Vrijdag 5 Mei 1893. Achtste Jaargang. No. 391. Antirevolutionair Orgaan IN HOC SIGNO VINCES Abonnementsprs per drie maanden franco per post 50 Cent. Amerika by rooruitbetlaing f 3,50 per jaar. Afzonderlijke nummers 5 Cent. uitgever: T. BOEKHOVEN. j SO Mill ELSM) MH. Advertentiën van 1 5 regels 50 Cent elke regel meer 10 cent en 3/2 maal. Boekaankondiging 5 Cent per regel en ''/3 maal. Dienstaanvragem en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing. Alle stukken voor tie Redactie bestemd, Advertentiëii en verdere Administratie franco toe te Kenden aan den Uitgever. Loontje komt om zijn boontje De Brabantsche Katholieken, die, toen de militiewet van Minister Bergansius aan de orde zou komen, amok maakten, de samenwerking tusschen de verbonden antiliberale partijen met ruwe hand verbraken en oorzaak werden, dat het Kabinet- Maekay de portefeuilles moest over geven, hebben thans loon naar werken. In plaats van in betere politieke omstandigheden te geraken, zijn zij nu allengs meer achteruit geraakt met hun wenschen en plannen. De afschaffing van de plaatsver vangers bij het leger werd een jaar geleden door de Maasbode neenige andere roomsche organen voorgesteld als de grootste ramp, die Nederland bedreigde, en ofschoon een man van hun eigen relegie met vuur en gloed de noodzakelijkheid van deze legerhervorming verdedigde, ofschoon Dr. Schaepman tot bedachtzaamheid maande, ofschoon het helder aan het licht trad, dat vele liberalen de wet-Bergansius zeer begeerlijk en aannemelijk vonden, toch werd maar aldoor afgegeven op die akelige antirevolutionairen, als de oorzaak van alle onheil en verwarring. Maar thans breekt dezen roomschen bedillers hun revolutionair bedrijf leelijk op. Minister Seyffardt kwam met eene wetsvoordraeht, waaruit ook de remplacanten verdwenen zijn. En dit niet alleen, maar ook op belas tinggebied gaat het den roomsehen lang niet naar den zin en er is eene kieswet in behandeling, die vierkant indruischt tegen de mee ningen van de meeste katholieken. Men had van het conservatisme alle heil gewacht. Defensie, belastingen, kiesrecht, het moest alles in hoofd zaak blijven zooals het was. Doch thans wordt èn het belastingwezen èn het kiesrecht radicaal aangepakt. De vermogensbelasting, die er reeds doorging drukt in vergelijking met de groote bezitters den tusschenstand zeer zwaar, en de voorgeslagen be drijfsbelasting bedreigt ook weer de middelklasse. En wat de militie betreft, is er in zooverre wel verschil tusschen de wet-Bergansius en die van den heer Seyffardt, dat de laatstgenoemde niet zoo dadelijk aan de orde zal komen. Maar uitstel belooft hier volstrekt geen afstel te worden Want het is juist de kiesrecht-uitbreiding, waardoor de behandeling vertraagd wordt, en men kan wel op zijn vin gers narekenen, dat de nieuw bij komende kiezers, standshalve mede zullen werken om den persoonlijken dienstplicht in te voeren ten einde ook op jdit punt rechts gelijkheid te krijgen. De verstoorders van de samen werking tusschen de roomschen en de antirevolutionairen hebben alzoo niets gewonnen en schrikkelijk veel ver speeld. Hadden de roomschen terstond na de aanvankelijke oplossing der school- quaestie, zich met lijf en ziel ge worpen op de sociale quaestie, dan hadden zij met onze partij nog heel wat goeds kunnen tot stand brengen. Want, te oovdeelen naar de des betreffende encycliek van den Paus, loopen op sociaal gebied de hoofd lijnen van het program der katho lieken vrij wel evenwijdig met dat van de antirevolutionairen. Doch helaas, de meeste roomschen schijnen van het hoog belang eener spoedige oplossing der sociale quaestie weinig te gevoelen. Zij schijnen zich maar al te veel te laten beheerschen door vooroordeelen