Hoe door de liberalen
uitbreiding' van kies
recht verstaan wordt.
Godslasterlijk.
1/nnnnhmnf nnn y; i. I. n,
-11-
- s®
mm
Immers is die~„grootsche stichting-
tegenwoordig een werkdepót van
hulptroepen voor de liberale partij
De Herv. domine's waren helaas
voor een deel druk in de weer om
aan de liberalen de overwinning
te bezorgen.
In het district Ridderkerk hebben
zelfs enkelen hunner bij publieke
advertentie gewaarschuwd tegen den
antirevolutionairen candidaat, den
heer Heemskerk.
En de liberalen wijzen zulk een
hulp volstrekt niet af. Hoe anti-
clericaal zij zich ook aandienen, als
en voor zoover de kerkelijke leiders
maar op hun hand zijn hebben zij
op hun bemoeiing met de Staatsza
ken niets tegen.
Maar met dat al blijft dan toch
het feit te betreuren, dat er aan den
kant der liberalen een bedenkelijke
verwarring van kerkelijke en poli
tieke belangen plaats heeft.
Zat er de kerk niet tusschen,
heusch de liberalen zouden in Rid
derkerk niet getriumfeerd hebben,
en door het geheele land heen zou
den zij nooit zooveel stemmen bij
een hebben gezameld.
Onder de katholieken staat even
eens de kerk bij velen voorop. In
-geheel den strijd van een groot
deel der roomsche partij tegen
de legerwet en tegen het huidige
Ministerie zit letterlijk geen grein
tje polietiek beginsel.
Want zie, terwijl de liberale TJnie
er allen nadruk op gelegd heeft, dat
ons volk, om den persoonlijken
dienstplicht ingevoerd te krijgen,
slechts zorg heeft te dragen dat er
weer een liberale meerderheid naar
het Parlement gaat, hebben verschei
dene Roomsche bladen zoo sterk
mogelijk het kiezen van liberale
Kamerleden bevorderd onder het
voorgeven dat dit geschiedde om
van de legerwet af te komen.
Is dit nu geen onzin, tenzij er
wat achter zit.
En er zit dan ook wat anders
achter, nl kerkelijk vooroordeel en
persoonlijke tegenzin.
Natuurlijk hebben de katholieken
zich door hun onderlinge verdeeld
heid en hun o»politieke houding zeer
verlaagd, en eens komt wellicht de
tijd, dat hun deze onbezonnen hou
ding berouwen zal. Doch de kerkelijke
hartstocht heeft hen er nu eenmaal
toe verleid.
En wat zullen wij zeggen van
de Marnix-mannen?
Wat anders dan dat ook zij de
kerkelijke en de politieke zaken
voortdurend verwarren.
ONKRUID.
De tijd van wieden is weer in aan
tocht en daarmede de tijd van groote
uitgaven voor den boer, want deze moet
coüte que coüte zijn land zooveel moge
lijk schoonhouden van planten, die zijn
cultuurgewassen in den weg staan. Dat
onkruid, 't is een steen des aanstoots
voor den landbouwer, maar klagen noch
zuchten baat in dezen; alleenlijk door
flink op te treden tegenover de ongenoode
gasten kan men deze, zoo niet geheel
de deur wijzen, dan toch een toontje la
ger doen zingen. (t Is een gewas, dat
onkruid, op veld en akker, dat elk jaar
opnieuw weer zich vertoont ais het ont
wakende natuurleven weer gloed en be
zieling aan de schepping komt geven.
De onkruidplan ten voeden zichten kos
te der landbouwgewassen en gaan met
deze vaak een strijd op leven en dood
aan. Zij groeien n. 1. zeer snel, ontwik
kelen zich spoedig volkomen en nemen
zooveel ruimte sn beslag, dat de granen
of andere gewassen, en ook de grassen
onderdrukt worden, niet behoorlijk kun
nen uitstoelen, aanlicht en lucht gebrek
krijgen, genoodzaakt zijn een kommer
lijk leven te leiden en de hoop des land-
mans, indien deze niet wakker op zijn
post is, te leur te stellen. Men onder
schatte het verlies niet dat het onkruid
veroorzaakt, want waarlijk het is onrust
barend groot gelijk o. a. uit de volgen
de cijfers kan blijken. Prof. Dr. Wolny
uit Munchen heeft den invloed der on
kruiden op de cultuurgewassen nauw
keurig nagegaan en zijn bevinding daar
na volgender wijze door cijfers uitge
drukt. Zomerrogge gaf op 4 vierk. me
ter zonder onkruid 528 gram koren en
1077 gram stroo, met onkruid daarente
gen respectievelijk 180 en 339 gram;
mais, op evenveel grond, in het eene ge
val 3411 en 14842 en in 't andere
met onkruid dus 1395 en 7251 gram
13275 gram loof en van een evengroote
oppervlakte met onkruid resp. 235 stuks
en 4400 gram. Dat zijn waarlijk gatal-
len, .die te denken geven en opwekken
om toch alles aan te wenden wat strek
ken kan om het onkruid uit te roeien
of althans het te doen verminderen. Door
wieden kan het best verdelgd worden,
indien dit teminste ieder jaar met zorg
herhaald wordt Het wieden vordert wel
veel tijd en veel geld en veel arbeid
maar de grootere oogsten, die men er
door verkrijgt, vergoeden dit alles ruim
schoots.
boonen 822 en 1390, met onkruid 470
en 910 gramerwten, zonderonkruid 608
gr. zaad en 1034 gr. stroo, met onkruid
487 en 945 gr; zomerknollen 320 gr.
en 1990 gr. zonder en 270 en 1850 gram
met onkruid; bieten resp. 349 en 1361
en 266 en 1010 gr. Van 10,5 vierk.
