Vrijdag 7 Juli 1893 Achtste Jaargang. No. 400. Antirevo Orgaan IN HOC SIGN O VIN CE S yyyü ui Deze Courant verschijnt eiken Vrijdag. Abonnementsprijs per drie maanden franco per post 50 Cent. Amerika bij vooruitbetaling f 3,50 per jaar. Afzonderlijke nummers 5 Cent. uitgever: Advertentiën van 1 5 regels 50 Cent elke regel meer 10 cent en 3/, niaal. Boekaankondiging 5 Cent per regel en 4/3 maal. Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing. Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan. Advertentiën worden ingewacht tot Donderdagmiddag 12 uur. Alle stukken voor de itedactie bestemd, Advertentiën en verdere Administratie franco toe te Kenden aan g'ever. Kenmerkend. De op Zaterdag 10 Juni te Am sterdam gehouden algemeene verga dering der Liberale Unie was in tweeërlei opzicht kenmerkend voor eerst doordien de partijpolitiek voorop gezet werd en ten anderen doordien er niets nieuws op tafel gedragen is, waar de aanzittende gasten zich moes ten behelpen met zeer ouden kost. De vergadering was geheel gewijd aan de bespreking der sociale quaestie, naar aanleiding van de op het agen dum gestelde vraag: „Welke her vormingen op sociaal gebied behoo- plicht als „bovenal" vereischt, aan bevelen. Hoe is het mogelijk, dat de liberalen hiermede nog gedurig voor den dag durven komen, daar toch een veeljarige ondervinding ook hun kan geleerd hebben, dat men met vermeerdering van bloot ver standelijke kennis de natie niet i e- hoedt voor achteruitgang en verderf. Neen, onze verdrukte kleine burgers, de ontelbare menigte werkeloozen, zij hebben wel wat anders noodig om tot verademing te komen dan eene wet die hen verplicht om hun kroost naar de eene of andere school ■ie zenden, ongerekend ol die school f 1.269.706,23. Overtuiging bruikbaar mogen noe- vau dat ?ensdeels hinderlijk en an derdeels onbeduidend stukje wordi ook weer bevestigd, hetgeen men zich niet gêneerd uit te spreken, nl. dat de liberale politiek als zoodanig voorop staatm. a. w. dat liberali seering van de geheele natie het grootste en beste is, dat haar kan toegebracht worden. Het helpt alzoo weinig of de andere partij'n het sociaal hervormingsplan al wat rui mer en grondiger opvatten zoolang de liberale partij de overhand heeft in het land, schuift zij kennelijk alles opzijde wat andersdenkenden voor dragen, en zulks zonder nauwkeurig onderzoek. Arme natie! Wanneer zal het burgerlijk belang eens gesteld worden boven het politiek partijbe lang? Mocht de uitbreiding van het kiezerscorps ons daartoe eens bren gen. ^iits te vragen, wat Het algemeen belang eischt, en waar in de verschillende partijen kunnen samenwerken tot opheffing, of ver zachting van de ergste ellende en tot voldoening aan de allereerste behoeften, wordt hier weer dadelijk de liberale politiek tusschen het volk en zijn belangen geschoven, alsof alleen deze politiek heil en voordeel voor de maatschappij kon aanbren gen, en alsof de andere partijen in deze onbekwaam waren tot eenig goed. Vraagt men nu echter, wat de liberalen in zake de sociale hervor mingen aan te bieden hebben, dan is het antwoord teleurstellend voor allen die iets meer verlangen dan enkel partij kleurige „hervormingen want na een verdeelde discussie nam men met algemeene stemmen eene motie aan, waarbij men verklaarde nog te staan op het standpunt van het verkiezingsmanifest van 1891, en als het oordeel der vergadering uitsprak, „dat de liberale partij krachtig de hand behoort te slaan aan hervormingen op sociaal gebied." Vraagt men verder, wat dan in'91 in bijzonderheden op sociaal gebied voorgesteld werd, dan wordt men weer niet veel wijzer; want in '91 verwezen de heeren naar het in'87 goedgekeurde. Al die matte herhaling kan, dunkt ons kwalijk bewijzen, dat de liberale partij als zoodanig zich de sociale nooden erg aantrekt. Deed zij dit, en dacht zij er veel en diep over na, dan zou zij, die „het den kend deel der natie" aan haar zijde heeft, toch zeker nog wel iets meer aan te teekenen hebben in haar mo ties dan leerplicht, algemeen stem recht