1 1
OP
DAB
Vrijdag 14 October 1892.
Zevende Jaargang No. 361.
4
Idig!
Ant irevo
Orgaan
IN HOC SIGN O VINCES
Boer en Edelman.
?Vt'. fV.- U. 1
- v- - -
r -
rijk/io.-.
leurde Tijk,
"'ijk en flink
KANTEN",
IRIS is
assen.
en is. Een
JWESLUIS,
uur.
e tijd.
S van
n
3
Deze Courant verschjnt eiken Yrijdag.
Abonnementsprijs per drie maanden franco per post 50 Cent.
Yoor Amerika bij vooruitbetaling f 3,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
T. BOEKHOVEN, j
Advertentiën van 1 5 regels 50 Cent elke regel meer 10 eenten 3/2 maal
Boekaankondiging 5 Cent per regel en V3 maal.
Bienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zj beslaan
Advertentiën worden ingewacht tot Donderdagmiddag 12 uur.
Alle stukken voos* de I&edactie kestemd, Advertentiën en verdere Administratie franc© toe te eenden «mui den Uitgever.
Revolutionair kiesrecht.
Alexis de Tocqueville sclireefin
zijn werkDe la démocratie en
Amérique een woord, dat aan den
eenen kant den moed aan wie tot
voorlichten geroepen is, soms bijna
zou benemen, maar anderzijds ook
bij teleurstelling bet zelfsvertrouwen
steunt.
Hij tocb wijst er op, hoe eene
heldere, doorzichtige, scherp belijnde
gedachte, ook al is zij verkeerd, in
Jen regel meer aanhang vindt dan
eene gedachte, die, ofschoon volko
men juist, toch minder eenvoudig is,
en waarvan het begrijpen meer in
spanning kost.
Ook ontbreekt het aan bevesti
ging van deze uispraak waarlijk niet.
Wie de Kerk als eene mensche-
lijke vereeniging van gelijkgezinden
teekent, gevormd tot bevrediging van
hunne godsdienstige behoeften, waar
in dies de wil der meerderheid de
hoogste wet is, en de minderheid,
zoo ze zich niet voegen wil, het
verband verlaten moet, heeft èn
voor de ontwikkeling zijner voor
stelling weinig woorden noodig, cn
kans op de erkentelijkheid van wie
hem hoort v or zoo duidelijk betoog.
HOOFDSTUK VIII.
De winter, een verschrikkelijke winter,
zooals men er sedert lang geen gekend
had, was gekomen, want de appeldrank
bevroor in verscheidene kelders. De al
les bevriezende noordenwind blies onop
houdelijk over de harde sneeuw; geen
jager zou hem hebben durven trotseeren.
Ieder bleef te buis, aan het hoekje van
den haard, om te midden van het gesnor
der spinnewielen oude geschiedenissen op
te disschen of aan te hooren, die de
meisjes soms een lach op het gelaat brach
ten.
Julius zat met het ganscke huisperso
neel in de oude keuken. Men sprak over
de strenge koude, over het nadeel, dat
zij den perzikeboomen in den boomgaard
aanbrengen zou, toen men op eens Sen
tinelle geducht hoorde blaffen. Men lui
sterde eenige oogenblikkenJulius deed
voorzichtig en zachtkens een raampje o-
pen, vanwaar men alles wat er op de
plaats gebeurde zien kon.
Alles was stil; de nacht was zoo duis
ter, dat men met geene mogelijkheid
iets voor zich uit kon ontwaren; de hond
hield zich stil.
„Hij heeft zeker een wolfin den neus
gehad," sprak Julius.
„Hij kan evenzeer wel iets verdachts
gezien of eenig onraad bespeurd hebben,
het- laatste geloof ik eerder," zeide Maria.
Niet te spoedig vreezen, Maria. Ik
denk meer aan een wolf dan iets anders;
want de koude, welke die dieren in het
;bosch teistert, dr jft er hen uit weg. Form
;°Pgepast, Sentinelle!" riep Dubois zjn
>nd tot aanmoediging toe, „gij kunt
beters doen dan het huis en het
i uws meesters te bewaken."
•Jalius sloot het kleine vensteren ging
3r op zjne oude plaats zitten.
-Men zette op nieuw het gesprek voort
',u thosnet was dien avond al zeer spraak-
I
Wordt daarentegen het pleit ge
voerd voor de erkenning van de
Kerk als een Goddelijk instituut,
voortgekomen uit en rustende op des
Heeren welbehagenen voor de
geïnstitueerde Kerken als de openba
ringen van het lichaam van Christus,
zonder dat zij daarmee evenwel ver
eenzelvigd mogen worden, dan
wordt dit betoog niet zelden als duis
ter gewraakt, en bij het andere
achtergesteld.
