mm ii iiü mm Yrijdag 30 Maart 1894. Negende Jaargang No. 439. Orgaan Antirevo lu tionair IN HOC SIGNO VINCES t TBOEKHOVEN SOJtt.Ai ELS Si 1JMi. FEUILLETON. Jodenvervolging in Rusland, Dynamietgruwelen. DE VERST00TENEN Alle stukken voor de Redactie bestemd, Advertentiën en verdere Administratie franco toe te zenden aan den Uitg-ever. De verkiezingen. De op 10 April e.k. te houden verkiezingen zijn voor het partij gevoel (dit woord in een goeden zin genomen) verre van aangenaam, want het gewone partij-verband zal ditmaal bijna niet gelden. Immers, bij deze oproeping hebben de kiezers allereerst en schier uitsluitend te vragenhoe denken de candidaten over Minister Tak's kieswet? zijn zij voor finale uitbreiding van het kiesrecht nu reeds, en dus zonder beperking door den census, door de grootte der woning of door de schrijf proef En hieromtrent kunnen de kiezers elkaar niet binden, maar moet ieder naar zijn overtuiging stemmen op den man, van wien hij weet, dat hij dezelfde overtuiging heeft, ook al rust deze bij den candidaat op een anderen grond dan bij den kie zer. Slechts in die districten, waar men zeker is, dat men de overwin ning kan behalen met een candidaat, die behalve in zake het kiesrecht ook in de algemeene politiek onze geestverwant mag heeten, is het ge raden om op een man van onze eigen partij te stemmenin de andere districten zal het 't verstandigst zijn terstond op den (in de algemeene politiek) anders gezinden candidaat over te gaan, als hij op het stuk van de kieswet maar onze gevoelens voorstaat. Van lang niet alle thans afgetreden Kamerleden is met juistheid bekend, hoe zij over Minister Tak's ontwerp denken. Sommige zullen zich dus nader moeten verklaren. Er zijn er verscheidene, die meenen, dat Tak's opvatting van art. 80 der Grondwet onjuist is. Deze kunnen ditmaal niet gekozen worden door hen, die met ons van oordeel zijn, dat 's Ministers ontwerp volstrekt niet buiten de per ken der Grondwet treedt. De Grond wet toch eischt alleen kenteekenen van geschiktheid en maatschappelij- ken welstand." Nu, deze uitdrukkin gen zijn zoo rekbaar mogelijk. Want wie kan zeggen waar de geschikt heid en de welstand ophouden Als er slechts ééne laag burgers wordt uitgesloten, kan men, als men er maar toe genegen is, alle andere lagen in den kiezerskring opnemen. Maar op die genegenheid komt het dan ook aan Slechts een korte tijd van beraad rest ons. Overwege dus ieder spoedig wat hem te doen staat. Reeds Vrijdag 30 April komt te Utrecht de Deputaten-vergadering bijeen. Wij raden den voorzitters en den meer werkenden leden onzer kies ver eenigingen zeer aan om die vergadering bij te wonen. Wellicht zal men daar een formule stellen, waaraan alle candidaten kunnen wor den getoetst. Overigens vatte men de zaak nuch ter en eenvoudig, waar en waardig op. Het gaat ditmaal niet om de knapste en ervarenste en meest sym pathieke figuren naar de Kamer te zenden;! maar om dezulken af te ft vaardigen, die beslist onze kiesrecht overtuiging voorstaan. Als eenmaal de kieswet gewijzigd is, moet er toch weer een andere Kamer op den grond slag van het nieuwe kiesrecht gekozen worden, en eerst dan komt weer de algemeene keur te pas. Ditmaal heb ben de kiezers hoofdzakelijk over 's lands toestand en in verband daar mede over hot al of niet noodzake lijke van finale kiesrecht-uitbreiding te beslissen. Dit werk ga rustig toe. Men valle een ander niet om zijn inzicht lastig, maar ieder zoeke zelf naar eene