slsdijk.
JRST
in Koperwaren.
Vrijdag 21 September 1894.
Negende Jaargang No. 4M.
Antirevolutionair
Orgaan
1
HAARDEN,
:pen
Mappij,
in HOC SIGNO VINCES
FEUILLETON.
'tl, smaak
)el IN
rringmachines
^machines,
rerktuigen,
A CHIN EH,
nfjders,
brekers,
mies,
IZKl.
YS
'm
)e dienst
}15
OOt-1
T.BO EK HOVEN.
Aflvertentiën van 1 5 regels 50 Cent elke regel meer 10 cent en :i/2 maal.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en V3 maal.
Bienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Alle JuKEtfü voor de Redactie bestemd. Advertentiën en verdere Administratie franco toe te seisden aass den Uitgever.
lie Schoolstrijd opge
lost
Somtijds hoort men tegenwoordig
over den schoolstrijd spreken, alsof
hij reeds ware opgelost, en bedoeld
is dan natuurlijk opgelost in politie-
ken zin, zoodat nu alle staatspar
tijen vrede kunnen hebben met de
bestaande regeling van het schoolwe
zen, nl. in zooverre de overheid
daarin de hand heeft. Want in zijn
geheel genomen, en dus met inbegrip
van de particuliere bemoeiing en de
paedagogie zou het zoo dwaas mo
gelijk zijn om van oplossing te ge
wagen onder een natie met verschil
lende godsdienstige gezindheden. Het
is toch klaar als de dag, dat de
schoolstrijd ten nauwste samenhangt
met de taak der opvoeding, en der
halve met geheel den levensstrijd
want wat de menschen later zijn
zullen in de maatschappij, ol zij daar
al of niet iets zullen beteekenen, of
zij daar het rechte gebruik van hun
verstand, kennis,karakter en wils
kracht zullen openbaren, en in welke
richting zij zullen leven en arbeiden,
het hangt grootendeels af van het
onderwijs en de opvoeding welke zij
genieten. Zoolang er dus onder de
landszonen verschil bestaat over den
oorsprong, het wezen, de roeping en
de toekomst des menschen, even zoo
lang blijft er ook een school- ol
onderwijsstrijd voortduren.
Maar wij bedoelen nu den poli
tieleen schoolstrijd, en ook dan is het
een groote dwaling, en getuigt het
van een schromelijke oppervlakkig-
HET GESTOLEN KIND.
het sterfbed van een
goochelaar.
heid, als men denkt, dat onze volks
vertegenwoordigers er mede gereed
zouden zijn, en dat er op wetgevend
gebied niet nog zeer groote veran
deringen zouden moeten plaatsgrijpen.
Neen, reeds alleen wat het lager
onderwijs betreft, is er nog zeer veel
te verbeteren, eer alle partijen wet
telijk gelijk opdeelen. Het beginsel
van rechtsgelijkheid, in de kleine
rijkssubsidie en in de verplichtend
gemaakte schoolgeldheffing neerge
legd, moet zijn wasdom en uitbrei
ding nog erlangen. Vooral bij school-
bouw en ten opzichte van de oplei
ding en de examens der onderwijzers
is er nog een veel te groote bevoor
rechting van die burgers, welke de
opvoeding der volksjeugd alleen op
het aardsche leven willen gericht
zien, en die een onderwijs begeeren,
dat in strijd is met Gods Woord.
Er is thans aan hen, die hiermede
geen genoegen kunnen nemen, om
dat zij zulk een ouderwijs ook voor
het aardsche leven noodlottig achten,
slechts een „Caimans" gegeven, zoo
als een bevriend orgaan onlangs zeide,
d. w. z. een pijn- en strijd-stillend
middel, waardoor er ruimte kwaw
om ook andere dringende politieke
vraagstukken te kunnen behandelen,
zonder daarbij van oogenblik tot 00-
genblik geprikkeld te worden door
den netel van het gevoel van on
recht, .den christenen op schoolgebied
aangedaan.
Een Caimans," een pijnbedarend,
een voor het oogenblik bevredigend
middel was dus de schoolswether-
ziening van minister Mackay geens
zins een beëindiging van den kamp.