Ook op het stuk van kiesrecht
komt die tegenstelling voor, en heeft
de revolutionair al het voordeel van
zich ook voor den minstontwikkelde
schier verstaanbaar te kunnen ma
ken.
De Staat is hem de vereeniging:
van vrije en gelijke burgers, waarin
op zicüzelve niemand over eenig
ander iets te zeggen heeft, en macht
slechts toekomt aan wie door de le
den tot besturen is geroepen, gelijk
dit ook bij andere vereenigingen het
geval is, als aan één of meer per
sonen de dagelijksche leiding van
zaken is toevertrouwd, wat overigens
niet belet, dat boven het bestuur
het geheel der leden staat.
Het bestuur moet dan ook naar
zaam. Juist was hj bezig met eene lan
ge geschiedenis van zjn grootvader te
vertellen, toen men den hond ten tweeden
male hoorde doch ditmaal blafte bj niet,
maar weende en jankte tot hartbrekens
toe.
„Misschien is de arme Sentinelle koud,'
zeide Lucia: „mag hj niet binnenkomen?"
„o Ja! misschien is hj koud; maar
dat verwondert mj toch. Laat ons eens'
gaan zien, Jan, neem de lantaarn."
Zj gingen heen, ieder gewapend met
een fikschen stok. Men zag op de geheele
plaats niets; maar Sentinelle, die nu eens
tegen het ljf van Dubois opsprong, dan
weder beiden de handen lekte, bracht hen
naar de groote deur en begon daar weder
te janken en te kermen.
„Daar moest iets zjn," sprak Julius,
Jan bukte voorover in een greppel en
zag b j het lantaarnlicht, dat er een mensch
lag.
„Een dood mensch," riep Jan ver
schrikt uit, „een doodgevroren man!"
„Ongelukkige, die gj zjt!" klaagde
Dubois eu beurde hem op. Maar toen het
licht op het gelaat van den vreemdeling
viel, ontsnapte een kreet van verbazing
aan de lippen van Julius; dat bleeke ge
laat was dat vanChamone.
Men bracht hem in de kamer van het
kasteel. Was hj dood? Neen, men voel
de nog eenige hartkloppingen. Weldra
stond iedereen om den ongelukkige ge
schaard; men wreef hem met flanel en
warme doeken, men liet hem warmen
braudewjn drinken, ten laatste deed de
bewustelooze de oogen open. Hj liet zjne
blikken door de kamer weiden, en ein-
deljk sloeg hj ze op Julius, terwjl hj
zeide:
„Ben ik waarljk in bet huis van Julius
Dubois?"
„Dat zjt gj," zeide de laatste en strek
te zjne hand naar Chamone uit, „en daar
zjt gj de welkome gast,wantik kanen
mag nimmer vergeten, hoe gj mj te
Parijs van dienst geweest zjt. Maar hoe
zjt gj hier voor mjne deur gekomen en
wel in zulk een treurigen toestand?"
„Hoe?Ja, wel hoe?" moogt gj vra
gen, Door iedereen verstooten, omdat ik
den wil der leden handelen, en het
zuiverst ware daarom de toestand
te achten, zoo in den Siaat de
burgers, zoo is de naam van de
leden dezer vereeniging, liefst met
korte tusschenpoozen, zich omtrent
den te volgen koers verklaren kon
den.
Helaas echter gaat dit niet in
Staten van eenige uitgebreidheid
het aantal burgers wordt te groot
en ook de moeite aan verplaatsing
verbonden.
Door den nood gedwongen geeft
men nu van de zuiverheid van het
stelsel iets prijs, en poogt men zich
met eene vertegenwoordiging te hel
pen.
De burgers kiezen hunne mannen,
wier taak het is in hunnen naam
te sprekendie geroepen zijn hunne
in/achten te vertolken, en door wie
zij als zeiven tegenwoordig zjn.
De zuiverheid van het kiesstelsel
is natuurljk van het grootste ge
wicht, en het kiesrecht is eigenljk
het fundamenteele leerstuk bj uitne
mendheid. Deugt het kiesstelsel niet,
dan staat al het overige op losse
schroeven, en geoordeeld, onbevoegd
om verder iets te doen, is de verte-
de mannen van het schrikbewind met
mijne'diensten had terzjde gestaan, en
nergens werk kunnende vinden, was ik
besloten om bj u eene schuilplaats te
zoekenwant het is waarljk dezen win
ter niet alles buiten. Ik heb mj in den
weg vergist, ik ben verscheidene malen
verdwaald; de avond is mj overvallen,
eindeljk op het oogenblik dat ik nabij
uwe woning was, kregen de koude en
de duisternis zoodanig de overhand op
m j, dat ik uw huis niet meer herkende.
