Ï1IUJ1 fflS IDMILMÜSM lij ZKKBÏÏ!
Vrijdag 16 Februari 1894.
Achtste Jaargang No. 433
Antirevo lutionair
Orgaan
IN HOC SIGNO VINCES
FEUILLETON.
DE VERSTOOTENUN
Jodenvervolging in Rusland.
T BOEKHOVEN
Deze Couraet verschijnt eiken Yrijdag.
Abonnementsprijs per driemaanden franco per post 50 Gent.
Amerika bijveoruitbetaling f 3,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
uitgever:
SOMJfiELSMJMi.
Advertentiën yan 1 5 regels 50 Cent elke regel meer 10 cent en 'ij,1 maal.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en maal.
Bienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Alle stukken voor de Redactie bestemd, Advertentiën en verdere Administratie franco toe te zenden aan den IJifg-ever.
Het nieuwe kieswet-
ontwerp grewüzig'd.
Eindelijk zal eerstdaags, na een
lange pauze, die reeds vanai Augustus
des vorigen jaars loopt, de openbare
beraadslaging over minister Tak's
kiesrechtregeling hervat worden. In
aanmerking genomen, dat er ook
nog wel een lange redeneering zal vol
gen over twee andere ontwerpen, met
de uitoefening van het kiesrecht in
verband staande (het invullen der
biljetten in het stemlokaal, het stellen
van officiëele candidaten door ten
minste 50 kiezers, opening van de
bussen nog op den zelfden dag van de
verkiezingen voorts de splitsing der
groote steden in enkelvoudige distric-
Iten), is het nog vrij twijfelachtig of
men vóór het Pinkster-recès met een
en ander gereed zal zijn, cn of deze
zaak niet nog een goed stuk van de
anders lange zomervacantie van de
heeren volksrepresentanten zal op-
eischen. Men zou in dat geval slechts
even vóór het voorgestelde tijdstip van
invoering (1 Jan. 1895) de wetten
in het Staatsblad kunnen zetten.
Intusschen mag opgemerkt, dat de
heer Tak door de nu in zijn ontwerp
aangebrachte wijzigingen de verdere
behandeling wel wat vereenvoudigd
heeft. Tot dusver was het groote strui
kelblok, het gevoelen van sommige
staatslied en, dat de Minister geen an
der kenteeken van „welstand" vor
derde dan het «^-bedeeld zijnder
halve een negatief kenteeken, dat reeds
in de Grondwet zelve staat vermeld
(die andere staatslieden meenden nl.
dat er een positief kenteeken noodig
was.) Want wel was bovendien nog
33.) OF DE
HOOFDSTUK X.
TIJDING UIT EEN YER LAND
EN NIEUWE HOOP.
de schrijfproef geëischt, maar alleen
als kenteeken van „geschiktheid".
Door echter thans voor geschiktheid
en welstand maar één kenteeken te
noemen, en de schrijfproef op te nemen
onder een geheele reeks van bewijs
middelen, die de aanwezigheid van
het kenteeken moeten aangeven, ter
wijl dat kenteeken zelf alleen gezocht
wordt in „het voorzien in eigen onder
houd en in dat van het huisgezin",
is er nu vooreerst, naar den eisch der
Grondwet een positief kenteeken ge
steld, en is de schrijfproef op eene
plaats gebracht, waar zij bij amende
ment gemakkelijk kan wegvallen, zon
der het verband te schaden. De leeftijd
van 23 jaar is behouden, dus de voor
gestelde uitbreiding is vooralsnog in
hoofdzaak gehandhaafdmaar wat
de redactie betreft, is er veel ver
beterd. Als nu straks de schrijfproef
maar losgelaten wordt, dan rekenen
wij, dat de wet er doorgaatmisschien
zelfs bereikt zij de haven nog wel
zonder schrapping van de schrijfproef,
maar dan zal het afnemen van dit
kiezersexamentje ten minste zóó ge
regeld dienen te worden bij de wet
dat alle willekeurige beoordeeling van
de zijde der secretarie-ambtenaren is
uitgesloten.
