sir
mm
ESS®]
mm
Orgaan
IN HOC SIGN O VINCES
r»?
S
Teuilleton.
4
en.
>n van
(baar.
ra
ft
ft
T. BOEKHOVEN.
Alle stukken voor de Redactie bestemd, Advertentiën en verdere Administratie franeo toe te zenden aan den Uitgever.
Wat wij wel mogen ver
wachten.
y
JK.
i 50 ct.
lenkamer.
Met een
■li Stuart.
graaf van
,nsch ver-
Tvvee dee-
iscilla aan
eene Ro-
e vriendin
ar. Uit het
umaGz. 3
owe. Be
ën. Tiende
m den ar-
iten. Prijs
athilde in
leurde pla-
het oog
aal uit het
flink boek-
lijden. Prija
U. Dewij-
Prija f 1,50.
ihrift. Geïll.
r de jeugd.
lphek, MC.
Hazebroek,
f2,25.
deelen BE
izonden door
U1U.
i ar/.o ii.
im
Overflakkoe
i. 5,30 nm. 2,30 u
9,45 nm. 3,45 u
-, 11,15 5.00
15 5,30
uiting met dio van
llcvoetsluis en 9 cn
JN
)omboot.
ïsdag vin. 5.u.
jrdag 6,— u.
erdag 6,30
sdag nm. 2,
gen 3,—
24 September.
EMING.
harnis.
TGüVG,
otterdam,
jvoorm. 5 uur,
g 2,50 uur.
aasnyuipli.
!7 Maart 1891.
Rotterdam.
l,10en 4,40 u.
1,10 en 4,40 u.
terdam.
1,30 en 5,u.
u.
1.30 en 5,uur
dlevoetsluis.
3,en 5,u.
ïalfuur later.
Brielle.
30 3,,en 5-,uur.
ïalf uur later,
et 'sRijks veerboot op
erdienst.
m.
tisdag vm. 5,15; Zatcr-
0
nm. 2,30; Woensdag,
nm. 5,30; Zaterdag
m. 8, nm. 3.
tndag en Dinsdag vm
Vrijdag (langs Oud-
lag, en Zaterdag nm. 2
September) op werk
les Zondags vm. 83,0
Maandag en Dinsdag
-Beierland) n a. 2uur
van elke maand zal
dland naar Rotterdam
ierdag en Vrijdag.
vm. 5,^5, van Oud-
jierlbiid, Zuidland en
Antirevohitionaif
t
.iii
i1
ia
MS
f
m,
Deze Courant versclijnt eiken Vrijdag.
Abonnementsprijs per drie maanden franco per post 50 Cent.
Voor Amerika bij vooruitbetaling f 3,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
uitgever:
SOMMELSMJK.
Advertentiën van 1 5 regels 50 Cent elke regel meer 10 cent en 3/2 maal
Boekaankondiging 5 Cent por regel en 4/3 maal.
Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zj beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot Donderdagmiddag 12 uur.
Reeds een paar malen spraken we
het uitzegt het Noorden, dat de
Antirevolutionairen van dit Kabinet,
waarin de meest hatelijke fractie der
Liberalisteu zeker den hoofdtoon zal
aangeven, en met deze Kamermeer
derheid niets voor zich verwachten
te meer daar het stellig zij het ook
al niet wanneer liet hervormend op
treedt gesteund zal worden door al
zijn partijgenooten, wanneer het
poogt reactionair van het vorig Ka
binet te handelen.
Niets verwachten
Ja, toch wat, maar juist iets wat
lijnrecht tegen onze beginselen in-
druischt
En dat isuitbreiding nog der
Staatsalmacht, der Staats-albemoeiïng,
iets waartegen wij zoo menigmalen
waarschuwdenwij verwachten min
der eerbiediging der in dividuëele
vrijheid, der persoonlijke rechten,
minder overlaten aan particuliere of
vereenigingspogingen
De Staat moet en wil, naar de
Revolutionaire beginselen, alles drij
ven, beheerschen, leiden, uniformiteit
moet er heerschen.
Het heiligst recht, door den Heere
vastgesteld, zelfs het familierecht en
leven moeten wijken voor de eischen
van den keerschenden en tirannieken
Staat.