der „ingezetenen" (voor zoover de grondwet het toelaat) en progres sieve inkomstenbelasting. En dan zou zij in zulk een gewichtvolle periode als welke wij thans doorleven, niet nogmaals de invoering van den leer- onmisbaar, en het Bestuur van Pa- Patrimonium Het is niet onwaarschijnlijk, dat reeds in Juni '94 de „gezeten werk man" mede zal te kiezen hebben voor dr Stat en-Generaal. In verband hiermede heeft de christelijke werklieden-vereeniging Patrimonium thans een gewichtige roeping. Zij heeft nl. het noodige in het werk te stellen om de arbei ders bij die verkiezing in het goede spoor te leiden. Met algemeene, stichtelijke phrasen gaat dit niet. Immers de kiesrecht uitbreiding heeft juist ten doel om in 's lands Raadzalen een duidelijke vertolking te hooren van hetgeen de verschillende klassen der maatschap pij, en daaronder niet het minst de werkmansstand, voor haar belangen op wetgevend gebied noodig reke nen. Maar dan moet ook de werklieden stand zich helder bewust worden van hetgeen hij wil. Want hoe zal men anders met gezonde onderschei- d ng zijn afgevaardigden kiezen. Een sociaal program is derhalve Twee dingen zullen uit dit program moeten blijken, nl. le dat men de sociale toestanden bestudeerd heeft, en 2e dat men dit deed bij het licht van Gods Woord, van de geschiede nis en van de tegenwoordige erva ring. Verstandig dus en practisch-gods- dienstig tevens. Aan zulk een program moet ten grondslag liggen een heldere onder scheiding tusschen het herstelbaar en het niet-herstelbaar gedeelte van den socialen nood tusschen de taak van de Overheid, de Kerk en de parti culieren tusschen hetgeen de Over heid tijdelijk mag en hetgeen zij voortdurend moet doen voor de ar beidende klasseen bij dat alles moet het aan het licht komen, dat liet niet te doen is om „de rijken te plukken," maar alleen om het den werkman mogelijk te maken in zijn eigen stand een ongedwongen, vreclig, houdbaar bestaan te verzeke ren altijd voor zoover menschelijke maatregelen dit middellijk kunnen daarsf ellen. De vijanden der christen-werklie den hebben beweerd, dat al het ver schil tusschen de Patrimonium-man nen en de socialisten slechts hierin bestaat, „dat de eersten met een gebed en de tweeden met een vloek op de lippen, op het geld van den rijken man afgaan." Aan Patrimonium is thans de eer, om mede door zijn sociaal program deze vunzige lastertaal te ontmaske ren, en te toonen, dat de christen werklieden wel lotsverbetering, maar geen standgelijkheid met de rijken, de aanzienlijken en de werkgevers zoeken. Bit de Pers. De eischen der openbare sociaal democratische onderwijzers. Zondag 4 Juni zijn de openbare soci aal-democratische onderwijzers te Zwolle vergaderd geweest, om hun pogram vast te stellen. Hunne aldaar gestelde eischen komen hierop neer De S. D. O. V., staande op den grond slag der sociaal-democratie, stelt zich ten doel, de sociaal-democratische ideeën in gang te doen vinden onder de onderwij zers. Verder wil zij de gebreken der tegen woordige onderwijstoestanden zooveel mogelijk blootleggen en de middelen ter verbetering aanwijzen. Te dien einde zal zij de invoering van een onderwijswet trachten te bewerken, gebaseerd op de volgende grondslagen 1. Alle onderwijs wordt van staatswege kosteloos gegeven. Het onderwijs in de eene of andere godsdienstleer is particu liere zaak der ouders. 2. Het bezoek der volksschool is ver plicht van het 4e tot het 15e levens jaar. 3. Aan allen die lager onderwijs ge nieten, wordt op staatskosten voedsel en kleeding verstrekt, tenzij de ouders hier voor wenschen te zorgen. 4. De kinderen staan onder nauwlet tend geneeskundig toezicht van wege den Staat. Alle geneeskundige verpleging geschiedt op staatskosten. 5. Het aantal leerlingen in eene klasse bedraagt hoogstens 24. 6. Het lager onderwijs zet zich on- middelijk voort in het middelbaar onder wijs. 7. De Staat belast zich met de oplei ding van hen, die zich willen bekwamen voor de betrekking van onderwijzer(es). 