Dit zeggen wij ook vooral met het
oog op het middelbaar en het hooger
onderwijs. Daaraan wordt maar al te
weinig gedacht. Het is alsof de re
geling van het onderwijs op de hoo-
gere trappen van minder belang en
invloed geacht wordt voor de ver
kondiging der Nederlandsche burgers.
En toch behoeft men naar die hoogere
stukken van het schoolwezen slechts
even te verwijzen, om het voor ieder,
die zien wil, duidelijk te maken, dat
een groot deel onzer natie met het
middelbaar en hooger onderwijs, door
de overheid verstrekt, stelselmatig
verdrukt wordt.
Gelijk het in een menschelijk
lichaam is, zoo bestaat het ook on
der eene natiealle leden hebben
niet dezelfde werkzaamheid te ver
vullen er zijn gewichtiger lichaams-
deelen, en ook minder gewichtige,
edeler, fijner bewerktuigde, en min
der edele, minder sierlijke.
Nu is het wrel waar, dat - in aan-
tal de meeste landgenooten slechts
lager onderwijs ontvangen. Doch daar
staat tegenover, dat èn direct èn in
direct verreweg de meeste invloed
op geheel de natie uitgaat ,van hen,
die na het lagere ook middelbaar en
hooger onderwijs hebben genoten.
Of zijn niet onze groote handelaars
en fabrikanten, de mannen van onze
geldmarkt en scheepvaart, onze ro
manschrijvers en journalisten en
kunstbeoefenaars voor een groot deel
op de nu sedert dertig jaren bestaande
middelbare scholen gevormd En dat
nu deze invloedrijke lieden bij het
stellen en naleven der oeconomische
(maatschappelijke) wetten zoo weinig
of geen rekening houden met de ze
delijke wetten, eenmaal door God
gegeven in Zijn Woord dat daardoor
zooveel hort en stootdat er zooveel
ellende en bitterheid is, en onrust
broeit tusschon de mannen van het
kapitaal en de dagloonerewaar komt
het andere vandaan dan hieruit, dat
zij op de hoogere burgerscholen en
op de polytechnische school aldoor
meeningen en stelsels hebben inge
zogen, die geheel buiten het licht
des Bijbels zijn ^verzonnen, even alsof
de mensch de wereld kon inrichten
naar zijn zin en naar zijn verstand
En is niet nog veel verreikender
en dieper doordringend do invloed
van hen, die aan de hoogeseholen
wetenschappelijk worden gevormd
Het moet al weer worden toegestemd,
hun aantal is vergelijkenderwijze ge
sproken, niet groot. Doch zij zijn
het, die de maatschappelijke toestan
den tot op den bodem leeren door
schouwen, on die de hefboomen leeren
kennen, waarmede die toestanden na
korteren of langeren tijd worden om
gewend. Ach, wraarom staan zooveel
eenvoudige burgertjes, die wel gevoe
len, dat de loop der sociale zaken
niet goed is, bitter verlegen tegeno
ver do wetenschappelijk ontwikkelde
toongevers, ofschoon zij soms volop
gezond verstand bezitten Immers
alleen hierdoor, dat men aan eene
academie leert denken, oordeelen en
redeneerenleert zijn verstand op
een doelmatige en vruchtbare manier
te gebruiken. Ja, hierdoor gebeurt
het gedurig, dat de geleerden, als
zij met niet-geleerden eene zaak te
beslechten hebben, slag op slag over
winnen, niettegenstaande de wapens
der eenvoudige lieden onvergelijkelijk
veel beter zijn. liet hapert dan alleen
hier maar aan, dat deze hun wapens
niet recht hebben leeren gebruiken.
Vandaar ook de verwondering, als
in eene volksvergadering van betee-
kenis de kleine, eenvoudigen man
zijn geleerden tegenstander zóó weet
te antwoorden, dat hij hem kennelijk
treft, hem op redeneerfouten betrapt,
en alzoo voor ieders besef zijn be
toog verijdeld. Want gewoonlijk gaat
het vlak andersom, en overwint de
geleerde, de wetenschappelijk op
gekweekte woordvoerder met groote
gemakkelijkheid den nJJ-opgeleerde,
ook al heeft hij het grootste ongelijk,
omdat door den ongeleerde te veel
woorden en te weinig richting aan
zijn woorden gegeven wordt. De we
tenschappelijk gevormde neemt dan,
zooals men dat noemt, „een loopje"
met hem do groote massa hoorders
geeft den hooger geplaatste gelijk;
maar de zaak zelve, waar het om gaat.
is er menigmaal slecht door gediend.