Uit vreeze van aan de deur van men-
schen te kloppen, die mj wellicht niet
goed zouden ontvangen, strompelde ik
verder, maar ik was te afgetodt en zonk
in de sneeuw neer, waar ik zonder uw
hond van vermoeienis zou bezweken zjn.
God Ioone u, Julius! voor de goede ont
vangst, die mj bj u te beurt valt!"
„Zou men u dan niet goed moeten
ontvangen?" riep Julius uit, „Wie zou
in zulk een weder en zulk een kouden
nacht niet een plaatsje aan zjn haard
inruimen voor een armen reizigeren
bovendien ben ik niet grootendeels aan
u verschuldigd, dat ik hier weder in
mjn huis ben? Geloof mj, Chamone, gj
zjt mj en ons allen evenzeer welkom
men zal hier wel voor u bezigheden vin
den, en al ware dit ook zoo niet toch
zult gj in mjn huis bij ven. Maar laat
mj u spoedig eenige spjze gereed maken
en voor uw nachtleger zorgen, gj zjt
ongetwijfeld hongerigen doodmoede."
„Dat is te veel, Duboiszooveel goed
heid zjt gj aan mj niet verplicht."
Den volgenden dag stond Chamone
verfriseht en versterkt op; maar hoe was
h j sinds den dag dat Julius Dubois hem
voor de eerste maal te Par js gezieu had,
veranderd. Zjne gelaatstrekken waren
misvormd, zjne haren bjna grjs gewor
den; zjn rug was gekromd en een holle
en angstwekkende hoest teisterde zjne
borst, 't was een hoest, waarvan de
boeren in deze streek zouden zeggen,
dat hj uit het graf komt.
Zoo groot de verandering was, wat
het lichamelijke betreft, zoo merkbaar
was ook jde ommekeer in het zedeljke
leven. Hj, die eertjds zoo hoog van zich-
genwoordiging, zoodra blijkt dat zij
den wil der kiezers niet duidelijk
weergeeft. Dan houdt zy op verte
genwoordiging te zijnwaaraan zou
zij nog eenig zedelijk gezag ont-
leenen?
Het eigenlijke volk bestaat uit de
burgersin den grond komt hun
het recht van medespreken, van be
slissen, toe. Uitbreiding van kiesrecht
wil dan ook zeggen, dat een groo-
ter deel van het volk bevoegdheid
krijgt tot medepraten. En dit kies
recht moet zich ook steeds verder
uitstrekken. Eigenlijk is iedere grens,
zoo niet willekeurig, dan toch tij
delijk.. Het volk bestaat uit allen.
"Waarom heeft de een over den ander
te zeggen? Daarvoor is geen grond.
Komt het stemrecht slechts aan een
deel der burgers toe. dan wordt niet
het Yolk gehoord; is de Vertegen
woordiging het orgaan niet van 't Yolk
maar slechts vau een deel.
Hoe de Yertegenwoordiging is
samengesteldwie in haar midden
zitting hebben, is betrekkelijk onver
schillig.
By schier niets komt zoo als hier
alleen het beginsel in aanmerking.
Het kiesrecht in te richten met het
zeiven opgaf en zich op alles zoo liet
voorstaan, was nederig en sober in woor
den geworden. Hj sprak van allen, be-
halven van ziehzelven, en scheen van
zjn eertjds niet meer te willen hooren.
Tusschen Marie en Lucia gezeten,
vergat hj alle leed en bleef menigmaal
uren achtereen onbeweeglijk en sprake
loos voor zich staren, een enkelen keer
tuurde hij met een doordringenden blik
op de flikkerende vlammen van de haard-
blokken.
Maar de winter vlood met zjne ijzige
koude, zjne sneeuwstormen en hagel
jachten heen. De ploegen werden van
de schuur naar den akker verplaatst:
iedereen begon de velden te bebouwen
en na het werk elkander een bezoek te
geven. Men vernam toen in het dorp,
dat een vreemdeling van een ongunsti-
gen naam, een der mannen van het
schrikbewind, onder het gastvrije dak
van Julius Dubois een onderkomen ge
vonden had.
„Is dat waar vraagden toen de boe
ren aan Juliu3, „is het waar, dat gij
een dergel jk persoon in uw huis hebt,
behalve de oude min en het jeugdige
meisje
Julius hernam
„Wat gebeurd is, burenis gebeurd;
de mensch, van wien gj zoo'n afkeer
hebt, heeft zich mjn vriend betoond,
toen ik in moeilijkheden en gevaarvolle
oogenblikken verkeerdeb j is thans m jn
welkome gast."
Men sprak niet meer van Chamone,
die trouwens dan ook den boeren van
Saint-Renne geene reden van onrust
gaf.