Zoo zou men naar Liberalistische
en naar Radicalistische beginselen
\hel kind tot Staatseigendom willen
I maken.
Gaf de Heere het aan de ouders
lis het kind dus hun wettig heilig
[eigendom, over welks opvoeding en
[onderwijs het naar Christelijke leer
en doopsbelofte aan God verantwoor-
HET MORGENROOD BES
EVANGELIES.
I.
Reeds eeuwenlang had liet Evangelie
Ides kruises zijn glorierijken triomftocht,
[op Golgotha's heuveltop bogonnen, voort
gezet, vóór in ons vaderland een straal
doordrong van liet licht, dat in Jezus
■Christus, den eeniggeboren Zoon Gods,
luit den hemel was nedergedaald. Be
apostelen, die drie jaren met den Heer
hadden gewandeld en oor- en ooggetui
gen waren geweest van zijne woorden
feu wonderen, die, hoezeer ook door Zij
pen kruisdood geschokt en teleurgesteld
pn hunne aardscke verwachtingen, met
jnoed en kracht werden aangegord, toen
pij Hem na Zijne opstanding met vele
gewisse kenteekenen verheerlijkt aan-
pchouwden, gingen, nadat zij op het
pinksterfeest de volle stroomen des Hei-
ugen Geestes hadden ontvangen, uit, om
den wereld de blijde boodschap des lieils
jte brengen. Bijna allen hebben zij hun
geloof en werk met den bloedigeu mar
teldood bezegeld. Van geen hunner is
pchter do werkzaamheid nauwkeuriger
bekend dan van Paulus, die, eerst drei-
fewg en moord blazende tegen de Chris
tenen, door den Heer zelf werd geroe-
|jen om j16j. Evangelie vooral aan de
Heidenen te brengen. Hoewel gering van
Persoon en ziekelijk van lichaam, was
sterk in de godskrackt des geloofs
J® vol vurige liefde tot zijnen Heer. Op
Ap Tan den Maoedonisohen man,
lle,n „J *n een gezicht aanschouwde,
p ni-ai' EuroPa en stichtte daar de
Christelijke gemeenten. Maar ook
delijk is, de Staat (naar Revolutio
nair theoriemaakt het kind tot zijn
be zitting.
Het moet en zal naar zijn theorie
behandeld, verzorgd, gevoed, opge
kweekt en onderwezen worden.
Zoo gaarne zou men naar dit laat
ste begrip, als de oude Spartanen,
openbare voeding, kleeding en onder
wijs hebben.
Daarom ook kunnen we zeker ver
wachten dat al tornt deze Regee
ring rechtstreeks niet aan de herziene
Schoolwet van 1889 en de rechten
daarbij aan de Christelijke scholen
geschonkenzij toch in de praktijk
en bij alles het leeuwendeel der Staats-
sympathie aan het Openbaar onder
wijs zal toonen te geven.
In één punt komen alle Revolu
tionaire fractiënLiberalen, Geavan-
ceerden, Radicalen, zelfs Socialisten,
overeen, en dat isde noodzake
lijkheid der invoer inn- ven
den Leerplicht.
Die mag men d-iu ook zeer zeker
als wetsontwerp van dit Kabinet,
dezen Mini-.er van Binnenlandsche
Zaken, vej achten, en niet twijfelen
of de mee derheid der Tweede Ka
mer zal ie er doorhalen, terwijl zé
ker do E' rste Kamer ze zal aannemen.
Le> rplicht met een drijven naar
Schc lplicht; dezen zien we te
gemoet.
En wat is daartegen tc zeggen?
Wilier; wij Antirevolutionairen dan
ook niet, dat het kind goed leert, goed
onderwezen wordt.
Zeer zekerwij houden vast aan
den plicht der Ouders om hun kin
deren op te voeden in de vreeze en
de vermaning des Heeren.
Maar geschied dit laatste op do
Openbare Scholen Immers juist het
tegendeel, daar God en Christus bui
ten de schooldeuren moeten blijven,
en de meerderheid der onderwijzers
openlijk hot meest drieste ongeloof
huldigen
Doch de Christelijke scholen zijn
er toch?
Eilievezijn die er overal en ook
voor de armen?
iJUWMUL.' - w.. UVi A AAJAA U J.U,
Een heerlijk Glas BIER 6 cents en
een kop zuivere en onvervalschteKOFFIE
kost hier slechts 5 Cents, terwijl brieven,
boodschappen of Goederen van bezoekers
hier gratis worden in bewaring geno
men.
