Ifflli
Vrijdag 23 September 1892.
Zevende Jaargang No. 3*>8.
Antirevolutionair
WM 11 21M11LM11Ë11 153
Orgaan
(Eerste blad.
Dienstbode
IN HOC SIGNO VINCES
T. BOEKHOVEN.
Deza Courant verschijnt eiken Vrijdag.
Abonnementsprijs per drie maanden franco per post 50 Cent.
Voor Amerika bij vooruitbetaling f 3,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
SmiMEBj&BMJH.
Advertentiën van 1 5 regels 50 Cent elke regel meer 10 centen 3/2 maal
Boekaankondiging 5 Cent per regel en V3 maal.
Diënstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan
Advertentiën worden ingewacht tot Donderdagmiddag 12 uur.
Alle stukken voor de Redactie bestemd, Advertentiën en verdere Administratie franco toe te «enden aan den Uitgever.
Dit nummer bestaat uit
twee bladen.
Onze antirevolutionaire
pers.
Wij wenschen nog even terug te
komen op ons stukje van de vorige
week betreffende het verdwijnen van
de Oranjevaan.
Of liever, wij wenschen de ver
maning te herhalen, die er uit dit
heengaan tot de consciëntie van de
belijders des Heeren spreekt.
Een vermaning om toch alle
last en alle moeite, verbonden aan
de gestadige en nauwkeurige voor
lichting van het publiek, niet slechts
op de schouders van enkelen te laten
rusten, maar om zoowel door het
opzenden van wetenswaardige be
richten, als door het vermeerderen
van het aantal abonnementen en ad
vertentiën de uitgave op den duur
mogelijk te maken.
En zegge nu niemand, dat dit
verzoek slechts een reclame voor de
beurs van de uitgevers en hun me
dewerkers behelst.
Wie zoo oordeelt, verlaagt de pers
tot enkel een winkelzaak of een han
delsspeculatie.
Natuurlijk, dit betwisten wij niet,
zit er handelook geldelijke handel
meê onder. Waarom niet? Wat kan
er op deze wereld in stand gehouden
worden in het zichtbare zonder han
del Ook van de kerkelijke instituten,
van de christelijke scholen, van de
instellingen voor liefdadigheid is de
handel niet uitgesloten.
Maar in den handel als zoodanig
zit toch immers ook geen kwaad.
Dat kwaad komt er eerst bij, als
de handelaars het recht en de billijk
heid uit het oog verliezen.
Doch dat zij, die van Maandag
tot Zaterdag in de weer zijn om meê
te werken tot het samenstellen van
degelijke dag- en weekbladen, er ook
gaarne hun dagelijksch brood mee
verdienen, zal toch wel door geen
weldenkend mensch voor een onge-
rechtig verlangen worden gehouden.
Hoe is echter de feitelijke toestand
van verscheidene kleine weekbladen
Zóó, dat de uitgevers er voor de
helft of een derde nog niet van leven
kunnen, ofschoon zij er dagelijks
drukke beslommeringen mede hebben;
terwijl de redactiën haar öf geheel
öf bijna voor niemendal moeten ver
richten.
Gold de persarbeid nu slechts
een gewone winkelzaak, dan zouden
wij er over moeten zwijgenmaar
- eg eiyï1 vree a «ïgèuWóM^uk-
wordt zoo spoedig mogelijk gevraan er
eene nette
lijk
en,
- ji
iers
Onze antirevolutionaire pers heeft
een roepingeen zedelijke, een gees
telijke, en mitsdien een ernstige,
hooge roeping.
De tijden zijn voorbij, dat de men-
schen in ons Vaderland enkel den
Bijbel en de lessen van Vader Cats
op hun schoorsteenmantels hebben
liggen. Van alle kanten wordt er
met groote en kleine bladen gepoogd
om op de geesten in te werken.
Door de steeds toenemende gemeen
schapsmiddelen worden allerlei be
richten als in een oogwenk over ons
Vaderland verbreid, en wordt hier
mede de stof opgehoopt, die de den
kende geesten tot beschouwen en tot
spreken aandrijft.
Nu kunnen de christenen wel zeg
gen wij laten ons met dat alles niet
in, wij lezen geen bladen. Maar zij
die zóó redeneeren, schijnen weinig
besef van hun roeping te hebben.
Neen, in deze wereld levende, be-
hooren wij de voor onzen tijd gel
dende vormen en gebruiken in acht
te nemen, en er overeenkomstig onze
beginselen, ons voordeel mede te doen.
Zoo ook op porsgebied.
Want, bedenk wel, tegenover een
mkele, die zegt „ik lees geen cou
ranten" staan er wel honderden en
d izenden dien gemakkelijk verleid
worden om ze wèl te lezen, of die
er uit eigen beweging gretig naar
grijpen.
En wat lezen ze dan soms?
Een breed relaas van allerlei bij
eenkomsten, ongelukken en rechts
gedingen, met een romantisch ver
haal, dat de hartstochten prikkelt,
en waarin vaak de spot gedreven
wordt met allen waren godsdienst.
