1111 Vrijdag 21 Augustus 1801. Zesde Jaargang No. 301. Antirevolutionair Orgaan s L mrnrn. IN HOC SIGN O VINCES Ü)ia T. BOEKHOVEN. FEUILLETON. Alie stukken voor de Redactie bestemd, Advertentiën en verdere Administratie franco toe te «enden aan desa U itgever. Re citroengele tarwegal- inug (Cecidomyia of'Rig»- iosis Tritici kirliy). r* H Deze Courant verschijnt eiken Vrijdag. Abonnementsprijs per drie maanden franco per poat 50 Cent. Voor Amerika bij vooruitbetaling f 3,50 per jaar. Afzonderlijke nummers 5 Cent. UITGEVER: SOM .?f EBjMPM.B Si 5 regels 50 Cent elke regel meer 10 eent en -y. maa Advertentie» van 1 Boekaankondiging 5 Cent por regel en 3 maal. Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent por plaatsing. Groote letters en vignetten worden berekend naar do plaatsruimte die zij beslaan i! Advertentie» worden ingewacht tot Donderdagmiddag 12 uur. door Dr. J. KITZEMA' BOS. In den loop van de maand Juli van dit jaar werden mij uit Oud- Beierland en uit Middelbands tanve- aren toegezonden, die op eene eigen aardige wijze door goeie maden waren aangetast. Daar do bewuste plaag, zooals mij uit ontvangen mededeelingen blijkt, op de Zuid-ilol- landsche eilanden dit jaar meer voor komt, schijnt bet mij niet ondienstig do levenswijze en het voorkomen van het insekt, dat de oorzaak der tarwemislukking is, in dit blad te beschrijven. Dit insekt behoort tot bet groote geslacht der galmuggen Cecidomyia en wel de soortcitroengele tarwegal mug (C. Triticihoewel ik niet zou durven beweren dat er geene exemplaren van eene andere soort, nl. de oranjegele tarwegalmug C. aurantiaca Wagneronder loopen. Maar daarover later. Sedert 177(3 kent men in Engeland de beschadigingen, door de tarwegal- muggen teweeg gebrachtlater trof men hot insekt aan in Noord-Arnerika, vervolgens ook in Frankrijk, en sedert eenige tientallen jaren in verschillende streken van Oostenrijk-llongarije en van Duitschland (in Pruisen, Silezië, Franken). Wttewaall kende het insekt reeds, waaruit volgt dat bet reeds dertig jaren geleden in Nederland DEN HELPER IN DEN NOOD. Slot. „Ziet de hand des Heeren ia niet ver kort, dat Hy niet zou kunnen roddon, en zyn oor ia niet zwaar, dat Hij niet zou kunnen hooren" „Het gebed der recht vaardigen vermag veel." "Wij verlieten Loest in een crisis van de pijnlijkste verwachting en onzekerheid. Elk oogenblik, dat verstreek, bracht hem wellicht nader aan een bange ontkooping zoo duisterde het ongeloof hem in, en zou het tijdstip weldra aanbreken dat de wissol werd gepresenteerd en hij zijn eerlijkon naam als koopman moest ver liezen, doordat hij dien onbetaald terug zou moeten zouden. En wat was hem dan te verwachten Een faillissement en schandelijk bankroet, waarin zijn vijanden zouden juichen en hij met schande en smaad bedekt zou worden! De klok wees al op kwart over drie urenvervolgens op half vier, eu nog was er geen geld in huis om het gevrees de oogenblik aftewaohten. Ook was geen vooruitzicht, dat er nog eenige achter stallige schuld zou worden afbetaald. Zoo zat onze arme vriend Loest dan in ban ge verwachting te zuchten en te bidden. Ja het was een zware beproeving! Zjjn brood zou wel zeker enzijn water gewis zijn, dat waarborgde liern zijn kindschap van God maar wie kon hom verzekeren, dat de Heere geen zware beproeving met hem voor had en dat hij door de diepe vallei van vernedering en onteering niet heen moest om voor zijn vleeschelijken hoogmoed te worden getuchtigd Zoo zat hijje peinzen, en langzamerhand gevoelde hij zich eenswillens met den weg dien de Heere met hem mocht willen houden. Eindelijk ontsnapten deze woor den aan zijn geprangd gemoed „Indien L anii kan. vnnr=. voorkwamintusscben schijnt bet niet zeer dikwijls in erge mate scha delijk te zijn geworden in ons land, want het werd mij in vroegere jaren nog slechts éénmaal toegezonden nl. ongeveer een vijftal jaren geleden uit de Ypolders, waar het toen zeer veel nadeel te weeg bracht. De gele maden, die mhn thans in groote getale in de aren aantreft zijn voortgekomen -tiit een tweevleu- gelig