vaste meening. Een tiental jaren geleden hoorde men telkens van aanslagen op het leven van gekroonde hoofden. In schier alle landen van Europa sloop die booze toeleg rond. Doch de po gingen werden tijdelijk gestaakt. Thans echter komt dat helsche werk weer in anderen vorm op, en hebben de anarchisten het niet meer alleen op de gekroonde hoof den, maar op geheel de kapitalisti sche maatschappij voorzien. Waar dat heen moet, is Gods alleen bekend, en er valt zoo goed als niets tegen te doen. Wie toch zal voorkomen, dat de menschen in den vorm van doosjes of mandjes ontplof bare stoffen bij zich dragen, die straks als moord werktuigen dienst kunnen doèn. Ook de terechtstelling der moordenaars schijnt geen vat meer te hebben op het gevoel van sommige andere belhamels, en meer en meer schijnen de anarchisten over heel de wereld hun verbindingen te zoeken. Nau welijks was het hoofd van Vaillant (den bomwerper in den Franschen Senaat) gevallen, of een andere boos wicht wierp een bom in een der koffiehuizen, met het treurig gevolg, dat verscheidene personen ernstig gewond weiden En tegelijkertijd werden de rijken te New-York door biljetten aan hun woningen met den dood bedreigd. Onmenschelijk," monsterachtig' noemde men in vroegere dagen zulke bedrijvenmaar zie, als nu in een kort tijdsbestek vele menschen toonen van diezelfde kwade gezindheid te zijnals zij zich in verschillende w^relddeelen openbaren, moet het dan nog „onmenschelijk" heeten? Of zou hier ook te pas komen de beschrijving, die Gods eeuwig, onfeilbaar Woord van de natuurlijke menschen geeft (Rom. 3: 14—16): „Welker mond is vol van vervloe king en bitterheidhunne voeten zijn snel om bloed te vergieten vernieling en ellendigheid is in hunne wegen." Och, weet ge wat het geval is? God de Heere heeft langen t tijd die boosheid opgebonden en getemperd, en Hij alleen is machtig om het ook thans weer te doen. Hij kan Zijn schrik in de gewetens laten terugkeeren. Maar anders, als God niet genadiglijk tusschenbeide komt, dan gaat het beschavingsvernis meer en meer van bet volk af, en wordt de ongerechtigheid in volgroeiden toestand openbaar. De aanleiding moge gelegen zijn in de voor menigeen zoo kommervolle maatschappelijke toestanden, de wortel van de heer- schende boosheid zit in het hart der stervelingen, en wie anders dan God alleen zal daar de teugels slaan. Och, of men-dit bekende, enden Heere aanliep als een waterstroom om Zijn ontfermingen af te smeeken. Met eenig ander middel zal 't nooit gaan. De maatschappij heeft zich als het ware vastgewerkt. De moderne hervormers gaven wel vcor, dat de verstandsontwikkeling allen gelukkig zou maken, doch de uit komst is, dat geen enkele stand vrede of rust kent. Men beloofde „gelijk heid" en op het einde der 19e eeuw is het contrast tusschen rijken en armen zoo schril en zoo nijpend geworden, dat de wrevel en nijd als bij den dag toenemen, en men niet langer in twijfel trekt öf er straks ook nog feller uitbarstingen van woede en vernielzucht zullen gezien worden, maar alleen vraagt, hoe lang ze nog zullen weg blijven. Mocht God nog een kracht tot bezinning en tot beraming van duur zame (d. w. z. andere dan politie-) middelen onder het menschdom ne- derzenden, opdat eenerzijds de in richting der maatschappij verbeterd werd, en er anderzijds weer plaats kwam voor de werking van zedelijke invloeden. Wordt vervolgd.) Deze Courant verschijnt eiken Yrijdag. Abonnementsprijs per driemaanden franco per post 50 Cent. Amerika bijvooruitbetaling f 3,50 per jaar. Afzonderlijke nummers 5 Cent. UITGEVER: Advertentiën van 1 5 regels 50 Cent elke regel meer 10 cent en 3/2 maal. Boekaankondiging 5 Cent per regel en 4/3 maal. Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing. Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan Advertentiën worden ingewacht tot Donderdagmiddag 12 uur. 38.) OF DE HOOFDSTUK XI. EEN VREESELIJKE PAASCH- NACHT. De Meimaand van het jaar 1891 was aangebroken de winter was bovenmate streng geweest en had nog den aftocht niet geblazeneen dikke laag sneeuw be dekte de straten van Moskou, en het vroor, dat het kraakte. Hoe fel echter de kou ook wezen mocht, ditmaal was zij niet in staat de menschen af te schrikken en in huis te doen blijven, want het was de vooravond van het Paaschfeest, en dan spoedt iedereen in de groote Tsarenstad zich naar de kerk, om daar getuige te zijn van de plechtige inzegening der Paaschkoeken, en geduldig te wachten op de aankondi ging van den priester: „Hij is opge staan." Een ontzaglijke menschenmassa had zich al spoedig verzameld in de groo te kathedraal van het Kremlin, en nog voordurend stroomde de menigte toe, zoodat er wel evenveel menschen bui ten de kerk stonden als er binnen wa len allen in eerbiedige houding met een Landende kaars in de hand, waardoor huizen in den omtrek spookachtig verlicht werden. Alle standen waren vertegenwoordigd; jonge dames, dicht in haar warme mantels gehuld, naast oude vrouwen, huiverend van koude door gebrek aan voldoende kleeding eerwaardige pelgrims, met golvend wit haar en ondeugende straatjongens, die al hun best deden om de guitige ge zichten in een ernstige plooi te zetten welgedane kooplieden, wien het blijk baar moeite kostte zoolang stil te staan, en geduldige boeren met lange baarden in deemoedige afwachting van de dingen, die komen zouden. Wij zien daar ook Jurg, de gewezen boekhouder van den heer Strelitz; de laatste had twee jaar tevoren, beschul digd van medewerking met de nihilis ten, Moskou in overhaasting moeten veriaten, van welke omstandigheid Jurg gebruik gemaakt had, om tegen spot prijs eigenaar der fabriek te worden. In zijne nabijheid staat Rolf, zijn waardige vriend, die voor zaken in Moskou en bij hem gelogeerd is. Ook dezen was het gelukt zich ten koste van anderen te verrijken. Na zijn ver trek uit Archangel was hij in kennis gekomen met een Joodsch graanhan delaar, in wiens vertrouwen hij zich wist in te dringen, en die gevestigd was even buiten Wilna. In zijn angst om van daar verdreven te worden, toen hij vernam, hoe willekeurig de Meiwetten menigmaal uitgelegd en toe gepast werden, en in aanmerking ne mende, dat hij daar was komen wonen slechts eenige dagen voor de uitvaar di- ging er van, besloot hij eindelijk de zaak op naam van Rolf te laten zet ten, waarvoor deze een onderkandsche verklaring teekende, dat de ander wet tige eigenaar was. Natuurlijk genoot Rolf hierdoor voordeelen, waarmee hij zich eenigen tijd tevreden scheen te stellen. Doch langzamerhand begon hij te handelen, als ware hij niet eigenaar in naam, maar inderdaad, en hij ein digde met zich in 't volle bezit te stel len van huis en goederen, terwjjl de Israëliet niet in staat was zich recht te verschaffen. Zonder bestaan en van zijne bezitting beroofd, had Rolf hem onder smaad en hoon laten vertrekken. Dacht hij hieraan wellicht, toen zijn loerende blik onrustig van den een naar den ander dwaalde, en sloeg