Schrapping van de schrijfproef ware
echter veel rationeeler. Het kunnen
lezen en schrijven maakt iemand niet
per se geschikt of welvarend, en om
gekeerd rooft het gemis van die ken
nis' niet de bekwaamheid om te wer
ken of goederen te bezitten of om
's lands belangen mede te behartigen.
Gif of medicijn,
In antwoord op onze vraag aan de
redactie van de Prot. Noor dhrabanter
waarom zij thans zooveel meer be
zwaar heeft tegen een groote uitbrei
ding van het aantal kiezers, dan de
antirev. partij in '87 toonde te hebben,
was zij zoo vriendelijk het volgende
te antwoorden
sas mmmm
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot Donderdagmiddag 12 uur.
V -
Dokter Soheidel erkende ten volle de waarheid
van een en ander, en besloot den raad van zijn
vriend terstond op te volgen. Eenige dagen
later had hij reden zich daarover te verheugen.
Intussohen werd het tijd voor beiden omziob
weer op weg te begeven; zij deden dus hunne
pelsmantels weer om en trokken zich de bonte
muts dioht om de ooren, want het was vinnig
koud, en traden naar buiten. In „de aarden
stad" gekomen nomen zij afscheid voor een klein
huisje, waar wij dokter Scheidel reeds vroeger
zagen binnentreden, en waar nu niet de vrouw,
maar Tambolof zelf ziek lag. De man had ijlende
koortsen en sprak allerlei wartaal.
„Mijnheer Jurg!" riep hij angstig uit, toen
de dokter binnentrad, „de politie zit ons op de
hielen! vluohtl Alles is ontdekt. Ha, ha! hij
is immers toch maar een jood," klonk het even
daarna„zij zullen ons niet pakkenToen weer
wenkte hjj met de hand en fluisterde: „Mijnheer
Jurg, hoor eens niemand mag het weten kom
dioht bij
Was het wonder, dat er allerlei vermoeden
oprezen bij dokter Soheidel, en hij de gejaagdheid
van den heer Strelitz hiermede in verband braoht?
Hij besloot den volgenden dag opnieuw een
bezoek te brengen aan den fabrikant, weinig
denkende, dat hij vóór het aanbreken van den
volgenden morgen de stad reeds verlaten zou
hebben, om er nimmermeer in terug te keeren
Alexandrowitsoh begon dadelijk na zijn thuis
komst toebereidselen te maken voor zijn reis
naar "Witebsk, vanwaar hij verder daoht te gaan
naar Odessa, om dan over Moskou naar Easan
terug te keeren, waar hij, zooals de lezer reed
weet, zijne bezittingen had. Na twee jaar vrij
willig in Siberië te zijn gebleven, had hij aan
zijn dringend veijangen om bloedverwanten en
vrienden weer te zien, teegegeven; eenerzjds
tot groot verdriet van Nathan Waisoovitz, die
zioh zoozeer aan hem verbonden gevoeldemaar
aan den anderen kant tot zijne vreugde, want
Alexandrowitsoh had hem beloofd zijn betrek
kingen te zullen opzoeken en persoonlijk zijne
brieven aan hen te overhandigen, waarna hij
hem zoo spoedig mogelijk berioht zou doen
toekomen. Hoewol dus zijn neef Nioolaï er zeer
op aandrong, dat hij nog eenige dagen zou
waohten, vertrok hjj reeds den volgenden mor
gen.
