(Eersteblad.
Yrijdag 8 Juli 1892.
Antirevolutionair
Zevende Jaargang No. 347.
Orgaan
RE
IN HOC SIGNO VINCES
T. BOEKHOVEN.
rocareur
am.
Ao.
Ao. 5.
[OOPSTE
rT.
N:
axis.
ornmelsdijlc.
Abonnementsprijs per drie maanden franco per post 50 Cent.
Voor Amerika bij vooruitbetaling f 3,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
SOMMELSDIJti.
Advei'tentiën van 1 5 regels 50 Cent elke regel meer 10 centen 3/2 maal
Boekaankondiging 5 Cent per regel en V3 maal.
Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Alle stokken voor de Hedactie bestemd, Advertentiën en verdere Administratie franco toe te zenden aan den Uitgever.
bit nummer bestaat alt
twee bladen.
De Unie-collecte.
Nog altijd is de openbare School
neutraal en wordt dus het grootste
deel onzes volks opgeleid in de secte-
school der modernen.
Nog altijd geldt het woord van den
met ons Christelijk geloof spottenden
Spectator: „Och, laat het ons toch
inzien en, ingezien het erkennen
het onderwijs kan niet volstrekt nc u-
traal zijn, en het is onkerkelijk, ja
kerkondermijnend
Nog altijd heeft Dr. Allard
Piersor gelijk, als hij zegt: „dat de
hedendaagsche openbare School
voor het ondogmatische of moderne
Christendom partij trekt."
Nog altijd blijven, te onzer waar
schuwingde woorden van den moder
nen hoogleerlaar Rauwerhoff van
kracht: „Als het boek van
den (f misdienst is er voor
den Mij bel (geen plaats
meer. Het is niets minder en niets
meer dan de overblijfselen der Israë-
lietische en eerste proeven der Chris
telijke literatuur. De wereldbe
schouwing der Schrift is geheel tegen
overgesteld aan die van onzen tijd
de BSijbel maakt hel (gods
dienstig leven arm en
ongezond. De kerkelijke
overlevering vindt voordurend steun
en voedsel in den Bijbel. De begrip
pen van eene schuld der menscbheid
tegenover God, van verzoening daar
voor door Jezus' kruisdood teweeg
gebracht, van eeuwige zaligheid voor
de geloovigen, tegenover eeuwige
rampzaligheid voor de ongel00vigen,
al die begrippenin ons oog zoo on
waarzoo schadelijk voor onze zuivere
godsdunstige ontwikkelingleert de ge
meente altijd opnieuw uit den Bijbel
Wij modernen, hebben onder
de onderwijzers een aantal geestver-,
wanten. Wij kunnen dus op
de school een onbelang-
rijken invloed uitoefe
nen
Nog altijd luidt de vermaning van
den modernen prekikant P. H. Hu-
genholtz Jfijaldus„Laten'de zaden
van ontwikkeling steeds milder wor
den uitgestrooid, maar vefgeten wij
daarbij nooit onze roepingom in die
scholen te brengen, niet eene arke
Gods, een onbegrepen dogmatiek, een
Bijbel als bet tooverboek, waarmee
alle booze geesten zouden worden
uitgedreven, maar wel het paedago-
gisch element, de vorming van ge
moed en karakter, gelijk onze begin
selen ons daartoe dwingen."
"Welnuaan die school, dienstbaar
geworden aan het modernisme, thans
ook op vele plaatsen reeds aan bet
socialisme, aan die school, die nog
altijd dezelfde is -en dezelfde
moet blijven, omdat nu eenmaal de
burgelijke Overheid, tenzij in room-
sche streken, geen onderscheid tus-
schen geloovigen en ongeloovigen kan
maken, aan die school vertrouwen nog
tal van Christenen hunne kinderen
toe!
Zij doen het vaakomdat zij bet
gevaar niet kunnen inzien zij moeten
het vaak doenomdat er in hunne
woonplaats enkel openbare scholen
zijn.
Dezulken moeten worden voor
gelicht of geholpen. En dat nu
voorlichting en hulpebieding is de
eenige taak van de Unie.
Aanvankelijk trad de Unie op als
protest tegen de SchoolwetDie wet
is, Gode zij dank, verbeterd. Maar
de openbare school is niet verbeterd
en kan niet verbeterd worden. Zij
moet vervangen worden door de
vrije, door Christelijke scholen, doch
daartoe is niet de wetgever, daartoe
zijn wij zelve geroepen.