en door het gezicht op vermeende voordeelen voor het oogen- blik. Met andere woorden, zij zijn in de politiek te weinig principieel Daarom kan men niet met hen sani werken. Dit komt ook thans duidelij uit. Van liberale zijde slikken zij than veel meerdat hun tegen staat dan vroeger van antirevolutionaire zijde En toch houden zij zich thans, ver geleken bij '91 zeer kalm. De heer Lobman heeft in zijne brochure „Partij of beginsel" wellicht de ware oorzaak van de Heftige oppositie der roomsche partij legem de handhaving van het „monster verbond" aangegeven, toen hij wees op den sterken af keer; die de room schen beneden Moerdijk van de cal vinisten hebben, en die op heel hun politiek een grooten invloed uitoe fent. Waarheid en onwaar heid. Op merkwaardige wijze vonden wij deze twee dooreengemengd in een hoofdartikel in „de Vaderlander" van 15 April jl. Daarin wordt naar waarheid op gemerkt, dat het bezitten van het geloof tot zaligheid iets geheel anders is dan het bezitten van de noodige bekwaamheid voor het besturen van een land en zijne koloniën dat eene vrome gezindheid op zichzelve niet toereikende is voor het volgen van een goede politiekalsook, dat men gerust met de liberalen kan mede- gaan op die punten waar hun pro gram in overeenstemming is met hetgeen het Evangelie van ons ver langt;" dat niet behoeft gevraagd of de liberalen, die zulke punten voor dragen, goede of slechte kerkgan gers zijndat men hen daarom op politiek gebied niet behoeft tegen te werken. Hiermede zal ieder antirevolutio nair het wel eens zijn. Met dezelfde beweegredenen steunt onze partij dan ook somtijds bij herstemming radi calen, met het oog op hun gezind heid ten aanzien van bepaalde politieke vraagstukken, die aan de orde zijn, of weldra zullen komen. bh. Huber, Beelaerts, A. üedem, Brannsen van Doch onder deze waarheid wordt door „de Vaderlander" het leugen achtig beweren gemengd, dat het een der grootste dwalingen is, waarin vele landgenooten verkeeren, dat ons geloof in den Zaligmaker ons nood zakelijk er toe brengen moet, ons te voegen bij de antirevolutionaire par tij dat „de houding, die wij tegen over de vraagstukken van de staat kunde en de staathuishoudkunde, aannemen, niet afhankelijk is van onze godsdienstige geloofsovertui ging." En om dit nu eens „zonne klaar" te bewijzenvestigt de redacteur er de aandacht op, dat het ontwerp der Regeering betreffende de uitbreiding van het aantal kiezers, „zéér naar genoegen" is van de hh. Kuyper, Schaepman, Th. Heemskerk e. a.en daarentegen „met nadruk bestreden wordt" door hun „geest verwanten op godsdienstig gebied," van de Zyp, .iaffmans, Bahlmann en vele ande ren." Dus het missen van een vaste, •euparige gevolgtrekking, waar het aankomt op de toepassing der anti revolutionaire beginselen bij de beoordeeling van een bepaald wetsont werp, het openbaren van een verschil van zienswijze in één enkel geval zou de stelling kunnen omverwerpen, dat er het nauwste verband bestaat tusschen iemands geloof en zijn algemeen gedrag op staatkundig gebied En alsof men bovendien niet wist, dat de heeren Kuyper en Beelaerts, Heemskerk en Huber enz. allesbe halve onverdeeld samensteminen in godsdienltige zaken „Het Evangelie geeft hoofdbe ginselen en voorschriften", zegt „de Vaderlander," welke wij „op ieder gebied des levens erkennen en eeren moeten, doch de toepassing in elk bijzonder geval wordt overgelaten aan ons geweten." Goed, Maar weet „de Vaderlander" dan niet, dat het geweten de verstandelijke kennis volgt, en dat het er alzoo maar op aankomt om uit de in Gods Woord opgegeven hoofdbeginselen en voor schriften langs zuiver logischen weg af te leiden wat men ten aanzien van bepaalde staatkundige vraagstuk ken te