Het was al donker, toen hij te Witebsk aan
kwam; maar tot zijn geluk had het dien dag
gesneeuwd, zoodat hij per slede den verren
afstand van het station naar de stad kon afleg
gen. Dien avond zat Benjamin Waisoovitz in
het woonvertrek van zijn oom Baltikof, in treurig
gepeins verzonken. Zijn moeder, tegenover hem
gezeten, zag er bleek en lijdend uit, evenals
„Gaarne zetten wij daar het hier
een zeer gewichtige zaak betreft ons
gevoelen nader uiteen. "Wij bepalen ons
tot vier opmerken.
lo. Toen en nu. In 1887 heeft de
antirevolutionaire partij wel degelijk
aangedrongen, niet op „besnoeiing van
de macht der Staten-Generaal," doch op
versterking van de zelfstandigheid der
Kroon, op hetzelfde dus wat ook thans
begeerd wordt. Destijds eene kleine min
derheid, kon zij haar doel niet bereiken.
Aandachtige bestudeering van de toen
malige Handelingen zal der redactie de
overtuiging schenken, dat ook destijds
het verband van kiesrechtuitbreiding met
onze overige staatsinstellingen niet over
het hoofd werd gezieu, althans niet door
hem op wiens woorden zij zich thans
beroept.
2o. Het verband. De reden waarom
wij zoo onophoudelijk op breedere her
vorming dau enke! op kiesrechtuitbreiding
aandringen, ligt voor de hand. Geene
partij heeft ooit uit eigen beweging zich
zelve beperk!. Wanneer in 1848, toen
de uitbreiding van de macht der „bour
geoisie" werd doorgedreven, waarborgen
waren geëischt voor de zelfstandigheid
der Kroon, zouden die destijds stellig
verkregen zijn. Later werd dit onmogelijk.
Eene meerderheid zal de inkrimping van
hare macht liever overlaten aan de min
derheid voor 't geval deze aan het roer
mocht komen, en wanneer dan deze op
hare beurt evenmin haast maakt met die
inkrimping, kan zij daartoe moeilijk
worden gedrongen door ben die haar
zeiven verzuimden. Evenzoo is het
nu. De antirevolutionaire partij is eigen
zijn tante Lea, die nu en dan een angstvalligen
blik sloeg op het gerimpeld voorhoofd van haar
echtgenoot, om dan weer haar fluisterend gesprek
met Judith, de dochter vin Machir, voort te
zetten. De jonge vrouw verkeerde blijkbaar in
zeer opgewonden stemming en kon ternauwernood
hare tranen bedwingen. Nitschewo, die zioh
thans in den winkel bevond, was dien dag bij
haar vader geweest, en had daar vernomen, dat
de onderhandsche koop dor boerderij, eenige
jaren tevoren gesloten, waarschijnlijk nietig
verklaard zou worden, als in strijd met de
Meiwetten. Gebeurde dit, dan zouden hare ouders,
opeens van alles beroofd, op hun ouden dag
nog gebrek moeten lijden! Lea, hoewel zelf zeer
ontroerd door dit berioht, trachtte haar gerust
te stellen; maar tegelijkertijd kwamen haar
zoovele bezwarende omstandigheden voor den
geest, dat zij een diepen zucht slaakte. De zaken
gingen met den dag sleohter, zoodat Levi, in
plaats van zijn vader behulpzaam te kunnen
zijn, werk had moeten zoeken in een paBsement-
fabriek, en Nathan van zijn eigen verdiend
weekloon niet eens een nieuw winterpak had
kunnen krijgen, boewei hij het hoog noodig had
en nu zou Jonathan ook nog thuiskomen Maohir
en zijn vrouw konden zij toch ook niet aan
hun lot overlaten, evenmin als Judith en Nitschewo,
wier spaarpenningen niet lang meer strekken
konden. Daar trad Judith's echtgenoot binnen
met de boodschap,- dat er een vreemde heer
was [om mevrouw "Waisoovitz te spreken. Ruth
keek Leu en deze haar man aan.
„Laat hem binnen komen," zei Baltikof, „in
't spreekkamertje is 'tnu te koud, en heeft bij
lijk de eenige die, zonder met haar
antecedenten in strijd te geraken, nog
kan aandringen op versterking van de
macht der Kroon. Mocht zij echter ooit
de meerderheid worden, dan is ook van
haar niet te verwachten dat zij zich zelve
uit eigen beweging beperken zal, en
zonder haar medewerking kan zulk een
beperking niet worden doorgezet.
