TODÏÏ II SMHULAOIM IS
Vrijdag 15 April 1892.
Antirevolutionair
Zevende Jaargang No. 385.
Orgaan
IN HOC SIGN O VINCES
1
I
Twêêdê blad.
T. BOEKHOVEN.
tl
uitgever:
Alle stukken voor «Se Redactie bestemd, Advertentiën en verdere Administratie franco toe te zenden aan den Uitgever.
Gemengd Nieuws.
-5'
V$
Deae Courant verschijnt eiken Vrijdag.
Abonnementsprijs per drie maanden franco per post 50 Ceilt.
Voor Amerika bij roeraitbetaling f 3,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
SOMMIÏLSEtIJH.
Advertentiën van 1 5 regels 50 Cent elke regel meer 10 cent en 3/2 maal
Boekaankondiging 5 Cent per regel en 4/3 maal.
Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot Donderdagmiddag 12 uur.
t .-i j „i... iv> ,.i_ ji-a l i-t n -
Edit nummer beslaat uit
twee bladen.
HET IIA AGSCHE KRANKZINNIGEN
GESTICHT.
Mevrouw Stuten heeft reeds nu een
„Bijlage" op haar brochure oyer het
Krankzinnigengesticht aan het Slijkeinde
in den Haag geleverd.
In deze „Bijlage" S?eft zïj anderer
ervaringen in dat gesticht, die in alle
opzichten de door mevr. Stuten zelve
gedane onthullingen ten volle bevestigen.
ITij ontleenen aan deze tweede brochure
de volgende getuigenissen:
Marie Schaap, oud 49 jaar, verklaart
dat zij lijdende was aan een lichte ze
nuwziekte, maar dat dr. Reeling Brouwer
advies van krankzinnigheid gaf, niette
genstaande zij niet krankzinnig was en
nimmer geweest is.
Dat het bestuur van dit gesticht haar
gedurende tien jaar heeft opgesloten ge
houden, haar tot het doen van huiswerk
dwingende, en wanneer zij weigerde te
werken haar dreigde in de cel te doen
opsluiten
Dat zij gedurende haar verblijf heeft
geschreven aan haar eenig kind, Albertus
Schaap, hopende door bemiddeling van
dat kind de vrijheid te kunnen herkrij
gen, doch dat die brieven nimmer aan
hun adres konden bezorgd worden, om
dat zij door het bestuur van het gesticht
eenvoudig werden verscheurd, hetgeen
herhaaldelijk in dat gesticht plaats heeft,
indien patiënten zich aan familieleden
per brief beklagen.
Dat door het vernietigen van die brie
ven haar zoon, niet wetende of zijne moe
der leefde of reeds dood was, in geen
drie jaar iets van haar heeft kunnen
vernemen en zij dan ook niets van hem.
Dat de ellende op ieder gebied door haar
in die tien jaar ondervonden, en de el
lende, gruwelen en wreedheden, die zjj
anderen aan patiënten heeft zien bedrij
ven, te veel jaijn om op te sommen en
met geen pen zijn te beschrijven.
Mede verklaart Marie Schaap, dat als
aan de patiënten van de 3e 'klasse door
hun familiebetrekkingen geld werd ge
stuurd dit door de directrice verwisseld
werd voor nietswaardige en geheele nut-
telooze zaken. Dat. het evenzoo ging met
de 25 cents, die in den regel elke patiënt
van de 3de kl. per week voor versnape
ringen ontving en dat uit de provisieka
mer van de directrice hen daarvoor eenige
stukjes gedroogde appeltjes of slechte
pruimen en vijgen werden verstrekt, of
een ons suiker met een ons komijnekaas
met een klein sinaasappeltje en dit alles
van zulk een slechte hoedanigheid, dat
vele patiënten weigerden het aan te ne
men.