En wij zelve kunnen dat werk,
met Gods hulp, volbrengen, mits er
toewijding ijver en samenwerking zij.
Samenwerking Zijn dan de scho
len niet plaatselijk, en moet dus niet
ieder voor zich zeiven zorgen?
Yoorzeker! Maar wij, Christenen,
zijn ook een Chrislen-natieEr zijn
eigen belangenmaar er is ook een
band, er is ook een gemeenschappe
lijk belang! Er zijn, die zich zelve
alleen kunnen helpenmaar er zijn
nog veel meer, die hulp, steun,
vooral die voorlichting behoeven
De talentendie de Heere ons toe
vertrouwt, goud, zilver, verstand,
mogen niet begraven, het licht dat
Hij ons gaf, mag niet onder de ko
renmaat gezet worden.
Tegenover de ontkerstende Open
bare School hebben wij allen, schou
der aan schouder, in hetzelfde gelid
te staan, al vormen wij verschillende
compagnieën.
Maar, zegt men, die samenwerking
is, ten gevolge van den strijd op
kerkelijk gebied, onmogelijk,
Och, BroedersLaat u niet mis
leiden
Bij haar eerste optreden had de
Unie met soortgelijke bedenking te
kampen. Op sommige plaatsen
wensehten de Christelijke Gerefor
meerden enkel voor eigen scholen
te werken, en dus hun gaven aan
de gemeenschap te onttrekken. De
Unie kwam steeds tegen die neiging
in verzet. Yoorzeker is gedeeldheid
niet wenschelijk, maar j verdeeldheid
behoeft en mag er het gevolg niet
van zijn. Gedeeldheid heeft sedert
de Reformatie bestaan en moeten wij,
hoe ongewenscht ook, verkiezen bo
ven de eenheid der Roomsche kerk.
Maar juist daarom is alle verbittering
over die gedeeldheid uit den Booze.
Lichtvaardig uiteengaan mag even
min als lichtvaardig samenblijven
maar het oordeel over het al of niet
lichtvaardige van uiteengaan of saam-
blijven, blijve aan Hem die gezegd
heeft: Oordeelt niet, opdat gij niet
geoordeeld wordt.
Laat ons toch bedenken, dat de
Kerk van Christus zich niet beperkt
tot eene belijdenisen dat de
Christelijke scholen door alle Chris
tenen moeten worden gesteund.
Daar de Unie boven alles samen
werking beoogt, kwaam zij aan elk
bezwaar, zelfs aan dat van hen die,
naar baar meening, te veel uitsluitend
op zich zeiven zien, zooveel mogelijk
tegemoet.
Geeft, zeide zij, uwe gaven aan
allen zonder onderscheid. Doch slechts
een klein deel daarvan zal besteed
worden voor propaganda. Dat deel
komt dan direct ten bate van allen
daarvoor zorgt het Bestuur der Unie.
Behoudt echter het grootste deel voor
n zelve, voor eigen omgeving. Zijn
er in die omgeving verscheidene
scholen met den Bijbel, laat dan
uw bijdrage hoofdsgewijze worden
verdeeld. Dan ontvangt elk naar ver
houding hetzelfde. Dan wordt de geest
van samenwerking, dan wordt de
onderlinge liefde niet uitgedoofd.
Die raad is nu sinds jaren
opgevolgd, en alles liep wèl.
Zouden wij dan nu niet weer het
zelfde doen, Broeders?
Zijn er in uwe omgeving scho
len, die n niet aanstaan, welnu
dat hebt gij met anderen gemeen.
Geeft dus allen naar vermogen, bij
de verdeeling komt dan alles in
't reine.