3o. Het gehalte. De tegenstelling van
„een hoop vadsige, onnadenkende, ru
moerige, begeerzieke schreeuwers", en
„enkel antirevolutionaire kiezers, kundige,
veerkrachtige, onbaatzuchtige, slechts
voor de hoogere belangen ontvonkte lie
den," is niet van ons. Zij is met onze
tegenstelling zelfs in volstrekten strijd.
Wat wij bedoelen, en ook gezegd hebben,
is iets geheel anders. Wil men debatteeren,
dan behoort men zich strict te houden
aan de uitdrukkingen zijner tegenpartij.
Wij meenen volstrekt niet, dat in het
eene deel der natie de brave, kundige,
bedaarde lieden zitten, in het andere
niet; bovendien hebben wij zelfs vaak
beweerd, dat „kunde" niet als voorwaarde
van kiesrecht gesteld moet worden.
Wat wij echter wel verlangen is, dat
menschen die deelnemen aan politieke
stemmingen heseffendat op politiek ge
bied niet eigen, maar aller belang op den
voorgrond moet staan. Een liberaal moge
denken dat dit de eenvoudigste zaak ter
wereld is, maar een Christen denkt daar
geheel anders over.
Zelfs al erkent men dat aller en niet
eigen belang den doorslag moet geven,
leert men die kunst toch nog niet zoo
gemakkelijk. Die kunst moet beoefend
worden. Men moet voortdurend leeren
beseffen, dat men, ter wille van een
hooger belang, allerlei persoonlijke be
langen moet opofferen, en dat niet elke
goede gedachte voor verwezenlijking,
vooral niet voor dadelijke verwezenlij
king vatbaar is.
Doch om dit te leeren, moet men daar
toe in de gelegenheid zijn. Die gelegen
heid hebben de voorstanders van Chris-
teljjk onderwijs gehad en hebben die
nog. Door te arbeiden voor de Chris-
geheimen, dan kunnen wij wol eren naar de
keuken gaan."
„Misschien bedoelt hij mijn schoonmoeder,"
zei Ruth, die niet begrijpen kon, wie haar zou
wensohen te spreken. Zij hield met niemand
conversatie sedert Nathan's verbanning, en ui
Archangel zou men haar niet komen opzoeken.
„Benjamin," vervolgde zij, haar zoon aanziende,
„ga jij maar eens even met hem sprekenwel
licht iB het iemand uit Smolensko, die in de
meening verkeert, dat uw grootmoeder met de
familie Marandi hierheen gekomen is, en wien
men een verkeerd adres opgegeven heeft."
Zwijgend stond de aangesprokene op, en begaf
zioh naar den winkel; eenige minuten latei-
kwam hij terug, doch uu niet stil en bedaard
maar in zenuwachtige gejaagdheid. Zoo mat en
lusteloos als eerst zijn voorkomen geweest was,
zoo geheel in vuur scheen hj nu.
„Moeder!" sprak hij haastig en met trillende
stem, „die heer brengt tjding van hj
haperdehet woord „vader" wilde hem niet
van de lippen;. uit Seberië!" eindigde
hij, terwijl een donkere blos zijn gelaat over-
toog.
Met strakken blik keek ze hem aan, en
braoht de hand aan 't hoofd als om hare gedachten
te verzamelen. „Onmogeljk, kind, onmogelijk!"
stamelde zij. „Wie is het?"
„Alexandrowitsoh noemt hj zich, maar u kent
hem niet zegt hjzal ik hem binnen laten
komen, moeder?"