De heer L. W. gewezen patiënt,
verraderlijk door twee agenten naar het
Krankzinnigengesticht gebracht en daar
gebleven van 22 October 1889 tot 11
September 1890 verklaart:
Dat hij tallooze malen in de naakte
cel werd geworpen met de handen op
den rug gebonden en dan gestompt, met
den sleutelbosch geslagen en tegen de
beenen geschopt. Eenmaal werd hij dooi
den opzichter Kruiswijk tegen den muur
geworpen en in persoon geslagen. Dat
de jenever met bierglazen werd gedron
ken, en als de patiënten bezocht wer
den en sigaren ontvingen, deze door de
Oppassers werden afgenomendat de
wijlen eens iets bizonders werd opgediseht;
hier van alleen de.gunstelingen hun deei
kregen. Dat het wemelde van ongedier
te vooral van wandgedierte Dikwijls
ontving hij in geen veertien dagen ver-
scliooning. Eenmaal werd hij bont
en blauw geslagen en in het gezicht
gekrabbeld de dokter ontkende, dat
dit plaats konde hebben. De taartjes, die
hij ontving, werden gebruikt, de oppassers
stoeiden steeds met de oppasseressen
en als hij de een of andere aanmerking
-maakte, heette het: „houd je sm
en werd hij eenmaal door oppasser De
Man, onder de gemeenste uitdrukkingen,
dermate in den rug geschopt, dat die nog
steeds gevoelig blijft en bij klachten aan
de hem bezoekende familieleden werd
steeds geantwoord„Kom, kom, je hebt
het hier zoo erg niet.
Een inwoner van Leiden, die op den
24sten Februari 1892 zijn zuster inliet
gesticht ging bezoeken, verklaart, dat
hem door den portier, die den directeur
van zijn komst ging verwittigen, namens
dezen werd aangezegd, dat zijn zuster
reeds in het begin van November 1891
was overleden. Stom van verbazing vroeg
hij den directeur te mogen spreken, doch
deze weigerde hem te woord te staan.
De oud patiënt van D tijdelijk
verpleegd geworden in het Krankzinni
gengesticht te 's Gravenhage, daarna te
Yught (Noord-Brabant), verklaart, dat
hij met kapotte beenen en geheel blauw
geslagen te Yught is aangekomen, en
men aldaar wraak heeft geroepen, zooals
hij er uitzag.
De schrijfster der eerste brochre („Mijne
ervaringen in het Krankzinnigengesticht
te 's-Gravenhage") ontving de volgende
beteekenisvolle verklaring
Mevrouw Stuten
Lang ben ik van plan geweest u eens
te schrijven. Daar ik u opgepast heb ge
durende uw verbijf in het gesticht en
in dezefde kamer bij u geweest ben, kan
ik u meedeelen, dat ik altijd op hoogen
dwang van den directeur en de eersfen
geneesheer hard met u moest omgaan,
doch tegen mijn zin.
(get.) MARIE VENING.
Oppasseres in het Krankzin
nigen gesticht te 's-Gravenhage.
Eenigen werklieden, die tijdens de ver
bouwing, zich aan of in het gesticht be
vonden, hebben mevr. Stuten gewichtige
mededeelingen verstrekt.
Onder meer verklaren zij
Dat de koffie en thee, door de werk
lieden geproeft, niets was dan gootwa-
ter.
Dat het eten slecht was en dikwijls
aangebrand en smakeloos bereid.
Dat een patiënt, König genaamd, steeds
dag en nacht in een cel zat en dat hok
om de 14 dagen door een patiënt werd
uitgemest.
Dat de heer T... wijnkoper, patiënt le
klasse, aanhoudend in de cel zaten dik
wijls om drinken vroeg, waarop de op
passer dan riep, dat hij geen drinken
kreeg en hij maar naar de verdnis
moest loopen. Een der werklieden, v. d.
B., die ,liet niet langer kon aanhooren,
is toen eenmaal op een ladder geklommen
om hem drinken te geven. Deze patient
werd door de oppassers steeds vreeselijk
mishandeld.
Dat een oude vrouw Lens genaamd,
voortdurend in de cel zat, en als haar
eten was gebracht, haar werd toegevoegd.
Zoo, vuile smeerlap, heb je gevreten",
en zij dan doorgaans nog een klap in
pet aangezicht kreeg.
j)e oppassers II. en D., die het Haag-
scho gó?Rclit ontloopen zijn, omdat het
pun onmogelijk was, „de patiënten te
dikke knuppels gewapend bij de patiënten
zaten, zoodat deze bibberende en rillende
zaten te eten.
