AO
o.->r
Yrijdag 9 October 1891.
Zesde Jaars
No. 308.
Antirevolutionair
Orgaan
Eerste Blad.
I
K
H'
n
T 140,
ibets
)RTEN,
IN HOC SIGN O VINCES
FEUILLETON.
egsn,
DAM.
rijzen.
de en Ovorflakkee
T. BOEKHOVEN.
SOMMEILSIèffJ Bi.
Alle stukken voor de Redactie bestemd, Advertentiën en verdere Administratie franco toe te Kenden aan den Uitgever.
Wat au?
adhute,
zijn
'teiten.
ER
tra. 6, nm. 12,30 u
1.7,15,10, nm. 1,30 u
9,15, 5.00
11,15
aansluiting met di# ran
Hcllevoetsluia en 9 en
,S ZIJN
STER.
STOOMBOOT.
LKIABftlS.
i DinBdag vm. 5. u.
ige dagen 6,30
Dagelijks nra. 2,
3 en 29 October
IBNEMINCI.
iddelharnis.
bijitging,
ir Rotterdam,
insdag Yoorm. 5 uui.
iddag 1,50 uur.
en 22 Octobur.
Maaanyinpb.
■en 27 Maart 1891.
aar Rotterdam.
8,—*, 1,1 Oen 4,10 u.
8,1,10 en 4,40 u.
Rotterdam,
inra. 1,30 en 5,u.
en 5,u.
nm. 1.30 en 5,uur
[Hellevoetaluis.
30,3,—en 5,—u.
Ken halfuur later.
I naar Brielle.
i. 1,30 3,—, en 5,—uur.
3n half uur later,
e met 'aRjjks veerboot op
Zomerdienst.
>rdam.
Dinsdag Tin. 5,15; Zater-
land
10 nm. 2,30; "Woensdag,
7,10 nm. 5,30; Zaterdag
ag vm. 8, nm. 3.
Maandag en Dinsdag rm
en Yrjjdag (langs Oud-
erdam.
L insdag, en Zaterdag nm. 2
17 September) op werk-
10, des Zondags vm. 83,0
ijkMaandag en Dinsdag
Oud-Beierland) nra. 2uur
ndag van elke maand zal
Zuidland naar Rotterdam
Donderdag en Yrjjdag.
dijk. vra. 5,4.5, van Oud-
d-Beierlbad, Zuidland en
ehoven - Sommelsdijk.
Deze Courant verschijnt eiken Yrijdag.
Abonnementsprijs per drie maanden franco per post 50 Cent.
Voor Amerika bij vooruitbetaling f 3,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
UITGEVER:
Advertentiën van 1 5 regels 50 Cent elke regel meer 10 cent en 3/2 maal
Boekaankondiging 5 Cent per regel en k/3 maal.
Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die z j beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot Donderdagmiddag 12 uur.
Egg° Dit nummer bestaat uit twee
bladen.
De zoogenaamde komkommertijd
is uit, en de tijd van ijverig wer
ken is weer aangebroken.
Ook op politiek gebied.
Weldra zullen op bet Haagsche
Binnenhof de verschillende hoofd
stukken der Staatsbegrooting voor
1892 in openbare behandeling ko
men, en wellicht ook eenige kleine
en grootere „nieuwe" wetsontwerpen
bet licht zien. Yele wets voordrach
ten, van het vorig Ministerie af
komstig, waaronder de legerwet en
de wet tot afschaffing van den vac-
cinedwang, zijn ingetrokken, en
daarentegen is een wetsvoorstel tot
invoering van den leerplicht reeds
aangekondigd in de op 15 Sept. jl.
uitgesproken troonrede.
Hoe groot is het verschil tussehen
de omstandigheden waaronder het
vorige parlementaire zittingjaar werd
geopend, en die waaronder het te
genwoordige een aanvang neemt!
Ja, zoo groot is dat verschil, dat
we ons best kunnen voorstellen, dat
het voor sommiger gevoel is, alsof
de antirevolutionaire partij plotseling
van het staatstooneel verdween.
Yooral zij die vroeger zich ten
HET MORGENROOD DES
EVANGELIES,
v.
In 1674 woedde een vreeselijkvonwe
der, door een orkaan vergezeld over de
stad en het schip der kerk stortte in, en
is sedert dien tijd niet herbouwd. Het
koor staat yan den toren gescheidenme
nige bisschop, meer dan één keizer yan
Duitschland sluimert daar den morgen
der eeuwigheid te gemoet. Ook over de
kerk van Nederland zijn zwarte onweers
wolken heen getrokken, die treurige scheu
ringen en scheidingen veroorzaakt heb
ben maar geen nood, daar galmt
in wonderbaar aangrijpende klanken de
melodie van Luthers zegelied naar bene
den
Houdt Christus Zijne kerk in stand,
Zoo mag de hel vrij woeden;
Gezeten aan Gods rechterhand,
Kan Hij haar wel behoeden.