insekt, de citroengele gaining. Dit uiterst kleine mugje bereikt in bet mannelijk geslacht eene lengte van slechts 1 uiM., terwijl het wijfje 17s niM. lang wordt. Het laatstge noemde is echter daarbij nog in 't bezit van eene „legboor", d. i. een stekelvormig orgaan aan 't uiteinde van bet achterlijf, welk orgaan voor het leggen van de eieren dient, en uitgestoken en ingetrokken kan worden In uitgestoken toestand beeft deze legboor eene lente van 2 mM. De citroengele tarwegalmug is uiterst teer en fijn gebouwd, beeft dunne, lange pooten en, vooral in't manne lijk geslacht, dunne on lange voelho rens de beide vleugeltjes zijn bijzonder teer. Het diertje is zwak behaard bet is citroengeel van kleur, maai de voelhorens zijn zwartachtig en de oogen geheel zwart, terwijl de pooten vuilgeelachtig zijn. Nadat het insekt als larve of made in den grond heeft overwinterd, en daarna, eveneens in den bodem, zich verpopt heeft, komt in den zomer, de boven beschreven galmug zelve uit den grond te voorschijn. Daar het bijgaan, o Heere, mijn Godtenzij ik bom drinke, laat Uw wil dan geschieden. Weder was er een kwartier verloopen en de klok wees kwart voor vier aan. Onmid- dolijk hierop hoorde Loest iemand aan de deur van zjjn kantoortje kloppen, waar hij zich had begeven. Hij riep binnen! en zie, daar verscheen een oud vrouwtje, die met een bevende stem riep: „Is Mijnheer Loest daar?" „Ja, mijn goe de vrouw, zoo als ge ziet. Eu wat ver langt ge van mij „O, Mijnheer," hernam zij, half duisterend, „weet u, ik woon hier niet ver van daan, geheel alleen op oen zolderkamertje, en nu heb ik siuts eenige dagen wat geld geërfd en ik kom u vriendelijk verzoeken of u dat voor mij wilt bewaren, want, weet u, ik heb sinds dien tijd geen oog kunnen toe doen, zoo bang ben ik dat ze mij zullen komen ontstelen. Hot is een groote last, voor zulk een oude vrouw als ik ben en u zou mij een groot ploizier doeu, als u dat voor mij in bewaring zou willen nemen." „O gaarne, goede vrouw, ik wil dat heel gaarne onder mijn berusting nemen; misschien zult u mij wel toestaan dat in mijn zaken to gebruiken, ik zal het u geheel of gedeeltelijk trouw terug geven, zoo spoedig als ge het weer op vraagt, en ik zal u een behoorlijken intrest daarvoor betalen, even goed alsof ge het geld op de spaarbank kadt."„O neen intrest is niet noodig," zei de oude vrouw. Ik ben al blij, dat uhet hebben wilt. Gebruik liet gerust en als ik nu jen dan een kleinigheid noodig lieb, zal ik zoo vrij wezen dat te komen halen." „Al les zal wel in orde komen" sprak Loest en ik hoop altijd te zorgen, dat go alles wat ge vraagt, kunt krijgen als ge het verlangt." „Welnu, dan zal ik het geld dadelijk halen; ik ben ineen ommezientje terug." vorige jaar de maden in de aren der te velde staande tarwe leefden, bij uitzondering in die der rogge, komen ook de mugjes alleen op zulke akkers uit den grond te voorschijn, waar het vorige jaar tarwe (of rog-go) werd verbouwd. Op deze akkers ook grijpt de paring plaatsen na de paring trekken de bevruchte wijfjes naar de akkers, waar op dien tijd tarwe (bij wijze van uitzondering, ook naar akkers, waar rogge) wordt verbouwd. Zoodra de aren uit hare bladscheden te voorschijn komen, beginnen de galnniggen baren aanval, en gaan daarmee voort zoolang de bloeitijd van de tarwe duurt. Slechts dan, wanneer in dc goheelo streek geen tarweplanten zijn, die ten tijde van bet verschijnen der gal muggen in de ontwikkelingsperiode verkeeren welke noodig is, om er de eieren aan te leggen, zoeken de vrouwelijke insckten roggcaren op, of zelfs de aren van liet kv,-eek-of puingras (Triiicum repens). Het eierleggen geschiedt 's nachts, liet wijfje door boort daartoe met hare legboor de kafjes van oenen bloesem, waarin aldus 3 tot 10 glasheldere, langwer pige, niet het ongewapende oognauw- lijks zichtbare eieren worden gelegd. Het aantal eitjes, 't welkééne enkele galmug kan leggen is niet gering; en zij voorziet dus verscheiden tarwe- bloesems met hare eieren. Maar hot kan voorkomen, dat de zelfde bloesem door twee of meer