doen en te laten heeft? Weet de Vaderlander niet, dat het niets afdoet aan het feitelijk bestaan van een verband, (hier wordt gedoeld op het verband tusschen godsdienst en staatkunde) dat sommige lieden dat verband niet in al zijn bijzonderheden kennen Doch weet ge, wat de fout is? Dit blad wordt kennelijk geheel geleid door partijzucht tegen de antirevolutionairen. Van de liberalen wordt getuigd, dat zij voor afschaf fing van de plaatsvervangers zijn en ook voor scheiding van kerk en staat en op dien grond samenwerking met de liberalen aanbevoffinmaar dat dit juist 'twee punten zijn van het antirevolutionair program, wordt verzwegen Ja, zelfs wordt er de on waarheid nog aan toegevoegd, dat de liberalen geen scheiding van godsdienst en staat willen. "Men zij dus op zijn hoede voor „de Vaderlander"Het is een van de gevaarlijkste bladen, omdat het waarheid en leugen dooreenmengt, en daarduor de tnenschen in de war brengt. Van kwaad tot erger. Zondagsrust. mm is ii«iiai m ihtoiüi Deze Courant verschijnt eiken Yrijdag. Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan. Advertentien worden ingewacht tot Donderdagmiddag 12 uur. Bij het jongste bezoek, door onze jeugdige Konigin en hare waardige Moeder aan de hoofdstad onzes lands gebracht, is het niet onopgemerkt ge bleven, dat, hoeveel Oranje-liefde er ook nog in het hart en bij de groote meer derheid onzer natie moge te vinden zijn, nochtans het aantal openbare bestrijders van het hooge vorstelijk gezag op on rustwekkende wijze toeneemt. Langs den weg zelf, waar de koninklijke stoet pas seerde, werd door de sociaal-democraten de roode vlag geheschen. Op hetzelfde oogenblik, dat de Vorstinnen op het balkon van het Palijs verschenen om het volk een dankbaren groet te brengen voor de genoten ontvangst, werden er op den Dam en omstreken, als onder de oogen der hooge toeschouwsters exei - plaren van Recht voor A lien en soortge lijke andere stukken lectuur kwistig ver spreid. En bij de gevechten, die er nu en dan plaats hadden tusschen de sociaal democraten en de Oranjeklanten (vooral 's nachts) behielden de eerstgenoemden soms de overhand, en moesten de (zij het ook in een opgewonden of brood dronken toestand verkeerende) aanhan gers van ons Vorstenhuis afdeinzen iets dat weinige jaren geleden in Amsterdam nauwelijks mogelijk zoude geacht zijn. Op deze wijze moeten dan ook de oogen van meerdere nadenkende lieden wel opengaan voor bet toenemend gevaar, dat onze maatschappij en onze nationali teit bedreigt. En nu gaat men druk aan het deli- bereeren over hetgeen er gedaan kon worden om erger dingen of te weren. De materialisten zeggen: laat de Over heid maar zorgen, dat de geringere volksklassen beter baar brood hebben geeft ze kosteloos onderwijs niet alleen, maar ook zooveel mogelijk kostelooze voeding en reiniging en werk er bij. En anderen, meer theoretisch en for- malitisch in hun adviezen, zeggen: leg het ruwe volk maar beter aan den band beteugel de vrijheid van drukpers en geef het onkundig en onbesuisd gepeu pel toch vooral geen kiesrecht. Noch het een, noch het ander zal ba ten, terzij er tevens weer krachtige ze delijke invloeden gaan werken onder ons volk. Immers, de ontkerstening onzer natie, het verlaten van God en zijn dienst, het bespotten van het èeuwig Vaderland hiernamaals, sleept noodwendig ook on verschilligheid omtrent het aardsche Va derland en omtrent de bestuurders van dat Vaderland na zich, en ten slotte wordt geen enkele macht of grootheid meer ontzien. Hier geldtMaak den boom goed, en eerst dan kunt gij betere vruchten ver wachten. In de door het centraal bestuur van den Nederlandschen Bond van spoor- en trampersoneel Steeds Voorwaarts uitge schreven en op Zondag 10 