Maar als men n.u bedenkt, dat al
die vormelijke kracht door de heeren
van de openbare hoogeseholen, op
een weinig uitzondering na, misbruikt
wordt om ons christenvolk in dm
hoek te praten, en een glimp van
betrouwbaarheid te geven aan theo
rieën, die, omdat zij buiten Gods
Woord en de werkelijkheid van het
leven gaan, slechts op teleurstelling
kunnen uitloopen, als de menschen
I. HQEVENAAES VAN LITH, Botterdam, Hoofdadres: Binnenrotte 137,
»ll
mn.
Vie drankmisbruik,
b kanker der samen-
ing, wenscht te be
lden, make gebruik
|rig maakt van alcoho-
TUS, Jeiisiusstr. 41,
ts.
en is buitengewoon
jrootten en prijzen,
ïogelijke
VEER.
fflakkee en Goedereede
delharnis en Dolle voetslui*
nm. 2 uur.
haar Hellevoetsluis
juur en nm, 3 uur.
naar Middelharnis
en nm. 4 uur.
naar Stellendam
jn nm. 4,30 uur,
J Amaterdamsche tijd.
den Waterstaat
F. L. ORTT.
)RÜITGAMG.
naar Rotterdam,
)en Dinsdag voorm. 5 uur
naar Rotterdam,
,45 ure.
naar Rotterdam,
1,30 ure.
I
liar Stellendam,
ar Am8terdamsche tjjd.
londerdag 4 October.
>ELHARNIS.
en Dinsdag vm. 5,uur.
Donderdag vm. 6,uur.
en Zaterd g vm. 6,30 uur.
Jn Dinsdag nm. 2,uur
)verige dagen nm. 3 uur*
en Donderdag 27 Sept#
KU\EMI\ü.
Mid delharnis
|J8,15 uur
ïm 3,-*- uur
18 October
BORREL.
en Dinsdag vm 4,86 uur
an Zaterdag vm 6,uur
Dinsdag, 1,45 Donderdag
2,45 uur
LLE V OETSLUIS
VLAARDINGEJÏ naar
ischen liggende plaatsen
rsa,
ARDINGEV 111
Mei 1894;
oorbelioutlen.
DINGEN
er treinenj
Locale tjjd
6,05 uur
12,03
7,23
het Station
ETSLÜIS
Locale tjjd
7,52 uur
3,50
9,10
ongeveer 30 min na hot
min na het vertrek uit
AARTJES
Gravenhage, Amsterdam,
ek van Holland zijn bij
:rijgbaar Yoor Militairen
>n Helder
loopend geldig.
1 zoo b'llijk mogeljjk
de agenten: HJ P v d
1NSVELD, Nieuwesluia
de Directie te Vlaar-
DE DIRECTEUR
mm m mmimais
Deze Courant verschijnt eiken Yrijdag.
Abonnementsprijs per drie maanden franco per post. 50 Cent.
Amerika bij vooruitbetaling f 3,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
UITGEVER:
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan
Advertentiën worden ingewacht tot Donderdagmiddag- 12 uur.
11.) X.
„Ik bedoel, lieve papa, dat hij mij goed voedde
en kleedde en"
„En leerde met valsche sleutels kasten te ope
nen; bij bankiers inbreken, den dommen hoop
te bedriegen [met allerlei goochelspel, waarvan
gij zelf wel wist, dat het al te maal dwaasheid
was," zoo vnlde papa aan.
„O zeker, zeker, papa. Maar zoo bedoel ik het
niet. De man won daar nu eenmaal zijn brood
meê, en hij zelf zag in die levenswijze geen
zonde."
„En zei bij zelf niet: ik heb tegen lichf en
beter weten aan gezondigd?"
Aldus Bprekende waren zij het huis van den
bankier genaderd en schelden aan de huisdeur.