Ook heefr een dezer oppassers staaljes
verteld van een opzichter, die 's avonds
om negen uur de ronde moest doen en
als hij (die opzichter) bij de vrouwenaf-
deeling kwam, dan moest hij (oppasser)
met de lantaarn even wachten. De oppas
ser was nieuwsgierig en heeft den op
zichter bespied en zaken gezien, die men
moeilijk kan beschrijven.
Men moet dus II. en D. ter .verant
woording roepen dan hoort men meer.
Dat er een patiente was, die gedurende
een aantal jaren met een dwangbuis in
een cel had gezeten en dikwijls haar hoofd
door de klep van de cel stak, uitroepende:
„Och ziekenmoeder, laat mij er eens uit!
ik zal heel stil zijn! ik zal niets doen!''
De ziekenmoeder vroeg toon eenmaal aan
den directeur Krab, of zij er haar eens
uit mocht laten, want dat zij geheel krom
groeide, waarop de directeur zeide: „Als
jij maar niet krom groeit," en heenging.
Dat de ziekenmoeder haar eenmaal
voor eenige oogenblikken uit de cel liet
gaan, nmar daar zij door het dwangbuis
haar handen niet vrij had, de ongelukkige
haar behoefte op den grond deed, waarop
zij door de oppasseres, genaaamd Geert,
van den eenen hoek van de plaats naai
den anderen geschopt en geslagen werd.
Dat, als er door de familie van do
patiënten taartjes of ander lekkers werd
gestuurd de oppasseressen dit afnamen,
zeggendeWij zullen het voor u bewa
ren en de ongelukkigen er niets meer
van zagen.
Dat als de patiënten gebonden waren,
zij onder het eten niet eenmaal los werden
gemaakt of geholpen, zoodat zij hun eten
met den mond moeston opnemen en den
tinnen kroes tusschen de tanden nemen
en op die wijze moesten drinken.
Mej. K. geb. G., die een gelijk lot
als mevrouw Stuten had ondergaan, ver
klaart, dat de behandeling der verpleeg
sters in het Haagsche Krankzinnigenge
sticht in een woord ruw was. „Het bij
de haren sleepen naar de cel" aldus zegt
mej. K. behoort niet tot de zeldzaam
heden, schelden, stompen en slaan, ook
knijpen, waren geliefkoosde tuchtmidde
len, óók van de opzichteres."
B. vain G. uit Den Haag verstrekt
,an mevr. Stuten de volgende verklaring:
at zij, gedurende den tijd, dat zij in
het krankzinnigengesticht te 'sGravenhage
is geweestop een gruwelijke en slechte
manier behandeld en verwaarloosd is.
De verwaarloozing bestaat hierin, dat
van mijne beide voeten de teenen zijn
afgevroren en het bovendien, tot drie
weken voor ik er uit ging, stil gehouden
en mij ten strengste verboden is er over
te spreken tegen mijne familie. Niet al
leen, dat ik daar erg aan geleden heb,
maar nog meer aan de mishandeling,
die ik er een halfjaar ondervonden heb.
Het eten en drinken en de verdere
verzorging was er in een woord slecht,
zoodat ik na drie maanden er in geweest
te zijn en noch moeder of vader gezien
te hebben, geheel uitgehongerd en ver
magerd was, zoodat mijne ouders genood
zaakt waren mij met allerlei versterkende
middelen te voeden.
Mej. A. S... gehuwd met L. A. B...
ziekenmoeder van 1881 tot 1884, ver
klaart
Dat op de zoogenaamde vuile zaal de
konde douches op de patiënten werden
toegepast, dat de ongelukkigen gilden
van smart en pijn en dat de opzichteres
Mej. Kerlen dit deed op een wijze, dat
het bloed'hun langs den rug liep. Des
avonds voor het naar bed gaan werd het
werden de patiënten met een zweep van
riet naar bed geslagen.
Dat eenmaal een patiënt een stukje
vleesch had verstopt in het vuil en de
oppasseres Marie Heystek die patient dat
stukje vleesch, vermengd met zand en
vuil, heeft laten opeten met de woor
den „je zult het opvreten."
