
doet vervallenhierdoor wordt te
gelijkertijd te lage aangifte met ver
lies van kiesrecht gestraft, wat te
bezien staat of het wel geoorloofd is.
Aangifte voor het kiezerschap
is onnoodig voor de censuskiezers.
Voor hen zorgt de ontvanger, zoo
als het ook nu geschied. De niet-
aangeslagenen, de commensaals en
varende kiezers moeten zich éénmaal
aangeven, hun verdere levensloop
wordt door de administratie bijge
houden, wat wel een heele corvée
zal blijken. De in een dienstwoning
gevestigde beambten of bij andere
in dienstbetrekking zijnde kiezers
moeten zich telkens aangevendit
zal ook wel het geval moeten zijn
met de kapitalisten van het Groot
boek en van de Rijkspostspaarbank.
De tabellen
waarop de gemeenten zijn geplaatst
tot onderscheiding van de huurwaar
de der woning van de commensaals
en van de salarissen der beambten
en dienstbare kiezers, komen onge
veer overeen met die in de voorge
stelde wet op de personeele belas
ting; wordt deze verworpen, dan
blijft de tabel in de kieswet toch
van kracht. Beide wetten zijn daar
door echter niet van elkaar, wijl bij
de bestaande wet op het personeel
de aangeslagen heel anders geregeld
zijn dan bij de nieuw voorgestelde.
Deze influenceert op een veel groo-
ter getal aangeslagenen en derhalve
ook op het
Aantal Kiezers.
Hoe groot dit bij de nieuwe kies
wet zijn zal, is zelfs niet bij raming
op te geven. Het hierbovengenoem-
de cijfer van 600.000 onderstel
de de bestaande personeel-wet. Daar
bij toch zijn aangeslagen 561.000
personen, terwijl voorts zijn aange
slagen in de grondbelasting (1890)
van af 1.— ongeveer 408.000
mannen, in de vermogensbelasting
7 O O
55.000 en in de bedrijfsbelasting
205.000. Yan 1 Aüg. 1892/93
hadden 3551 meerderjarige mannen
100 op het Grootboek, terwijl
van 1 Jan. 1892/93 bijna 28,000
het vereischte bedrag van 50 op
de Rijkspostspaarbank hadden. Ter
loops zij hier aangemerkt, dat wij
nog maar volstrekt niet begrijpen,
waarom alleen deze vormen van klein
bezit moeten worden vastgehouden.
Noch het Grootboek noch de Rijks
postspaarbank heeft zulk een protec
tie noodig. Het persisteeren hierbij
schijnt niets anders dan een oüman-
netjesachtige hoofdigheid. Wat de
cijfers betreft, is het duidelijk, dat
zij over van het vermoedelijk aantal
kiezers niets zeggen. Men telle ze
vooral niet bij elkaar opwant de
meesten dekken elkaar. Men mag
alleen aannemen, dat met de perso
neele aanslagen van nu onge
veer alle in de voorgestelde kie-
zers-categorieen worden begrepen. In
elk geval berust het cijfer van
600.000, dat men reeds bij de hui
dige belastingwet krijgen zou, op
een zeer verdedigbare gissing. Het
nieuw-voorgestelde personeel ver
meerdert de aanslagen wellicht aan
zienlijk, dus ook het aantal kiezers.
Hier zegt de Regeering Geef mij
meer aanslagen en ik geef u meer
kiezers.
Reclames
worden niet meer behandeld door
den Gemeenteraad, maar door B. en
W. en in plaats van de rechtbank
komt het kantongerecht.
Het Couloir-stelsel
heeft de heer Yan Houten van zijn
voorganger overgenomen, evenals het
systeem voor het
Stellen der candidaten.