hij de oogen eensklaps neer, omdat zijn geweten sprak? Wij weten het niet, doch zien de blik ken van een tamelijk bejaard persoon, een deftig koopman naar het schijnt, strak op hem gevestigdhet is de heer Petrowitsch uit Archangel, die den gewetenloozen boekhouder van Nathan Waiscovitz heeft herkend. Naast dezen staat een jong edelman, wien hij nu en dan eenige woorden toefluistert, en in wien wij Nicolaï, den ons bekenden neef van Alexandro- witsch herkennen. Hij was met hem in kennis gekomen door zijn zwager, dok ter Scheidel, die zich sedert vijf jaar on geveer niet meer in Moskou bevond. De lezer zal zich herinneren, dat hij in het huisje van den fabrieksarbeider Tambolof vermoedens opvatte, die hem tot het besluit brachten, den heer Stre litz te gaan waarschuwen voor zijn boekhouder. Dit voornemen had hij echter niet ten uitvoer kunnen brengen, want dienzelfden nacht werd hij van zijn bed gelicht, en vervolgens naar Ai- changel gevoerd, waar hij sedert dien tijd vertoefde. Het eenige, wat men hem ten laste had kunnen leggen, was zijn vrijmoedig getuigenis voor Chris tus, en dit had aanleiding gegeven tot zijne verwijdering naar een meer afge legen gedeelte van het rijk. Een huis zoeking had niets aan 't licht gebracht, wat bezwarend voor hem wezen kon, het boekje van Jurg had hij juist ver brand, gelijk wij weten waarom hij nog al vrijheid genoot, hoewel steeds onder politietoezicht. Langen tijd had den zijne vrienden niet geweten, waar hij zich bevond, totdat de heer Petro witsch, bij zijn jaarlijks bezoek in Mos kou, tijding van hem bracht aan Nico laï en aan Benjamin Waiscovitz. Eerst genoemde nam weinig deel aan hetgeen er in het prachtige kerkgebouw voor viel. Hij was er slechts heengegaan op verlangen zijns vaders; hij zelf gevoel de reeds lang het ledige van al dat godsdienstig vertoon, en zijn hart smachtte naar iets, waarin bij bevredi ging zou kunnen vinden. Onwillekeu rig dwaalden zijne gedachten naar Alexandrowitsch, die zich op datoogen- blik in Berlijn bevond, en diens laatste woorden, vóór zijn vertrek tot hem ge richt, kwamen hem weer te binnen Geloof mij Nicolaï, geen voldoening zult gij ooit kunnen vinden dan bij Jezus alleen. Hij schenkt een vrede, die alle verstand te boven gaat." Lang dacht hij hierover na, totdat opeens het slaan der groote torenklok, die het middernachtelijk uur aankondig de, hem uit zijne mijmeringen deed op schrikken. Het gefluister om hem heen had opgehoudenhet gegons der duizende stemmen in en rondom het kerkgebouw was overgegaan in een diep stilzwijgen. Daar begon de klok van de „Groote Ivan" te luiden, en dit was het sein, waarop alle klokken in geheel Moskou opeens hun vroolijk gelui deden vernemen. Oorverdoovend was al dat gebom en getjingel, waar- tusschen zich nog het gebulder van zware kanonschoten mengde. Nu namen de plechtigheden eerst recht een aan vang, maar\ ook iets anders begon waardoor zich angst en schrik ver spreidde onder een deel der bevolking, dat ook het Paaschfeest dacht te vieren, doch op geheel andere wijze en niet ter eeve van den opgestanen Heiland. De meesten van hen hadden zich reeds ter rust begeven, en al werden som migen ook uit hun slaap opg. wekt, toen al dat gebom en gebulder los barstte, weldra waren zij teruggekeerd in het land der droomen, zonder in 't minst te vermoeden, welk een vreeselijke tijding zij zouden vernemen, eer de mor gen aanbrak.

Krantenbank Zeeland

Maas- en Scheldebode | 1894 | | pagina 1