8. Op de school is maar één soort van onderwijzers. Dezen kiezen er een uit hun midden, die met de administratieve lei ding is belast. 9. De onderwijzers worden aangesteld op een salaris dat niet minder dan f 1000 mag bedragen en genieten periodieke verhoogingen, die na verloop van 12 jaren minstens 1200 bedragen. Bij bet sluiten van een huwelijk wordt het salaris met minstens ƒ300 verhoogd. 10. De leden van het schooltoezicht worden gekozen door de ouders dar school gaande kinderen in overleg met de on derwijzers." Het is goed zegt de Prot. Noordbra- banter dat do sociaal-democratische on derwijzers zich ook eens uitspreken, dan wordt het duidelijk dat zij zich niet alleen onbereikbare idealen scheppen, maar dat hun streven lijnrecht tegen de ordeningen Gods indruischt. Het is een terugkeer tot de Heiden sche Spartaansche opvoeding, alleen ontbreekt er aan dat hunne kweekelingen minder gehard zul len zijn. Met aan den Staat maar aan de ouders heeft God de verzorging en de opvoeding van hun kroost opgedragen. In een Sociaal-Democratische Staat zal dan ook geen sprake zijn van het „Eer uwen Va der en uwe Moeder," dewijl de kinderen van hunne ouders vervreemd z.jn. Lessen en Wenken. Geiiieiisrd Hieuw s. Neerbosch. T.BO EK HOVEN, SOM MEMjSM) MJH. „TTl Aan het postkantoor Middelharnis en delg ino-eiïcht volgens het levensdoel, daaronder ressorteevende, hulpkantoren werd ge-, i - j durende de naaand Juni 1893Ingelegd f3071,60=1^ ZlCü met ÜUHQe Kinderen Terugbetaald f2915,72. Voorstellen; en ongerekend met de net laatste, door dat kantoor uitgegeven, boekie n i i a i *i draagt het nummer 300. HT&Elg of Gr 66116 SCuOOl tö DlT611£6I1 In de maand April werd in het gansoheg die de Ouder3 naar huil geWetCllS- Rijk: Ingelegd f 1.233.928,06=; Terugbetaald Het gezamenlijk tegoed der verschillende in-M'éll leggers bedroeg aan hot einde 'dier maa< l j li f28.734.336,82. Maar uit het aldoor voorop zetten trimonium wil het er dan ook op toeleggen om dit spoedig te verkrij gen. Nog eer een tweede sociaal Cong es gehouden wordt, wil het zulk een program in schets bren gen. Ons leven is een boek, waarvan de laat ste bladzijde 'tonderschrift heeft: „Einde van het eerste deel." "Wat de klokslinger zegt? „Nu komt er een „Nu gaat er een!" Een eindeloos retrein. Dicht bij 't einde zijn wij allen, maar velen zjjn nog ver van huis. De toekomst is doofstom, maar wjjst omhoog, als wij vragen. Het leven is een markt: veel zaken, veel be weging, veel geschreeuw en veel kwakzal ver jj. Het leven wordt wel eens vergeleken bjj een boek. Maar van wege de vele fouten heeft het meer weg van een drukproef. EEN NATIONALE RAMP VOOR ENGELAND. Vrjjdagmorgen om negen uur ontving hot mi nisterie van marine to Londen de eerste tjjding, dat Albion een vreeseljjk verlies had geleden, door het vergaan van den oorlogsbodem „Victo ria," het vlaggesohip van den commandant van het eskander der Middellandsche zee, sir Geor ge Tryon, dat bjj Tripoli (op de noordkust van Afrika) in botsing gekomen was met de „Cam perdown," met het treurig gevolg, dat het na een kwartier zonk, meer dan 430 dapperen hun graf doende vinden in do golven. Om half tien was de treurige tjjding reeds te Portsmouth bekend, waar de hertog van Clanwilliam een telegram ontving van zjjn zoon, lord Guildford, die als officier op het veronge lukte schip diende en die, den dood van den vice-admiraal mededeelende, zjjn eigen behoud k< n melden. Om half elf werd de ramp bekend in enkele zeemanskringen en dadeljjk jwerd onderzoek gedaan bjj de admiraliteit, waar men eerst een half uur later iets kou ven emen, wjjl men be zig was do berichten te ontcjjferen. In do Con stitutional Club werd door prins Henry van Battenburg een privaat-telegram ontvangen, zoo dat men daar tot de eersten behoorde, die de tjjding, in al haar versohrikkeljjkheid, vernamen. Spoedig was hot treurige nieuws verder verbreid, zoodat hot ministerie van marine bestormd werd door de betrekkingen van de bemanning der „Victoria". Men was genoodzaakt de politie te doen optreden, om de menigte, die in de vree- seljjksto