Dat verscheidene niet-krankzinnige
patiënten in het gesticht worden gehou
den, om als werkkrachten te worden
gebezigd o. m. Cecilia Egeding en Bet
Bus. Coba Bus zat, toen juffrouw S...
in 1881 in het gesticht als ziekenmoeder
kwam, reeds twintig jaar in de cel en
zij zat er nog in, toen zij in 1884 het
het gesticht verliet en was die patient
geheel vergrijsd en vermagerd. In de
cellen stonden toenmaals tonnen voor het
vuil.
Dat er in de nabijheid van de vuile
zaal een hok was, waarin een kachel
stond, waarbij de stroozakken werden ge
droogd en waar een verpestende stank
heerschte. Dat een patient, genaamd Mens-
hoek, was belast die te drogen en om
te keeren en als zij het moede was om
in dien vreeselijken stank te verblijven
dikwijls den boel in brand stak.
Omtrent de nasporingen der justitie in za
ke den moord op de Prinsengracht te Amster
dam, deelt het Hblad nog mede:
Een gelijkluidende brief als door den officier
van justitie ontvangen, werd bij den commissa
ris van politie Zurmüblen bezorgd.
Ycrder heeft zich een knaap, ongeveer 14 j.
oud, aangemeld en verklaard, dat hij op den be-
wusten avond tweemannen uit de woning der fa
milie Yiotta heeft zien komen. "Wel houdt de
jongen vol, dat hij dat Maandag-avond gezien
heeft, maar voegt daarbij, dat hij den volgenden
morgen vroeg hoorde, dat dien nacht de moord
gepleegd was, zoodat hij zich klaarblijkelijk in
den dag vergist.
De officier van justitie heeft ook een tweeden
brief ontvangen van dezelfde hand als do eerste.
De schrijfster noemt zich beide keeren Sara en
wijst een zekeren Vos als den moordenaar van
Anna Verhoeven aan. Deze Vos, een diamant
slijper, woonde met een vrouwspersoon in een
kelder. Door de onthullingen van genoemden
knaap geleid, verborgen zich reeds gisteren twee
rechercheurs in een schuilplaats tegenover den
kelder om den man in hechtenis te nemen, zoo
dra hij den kelder verliet. Immers men dacht in
den kelder zeiven en in de woning zijner moe
der nog belangrijke ontdekkingen te zullen doen
wanneer Vos buiten weten zijner betrekkingen
werd aangehouden. Daarom ging men niet aan
stonds den kelder binnen of huiszoeking doen in
de woning zijner moedermen wilde hem op ze
keren afstand van zijn verblijfplaats vatten.
Thans is Vos op een tram in hechtenis ge
nomen en wordt door den bedoelden knaap her
kend als een der beide personen, die hij uit de
woning der familie Viotta zag komen. Men meen
de eerst dat de broeder van de vrouw, bij
wie Vos zich bevond, de tweede dier beide man
nen zou zijn. Deze is echter niet door den knaap
herkond.
DOODSTRAF.
„Geen doodstraf," zegt do liberaal,
„Die wet moet worden opgeheven;
Geen galg meer, weg met dit sohandaal,
Geen bloed mag aan dos beulshand kleven
Een mensch ophangen, 't is brutaal."
Zoo durft men stout Gods wet weerstreven,
En stelt Zijn eischen perk en paal,
Verwerpt Godswil, zoojuist omschreven;
En d' uitkomst die blijkt practicaal
Schier weeklijks. 't Is om van te beven.
Hoort men in Neerland 't droef verhaal,
Hoe weer een misdaad werd bedreven
Door schietgeweer of 't moordend staal,
Door mos óf bijl een mensch nioet sneven;
Gedenkt aan Haarlem voor ditmaal,
Gouda, of Amsterdam, om 't even,
Men moordt en doodt op groote schaal;
Pn 't zij ontdekt of vrijgebleven.