„Gij hebt wèl gedaan, dat ge zoo spoedig ge
komen zijt," zei de bankier, „als ge tot morgen
gewacht hadt, waart ge waarschijnlijk te laat
gekomen, 't Is zeer zorgelijk met Thomas; ik
heb hem gisterenavond laat nog bezocht."
„'t Is reeds alles gedaan, waarde neef; wij
komen juiBt vandaar. Hij heeft reeds den laatsten
adem uitgeblazen."
1 ft
„En gij hebt hem niet gesproken?"
„O, ja. Hij beeft nog gezegd wat bij op bet
hart bad."
Onder een kop koffie en eenige andere verkwik
kingen voor het l.'chaam, virhaakïe nu de ban
kier wat hij was te weten gekomen van Thomas
leven, deels uit zijn eigen woord, deels uit rre-
dedeelingen van den kastelein.
Zijn halsbrekende toeren veroorzaakten de
bloedbraking, welke zijn dood tengevolge had.
Reeds het geheele najaar was hij sukkelend
geweest. Toen had hij ook getracht tijding in te
winnen van zijn ouden vader, die in Duitsohland
woonde, en met wien hij sedert jaren niet op
een goeden voet stond. Zelf had hij hem in
vijftien jaren niet geschreven. Ilij had zich tegen
den zin zijner ouders bij een kermistroep aan
gesloten; leêglooper en luiaard als hij was, soheen
hem dit een gemakkelijke kostwinning. Zijne
moeder had hij sedert nog eenmaal ,jn het ge
heim gozien; want zijn vader wilde hem
zoolang hij goochelaar was niet meer in huis
ontvangen. De teedere moedor kon evenwel niet
rustig sterven zonder hem nog eenmaal gezien
en gewaarschuwd te hebben. Die waarschuwing
was treffend geweest, maar Thomas had zijn hart
verhard en getracht haar te vergeten. Frederik
had hem zoo aangetrokken hij had dit aan
den ouden hoer bekend omdat hij sprekend
geleek op een broertje v n hem, dat van Frede-
riks leeftijd was, toen hij het huis verliet. Ook
hadden de woorden, die de oude heer gesproken
had, toen hij met Frederik heenging en den
bezembinder zoo ernstig waarschuwde, hem een
oogenblik aan het nadenken gebracht; maar ook
zij werden vergeten en het oude loven voortge
zet tot nu de dood het kwam stuiten.
„Heeft hij nog bericht van zijn vader gehad?"
vroeg Fiederik.
„Ik geloof het niet. Hij heeft het mij ten
minste niet verhaald."
Met verbazing hoorde nu ook do oude hoer
wat Frederik hem mededeelde aangaande Thomas
en het voorgevallene op den kruisweg.
„Zoo is zijn geweten dan toch eindelijk open
gegaan; doch hij kwam niet tot b:rouw," zei de
bankier. „Maar gij, mijn jonge vriend, liebt
duizend redenen, om God te danken, die u te
midden van zooveel gevaren en verleiding be
waarde en nu ook in die treurige zaak de volle
waarheid aan het licht deed treden. Wederstaat
den duivel, en hij zal van u vlieden, zegt de
Schrift. Geloof niet, dat gij zijne listen en aan
vechtingen ontloopen zijt, al weet gij nu, dat
hij hetjniet persoonlijk was, die u9aansprak op den
kruisweg. De geheelo wereld ligt in het booze,
en wij worden opgeroepen, om on£e zielen weg
te dragen als een buit, en gered te worden van
dit verkeerd geslacht. Juist op den kruisweg, op
den waren kruisweg, waar men Jezus leert lief
hebben en ontmoeten, vallen do booze geesten op
ons aan. John Bunyan heeft dit in zijne „Chris-
tcnieis" figuurlijk en zeer duidelijk voorgesteld.
Gods voorzienige liefde heeft zooveel aan u ge
daan, mooht gjj u nu ook eens geheel aan haar
-overgeven."
„Dat is het dagelijksche gebod van mijne
vrouw en mij," antwoordde de kapitein in Fre-
deriks plaats, terwijl deze moeite had zijne tranen
te weerhouden.
„En wat zal er in de maatschappij van onzen
Frederik worden? Heeft hij lust in den militaren
stand? vioeg de oude mevrouw.