Hij is in alle leed
Tot hare hulp gereed, -
Hij staaft zijn roem alom
En waakt voor 't Christendom
Dies kan de hel vrij woeden.
Ja, al mogen de goden of laat ons liever
zeggen, de demonen dezer eeuw woeden,
geen nood! de kerk van Christus zal blij
ven bestaan en de eeuwen verduren, trots
allen tegenstand. Ook te Utrecht wordt
eene jongelingschap opgekweekt, in wier
harten het „Sol Justitiae illustra nos
leeft en van wie voor de vaderlandsehe
kerk ook nog heil te wachten is. Maar
keeren wij tot den draad van ons verhaal
terug.
onrechte hebben ingebeeld, dat er
in '88 een antirevolutionaire re
geering als zoodanig was opgetreden,
moeten zich nu wel zeer teleurge
steld en ontmoedigd gevoelen.
Maar dat gevoel mag niet blijven
overbeerschen. Met nuchteren blik
moet de toestand overzien worden
gelijk die werkelijk is. En gelijk
wij in '88 onze lezers hebben ver
maand om toch de behaalde over
winning bij de stembus niet te over
schatten, met evenveel ernst ver
heffen wij ook thans onze stem te
genover de bewering, dat het nu
geheel uit zou zijn met den invloed
der antirevolutionaire partij.
Neen, onze partij is geen groepje
avonturiers, dat staat of valt met
tijdelijk succesmaar zij leeft uit
vaste beginselen en blijft daardoor
in stand, ook al keeren zich de
strijdkansen soms tegen haar.
Het is waar, de verkiezingen van
9 en 23 Juni jl. hebben een groote
verandering op het Binnenhof teweeg
gebracht, maar de verhouding der
partijen onder de bevolking des lands
is nagenoeg dezelfde gebleven.
Wij hebben nu eenmaal ia ons
land een kiesstelsel, waarbij het mo
gelijk is, dat een partij die min
derheid is onder de natie, nochtans
de meeste vertegenwoordigers afvaar
digt naar het Parlement, zoodat
dientengevolge uit haar midden
de regeeringspersonen moeten ge-
Het opzicht over de Sint-Thomaskapel,
die hoogstwaarschijnlijk wel in do eerste
plaats voor de Frankische kr jgsbezetting
der stad Utrecht zal bestemd geweest zijn,
werd door Dagobert aan den bisschop van
Keulen opgedragen, onder de verplich
ting, nu ook onder de Heidensehe Friezen
met kracht het Fvangelie te laten ver
kondigen. Hoewel deze verplichting niet
nagekomen werd, zal er toch van deze
eerste stichting in ons land wel eenig
licht uitgegaan zijnwant bijna eene hal
ve eeuw bleven de Franken meester van
Utrecht, en de geestelijken aan de kapel
verbonden, zullen door leer en leven het
Christendom wel meer hekend hebben
doen worden in hunne nog Heidensehe
omgeving. In het jaar 679 werd de be
ruchte Radboud koning der Friezen, hij
heroverde Utrecht op de Franken en de
kapel van Sint-Thomas werd verwoest;
maar de teedere plant des Evangelies kon
wel in haar wasdom belemmerd, maar
geenszins uitgeroeid worden. Reeds
was van eene andere zijde, ook van uit
Frankrijk iets gedaan om in ons land het
Christendom te vestigen. Bisschoppen,
met den geest der Apostelen bezield,
hadden zich vol liefde tot den gekruisig
den Heiland aangegord, om Noordwaarts
te trekken en den Friezen de blijde bood
schap des Heils te brengen. Als helde
re sterren aan den donkeren hemel der
zevende eeuw schitteren Amandus en
Eligius. Omtrent den vroegeren levens
loop des eerstgenoemden is slechts wei
nig aan de vergetelheid ontrukt. Om
streeks 580 werd hij in Guyenne (Ayui-
tanië) uit rijke Christenouders geboren;
Serenus en Amantia heetten dezen. Reeds
vroegtijdig ontwaakte in hun zoon de lust,
kozen worden.
Toch moet de thans opgetreden
regeering, wil zij aan haar bewind
eenige duurzaamheid verzekeren,
even stellig rekenen met het bestaan
en voortleven der antirevolutionaire
partij als weleer onze antirev. Mi
nisters met dat van do liberalen.
Alleen is de taak onzer partij nu een
eenigszins andere geworden. Werd
zij in de jaren '88—-'91 geroepen
om mede uit te voeren, thans is
het haar werk om te getuigen, zoo
wel onder het volk als bij de raads
lieden der Kroon.
