Y rij dag 24 November 1898.
Willi m2iiiiii-üiiiiiïii)3f5ii^
Eerste blad.
Achtste Jaargang. No. 420.
Antif 'evolutionair
Orgaan
IN HOC SIGN O VINCES
TBOEKHOVEN
f-
Abonnementsprijs per dr'jie maanden franco per post 50 Cent.
Amerika bij voeruitbeta ling f 3,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers li» Cent.
AO W W ELSMJ H
Advertentiën van 1 5 regels 50 Cent elke regel meer 10 cent en 3/2 maal.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en maal.
Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Alle stukken Voor de Redactie bestemd, Advertentiën en verdere Administratie franco toe fe zenden aan den Uitgever.
Dit mmim er
twee bladen.
bei staat uit
ie
Eene opmerkilng.
Neen waarlijk, de br ugers van
het- Vaderland viin -:~L le
De gemeenteraad vai^
heeft in zijne zitting i
jl. met 21 tegen 13 steiir
nomen het voorstel v„
Heineken om voortaan
meer toe te staan voor
kelijke hoogleeraren,
hoogleeraren, door de
benoemd tot opleiding vT
ten voor de Nederl. H<Q
Aanleiding tot dit voo g
overlijden van Prof. Knc,
door een zetel onbezet kK
Het niet benoemen van j_
zal reeds dadelijk f 500e
geven; en die besparing
beid worden, zoodra de^
geerende kerkelijke hoogl^
Moller) komt te overlijdi
andere betrekking overgai-
hij voor het hem te vei,
geld kan bedanken.
Voor dit voorstel stel
antirevolutionaire raadsh
Wormser, Hovy, Heems
Burgerlijke Stantf
uS
8ierknieuw£. I
grootste professoren en staatslieden
op de algemeene volksmarkt „moord"
en „brand" zijn gaan roepen. Velen
ging dat geroep langs de ooren voorbij.
Maar bij anderen drong het naar
binnen, en greep het hoofd en hart
aan. Gevolg waarvan was, dat menig
burgerman, alhoewel oorspronkelijk
niet voor veel studie in de wieg
gelegd, aan het onderzoeken is gegaan,
en zich met ernst voor de vraag
heelt geplaatst; wat kan ik doen
in de mogendheid des Heeren, om
een gunstige verandering in den be-
staanden toestand mede te helpen
voorbereiden? En dat menigeen,die
geen academischen titel heeft ver
worven, bij dezen arbeid minstens
evenveel werkkracht heeft ontwikkeld
als menig ander, die naar een be
paalde wetenschappelijke methode
heeft leeren studeeren, zal wel niet
worden ontkend, ook al noemen wij
geen namen.
Doch dat thans reeds, nadat er
in sommige opzichten ja iets is ge
reformeerd, maar terwijl er op
wetenschappelijk en burgerlijk en
kerkelijk gebied nog zoo ontzaglijk
veel te verbeteren overblijft, dat thans
reeds zoo herhaaldelijk en zoo na
drukkelijk gewezen wordt op den
grooten afstand die er is tusschen het
hooger en het ander onderwijs, als
ook tusschen het werk van de spe
ciaal tot voorgaan geroepenen en
dat van hun vele volgens, waar
lijk, het geeft te denken. En dat
niet alleen, neen, hier valt, meenen
wij hier ook iets te betreuren. Som
paarden er doorgezakt. Terstond was hij
zoowel als de voerman, uit de slede ge
sprongen, want het gevaar was groot,
daar de andere paarden meegetrokken
werden, en ieder oogenblik verwacht
kon worden, dat zij met slede en al in
de diepte zouden storten. Voorzichtig
hadden zij getracht het dier op te trek
ken, waarbij echter het ijs telkens af
brokkelde, en bij een dier pogingen was
hij uitgegleden, gevallen en ook in 't water
terecht gekomen. Intusschen was het
zoontje van den koetsier heengesneld om
hulp te halen, die dan ook weldra kwam
opdagenen na veel inspanning was het
aan de vereende krachten gelukt, hem
zoowel als het paard weer op het droge
te brengen. Tengevolge echter van den
schrik, het koude bad, en de ongewone
inspanning was hij eenige dagen onge
steld geweest, zoodat hij niet eerder had
Kunnen komen. Rebekka was bleek ge
worden bij deze mededeeling; zij hui
verde bij de gedachte, dat hij in de
rivier zijn graf had kunnen vinden en
zij hem dan nooit zou hebben weerge
zien. Eén ding verbaasde haar zeer, dat
hij den dood niet vreesde, zooals zij uit
zijn spreken had kunnen bemerkenen
aan zijne oprechtheid twijfelde zij niet.