Hij moet nu eerst maar goed leeren, mevrouw
Hij is in de studio zoo ver achteruit," merkte
zijn vader op. „In ieder geval hoop ik dat hij
een goed krijgsknecht van Jezus Christus wor
den zal,"
De oude heer knikte met het hoofd en het
was al weder hoog tr'd om naar bed te gaan.
Nu was het de beurt van Frederik om wakker
te blijven. Het was hem onmogelijk dat sterfbed
te vergoten. Nogmaals ging door zijne gedachten
al wat hij van dezen goochelaar wist, zoowel bij
eigen ervaring als door hetgeen hem verhaald
was in die avondure. En van den goochelaar
rezen zijne gedachten op naar God en diens
rechtvaardige vierschaar. 'tWas hem, als stond
hij zelf ook daar. Als zou ook over hem het
vonnis worden uitgesproken. O wat al schuld
en zonden! Welk een langen lijst van allerlei
verkeerdheden, die hij schier vergeten was
maar neen, zijn geweten hielp hom getrouw
herdenken en onthouden. Hoe bar.g werd liet
den armen jonkman Hij j koer do zich om en
om op het bed, piet zweet brak hem uit. Als
gij eens sterven moest nog in dezen nacht, klonk
het daarbinnen. Eensklaps sprong hij liet bed
uit, wierp zich op do knieën en smeekte God
om genade en geen recht.
„Het bloed van Jezus Clirietus,Gods
Zoon, reinigt ons van alle zonden."Zoo
klonk het op eenmaal in zijn hart. Die \voorden
had zijn papa aan den stervenden Thomas toe
geroepen; liij had liet duidelijk gehoord. Thomas
had er het hoo.d van geschud. Hij begeerde dat
bloed niet, verwierp het, meende niet meer te
kunnen behouden worden- Anders ging het Fre
derik. Hij wèl. Hem kwam dit verlossend en
schulduitdelgend bloed thans zeer begeerlijk
voor. Meer dan ooit begreep hij de noodzakelijk
heid daarvan ook tot verlossing van zijne ziel,
on in vurige gebeden gingen zijne verzuchtingon
op, dat toch dat bloed over hemkwame.
Zoo vond hij ruBt, ging weder te beden viel
in een zoeten slaap. Reeds was het dag toen
papa hem wekte. Deze zag nog de tranen in
zijne oogen on vermoeddo wel dat er iets met
Frederik was gebeurd in dien nacht. Hij was
echter verstandig genoeg om or niet naar to
vragen.
Eerst toen Frederik bij moeder kwam moest
hij heel zijn hart ontlasten, en toen erkende
deze met innige dankbaarheid, dat hot nu haar
kind ernst was geworden met het heil zijner
ziel en de behoefte aan den Heiland.
Die keus bleef onborouwclijk. De toclit naar
Arnhem enjliet sterfbed van den goochelaar waren
onvergotelijk voor F rederik, terwijl de nacht op
den kruisweg zijne beteekenis voor hem verlo
ren had.
Binnenrotte AO en
3e Eombardstraat 15.
Schoenfabriek Lederhandel.
I. Hoevenaars van Litli.
Binnenrotte 4S en
3e Eombardstraat 43.
Schoenmagazijn. En gros Export.
I. Hoevenaars van Litli.
Binnenrotte 131 en
Oppert 146.
Schoenmagazijn.
I. Hoevenaars van Lith.
Sehledanischedljk 86.
Schoen magazij n
I. Hoevenaars van Lith.
v. d. Bulnstraat 49.
Schoenmagazijn.
1. Hoevenaars van Lith.
Amsterdam. Oaniels Stalpertstraat 66.
Schoenmagazijn.
I. Hoevenaars van Lith.
Hoogstraat 396.
Schoenmagazijn.
J. Hoevenaars van Lith.
ISaamstraat 54.
Schoenmagazij n
J. Hoevenaars van Lith.
EÜElimZEE, Poststraat C 11®.
Schoenmagazijn.
I. Hoevenaars van Lith.
ELLEJIEET. (Eiland Schounei!.)
Schoenmagazijn.
I. Hoevenaars van Lith.