Maar zou er dan tegen dit kwaad
niet behooren gestreden te worden met
al de volharding, die het omsl ipen
van listige tegenstanders vordert
Bovendien, is er geen dringende
behoefte aan meer kennis omtrent
onze staatkundige toestanden Heb
ben zij die geroepen worden om hun
vertegenwoordigers bij de Regeering
te kiezen geen opvoeding noodig?
Eischen de openbare belangen geen
openbare bespreking? Vordert de
verspreiding van revolutionaire, on
christelijke theorieën geen tegenwicht
in bladen, die ons christelijk-historisch
volkskarakter weer trachten op te
scherpen
Is dit thans niet te meer noodig
nu de groote meerderheid onzes volks
zijn onderricht ontving op scholen,
waar het zout van het Evangelie van
Christus niet mag gebruikt worden
Zie, indien deze vragen [zonder
aarzelen met ja moeten beantwoord
worden, dan heeft ook onze pers een
edele roeping, en mogen wij zonder
schroom de medewerking van alle
geestverwanten nadrukkelijk verzoe-
ken.
Ook voor ons blad. Zeker zijn aan
dit orgaan, gelijk aan elk ander,
particuliere belangen verbonden, van
enkelenmaar ver daarboven uit
reiken de algemeene belangen, die
dit orgaan in zijne mate wenscht te
dienen.
Zij het dan terwille van die alge
meene belangen, dat onze medebe
lijders zich willen opmaken om ons
een handje te helpen in den strijd.
Veel behoeft dat niet te kosten.
Onze weekbladen zijn voor ruim
een halve cent per dag te lezen. En
ook de prijzen onzer advertentiën
zijn zeer laag gesteld.
Wij hopen dan dat vele lezers,
die nu met een ander „samen lezen,"
een exemplaar zullen bestellen voor
hen afzonderlijk, en dat zij ook bij
het publiceeren hunner famiclie- en
handelsberichten onze advertentie
kolommen zuil n gedenken.
Alleen door de vereenigde krachten
van velen is ons blad te maken tot
hetgeen het moet wezen, n.l. een
helder verstaanbaar getuige, die over
alle voorname politieke quaestiën het
door studie en onderzoek verkregen
licht uitspreidt.
Os. Rispen geridderd.
Met veel belangstelling namen we
kennis van het bericht, dat Ds. W.
II. Gispen bij gelegenheid van het
jongste koninginnefeest door H. M.
de Koningin-Regentes (tegelijk met
vele anderen (1) natuurlijk) is op
genomen onder de Ridders der Orde
van Oranje Nassau.
Ds Gispen is een man van bui
tengewone gaven, hetgeen genoeg
bekend is onder hen, die wekelijks
zijn brieven ,,aan een Vriend te Je
ruzalem'' lezen. Deze stukken, han
delende niet alleen over kerkelijke,
maar ook vaak over maatschappe
lijke enstaatkundigeaangelcgenheden,
tintelen doorgaans van geest en leven.
Wie daar eenmaal den smaak van
kreeg, slaat ze nimmer over. Ook
vooral als leeraar in de Gereformeerde
kerken verwierf hij zich naam door
zijn eenvoudige, genietbare wijze van
voordragen. Verscheidene malen was
hij voorzitter van de Synode der Chr.
Geref. Kerk, en ook de eerste zitting
van de Synode der vereenigde Geref.
Kerken heeft hij geleid.
Moge het Ds. G. gegund worden,
nog menig jaar tot nut voor Kerk
en Vaderland werkzaam te zijn.
Ken «eer noodig-e zaak.
Een groote stad biedt groote ge
varen aanvooral voor wie eenzaam
en verlaten staan te midden van ve
lerlei verleiding. In Amsterdam zijn
die gevaren zeer groot. Uit alle
oorden van het land treft men er
dienstboden, winkeldochters en meis
jes in allerlei betrekking aan. Op
het platte land, van waar zij gekomen
zijn, heeft men er meestal geen flauw
vermoeden van, welke gevaren voor
al jonge en onervaren meisjes hier
bedriegen.
Wij, die door de middernachtzen
ding er jets van weten op welke
glibberige paden menig meisje wordt
gebracht, hebben sedert lang gemeend,
dat stelselmatig de listige pogingen
van snoode verleiders moesten tegen
gewerkt worden.
Er zijn z. g. dames, die dienstboden
vragen, maar feitelijk koppelaarsters
zijn. Er komen rijke hoeren op visite
en het overige laat zich raden.
Aan alle hoeken der stad zijn ge
legenheden door geen enkel
uitwendig teeken vaak te onderschei
den van een net gesloten huis waar
heeren gelegenheid vinden om samen
te komen met dikwijls niets kwaads
vermoedende dienstmeisjes tot haren
zedelijken ondergang. Herhaaldelijk
zag de middernachtzending aan zulke
huizen eenvoudige meisjes ontsteld
ter.ugkeeren. Zij hadden geloof
geslagen aan de voorgewende gene
genheid der „heeren." Somtijds
rneenen zij bij een familielid van
hun beminde te komen. Gewoonlijk
duurt het niet lang, een tweede,
een derde keer en zij zijn gevallen.