mige medearbeiders zullen een gevoel
krijgen, als werden zij, nu hun leiders
eenmaal iets verder gekomen zijn,
in beleefden vorm af-ge-dankt. En
hetzij dat opzettelijk redeneeren over
het verschil van stand en roeping
nu zijn aanleiding heeft in te veel
aanmatiging van de zijde der gewone
medeleden, dan wel voortkomt uit
te hooge gevoelens aan de zijde der
voorgangeren, zooveel is zeker, dat
het wijst op een verkoeling van de
broederlijke genegenheid, op gemis
aan het noodige besef van saamhoo-
righeid.
Immers, als bij een christelijke
partij de verhouding gezond is, dan
wordt èn het gezag der voorgangers
en speciale ambtdragers geëerbiedigd,
èn een bescheiden critiek van de
mede-arbeiders zachtmoedig verdra
gen, dan liggen de volgzaamheid
en de zelfstandigheid te zamen
vereenigd in een gevoel van gebon
denheid aan Gods Woord, dan is
or ootmoet en bescheidenheid, en
acht de een den ander uitnemenden
dan zichzelfeen besef waardoor
wel geen verschil van stand of amb
telijke roeping wordt opgeheven,
maar waardoor toch de afstanden
verkort en de standsverschillen ver
zacht worden.
In dit opzicht moet er toch een
groot onderscheid bestaan tusschen de
geloovigen en de ongeloovigen. Dat
de liberalen bang zijn voor de door
hen tot meerdere ontwikkeling ge
brachte volkskinderen, is geen won
der. De revolutionair gezinden willen
de wereld alp latten, alle standsver
schil uitwisschen en alle gezag van
de hooger geplaatsten terzijde drin
gen. Maar in christelijke kringen
heeft men andere steunsels voor het
gezag van schrik en vrees voor bru
tale aanmatiging en geweldpleging.
Dat moet te bemerken zijn, of het is
met eene christelijke partij al treurig
gesteld.
Maar al hebben de minder ge
leerden en de minder hoog of voor
aan geplaatsten lust tot gehoor
zaamheid en onderwerping, daarom
kunnen zij als God hun een inzicht
in vele dingen verleende, nog niet
blindelings volgen, en kunnen zij
die kinderen van de 19e eeuw zijn,
zich niet aanstellen, als waren zij
geboren en opgegroeid in de mid
deleeuwen. Van de weer-invoering
van een soort kastewezen moeten zij
heuschj niets hebben. Wij pleiten in
deze voor de christelijke vrijheid
die natuurlijk bij meerdere ontwik
keling ook in meerdere mate kan
gebruikt worden. Het feit is onloo
chenbaar, dat vergeleken met vroe
gere eeuwen, de lagere volksklassen
ver in verstandelijke kennis vooruit
gingen. En wat is het gevolg„Zeer
vele jongelingen uit alle kringen
der maatschappij haken en verlan
gen naar beter en degelijker kennis
dan ze op de lagere school ontvan
gen" aldus j herinnerde Prof.
Bavinck nog op de bovengemelde
jaarvergadering te Arnhem. En nu
zouden wij zoo zeggenkeer dien
stroom des tijds nietleg er het
deksel van academische hoogheid en
standspretentie niet boven op, want
daardoor zult ge eenerzijds eene voor
u, leiders, onaangename reactie in
het leven roepen, en anderzijds krach
ten neêrslaan, welke gij nog niet
geheel ontberen kunt. Maar tracht
nevens de nu eenmaal aanwezige ver
standsontwikkeling liever tevens het
christelijk gevoel te ontwikkelen, op
dat er onderlinge liefde wone onder
hen, die, hetzij dan, met veel of met
weinig wetenschappelijke kracht het
zij zij van eene academie komen of
niet, toch allen voor één het zelfde
doel, de eere van Gods naam en het heil
van ons Vaderland werken.
De missie bij den Paus.
Het radicale blad „De Telegraaf"
ging kort geleden pleiten voor het
herstel van een gezantschap bij den
Paus.
Dit pleidooi van radicalen zijde
is wel wat zonderling.
Dat de roomschen er sterk op
staan, is een natuurlijk gevolg van
hun geloof omtrent de roeping van
hun geestelijk opperhoofd, dat te
Rome zetelt. Zij meenen nu eenmaal,
dat de Paus zoowel de wereld als
de kerk heeft te besturen, en daar
om is het heel rationeel, dat zij
verlangen, dat alle Regeeringen
eene officieele betrekking met hem
onderhouden.