II. POEHENOIIW,
Logement- en Koffiohuishoudor.
MAASKADE, No. 13, ROTTERDAM.
N.B. Gelieve te letten op No. 13.
geachte publiek dat hij met zijn prachtige
was hij het uitverkoren vat des Hoeren,
om de prediking des kruises van Jeru
zalem, het middelpunt der oude bedee
ling, over te dragen naar Rome, het mid
delpunt der toenmalige wereld. Twee
jaren vertoefde hij daar, als gevangene
aan een Romeiusohen soldaat vastgekluis-
terd, maar toch als geloofsheld, steeds
voor zijnen Meester werkzaam. Toen ging
Rome in vlammen op, door eene dolzin
nige, roekelooze daad van de gruwelj-
ken, ijlhoofdigen Nero, die de zware schuld
der brandstichting van zich afschoof op
de Christenen, tegen welke toen eene
bloedige vervolging losbarstte. In die
vervolging kwam Paulua om, volgens
de "overlevering werd hij onthoofdmaar
de zaak des Christendoms werd niet in
de gloeiend roode vlammenzee van Ro
me vernietigd of in den breeden stroom
van martelaarsbloed gesmoord; veeleer
was het bloedder martelaren het zaad der
kerk. In het slotwoord van Paulus'
brief aan de gemeente te Philippi, de
eerstelingsgemeente in Europa en als
het ware, de lievelingsdochter des Apos
tels, welke brief waarschijnlijk het laat
ste is, (wat hij geschreven heeft, wordt
reeds melding gemaakt van Christenen,
die van het huis des keizers zijn.
Ruim twee en een halve eeuw later
zetelt op de keizerstroon een monarch,
wien het toeken des kruises banier ten
zege was geworden en die het Christen
dom tot godsdienst van den staat ver
hief. Toen vorbreidde het zich met
groote krachtmaar tot de uiterste grens
provinciën des rijks, waartoe ook ons va
derland behoorde, drong iiet nog niet
door, en de loop der gebeurtenissen in
de eerstvolgende eeuwen was oorzaak,
dat er na Constantjn den_ Grooten nog-
crk-lamiien, Café-lampen voor
ende lampen van af de goedkoopste tot de
te "toonen"""'
te weten of men aan den Leerplicht
voldeed.
Maar wie zal er rekening nemen
inet dofheid, ziels- en lichaamsziekten
bij de kinderen, met idiotisme?
Yoert men Leerplicht, natuurlijk
bij overtreding met strafbepalingen
in, hoe zal men ooit aan de duizende
bezwaren, die er kunnen voorkomen,
kunnen tegemoet komen, zonder de
nog meer tirannieke Schoolplicht te
willen invoeren?
Wij zien hiervan de mogelijkheid
niet in.
Toch blijft de Leerplicht het meest
geliefkoosde idee van alle Liberalen,
niet het minst van de openbare on-
maals ruim twee en een halve eeuw
verliepen, voor in ons land, althans in
de Noordelijke Nederlanden de eerste
stralen van het morgenrood aanschouwd
werden, dat op den stikdonkeren nacht
des Heidendoms zou volgen. In de da
gen van een grijs verleden, waaruit gee-
ne geschiedkundige berichten bewaard
zijn, hadden in de hooggelegen streken
onzes lands mensoben gewoond, die gee-
ne andere sporen van Jiutf'bestaan heb
ben achtergelaten dan de hunnebedden
in Drenthe en het Gooreeht, nog ten
getale van 53 a 55 aanwezig.