Of is er in uwe omgeving niet
ééne school, die u bevalt Geef dan
uwe bijdrage aan het Bestuur der
Unieook zóó komt zij ten bate
van allen. "Want de Unie vraagt niet,
van welke richting eene school is,
of aan wien zij behoort, als het
maar een school met den Bijbel is
Misschien overlegt gij bij U zei
ven als ik nu wat weinig geef, doch
mijn buurman die kerkelijk van mij
gescheiden is, geeft veel, dan is dat
bij de verdeeling een aardig voor
deeltje voor mijDat is goed uit
gerekend, broederMaar zou die uit
rekening ook Gode welgevallig zijn
Of omgekeerdgij zelf hebt wel
hart voor alle christelijke scholen;
maar uw buurman, slechts voor zijn
eigen school. Daarom geeft ook gij
niets of weinig, opdat uw hekrompen
buurman zich niet te uwen bate
verrijke. Al wederomvoorzichtig
geredeneerdDoch als ieder zóó
redeneert, dan komt er in de Unie-
Collecte niets! En zou dan
de Heere niet met recht U toevoe
gen Eerst smeektet en badt gij mij
om een betere Schoolwet. Ik schonk
u die; thans ontvangt gij van Over-
heidswege voor uwe scholen negen
maal zooveel als gij vroeger in .ééne
Unie-Collecte bijeengebracht. En ziet
uit dankbaarheid daarvoor onttrekt
gij mij uwe Unie-Collecte. Want voor
zooveel gij uwe gaven aan de minste
mijner scholen niet hebt gegeven,
hebt gij ze ook aan mij niet gege
ven
Neen BroedersLaat ons niet al-
zoo uitrekenen en overleggen. Dit
betaamt den belijder des Heeren Jezus
Christus niet. Laat ons allen het
oog slaan op de nooden onzes volks,
op het getrek aan Christelijke Scholen;
laat ons elkander helpen. En zoo er
zijn, die zich opzettelijk aan onzen
arbeid onttrekken of zelfs dien tegen
werken, laat ons dan kolen vuurs
op hun hoofd werpenlaat ons het
kwade overwinnen door het goede
Eenmaal zullen ook zij inzien, dat
zij tegen hun broeders gezondigd
hebben.
Met vertrouwen op onzen Heer,
die het Hoofd is van alle Kerken,
welke Hem belijden als den Zone
Gods, doen wij opnieuw een beroep
op uwe medewerking; vragen wij
niet enkel uwe geldelijke gaven,
maar ook uwen arbeid, uwe toewij
ding, uw gebed.
Mogen wij niet beschaamd uit
komen Moge do vijand niet juichen
over onze verdeeldheid, die zijne
eenheid bevestigt. Moge niet door
ons eigen toedoen de Naam des Hee
ren worden gelasterd
Dat zij zoo
Eene onjuiste tegenstel
ling.
Bij de behandeling van de aanhan
gige belastingvoorstellen, wordt vaak
de rentenier tegenover den landbouicer
gesteld, en dan de vermogensbelas
ting bestreden, omdat ook grondbezit
ters er een deel van zullen moeten
betalen.
De „rentenier" is dan de „cou
ponknipper," „die niets doet" en voor
zijn bedrijf enkel „de schaar'' behoeft
zulk een mensch moet worden belast.
De landbouwer daarentegen is de
noeste arbeider, die in het zweet zijns
aanschijns het brood levert voor den
niets doenden kapitalistzoo iemand
moet worden ontlast.
Het zij geoorloofd, hiertegen een
paar bedenkingen in te brengen.
Er zijn vele „renteniers," maar de
meesten hunner arbeiden minstens
even ijverig als de „landbouwers"
of als vde arbeiders"; hetzij omdat
hun „renten" volstrekt onvoldoende
zijn ter voorziening in hun dagelijk-
scke behoeften, hetzij omdat zij gratis
arbeiden voor anderen. Het is dus
geheel onjuist „renteniers" als cou-
ponknippende luiaards te beschou
wen.
Maar het is ook onjuist te meenen,
dat „renteniers," arbeiders of niet,
enkel roerend goed bezitten. Yelen
hunner hebben hun vermogen geheel
of grootendeels in don grond gesto
ken, zonder dat zij zich ooit met land
bouw inlaten.
Als nu de „vermogensbelasting"
zulke renteniers geheel of grootendeëls
vrijstelt, dan zouden deze boven an
dere renteniers worden bevoordeeld.
Er zijn onder de grondbezitters na
tuurlijk ook landbouwers en daar de
landbouw tegenwoordig niet bloeit,
zoo zullen de kleine landbouwers,
die meer dan f 13000 bezitten, elke
belasting hoe klein ook voelen daar
in zullen zij gelijk staan met kleine
winkeliers enz wier zaken ook vaak
niet bloeiend zijn. Het is voorzeker
wenschelijk op middelen te peinzen
om landbouiversonverschillig of zij al-
dan niet in de vermogensbelasting val
len, te hulp te komen doch daaruit
volgt niet dat alle grondbezitters nu
maar alvast moeten worden ontheven
van bijdragen in de vermogensbelas-
ting.