Of dit helpen zal? Of wij daar
spoedig weer tastbare resultaten van
zullen zien, dan wel of onze partij
een tijdperk van zeer groote ver
drukking is ingetreden, dit zullen
wij moeten afwachten. Doch voort
gaan mot getuigen, en het verbreiden
van meer kennis aangaande den
aard en het bedoelen van het an
tirevolutionaire staatsrecht blijft on
afwijsbare plicht. En daarom kan
juist nu alle tijd en alle kracht be
steed worden, terwijl de tegenpartij
den regoerlast heeft te dragen. Hot
is nu de tijd vaD zaaien, en als
wij daarmede voortgaan, dan lean,
dan zal de oogst ons niet altijd
ontgaan.
Want bedenk ook wèl: dat onze
regeer-invloed in den loop van dit
jaar zooveel verminderd is, had vol
strekt niet hierin zijn oorzaak, dat
om zich aan den geestelijken stand te
wijden, maar zijn vader, die hem voor
de wereld had bestemd, zocht hem eerst
door beloften en daarna dooi bedreigingen
met onterving hiervan af te brengen.
Maar Amandus antwoordde: „Ik ben
een dienstknecht van Christus, Hij is
mijn erfdeel. Ik verlang van mijn vader
lijk nalatenschap alleen de toestemming,
om een krijgsknecht van Christus te mo
gen zijn." Vol eerbied neergeknield op
het graf van den bisschop Martinus of
St. Maarten te Fours, waarheen hij zich
kort daarna begeven had, besloot hij een
vreemdeling op aarde te zijn. Toen hij
in den geestelijken stand was opgenomen,
begaf hij zieh naar het klooster te Bour-
ges, waar hij in eene cel naast de kerk
15 jaren lang leefde, in eene harige pij
gekleed, en alleen brood en water nutti
gend. In 626 werd hij tot „Episeopus
regionarius," dat is „bisschop zonder een
bepaalden zetel," benoemd. En als zoo
danig koos hij de Sehelde-oevers tot zijn
zendingsgebied. Te Gandavum (Gent),
waar door Schelde in Lys vele eilandjes
gevormd werden (de tegenwoordige stad
is op 25 eilandjes gebouwd), die voor de
Heidensehe afgodsdi'enst bijzonder aan
trekkelijk waren, vond hij dezen dan ook
op bandelooze wijze heerschende. In zijn
gloeieuden ijver trok hij hier tegen te
velde, niet altijd met wijsheid en bera
denheid, zoodat zijne prediking op de
toonelooze ruwheid der bewoners afstuit
te. Yan een bevelschrift van koning Da
gobert voorzien, volgens hetwelk allen
gedwongen werden, den doop te ontvan
gen, deed lij zijne prediking van stren
ge maatregelen vergezeld gaan, die het
volk onontvankelijk maakten en hem
de antirevolutionaire partij sedert
'88 zoo beduidend is geslonken.
Yerre van daar. Met de cijfers is
liet tegendeel aan te toonen.
Maar dat zij een paar jaren voor
aan liep onder de partijen, had zij ook
volstrekt niet te danken aan de ge
talsterkte barer aanhangersmaar
aan de medehulp van lieden, die
zij nooit beslist tot haar partij kon
rekenen, en op wier blijvenden steun
zij zich niet mocht verlaten.
Wie dit wel inziet, verklaart
daaruit geredelijk de groote voorzich
tigheid van het vorige Kabinet.
Thans zijn de hekkens verhangen.
De Katholieken, die in '88 er voor
deel in zagen om de antirevolutio
nairen te steunen, zijn in de kaart
der liberalen gaan spelenalthans
velen hunner. Bovendien zijn eenige
ledeu van het Hervormd Genootschap,
op aandrijven hunner predikanten,
tegen alle goede regelen van een
gezonde politiek in, om kerkelijke
beweegredenen overgeloopen naar het
kamp van hen, die liefst aan de
ware kerk den rug toekeeren
Ddt en ddt alleen is de reden
van den achteruitgang onzer partij,
wat haar regeer-invloed betreft.
De partij zelve is daardoor echter
eer sterker en zuiverder geworden.
Zij is nu tot haar isolement te
ruggedrongen. Maar in dat isolement
blijft zij sterk en in zedelijken zin
onverwinbaar.
zeiven vervolgingen en mishandelingen
berokkenden. Meer dan eens werd hj
geslagen en in het water geworpen. Yan
een anderen kant zoolit hj ook door
weldaden op het volk te werkengevan
genen kocht hj vrj, onderwees en doopte
hen. Juist door zulk eene daad 'van
menseklievendheid kreeg h j het volk op
zijne hand. Te Civitas Nerviorum (Door
nik) zou een dief worden opgehangen.