Deze „reuzengraven" bestaan uit op
elkander gestapelde granietblokken, waar
van sommigen zelfs duizenden kilogram
men wegen, on bevatten urnen met ascli
van verbrande lijken, waarbij ook vuur-
steenen wapenen gevonden worden. In
sommige gemeenten van Drenthe vindt
men ze talrijk, b. v. in Odoorn en Bor
ger elk elf, in Eminen negen. Het groot
ste hunnebed vindt men in de nabijheid
•van Borger, het is 21 ineter lang en
bestaat uit 54 steenon, waarvan de groot
ste 20,000 kilogram weegt. Een der
beide hunnebedden te Rolde, die daar
in de ruwe omgeving liggen als getui
gen uit het grijs verleden, in de scha
duw van eeuwenoude eiken, beslaat eene.
vlakte van ongeveer 50 vierkante meter-
De groote deksteen van een der hunne
bedden te Emmen diende eens tot voet
stuk voor een levend ruiterstandbeeld
eens konings. voor wien iu Nederland
wel geen standbeeld zal verrijzen. Toen
Lodewjk Napoleon n. 1. in 1808 deze
landstreek [bezocht," liet hij zijn fier ros
op dezen steen springen en wachtte in
deftige houding zijn gezelschap af. Zeker
zijn bij de invoering des Cristendoms
derwijzers.
Viel hun onderwijs, dikwijls alom,
tot in het buitenland toe, zoo ver
good en geprezen, in den uitslag
bitter tegen; werd de stelling:
„besteedt millioenen voor het Open
haar onderwijsgij wint het aan
minder of in het geheel geen gevange
nissen weer uit", zoo bitter weerspro
ken door de ervaring, dewijl men
gevangenissen en krankzinnigenge
stichten met lichaams- en zielsziekten,
met onzedelijkheid cn ondeugden,
zag toenemen, konden de Openbare
onderwijzers zulks niet ontkennen,
zöö verklaarden ze„dat komt door
het schoolverzuim, en omdat cr geen
Leerplicht is ingevoerd."
Men is blind voor de waarheid!
Men ziet nietmen wil niet zien
Welnu de Leerplicht is te
verwachten.
Leerplicht en Schoolplicht als
leer dwang en - Schooldwang,
Inderdaad wanneer door een wet
met strafbepalingen dc Staat de Ou
ders nog moet dwingen hun kinderen
jhet noodige onderwijs te doen geven,
dan heeft inderdaad het zooveel
millioenen verslonden hebbende
onderwijsstelsel in Nederland van af
180G al bedroefd weinig practischo
vruchten godragen
Leerplicht of lieverleerdwang
zal ook ons Yolk niet wijzer, heter,
zedeijker, deugdzamer ofpractisch
geschilder maken.
Daarbij en hierom juist veroor-
deelen wij den leerplicht, dien men
ivil) de Ouders moeten niet door
Staatsdwang hun kroost, dat de
Ileere hun schonk, onderwijs doen
geven; maar door de liefde voor
hun kinderen, door de vreeze Gods,
en de gedane beloften bij den Hei
ligen Doop daartoe gedrongen worden.
vele dezer gedenkzuilen der oudheid weg
geruimd, evenals dolmen of offeraltaren
en andere gesteenten, en worden deze
stomme getuigen uit den Heidenschen
tijd dan ook hoogst spaarzaam aange
troffen. Met de Hunnobedden is dit trou
wens anders, men vindt deze grafge
steenten ook veel in Noord-Duitsehland,
vooral in Mecklenburg, waar zij Riesen-
gröbe of Riesenbotte genoemd worden,
sommige met reusachtige deksteenen, zoo
als te'Börgerwald, onder welks grootste
deksteen een kudde van honderd scha
pen schuilen kan. In Denemarken wor
den ze onder den naam van Jettengraf-
ver of Steenkauire, in Zweden onder
dien van Jatterstriër of Troldestriër, d. i.
reuzen- of spookkamers aangetroffen. Ook
in Engeland, Frankrijk, Spanje en Por
tugal zelfs in Noord-Afrika komen ze
voor. Maar ook in Indië, Porziö, Syrië,
Kaukusië, de Kr.üm en Koerland vindt
men ze. Eeuwen zijn over deze steen
gevaarten heengegaan. Een tijdgenoot
van Alexander den Groote, n. 1. de Griek
Epkorus noemt ze reeds in Portugal
[toen Lusitauië]Faoitus een Romeinsch
geschiedschrijver en tijdgenoot van Pau
lus maakt melding van zuilen van Her
cules in de landen der Friezen, eii spreekt
er van als oudheden. Of de Kelten de-
zo grafmonumenten hebben opgericht,
dan of zij van een nog vroogereu volk
stam afkomstig zijn, is moeieljjk te be
slissen.