Voor m'ei-roomschen daarentegen
is het toegeven aan zulk een ver
langen volstrekt niet onschuldig,
1
m iiiira
Deze Courant verschijnt e;Iken Vrijdag.
UITGELEE:
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan
Advertentiën worden ingewacht tot Donderdagmiddag 12 uur.
II. Slot.
[Hoewei ??tj aliA „vol
niet dachten te plaatsen omdat hi
telijk bij de Classis thuis behoord'
ben wij dit om redenen van bizoi
aard, die mogelijk later openbaar.
worden, een plaatsje gegeven. A
Sommmelsdijk, 9 16NovemV
Geboren: Leentje, d. van Jacques Ka
Wijlemina Johanna Kleinood; Geertje
Gerrit Breur en Dorothea Verbrngge.
Ondertrouwd: Aren Springvloed, jin.
Adriaantje Klein, jd. 28 j.
Overleden: Marinus Buskop, 52 j. t
gehuwd niet Cornelia van den Berg; J
van der Put, 26 j. te Middelharnis g
Pieter Dorsman.
Middelharnis, 9—15 Noveml
Geboren: Sara, d. van Teunis Rooc
Geertruij Jongejan Gerrit, z. van Will
der Kooij en Bastiaantje de Ruijter.
Ondertrouwd: Jan Cornelia Faasse, S
Pieternella Stolk, 30 j.
Stad a/'t Haringvliet 5 Koven
Geboren: Wilhelmina, d. van Cormi
Maastricht. j
Oude Ton ge, 15 November. -
Geboren: Jannetje d. van W. Maliep.
N. van den Ouden.
Overleden: Margaretha Hendrika Pii'"
jd. 3 m., Janna Bazan, jd. 8 m.; Pil?
Osseweijer, jd. 31 j. n
Dlrksland 815. November. a
Geboren: Maria, d. van Petrus de r
Janne.je de KokGrietje, d. van Griel"
der; Mattheus en Ariena, z. en d. vanJ"
en Wilhelmina Polder.
Ondertrouwd: Cornells Johannis Doraij.
22 j. en Anna Cornelia Roodzand, jd. 2
Stellendam, 14
22 No vb
it
Ondertrouwd: Marinus Cornelis Rien.l
22 jaar en Francijntje Klink Md. 27 jai]
OverledenArei Missel oud 60 jnar ween
van Maria van Es. q
D
Predikbeurten op Zondag 36 t
GEREFORMEERDE KERKEN. 1
Middelharnis, vm. nm. en 's avonds ds'
van Vlaardingen. 1
Stad aan het Haringvliet, vm. en nm. leeslj
Den Bommel, vm. en 's avond» leeskeik.
Ooltgeneplaat, vm. nm. en 's vonds leeskerl
Stellendam, vm. en nm. leeskerk.
Ouddorp, vm nm. en 's avonds leeske,
derde Zondag van iedere maand Bidstom,
Kerk en School.
Zuidland, vm. en nm. d». Z. Hoek.
„Mijn erfenis zou ik er niet door ver
loren hebben, al ware ik in de diepte
verzonken," sprak hij glimlachend, als
raadde hij hare gedachten, en meteen
haalde hij een pakje te voorschijn, dat
hij haar overreikte met de woorden
„Dit is het beloofde boekje; mocht het
u zoo rijk maken, als ik er door gewor
den benZij wist niet, wat van dit
alles te denken, maar toen hij weg was,
sloeg zij haastig het boekje open en haar
oog viel op de woorden„En God zal
alle tranen van hunne oogen afwisschen;
en de dood zal niet meer zijn, noch
rouw, noch gekrijt, noch moeite zal er
meer zijn, want de eerste dingen zijn
voorbijgegaan." (Openb. 214.) Over
weldigend was de indruk, die deze woor
den op haar maaktenlang, zeer lang
bleef zij op datzelfde vers zitten staren
als kon zij niet gelooven, dat het er
werkelijk stond. Ondanks haarzelve raak
te zij geheel in het lezen verdieptdoch
haastig sloeg zij het boekje dicht, toen
hare moeder, ondersteund door Barbara,
binnentraden ongemerkt sloot zij het
weg in hak?/ kast.