Dan zinken zij langs dezen weg al
dieper weg en verliezen na korten tijd
alle gevoel van schaamte en eer.
De toestanden in Amster 'am zijn
vreeselijk. In dit opzicht misschien
erger dan in eenige plaats van Ne
derland. Rendez-vous huizen zijn
hier legio. Zoo nu en dan zien wij
achter de toonbank in een of anderen
winkelmeisjes staan, aan een ren
dez-vous in de middernachtzending
meermalen ontmoet.
En toch zijn dezulken veelal er
de eerste maal gansch argeloos in-
geloopen.
Yerleiders van professie verzeke
ren, dat een meisje altijd wel te
verbóden is, als men het maar slim
genoeg weet aan te leggen. En de
ellendelingen schijnen wel haast de
waarheid te spreken ten opzichte van
haar, die zonder vrienden en onbe
schermd in een groote stad dienen.
Wij zien er althans bitter treurige
voorbeelden van.
Hoe weinige moeders weten het,
op welken gladden en hellenden
weg zich hare dochters bevinden,
buiten hare zorgen in een groote
stad Zij bemerken wel, dat er ach
teruitgang is op te merken in het
schrijven van brieven naar huis,
dat de belangstelling in huiselijke
omstandigheden verflauwt. Maar moe
der schryft dat toe aan 't drukke
stadsleven. Komt haar dochter eens
over, dan ziet zij wel dat zij lang
zoo eenvoudig niet meer is als vroe
ger. Maar dat kan zeker niet anders,
denkt moeder. Zij weet niet wat
worm er knaagt in dat hart. Waarom
die frissche blos is verdwenen, die
oogen zoo onrustig rondblikken en
er soms zoo'n vreemde gloed uit
spreekt waarom die gulle lach nu
zoo hol en gedwongen klinkt zij
kent de vreeselijke oorzaak niét. 't Is
verandering van lucht en van levens
wijze, denkt moeder, 't Zal met den
tijd wel beter worden.
Neen, moeder. Het zal helaas niet
beter worden. Gij zult uwe dochter
n iet meer thuis zien. Zij is wel nog
maar weinige maanden in de hoofd
stad, maar zij is reeds het slachtoffer
der vreeselijkste zonde. -Gij zult zel
ve moeten overkomen om te ondervin
den, dat het reeds te laat is.
Met radelooze ouders hebben wij
loopen zoeken van het eene verdachte
huis naar het andere, tot wij eindelijk
de verloren dochter vonden, ziek, el
lendig, voor haar leven naar ziel
en lichaam verwoest.
Een frissche boerendeern was in
de stad komen dienen. Tien maan
den later liepen wij met haren va
der te zoeken. Na zes uren vonden
wij haar eindelijk, dronken, vuil en
gansch verwaarloosd, met eene af
schuwelijke ziekte onder de leden.
De familiebetrekkingen van een
ander meisje zochten haar met ons.
Zij was voor acht maanden in de
stad komen dienen bij een dame, die
kamers aan officieren verhuurde. Zij
was steeds dieper gevallen en nog
ellendiger dan de voorgaande.
Wij zullen geen voorbeelden meer
noemen. Ieder gevoelt het: het is
dringend noodig, dat alles gedaan
wordt om meisjes te waarschuwen
voor zij zich onwetend aan boozen
invloed hebben blootgesteld.
De middernachtzending heeft nu
in overleg met den Vrouwenbond
in Amsterdam een
Informatiebureau
geopend. Het doel van dit informatie
bureau is inlichtingen te verschaffen
tegen gevaren van verleiding tot
onzedelijkheid.
Alle ouders of voogden raden wij
dus dringend aan, in 't belang van
hunne dochters of beschermelingen, en
nog ernstiger alle meisjes, die op
zich zeiven staan, om zich tot dit
bureau te wenden. Al het mogelijke
zal gedaan worden om degelijke in
lichtingen in te winnen en te waar
schuwen tegen eiken dienst of elke
betrekking, waar het voor een meis
je gevaarlijk is te wezen. Het adres
van het Bureau is Heeren-
gracht Ho. 192 te Am
sterdam.
Wij houden ons ook zeer aanbe
volen voor het ontvangen van me-
dedeelingen, die voor dit doel voor
ons van gewicht kunnen zijn.
Moge er een ruim gebruik ge
maakt worden van deze gewenschte
gelegenheid en alzoo veel kwaad
worden voorkomen. God breide deze
pogingen uit en make ze tot een
machtig middel tot bestrijding der
booze en listige praktijken, der han
delaars in vrouwen en meisjes.
De inlichtingen zullen verstrekt
UITGEVER:
Geref. bel. Br. fr. of in persoon bij I
ESSELINK te Sliedrecht.
[1] 0 a Vier Hervormde predikanten [o a van
Giffen, Kamp en Wijnmalen]
.--V
I