spanning vorkeerde, terug te houden. De admiraliteit beloofde, zoodra inlichtingen ontvangen waren, ze mede te deelen. De schepen waren aan het manoeuvreeren, toen het ongeluk plaats had. Do „Victoria" werd Donderdag, op klaarlichten dag, door den ram van de „Camperdown" in de rechterzjjde, dicht bjj den toren, ge troffel». Da scliok was zóó hevig, dat hot eerstgenoemde schip letterljjk om tuimelde en binnen 15 minuten, met de kiel in de lucht, in eon diepte van 150 meter, wegzonk. De „Victoria" was nog een nieuw schip en een van de grootste en duurtste van de vloot. Ze had een dubbele schroef, een inhoud van 10,470 ton, met machines van 14,000 paardekrachten, con lengte vaD 340 voet. Haar pantser was 16 tot 18 duim dik. De kosten hadden ongeveer 9 niilliocn gulden bedrogen. Eerst in 1890 was ze te Chatham in dienst gesteld. De „Camperdown" is eveneens een eerste klas pantserschip met dubbele schroef, met een in houd van 10,600 ton, machines van 11,500 paar dekrachten on 10 kanonnen. Volgens de opgaven van de admiraliteit waren cr aan boord van do „Yictoria" 718 inan, waar van 111 matrozen en officieren en 107 soldaten. Anderhalfjaar geleden, den 30en Januari 1892 is het op de kust van Griekenland gestrand, maar toenzonder grootte schade geleden te hebben afgebracht. Van de „Campordown" kwam nie mand om. Onder de omgekomenen wordt vooral de vice- admiraal Tryon betreurd. In 1845 als cadet in dienst getreden, werd li jj in 1#61 „commander," in 1866 kapitein, in 1884 schout-bij-nacht, in 1890 vice-admiraal. De heei Van 't Lindenhout heeft liet advies der vrienden van Neerbosch ingeroepen. Hjj deed het in do navolgende bewoordingen „Waar het niet alleen mjjne overtuiging was, dat liet onze roeping kon zjjn om to ljjden. te dulden, smaad en laster te verdragen, maar dit Ook de raad was van mjjn beste vrienden, heb ik tot nu toe het stilzwjjgen bewaard on heb ik aan allen de vrj'heid gelaten om te zeggen en te schrijven wat ze wilden. Nu mjj echter in het openbaar aangezegd wordt, dat in deze geschie denis de naam van den Christus gesmaad wordt en de pers, ook de bevriende, ernstig aandringt den weg van stilzitten te verlaten, wcnsch ik van do vrienden, die ons daadwerkeljjk tot nu hebben gesteund, zoo spoedig mogelijk te ver nemen, wat hun gevoelen is. Ik wensch in dezen niet alleen te handelen. De zaak der weesinrich ting, zooverre deze is de zaak van een mensch, gaat bon evenzeer aan als mjj en daarom is het van het grootste belang voor mjj te weten, wat zjj in dezen mjj raden." De heer Yan 't Lindenhout heeft aan het „Nieuwsblad van Nederland" medegedeeld, dat alle stukken betreffende de weozeninriohting in handen zjjn van eene commissie, die eerlang den geheelen toestand deugdeljjk zal onder zoeken. Zooals gemeld is, moest de heer Van Deth Woensdag voor den rechter-commissaris te Arn hem verschjjnen als getuige inzake Neerbosch. De „Amst." meldt daaromtrent: Het onderhoud, dat de heer Van Deth met den rechter-cominissaris had, duurde maar 20 minuten en was slechts van voorloopigen aard. De rechter-commissaris wees er den heer Yan Deth op, dat hjj voor het oogenblik alleen een onderzoek van de door hem in de brochure ver melde mishandeling op het oog had, en dat daar voor alleen in aanmerking konden kon en de gevallen, welke niet waren ve.-jaard. Natuurljjk komen het eerst in aanmerking de mishandelingen, waaraan getuige beweert, dat zjjne eigen kinderen hebben bloodgestaan. Aan staande Zaterdag zal de heer Van Deth'daarom voor den rechter-coinmissaris verschjjnen met zjjn zoontje en den daaropvolgenden Dinsdag compareert zjjn dochtertje in gezelschap van haren pleegvader, eenen predikant in Friesland. De heer van 't Lindenhout gedagvaard, is j.l. Maandag voor den rechter-commissaris geweest. Inmiddels zal de heer Yan Detli den rechter commissaris in konnis stellen met do namen en adressen van hen, die als getuigen kunnen op treden van de overige in zjjn brochure vermelde mishandelingen.

Krantenbank Zeeland

Maas- en Scheldebode | 1893 | | pagina 1