De Kelten hadden reeds zelfgesmede
metalen wapenen, en hiervan vindt men
in de hunnebedden geen spoor, sommi
gen schrijven ze toe aan de Ibeziërs,die
dan door deze gesteenten den weg heb
ben geteekend, dien zij uit Azië, de ba-
kermat des menscheliiken geslaohts, door
Door Leerplicht, waaronder de
Schoolplicht ligt verborgen, in te
voeren, treedt de Staat in de rechten
der oudersdit veroordeelen wij
GEVLEUGELDE WOORDEN.
opgevangen uit den mond van liberale
Kamerleden.
„(Ik) wil het clericaal ziekteproces niet
storen. (Ik) geef de voorkeur aan door
zieken tot er een Jonner, Pasteur of Koch
opstraat, met een lymphe tegen den bacil
van de eiericale lupus." Rutgers.
Zal het blijken dat de minister op de
stang gereden dient te worden, laten wij
dan als leden van-Volksonderwijs toonen,
dat wij niet ongestraft dulden, dat het
openbaar onderwijs wordt benadeeld en
miskend. v. S windeken.
Waar de, o zoo liefel jke en verdraag
zame verkondigers van onverschillig wel
ke orthodoxie zich vermeten de hand naar
den Staatsteugel uit te strekken, daar
voegd een onbewimpeld en krachtig grond
wettelijk verzet. Verzet met het woord,
zoo 'tkan; met de daad zoo 't moet,
Levy.
De kerkeljken moeten opzoeken een
ander land, een land waar de aarde nog
niet draait, waar men Gods water over
Gods akker laat loopen. Lieftinck.
Tot zelfs de krankzinnigengestichten
moeten nu christelijk worden De liberaal,
praetische christen, heeft met dat theore
tisch christendom niet te maken, lij houdt
zich godsdienstig aan den vrijheidsboom,
en laat de bovennatuurlijke dojma's, inge
geven door botweterj, jdeltuiterij, boe
renbedrog en politiek beleid, voor ande
ren." Dezelfde.
Ban moeten de minderheden maar on
derdrukt, want dan zjn zij de vlieg, die
des apothekers zalf stinkende maakt."
Kappeijne 1874, 2e Kamer.
Verknoei met uwe Bijbelspreuken ons
staatsrecht niet.
Kappeijne 1891. Ie Kamer.
(1) In oen verkiezingsspeeoh te Balk Zie N.
11 Crt 7 Maart. P N B
Europa en N. Afrika hebben afgelegd.
Evenals deze volkstam dan door de Kel
ten werd gevolgd, jzju deze op hunne
beurt gevolgd door de Galliërs, en moes
ten ook zj weer plaats maken voor
verschillende volkeren van den grooten
Germaauschen stam. De herinneringen
aan de openbaringen Gods in de groote
gebeurtenissen in den vroegen morgen
van het mensehei jk geslacht namen deze
volksstammen mode op hunnen vooruit-
gostrekten tocht en, hoe ook verbasterd
door den natuurdienst, hoe ook omvloch
ten door de ranken eener weelderj
groeiende legende, toch vinden wij inde
godenleer der Kelten, Galliërs en Germa
nen nog tal van onmiskenbare punten van
overeenstemming met de [geopenbaarde
waarheid in het onfeilbare Woord Gods].
Dezo zjn zelfs duidelijker en zuiver
der dan die in de Grieksche en Romein-
sohe godenleer. In Scandinavië, waar het
helderstralende licht des Evangelies eerst
in do tiende eeuw begon door te breken,
bloef de Heidensohe godsdienst der Kei-
ton het langst bewaard. Het is onsdoel
niet, om haar te beschrijven, daartoe
moeten wj de lezers naar werken, die
moer bepaald over dit onderwerp hande
len, verwijzen, maar eenige hoofdzaken
mogen en moeten toch genoemd worden,
opdat de lezer de zegeningen, die het
Evangelie over onze gewesten bracht,
deste meer Ieere waardeeren, en tevens
de verklaring vinde van eenige zaken,
die ondanks het zuivere licht, des Chris
tendoms nog eeuwen lang, ja zelfs nog
in onzen tjd, nadat toch in Nederland
reeds meer dan duizend jaren de zon
des Evangelies geschenen heeft, zjn bij
ven hangen.
V