Maar met de uitbottende bladerenen
de uitluikende bloemen op de velden werd
de hoest van den armen Chamone me-
nigvuldiger, zwaarder, en zjne krachten
namen, trots de goede voeding en het
rustige leven, eer af dan toe. Hj, voor
wien Maria en Lucia iederen avond ge
beden hadden, had zich alleen hunne
haardstede komen vestigen, om er zjne
laatste levensstonden door te brengen.
Hj gevoelde overigens zelf, dat zjn
einde naderde, en het tjd begon te wor-
oog op een gewenscht resultaat, is
hier vooral eene niet te dulden be
rekening. Dat is utiliteitniet prin
cipieel. Het kiesrecht maakt ge het
zuiverst, naarmate ge de uitkimst
minder vermoeden kunt.
De eenige vraag, die te pas komt,
is deze, of het stelsel de gezindheid
der kiezers getrouw weerspiegelt,
want om die gezindheid is het toch
alleen te doen. De vertegenwoordi
ging is te beter, naarmate zij meer
blood als trechter werkt.
Neemt men het nauw, dan is er
maar één kiesrecht, dat met het be
ginsel is te rijmen.
Yan kiesrecht met een trap kan
geen sprake wezen; dat biedt voor
zuivere doorwerking van de gezind
heid der kiezers te weinig waar
borg.
Eon beperkt kiesrecht deugd even
min, dan heeft men niet het Yolk.
Een direct stemrecht voor alle
volwasschen mannen, desnoods met
enkele uitzonderingen, is al het min
ste waarmee met het oog op het
beginsel vrede kan genomen worden.
Eigenlijk behoort er voor de zui
verheid van het systeem nog een en
ander by.
drn om zich met dien God te verzoe
nen, dien hj zjn gansche leven miskend
en verloehend had. Met ernst en aan
drang des harten nam lij jverigdeel
aan de gebeden, die Julius Dubois ge
woon was iederen morgen en avond te
houden. Deze was niet weinig verbaasd
te zien, dat hj, die in den kerker l'Ab-
baye hem eens gezegd had, dat geene
verstandige menschen maar slechts oude
besjes en priesters nog van God spra
ken en in Hem geloofden, met den
diepsten eerbied en een heilig ontzag bj
het gebed de banden vouwde en de oogen
sloot. Niet minder verwonderde het hem,
dat de berouwhebbende en verslagen
zondaar Lucia verzocht om terwjl de
geheele familie op het land aan het werk
was, het oude Bjbeltje van Maria ter
leen te vragen.
Chamone las zeer gemakkeljk eu
scheen voor 't overige de Heilige Schrift
vrj goed te kennen.
't Behoeft niet gezegd te worden dat
Maria hem met bljdschap des harten haar
boek gaf, als een blijk van wezenljk
belang, dat zj in hem stelde.
„'t Is het boek des levens," zeide zj
eens tot hem, toen z j 't hem overreikte;
„zj, die den dood nabj zjn, begrijpen
er beter de waarde van."
„Ach! ware het maar zoo bj mj.
De Bjbel geeft mj zoo weinig troost
omdat ik er te zeer mede gespot heb.
Gedenk aan uw Schepper in de dagen
uwer jongelingschap, eer de kwade da
gen komen en de jaren naderen, van'
welke gj zeggen zultIk heb geen lust
in dezelve; aan deze woorden heb ik het
minste gedacht. Mjn streven was gunst
bj menschen te verwerven en wel bj
die, welke in de wereld het meest te
zeggen hebben en vermogen. Zie maar
hoe gj het best door de wereld komt
werd m j door een zoogenaamden vriend
in 't oor gefluisterd wees niet te teer
hartig van geweten en laat alle godsdienst
varen."
J f
-
Lelijk aan.
25 cent.
50 cent.
>eder's invloed
ebiedt de Heer
f 1,30.
Brieven van
vriendin uit de
iuitscli door a.
t, met illustra-
igezameld voor
Tweede druk
laden uit het
VI Cohen Stuart
innendorf Uit
n Prijs f 4,^
rentjes of meer
fdicliten Prjjs
van 1789 tot
l Met een voor-
r Stowe en een
irt Met platen
3-eïll bijbelsch
ëzie van Van
Hazebroek,
eid, met 4 gekl
New-York, met
ordGods Naar
'icht van B J
of Neerlanda
ïiilustr omslag
Historisch ver-
Met eeu woord
prijs f 1,90
toegezonden
ollum.
o,
ter.
EES.
ititgeyer:
16 Een tafereel uit de
FRANSCHE O WENTELING.
Wonderbare leiding Gods.
O O
aI
(Wordt vervolgd.)
-r.-AJk,
- Mi