galmuggen voor het leggen van hare eieren wordt uitgekozenuit dit feit laat zich een behoorlijke schuldbekentenis opma ken, dat is noodig bij leven of sterven," zeide de koopman. „En hoe groot is de som, die ge mij wilt toevertrouwen „O het is zoo heel veel niet Mijnheer, -=- .ten minste niet voor u. Het is maar 300 daalders" zei do vrouw en meteen liep zij den winkel uit. Nog voor do inkt droog was van de schuldbekentenis, die lioest onderwijl had geschreven, was zij al terug en leide zes rollen, ieder van 50 daalders op de toonbank. Met haar bewijs in den zak en veel betuigingen van dankbaaihoid voor de guust, die ze meende, dat haar bewezen word, vertrok de oude vrouw, onjuist toon zij het huis verliet, trad de kassiers- bediende binnen, met don wissel in de hand. Hij ontving de zes rollen daalders en liet Loest sprakeloos van verwonde ring en aanbidding, voor al de groote din gen, die God aan hem gedaan had, aeh- tér. Maar de historie is nog niet uit. wol is waar, waren allo moeilijkheden thans ten einde, maar ieder die met zulke zaken bekend is, weet hot wat eeu moei te liet is voor een klein koopman, wan neer hij zijn winkelvoorraad doordeecii of andere omstandigheid bijna geheel op geruimd ziet, en hem de noodige midde len ontbreken, daarvan weder een be hoorlijken voorraad in te slaan. De groo te toevloed van koopers had zijn winkel bijna geheel uitgeput. Zelfs oude patronen of, 'zooals men die noemt winkeldochters, die hij al tien en vijftien jaar had be waard, waren nu opgeruimd. De laden en kasten waren nu zoo ledig, dat een nieuwe inslag zeer noodzakelijk was, en Loest had voor dat oogenblik geen middelen nieuwe aankoopon te doen, want hot koopon op lang crediet was toen zoo niet in gebruik als het helaas 1 tegenwoor dig is. Toch bezwaarde dat onze vriend Zcar_goed. dan zal ik oiidertusschen geenszins. Zjjn ziel was al te blijde en verklaren dat men later soms dertig mad -n in bénen bloesem vindt. Deze maden, welke na verloop van eene weck uit het ei te voorschijn komen, kruipen tusscheii de kafjes naar be neden tot aan het vruchtbeginsel, waaraan zij gaan zuigen. Wanneer nu in èènen bloesem verscheiden maden leven, dan sterft het vrucht beginsel zonder oenigen twijfelhet schrompelt daarbij geheel inèèn. Zijn er echter slechts enkele maden in éénen bloesem, dan kan zich eene korrel vormen maar toch slechts eene zeer kleine en lichte. De in sterke mate aangetaste aren krijgen later gele vlekkenbij vochtig weer worden deze vlekken weldra meer bruin, en schijnen te gaan rot ten, hoewel zich zoodanige rotting nooit over de gehcele aar voortzet. Yele geheel leeg gebleven aren blijven dun en staan recht opzij sterven met de halmen vroegtijdig af'. De made is in hare eerste jeugd glashelder, als het ei, waaruit zij haren oorsprong namdaarna wordt zij achtereenvolgens stroogoel, groen achtig geel, citroengeel tot chromaat- geel toe. lil volwassen toestand is zij dus het duidelijkst geel. Dan eerst valt zij gewoonlijk den niet zeer nauwgezetten waarnemer in 't oog- Zij is dan 3 mM. lang en geheel pootloos, en wordt naar beide uiteinden toe dunner. Wanneer men haar op dc tafel legt, kromt zij vaak haarlichaam cirkelvormig ineen, om dan plotseling zich weer recht uit te strekken, bij welke gelegenheid zij met kracht en te zeer vervuld mot dankbaarheid aan den Gever van alle goede gaveu en volmaakte giften en zoo sliep hij dien Zaterdagnacht een aangenamen en rustigen slaap zoo als zijn lichaam de geheelo week niet bad genoten. Hij stond des Zondagmorgens weer verkwikt en vorfrischt op om de weldaden van den dag des Ileeren we der te ondervinden. Zoo innig weerklon ken in zijn ziel de woorden van den psalmist „Loof den Heere, mijne ziele en vergeet geeue van Zjjne weldaden. Die al uw ongerechtigheden vergeeft, die al uw krankheden geneest, die uw leven verlost van het verdei f, die uw jeugd vernieuwt als ecus arends." Zmder twijfel! hij had al zijtizoi-geu op den Heere moge wentelen en had dan ook ondervonden dat Die voor hem zorgde. Den volgenden morgen kreeg Loest