De slotsom is, zoo ik niet dwaal
Vermoordt er twee, of vijf of zeven,
Slacht monschen als een kanibaal,
Rooft geld, 3ticht brand nog daarbeneven,
En eet én drinkt en leeft royai 1,
Ge weet: Geen moord'naar rooft men't leven."
(De Zeeuw
"Waarschijnlijk door het wegwer
pen van een brandenebn lucifer, is te
Moergestel brand ontstaan in een uitge
strekt mastbosch van 3 meter hoogte.
boscli door het vunr vernield.
Yoor de rechtbank te Zutfen stond
Woensdag terecht een 16-jarige dienst
bode uit Deventer, die in het vorige jaar
herhaalde malen brand had gesticht bij
de dames Bosstha aldaar, bij wie zij
dienstbaar was. Het O. M. eischte 5 jaar
gevangenisstraf.
Nog altijd is men onbekend met de
daders die de beide oude vrouwen in
Haarlem hebben vermoordop vermoe
den zijn reeds verscheidene personen ge
vat wegens den moord in Amsterdam, in
Gouda is ook nog geen voldoende licht
opgegaan over de misdaad gepleegd aan
de oude vrouw, en weer hoort men van
eene misdaad, die aan lang verleden tij
den doet denken. Te Zaamslag werd
Vrijdagavond te elf uur het huis van de
wed. Dieleman letterlijk bestormd. Door
middel van een paal werd de voordeur
opeugeloopen en een zestal personen dron
gen binnen. De zoon van de weduwe, di\.
trachtte de indringers tegen te houden,
werd met een schot hagel in den schouder
gewond, de weduwe zelf werd zwaar mis
handeld, kasten en laden werden met
knuppels stuk geslagen en alles wat waar
de had, medegenomen, goud, zilver en
eifecten. Zaterdag begon de Justitie uit
Middelburg haar onderzoek, tot heden zon
der gevolg.
AAN HEEREN WINKELIERS
IN NEDERLAND.
Het zal U bekend zijn dat op den len
Mei 1892 de West-Europeesche (En-
gelsche) gordeltijd op de Nederlandsche I
Spoorwegen zal worden ingevoerd, dat
wil zeggen alle spoorklokken zullen 20
minuten worden achteruit gezet. Om ver
warring te voorkomen zal ongetwijfeld
de burgerlijke tijd hieraan gelijk moeten
worden gebracht. Het gevolg hiervan
zal zijn dat iedere handeling jiu het bur
gerlijk leven, die op een bepaald uur
plaats heeft dan (door het verzetten der
klokken) feitelijk 20 minuten later ge
schiedt.
De vele nadeelen die hierdoor ontstaan,
zijn in verschillende dagbladen reeds be
handeld voor den winkelier heeft deze
tijdsverandering het bijzonder nadeel,
dat hij 's avonds 20 minuten langer kunst
licht moet gebruiken.
Door Prof. A. A. kV. HUBRECHT
te Utrecht is een beweging in het leven
geroepen, welke, zoo deze slaagt, de na
deelen in voordeelen zal doen verande
ren Z. Hoog Gel. wil namelijk bij de
Regeering er op aandringen in plaats
van de West-Europeesche (Engelsche)
de Midden-Europeesche (Duitsche) gor
deltijd in te voeren. In dit geval zullen
op 1 Mei de klokken 40 minuten wor
den vooruit gezet, dan zal alles wat op
vaste uren plaats heeft, feitelijk 40 mi
nuten vroeger gebeuren. De winkelier
zal dan 's avonds 40 minuten korter
kunstlicht gebruiken.
Een der vele voordeelen welke de Mid
den-Europeesche tijd boven de West-
Europeesche geeft is dus één uur per
dag korter gebruik van kunstlicht wat
voor den winkelier die 's avonds om 10
uur sluit een verschil van ongeveer 30
proc. in de kosten voor licht geeft.
Wij noodigen U uit hot streven van
Prof. HUBRECHT te steunen door on-
derteekening van een adres aan den
Minister van Binnenlandsche Zaken.
E. BRANDSMA.
L. A. BEAUSAR.
PERRY Co.
Het adres ligt te Sommelsdijk ter tee-
kening bij den Heer W. BOEKHOVEN
Boekhandel.