April jl. ge houden openbare vergadering ter bespre king van zondagsrust, voor zooveel het goederenvervoer betreft, werd, ofschoon, het publiek zeer gemengd van aard was (als sprekers traden ook mannen op van verschillende kleur, nl. de sociaal-demo craat Dr. Vitus Bruinsma, Dr. Schaep man, Ds. Tenthoff van Hoorn en Prof. Pekelharing uit Delft) zonder tegenkan ting bij stemming aangenomen eene motie, waarbij wordt aangedrongen „op de invoering eener bepaling, dat van des Zaterdags middernacht tot en met Zondags middernacht geen goederen ver voerd mogen worden, noch met goederen, noch met personentreinen, en evenmin aangenomen. Dit ter verkrijging van rust voor het personeel." Dr. Vitus Bruinsma noemde de Zon dagsrust voor het spoorwegpersoneel slechts een speldeknop in het heelal der nijpende nooden, maar hij verwachtte van de vereeniging van spoorwegambte naren, dat zij zich met dat „krenten broodje" niet zouden laten afschepen. Tegen deze qualificatie kwam Dr. Schaepman op. Hij wees op de hoog zedelijke en heilige bcteekenis van de rust op den Zondag, zijnde de dag des Heeren, en wilde opzichtens deze rust liever van het brood des levens dan van een krentenbroodje gesproken hebben. Het verblijdt ons zeer, dat lieden met een verschillende levens- en zondagsbe schouwing toch meer en meer hierin gaan overeenstemmen, dat er op stibtand van arbeid op Zondag ten zeerste moet aan gedrongen worden, dewijl het algemeen belang van bet menschdom dit vordert. Intusschen is het jammer en doet het a;.n de goede zaak die men beoogt, licht schade, dat men zulke vergaderingen, waar sprekers (en wellicht ook hoorders uit verschillende plaatsen bijeenkomen, juist op Zondag belegt. Daardoor nood zaakt men, strijdende voor rusttegelij kertijd sommigen om te arbeiden. De Hoofdstad des Rijks zal D. V. den 5en Bondsdag binnen hare muren ontvangen van den Nederl. Bond van Jong. Vereen, op Gerof. Grondel. De Amsterdamsche vrienden zijn reeds druk bezig om alles zoo te regelen, dat allen een ont vangst wordt bereid, de Hoofdstad waardig. Zrer gewichtige onderwerpen, het leven van den Bond direct rakende, zullen naar wij ver wachten tot een eene beslissing worden gebracht of althans de weg daartoe zal worden geëffend. De Agenda is samengesteld als volgt: 1. Opening der Vergadering des middags 12 uur precies. De vergaderzaal zal reeds van des morgens 10 uur af geopend zijn. 2. Welkomstwoord namens de Regelings- Commissie samengesteld uit de aangesloten Vereen, te Amsterdam, door haren president den Heer L. F. Boersma. 3. Toespraak door den Bondsvoorzitter ter inleiding van de werkzaamheden. 4. Mededeellngen en voorstellen van het Bondsbestuur: a. Het Bondsbestuur steld voor te bepalen, dat de Bondsdag in 1894 worde gehou den op Hemelvaartsdag te Arnhem of te Middelburg. De aangesloten Vereeniging te Zetten stelt als plaats van samenkomst in 1894 voor, Arnhem. De aangesloten Vereeniging te Hooge- veen stolt voor, den Bondsdag niet meer te honden op Hemelvaartsdag maar op den 2en Paasch- of Pinksterdag. Het moderamen der Friesche Propagan- da-Commissie stelt voor, den Bondsdag voortaan te houden op oenen gewonen werkdag, opdat de Dienaren des Woords, die in den laatsten tijd krachtig mede arbeiden aan de bevordering van onze belangen, in de gelegenheid worden gesteld, de Bondsvergadering bij te wonen. b. Het Bondsbestuur stelt voor, evenals het vorig jaar ook dit jaar over den Bondsdag een gedenkschrift uit te geven en daarin alsdan op te ne nen het jaarverslag van den Bond. c. Vaststelling van het Reglement regelen de de verhouding tusschen den Bond en zijne afdeeliugen. Dit Reglement wordt in oonoept met

Krantenbank Zeeland

Maas- en Scheldebode | 1893 | | pagina 1