Deze kunnen alleen als zoodanig
in aanmerking komen, wanneer zij
door 50 kiezers of namens een er
kende kiesvereeniging in hun district
aan den Voorzitter van bet stem
bureau vooraf zijn opgegeven. Een
zeer groot gemak in districten, waar
geen strijd is of in geval van een
formaliteits-verkiezing. Wanneer de
candidaat 50 bekende voorstanders
heeft en er is geen tegen-candidaat
geproclameerd, dan behoeven slechts
een paar buren van het stembureau
op hem te gaan stemmen en de rest
kan thuis blijven zonder dat de
candidaat over minachting behoeft te
klagen. Yoor menig plattelandsdistrict
is dit een uitkomst, maar het stelsel
is in flagranten strijd met het ge
dwongen stemmen door alle hens.
Kiesdistricten.
Ook hierin wordt de wet -Tak in
hoofdzaak gevolgd. Amsterdam wordt
met het geannexeerde deel van Nieu-
wer-Amstel 9 districten, Rotterdam
5, Utrecht 2, 's Gravenhage met
Scheveningen 3. Aan Groningen al
leen heeft de heer Van Houten het
land gekregenhij behoudt enkel
de stad en maakt van de rest een
nieuw district Hoogezand.
Ziedaar in hoofdtrekken de nieuwe
kieswet. Stippen wij alleen nog aan,
dat de Regeering als haar
o O
Voornemens
te kennen heeft gegeven, om de
hoofdkiesdistricten voor de Provin
ciale Staten, waar meer dan 5
plaatsen tegelijk te vervullen zijn,
te splitsen en om alle gemeenten
boven 15.000 voor Raadsverkiezin
gen ook te splitsen, zullen de thans
bestaande meervoudige districten
echter worden verdeeld en wel Am
sterdam in 9, Rotterdam in 5 en
's Gravenhage in 3 districten.
De Raadsverkiezingen
zijn wat de kiezers betreft, bij deze
kieswet reeds geregeld. De Gemeen
telijke kiezers zijn dezelfde als de
census-kiezers voor Kamer en Staten,
en bovendien ook zij, die in de
plaatselijke directe belastingen zijn
aangeslagen voor f 1 tot ƒ2.50, ook
weer naar gelang van de gemeente.
Yóor deze laatsten is het voldaan
hebben der belasting evenzeer nood
zakelijk.
Uit de Pers.
VOEittJEREN OER AARDE.
mm m mmmmimi ia m
Deze Courant verschijnt eiken "Vrijdag.
Advertentiën van 1 5 regels 50 Cent elke regel meer 10 cent en 3/2 maal.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en k/3 maal.
Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan
Advertentiën worden ingewacht tot Donderdagmiddag 12 uur.
HET ONTWERP-KIESWET.
Een jaar plus een maand na het op
treden van het Kabinet-Roël, is de kies
wet dan toch ingekomen.
Niet te vlug, maar ook niet zoo laat,
dat over te pijnlijke vertraging bittere
klacht kan vallen.
Het ontwerp zelf, voor zooveel er van
bekend werd, heeft ongetwijfeld punten
waardoor het zich aanbeveelt.
Want wel staat het principieel even
beslist tegenover onze antirevolutionaire
beginselen als dat van den vorigen Mi
nister Takmaar dit neemt niet weg,
dat het, evenals dit ontwerp, niet den
stempel van het conservatief-bekrompene
draagt.
Toch stuit de antirevolutionair reeds
bij het lezen van Artikel 1 op een hoogst
ernstig bezwaarDe koppeling van kies
recht aan belastingde oude, fatale kies
wet-zonde, waartegen we steeds gerea
geerd hebben.
Die koppeling maakt, om eenzijdig
heid te vermijden, het stelsel van dit
ontwerp zoo uiterst ingewikkeld, dat
het alle merk van eenvoudigheid
mist.
Ook dwingt die koppeling tot altoos
bedenkelijke classificatiën van gemeen
ten.
En niet minder tot altoos gevaarlijke,
wijl willekeurige, schalen van geldelijke
berekeningen, die zooveel kwaad kunnen
stichten.
Reeds nu kan dan ook gezegden dit
is het ernstigste bezwaar voor de toekomst
of dit ontwerp wet worde of niet, het
helpt ons niet af, niet voor altijd af, van de
electorale guaestie.
Het geeft niet de fiyiale oplossing.
Standaard.)