Het schijnt ons even onjuist, den
landbouwers te hulp te willen komen
door de lasten die thans op den grond
drukken, weg te nemen of te ver
minderen. Indien men die wegnam,
zou wel de tegenwoordige bezitter
worden ontlast maar, doordat de land
bouwers bij aankoop toch weer met
den geldbeleggenden kapitalist moeten
concurreeren, zou de gedruktheid
reeds spoedig terug komen.
(Pr. Noordbr.)
lïe g'ocldelooze school.
In het arrondissement Heerenveen,
zoo lezen we in het Vaandelhiel
den de openbare onderwijzers hun
jaarvergadering onder presidium van
den arrondissements-schoolopziener
H. de Jong. Deze vergadering werd
mede bijgewoond door den districts
schoolopziener Yan Renesse.
Een der openbare onderwijzers hield
een referaat, waarin hij de stelling
verkondigde: „Alle onderwijs moet
uitgaan van aanschouwing." Dit is
evenwel een opvoedkundig spreuk-
je, dat jarenlang opgeld heeft gedaan,
vooral in de openbare school. Toch
is het niets anders dan een vrome
wensch.
De districts-schoolopziener was het
met den inleider eens maar blijkbaar
voelde hij wel, dat er iets hokte en
deed den inleider de vraagHoe doet
gij, bijv. bij de behandeling eener
vrucht of bloem, om daaruit de kin
deren Gods almacht te leeren kennen
De inleider antwoordde: „dat bij
nauwkeurige beschouwing van een
plant wel degelijk gewerkt wordt op
het zedelijk gevoel der kinderen, doch
dat hij, onderw jzer, nimmer den naam
van God in de school gebruikteom
dat hj het dogma daar buiten wensch-
te te houden, waartoe hij in het. an
dere geval zou medewerken."
Een school dus, waar de naam
van God niet genoemd wordt. Dat
is de neutrale staatsschool. Scholen
zonder God.
„Wij lezen niet, vervolgt het Vaan
del, wat de arrondissementsschoolop
ziener, de heer De Jong sprakmaar
in zijn leesboekjes komt de naam God
nog al eens voor.
„Wij hechten aan het noemen van
r - r
tdagen houden.
•ikaanscht
happij.
an de kan
te Rot
terdam
of bij
•oningen.
isterwijk
en Overflatkee
RDIENST.
n Mirtdelharnia
30*, (4,10),
0) uur.
5,10,15 nm. 3,55u
10,45 5.-
5 5,30
,15 uur
et de stoomboot-
v. v,
MBOOT.
vm. 5.u.
o 6?n
en 6,30 v
*ks nm. 2,
HI AG.
rnis.
nam. 5 uur.
r.
uur.
nr.
,nam. 3 uur.
m. 3 uur.
AXG,
erdam.
oorm. 5 uur.
ag 5,45
,45 uur.
snyinph.
terdam.
ll,10en 4,10 u.
1,10 en 4,10 u.
m.
(Ven-4,30 u.
nnm. 4,30 uur
etsluia.
n 5,u.
ur later,
lie.
30 en 5,uur
ur later,
jjks veerboot
enst.
vm. 5,15; Zater-
,30; "Woensdag-,
5,30; Zaterdag
nm. 3.
en Dinsdag vm
ag (langs Oud-
Zaterdag nm. 2
mber) op vrerk-
ndags vm. 83,0
dag en Dinsdag
land) njA. 2uur
elke maand zal
aar Rotterdam
en Yrijdag.
5,45, van Oud-
d, Zuidland en
tschappij
n naar Helle-
v. v.
N III'»
2.
en.
inen.
6,59 uur.
ion.
9,20 uur.
20, 5,34 en 11,8
tterdam, 's Gra-
n Den Helder
rijgbaar. Voor
en Helder.
Eerste Klasse
,85
tour 0,55.
Eerste Klasse.
Eerste Klasse
0.
etour 0,25
oederenvervoer
lden.
~nH. P. v. x>.
D Nieuwesluis
mm m immmid
Deze Courant verschijnt eiken Vrijdag.
uitgever:
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan
Advertentiën worden ingewacht tot Donderdagmiddag 12 uur.