een bezoek van een koopman met name Rich ter, die in een naburige straat woonde en uit Silezië afkomstig was. Deze man deelde hem mede, dat hij om dringende familieomstandigheden naar zijn geboor teplaats moest vertrekken en dat hij daar om bij Loest eens aankwam, om dien te vragen of hij zijn geheelen winkel wilde overnemen. „Dat zoil ik gaarne doen, als ik ei- bet geld voor disponibel had," sprak Loest „maar ik moet u eerlijkbekennen dat ik daartoe op dit oogenblik niet in staat ben." Dat is volstrekt niet noodig," was liet antwoord. „Ik bob zelf op ditoogenblik geen geld noodig en ik bon goed genoeg om zelfs geen termijn van betaling vast- testellen. Ik ben volkomen tevreden als u mij betaalt, wanneer het u gelegen komt." Al de goederen werden behoorlijk ge taxeerd en aan Loest thuis gebracht, en zoo was zijn winkel weer ruim voorzien j vau alles wat hij uoodig had. En gedeel- telijk door het ontvangen van groote or- snelhcid vooruit springt. Na drie weken tjjds is do made volwassen. Zij verlaat dan de aarde, door op de bovenbeschreven wijze weg to springen. Zij schijnt dit vooral bij regenachtig weer te doen en wel gewoonlijk in Juli of Au gustus. De tot verpopping rijpe ma de heeft een gladde, glasheldere huid, waardoor het citroen- of chromaat- gele inwendige gedeelte doorheen schemert. Volgens de onderzoekenin- g-en van Wagner ondergaat het insect nu de volgende gedaanteverwisseling. De glad wand ige made stroopt hare huid af en krijgt in plaats daarvan eene huid, die met fijne, spitse nit- steekseltjes als bezaaid schijnt: De bovenvermelde vervelling schijnt ge woonlijk eerst plaats te grijpen nadat de made do aar heeft verlaten en in den bodem gekropen is; soms echter gebeurd het reeds in de aar. Door de uitsteeksel, welke de larv-e aan de oppervlakte van hare nieuwe huid heeft gekregen, is zij beter in staat, zich door don grond voort te bewegen. Zij kruipt nu dan ook dieper in den grond, tot op een diepte van éen ii vijf oude duimen; diidr blijft zij liggen tot in 't voorjaar. Eerst dan verandert zij in do 1,3 1,0 mM. lange pop, die evenals de made, citroengeel van kleur is. Slechts 14 dagen lang blijft het in sect in den poptoesfand doorbrengen daarna komt de volwassen galmug te voorschijn. Het gebeurt somwijlen, ja in som mige omstandigheden geregeld, dat (Iers en ook gedoelteljjk door liet stijgen van de prijzen der manufacturen, was Loest niet alleen iu staat veel vroeger te betalen, dan hij ooit had kunnen deu ken, maar bevond zich spoedig weder in het bezit van de som welke hij, door de bedriegehjke srreok van den advokaat, had verloren. En wanneer iemand twijfelt of deze zaak wel gebeurd is tot zulk een ant woorden wij, dat ze te boek gesteld is door een oprecht en geloorig Christen, ooggetuige van al die dingen, en bevestigd door velen te Berlijn die daarmede ook bekend waren want „hot geschiedde in geen hoek." Alzoo werd hot onfeilbare Woord des Heeron op nieuw bevestigd„Beproef mij daarin, indien Ik u niet opendoe, de vensteren des Hemels en u een zegen zal schenken zoodat er geen plaats ge noeg zal zijn, om die te ontvangen. Maar geen begeerte naar cumhche schatten moot onze drangreden zijn om den Heere te willen dienen. „Zoekt eerst het Konink rijk Gods en Zijne gerechtigheid en al le andere dingen zullen u toegeworpen worden." Indien alle knechten dès Heeren nauw lettend acht slaan op wat or al zoo in hun leven gebeurt, dan zouden zo veol wonderlijke bewijzen van Gods Voorzie nigheid kunnen verhalen, meer dan do wereld wel weet eu zou willen geloo- ven. In hun mond past het dan ook, tot verheerlijking van hun Koning en Heer te verklaren„Uwe getuigenissen zijn wonderbaar daarom zal onze ziel die on derhouden," en mogen ze dan al ook soms worden beproefd, dan zullen zo toch kunnen zeggen door Gods genade: Ik zal over niels bekommerd zijn dan over mijn zouden want zekerlijk zal mijn God in al mijn nooden voorzien, naar den rijkdom Zijnor Genade door Je zus Christus mijn Heiland en Koning.

Krantenbank Zeeland

Maas- en Scheldebode | 1891 | | pagina 1