Z j knikte teestemmend, en hield toen haar oog
onafgewend naar de deur gerioht, totdat de
vreemdeling versoheen evenzoo deden al de
tel j ke School kregen zij geen greintje
meer verstand van Financiën, van Oorlog
of Marine, van de Oost of wat dies meer
zij. Dat was ook niet noodig. Maar zij
leerden wat organisatie, wat opoffering,
wat eigen inspanning beteekent, zoodat,
toen zij de meerderheid werden, zij wis
ten wat ze wilden en wilden wat ze konden.
Het nieuwe kiezersvolk bestond, de uit
komst bewees het, voor een aanzienlijk
deel uit die mannen, die werkelijk gestre
den en gearbeid hadden voor een hooger,
voor een algemeen doel.
Die gelegenheid hadden wij ook door
de instelling van Kamers van Arbeid wil
len gegeven zien. Ook dan zou het volk
zich beter dan nu geoefend hebben in
onderlinge samenwerkingin het veelzij
dig bezien eener quaestie in hel zoeken
naar middelen om ieders recht en belang te
handhaven. Zoodoende zou het zich voor-
berei 1 hebben voor deelneming aan arbeid
in nog ruimeren kring, en zou het, in
de meerderheid gekomen, weten wat het
wilde, en datgene willen wat voor allen
het beste is.
Een volk dat dit niet geleerd heeft kan
wel btemmen; doch niet naar eigen oordeel
en inzicht. Het kan voortreffelijk en orde
lievend zijn, maar het moet zich her- en
derwaarts laten leiden; niet uit domheid,
maar bij gebrek aan oefening.
Daarom, en daarom alleen, zouden wij
gewenscht hebben, dat kiesrechtuitbrei
ding gelijken tred had gehouden met volks
ontwikkeling (in den zin als door ons
wordt bedoeld). Zij die ons wijzen op Enge
land zullen toegeven, dat men ook daar 50
jaar bezig is geweest om te komen tot een
uitbreiding kleiner dan nu bij ons voor
gesteld wordt, en dat aan die uitbreiding
de voortreffelijke ontwikkeling der Trade-
Unions is voorafgegaan. Maar daardoor
heeft dan nu ook het Engelsche volk wer
kelijk invloed; het Fransche daarentegen
ons door Mr. Tak ten voorbeelde ge
steld is vaak het slachtoffer van intri
gues en demagogen gewor len. Het bezit
geen andere macht dan die om Ministeries
te helpen afbreken.
4o. Het aantal. Ook dit is niet onver
anderen. „Een aanzienljk heer," dacht Baltikof
zoodra hj hem gewaar werd, „maar geen koop
man, naar het mj voorkomt."
„Wat ziét hj er rriendeljk uit!" was de
opmerking, die Lea bj ziohzelve maakte.
Ruth was intusschen opgestaan, doeh was
genoodzaakt zioh aan de leuning van haar stoel
vast te houden, zoo beefde zj. Baltikof stelde
haar nu voor als mevrouw Waiscovitz, zjn
schoonzuster, en bood hem een stoel aan. Niet
lang duurde het, of allen zaten metingehouden
adem te luisteren naar hetgeen hj vertelde van
zjne verbanning, z jne kon ismaking met Nathan,
hun verbljf in Siberië, zjne vrjlating en al
wat wj dienaangaande reeds weten. Natuurljk
werd zjn verhaal telkens door v ragen afgebro
ken, en onthield hj zioh vooralsnog van mede-
deeling te doen omtrent Nathan's geloof in den
Messias. Wel trachtte hj hen daarop voor te
bereiden, door te spreken van zjn onderzoek
der profetiën, hoe h j daarin troost en verlichting
voor zjn smart gevonden had en zekerheid aan
gaande Gods bedoelingen met het leed hem
overkomen; maar verder verwees hj hen naar
Nathan's brieven, die hj nu te voorsohjn haal
de: één voor Ruth en één voor Benjamin,
bovendien had h'j er nog twee bj zioh, deze
waren voor de weduwe Waiscovitz en haar
doohter Rebekka.
Wordt vervolgd.)
\-\