Na dien dag zat zij dikwijls alleen in
kamertje te lezen, en het boek der pro
feten, dat aan haar moeder toebehoorde,
lag er altijd op tafel. Dokter Scheidei's
Testamentje hield zij echter zorgvuldig
verborgen, en tot haar groote verlichting,
sprak hij er in 't geheel niet meer over.
Tegen het einde der maand Februari
verklaarde hij, dat de zieke geheel her
steld en geneeskundige hulp niet meer
noodig was. Waarom ontroerde Rebekka
zoozeer bij dit bericht Was het vreugde,
dat haar hart zoo heftig deed kloppen,
of teleurstelling? Neen, dit was
immers niet mogelijk! Ook dokter
Scheidel scheen niet zoo kalm als ge
woonlijk, toen hij haar de hand tot af
scheid bood.
„Ik wil niet hopen u spoedig weder
te zien," sprak hij zacht, bijna treurig,
„tenzij als vriend en niet als dokter,
want van harte wensch ik u en de uwen
gezondheid en welstand toe, naar ziel
en lichaam
Daarop keerde hij zich haastig om,
en vertrok. Van toen af hield Rebekka
nog iets meer voor hare moeder ver
borgen dan het boekjehet was een ge
heim zoo diep in haar hart besloten, dat
zijzelve den moed niet had het zich
voor de aandacht te stellen.
De winter ging voorbijhevige voor
jaarsregens deden eindelijk de dikke
sneeuwlaag wegsmelten, en weldra ge
tuigde zelfs de naakte steppe van terug
kerend leren. Ook in de ziel van Re
bekka begon een nieuw leven te ontwaken,
dat echter niet vergankelijk, gelijk de
kleurentooi der steppe, maar eeuwigblij-
vend wezen zoude bloemenpracht, die
zich binnen enkele dagen aan haar blik
vertoonde, verdween, zoodra de zon haar
verzengende stralen daarheen zondmaar
het nieuwe leven, door God gewekt in
de ziel van het meisje door zijn Woord,
zou bestand blijken tegen de hitte der
beproeving.
In het begin van Juni kwam de heer
Mirandi, naar wiens komst Rebekka
verlangend had uitgezien, op de hoe re
terug. Hij had zijn zoontje Mesched bij
zich, een Hinken knaap van veertien
jaar, dien hij naar Smolensko wenschte
te brengen bij zijn vader, den heer
Mozes Mirandi, een azijnfabrikant. Me
sched zou er zijn opleiding ontvangen,
om later, zoo men hoopte, deelgenoot in
de zaak te kunnen worden. De oude
heer Mirandi had het opzicht over de
fabriek toevertrouwd aan zijn zoon Jozeph,
die weduwnaar was, en bij hem inwoonde
met zijn vier kinderen. In den laatsten
tijd nu was de oude mevrouw Mirandi
bedlegerig geworden, zoodat het den
kleinen geheel aan moederlijk toezicht
ontbrak; om hierin te voorzien stelde
Mescheds vader aan Mevrouw "Waiscovitz
en Rebekka voor, haar intrek te nemen
bij zijne ouders. Eerstgenoemde zou dan
het huishouden kunnen besturen, en
haar dochter de verzorging der kinderen
op zich nemen, wat aan beiden afleiding
geven en voor hem een geruststelling
wezen zou, ook ten opzichte van Mesched.
Zijn schoonmoeder was echter weinig
ingenomen met dit plan, want een drukke
omgeving trok haar volstrekt niet meer
aan, en bovendien was de familie haar
vreemd. Doch waar dan heen te gaan?
Gaarne had zij zich ergens g\". en stil
plekje willen vestigen, a' met Re
bekka, doch hieraan vie* met te denken,
daar in den laatsten tijd de haat tegen
de Israëlieten zich weer overal had ge
openbaard, en allerlei geweld straffeloos
tegen hen werd gepleegd. Zij zouden
dus in elk geval bij de een of andere
joodsche familie bescherming moeten
zoeken, en dat wel in het Jodengebied,
waar zij evenwel thans geen bloedver
wanten meer hadden wonen. Smolensko
lag wel is waar ook daarbuiten, maar
zij en Rebekka zouden een betrekking
waarnemen in het gezin van den fabri
kant, op welke voorwaarde haar opname
daar geoorloofd was.
Zoo werd er dan eindelijk toe beslo
ten, en binnen enkele dagen alles tot
de afreis gereed gemaakt. Barbara moest
natuurlijk achterblijven, en besloot op
de hoeve te blijven, zeer tot genoegen
van Jaspar en diens vrouw, die hare
hulp in de huishouding best gebruiken
konden.
(Wordt vervolgd.)