Vruchteloos smeekte Amandus den graaf,
dia het vonnis had uitgesproken, om ge
nade voor den ongelukkige. Toen de straf
voltrokken was en de menigte zich ver-
wjderd had, nam Amandus hem van de
galg, bracht hem in zijne woning en ziet,
het gelukte hem de levensgeesten weder
op te wekken. Nu was het js gebroken
men hield hem voor een wonderdoener,
en zj, die hem vroeger vijandig waren,
kwamen nu met eerbied om den doop
vragen, hielpen hunne afgodstempels ver
woesten en door de rjke giften des Iro
nings en vele Christenvrienden verrezen
in hunne plaats kerken en kloosters. Ook
over een deel van ons tegenwoordige
Noord-Brabant strokte zich z jn zendings
arbeid uit en het waarsohjnl jk aan zijnen
bjzonderen invloed aan het Frankische
koninklijke hof te danken, dat Geertrui-
da, de dochter van Popjn van Landen,
die toen Majordomus, of hofmeester des
konings was, op hare goederen te Strand-
berg, waar de. Donge in een zijtak van
de Maas viel, een Christenkerk bouwde,
die als de oorsprong van Geertruidenberg
kan beschouwd worden.
Hare moeder stichtte op Amandus raad
het klooster te Nivelles, waarvan Geer-
truida de eerste abdis wasOok de kloos
ters van St. Amand en Nantes, en de
Wat nu de naaste toekomst ba
ren zal, en of zij, die de antirev.
partij zoo roekeloos in den steek
lieten (zonder daarvoor één eenig
deugdelijk motief op te geven), na
de wrange vruchten van hun licht
vaardig bedrijf geplukt te hebben,
nog weer met schaamte en berouw
zullen terugkeeren, en een betere
tactiek gaan volgen, dit zullen wij
moeten afwachten. Daaromtrent valt
weinig te voorspellen. Zeker is het,
dat van de houding der roomschen
veel afhangt, want de liberalen zijn
onderling-over veel zaken van wet
geving verdeeld, en kunnen daar
om zonder de hulp der Katholieken
niet veel tot stand brengen. Maar
dit alles is een zaak van latere
bespreking. Daarop moeten wij niet
vooruitloopen, of eenige partij op
grond van onderstellingen beschul
digen. Geen kleine politiek moeten
wij najagen. Geen wraakgierig uit
pluizen van de kleine fouten onzer
tegenstanders mag ons ophouden.
Neen, zonder bedilzucht en zonder
zucht naar feilbare profetie hebben
wij den standaard onzer beginselen
voortdurend omhoog te houden, in
het welgevestigd besef, dat onze
partij zoo na als voor den slag van
'91 haar eigen leven blijft hand
haven, dewijl dit leven gelukigniet
rust in de hand van eenig men-
schenkind, maar ter laatster en hoog
ster instantie, in de hand Gods.
Mariakerk te Keulen, door Plectrude, de
vrouw van Pepijn van Herstal, gesticht,
werden door zjn invloed gebouwd. Om
streeks 648 werd hj tot bisschop van
Maastricht (Trajectum) aangesteld. Ook
in dezen werkkring bleef hj ijverig be
zig, om de omwonende Heidenen te be-
keeren en invloed uit te oefenen op de
zeden der lagere geestelijken. Op het
laatst van zjn leven, wellióht door vele
teleurstellingen gegriefd, kreeg hj op
herhaald verzoek de toestemming, zjn
ambt te mogen nederleggen, en is waar-
chjnljkden 6en Febr. 679 in een kloos-
ser in hoogen ouderdom de eeuwige rust
tingegaan.
Een zijner opvolgors te Maastricht,
waar, te ooideelen naar de zeer oude
St. Jans- en St. Servaaskerken, die op
liet Vrjthof zoo statig hare torens ver
heffen, reeds vroeg eene Christengemeen
te moet bestaanhebben, wasLambertus,
die tegen het einde der zevende eeuw
veel heeft gedaan, om Noord-Brabant
voor de zaak des Heeren te winnen.
Vooral heeft hj gepredikt in Taxandria
en Teisterband (Antwerpen, Limburg,
N. Brabant en Beneden-Gelderland). Moe
dig en zachtmoedig trotseerde hj don
tegenstand, waarmede hj in den begin
ne had te worstelen, zoodat volgens zjn
oudste levensbericht, „zj, die hem eerst
als wilde dieren zouden verscheurd heb
ben, op zjn goedheid acht gevende, hem
later wenschten te volgen in zijne zacht
aardigheid en zjn geloof in Jezus Chris
tus."
Wordt Vervolg.
j
1