Met de fameuse Chineesche leening, die
een poosje geleden reeds zoo goed als
gesloten heette, onder waarborg van Rus
land, vlot het niet erg. De Pranschen
zouden het geld voorschieten, maar Rus
land zou borg blijven voor rente en aflos
sing en zich op zijn beurt schadeloos stel
len ten koste van eenige Chineesche
concessies in Mantsjoerije.
De wereld stond eerst verbaasd over
dezen fijnen diplomatieken zet van Rus
land, ongeëvenaard sedert Beaconsfield's
aankoop van Cyprus en van Ismaëls
Suez-aandeelen Jawel maar de reke
ning was buiten den waard gemaaktde
Chineezen-zelve waren er ook nog, en deze
blijken klaarwakker geweest te zijn Toen
de Duitsche ambassadeur prins Radolin
te St.-Petersburg aan prins Labanof, den
nieuwen Russischen minister van Buiten-
landsche Zaken, om opheldering over
Ruslands garantie vroeg, kreeg hij van
dezen ten antwoord, dat hem, Labanof,
van zoodanige garantie niets bekend was
"Wat was er gebeurd, dat een streep
trok door de fraaie rekening, die de Russi
sche regeering al had opgemaakt Ziehier
wat dienaangaande gemeld wordt
China verdeelt zijn schuld liever onder
alle landen van Europa, dan dat het zich
verplichtingen maakt tegenover een of
twee mogendheden, welke ook. De regee
ring te Peking weet veel te goed, dat de
Europeesche mogendheden het nooit eens
zullen worden, en dat er veel minder kans
bestaat op een gemeenschappelijk optreden
van die allen, om het te dwingen zijn
financieele verplichtingen na te leven, dan
op een samenwerking van Frankrijk en
Rusland in deze.
China zou dus trachten op de internatio
nale markt terecht te komen, en dat met
één groote leening, om geheel zijn schuld
in eens te kunnen afdoen. De door Rus
land en Frankrijk aangeboden leening zou
enkel strekken om een spoedige ontrui
ming van de provincie Liaotung door de
Japanneezen te verkrijgen, en China
moest, ongerekend de concessiën aan
Rusland, ook reeds zijn invoerrechten
verpandenzoodat er voor een latere
groote leening tot af betaling der geheele
oorlogsschatting weinig kans van slagen
meer zou wezen. Het, „Hemelsche Rijk"
wil daarom liever in eens een kolossale
leening sluiten om al zijn schulden af te
betalen, en daartoe wil het niet enkel de
Beurs van Parijs onder garantie van Rus
land aanspreken, maar alle Beurzen van
Europa en Amerike tegelijk, onder garan
tie van de eigen Chineesche douane
rechten.
Loopt dit inderdaad zoo, dan zou Rus
land weinig genoegen beleven van zijn
„fijnen zet;" maar juist om die reden is
het niet te denken, dat de regeering in
Petersburg China zoo spoedig en gemak
kelijk los zal laten. Het zal misschien zelfs
raadzaam zijn, om vooralsnog niet veel
geloof te schenken aan alle geruchten en
mededeelingen over het mislukken der
leening. Er zijn moeilijkheden dat is wel
zeker. China schrikt terug voor de reeds
verleende vergunning tot het bouwen van
een zuiderlijn van den Siberischen spoor
weg naar Niut-Chang. En de Russische
financiërs meenen daarin den invloed van
Brittanje, gesteund door Duitschland, te
bespeuren. Maar het Russische ministerie
van financiën moet vast overtuigd zijn,
dat het alle, ook de grootste, moeilijkheden
zal kunnen overwinnen.
Er is dus veel kans, dat de Russische
regeering nog wel tot een schikking zal
weten te komen. Yolgens den correspon
dent der Frankf Zeit. te Berlijn is daar
van het mislukken der onderhandelingen
nog niets bekend.
De Kamer van BleSgië heeft gisteren
te midden van zeer heftige tooneelen, door
de socialisten veroorzaakt, de beraadsla
gingen ten einde gebracht over de voor-