Meter aardappelveld kreeg hij, als het
zonder onkruid bleef287 stuks benevens
In Groningen daalde het aan
tal kiezers van 6634 in '88 tot
6024 in '91. Dit komt door het
grooter aantal inwoners, waardoor
de stad in een hoogere klas viel
bij de personeele belasting en 600
inwoners meer remissie ontvingen.
Het ontvangen van remissie ging
gepaard met verlies van 't kiesrecht.
En toch zijn het diezelfde men
sehen.
Een nieuw bewijs, dat 't kies
recht los moet gemaakt worden van
het geld van het betalen van be
lasting.
Opmerkelijk is het, dat onze
candidaten aldaar 600 stemmen
minder hadden dan in 1888.
Dit deed ons een blik werpen
op andere districten. En wat von
den wij
In 's Gravenhage klom het aan
tal kiezers van 7591 in '88 tot
8099 in '91.
Een stijging van 500 kiezers.
Misschien is het toevallig, maar
de liberale kandidaten, die nu
geslaagd zijn, hebben ook onge
veer 500 stemmen meer.
In Zutphen, waar Goeman
Borgesius zegevierde klom, vol
gens de „Graafschapper" het
aantal kiezers van 3613 in '88
tot 3819 in '91. Ook hier eene
vermeerdering van 200 en de libe
rale candidaat had 300 stemmen
meer dan in '88, terwijl wij een
goede honderd achteruit gingen.
In Middelburg steeg het aantal
kiezers met 130 en steeg de
liberale kandidaat met 170 stem
men.
In Lochem steeg het aantal
kiezers met 334 en klom van
3142 in '88 tot 3476, terwijl de
liberale stemmen van 1324 tot
1783 stegen, eene vermeerdering
dus van 389, de onzen bleven
vrij wel gelijk.
De cijfers, getrokken uit Pout-
ma's lijst, trokken in geen geringe
mate onze aandacht.
Het wordt tijd, dat de cencus,
al of niet vermomd, wegvalle.
Het kiesrecht aan de hoofden
der gezinnen.
Dat is een goede en vaste
grondslag
Is het niet opmerkelijk, dat als
er meer kiezers komen, dat juist
liberalen zijn En wanneer er kie
zers afvallen, dat het juist meestal
niet-liberalen zijn.
Wordt er dan of wordt er niet
in Nederland gekonkeld met het
verleenen van het kiesrecht?
Die vraag zal eens moeten wor
den beantwoord.
Mr. Levy mocht wel zeggen te
Amersfoort zegt het „Yolksblad" dat
de liberalen eerbied hebben voor
ieders overtuiging en nooit kwetsend
zijn voor het godsdienstig gevoel van
welk Nederlander ook. Lees slechts
den volgenden brief die in het dis
trict Enschedé een anti-revolutianair
ontving na den uitslag der herstem
ming.
L. 8.
Kaar aanlei
ding van het
Heilig Evan
gelie naar de
beschrijving
van Lucas
Hoofdstuk 1.
Nademaal velen ter band
genomen hebben om in or
de te stellen een verhaal
van de dingen die onder
ons volkomen zekerheid
hebben, gelijk ons overge
leverd hebben die geheel
met den uitslag bekend, zoo
heeft het ons goed ge
dacht, hebbende alles juist
gehoord, vervolgens aau u
te sckrij ven voortreffelij k
heer
opdat ge volkomen ze
kerheid moogt hebben dat
wanneer uwen wensch was
bevestigd zeer zeker in toe
passing kon gebracht wor
den Lucas 21:6
Intusschen condoleeren
wij u want niets is hatelij
ker dan in zijn streven te
worden gedwarsboomd
Wij jubelen en juichen
en zingen in koor
Psalm 124 vers 4 (iets ge
wijzigd)
Wij ontkwamen Goddank
des Vogelvangers net
Den loozen strik tot verderf
gezet
Het viel ten goede uit we
roemen onze kracht
De liberalen krijgen een
steun
En Rome verliest zijn
macht
EENIGE KIEZERS
Dat dit niet de eenige is maar aan
velen onzer, en met name aan ür.
Kuyper, allerlei laffe, profane schimp
brieven gezonden worden, zal nie
mand verwonderen, en kan blijven
voor wat het is.
Uitzondering dient echter gemaakt
voor het krasse feit, dat de heer J.
van Dam, penningmeester der centrale
kiesvereeniging Burgerplicht te Bo
degraven, met naam en qualiteit erbij
letterlijk dit schrijven aan Dr. Kuyper
toezond
„Gecondoleerd met de treffende ver
liezen op 9 en 23 Juni, door U en uwe
Deputaten en Dr Schaepman geleden,
dat de Heere U allen kracht moge ge
ven, deze zoo zware beproeving met ge
latenheid te dragen, (zooals zulks kin
deren Gods betaamt?)"
En dit is nu hetzelfde district,
zegt de standaard waarin de Liberalen
den heer Bastert om zijn „vroomheid"
candideerden.
Volkeren «lei* Varrie.
De nieuwe groothertog van Luxem
burg heeft in den loop der vorige week
een bezoek gebracht aan het Belgische
hof, en werd daar zeer hartelijk ontvan
gen Of aan dit bezoek eenig staatkun
dig doel verbonden was, of dat het slechts
een beleefdheidsbezoek van twee buren
was, is moeielijk uitmaken
De groote ramp, onlangs nabij Bazel
voorgevallen, maakt nog steeds het on
derwerp der besprekingen uitDe Zwit-
sersche spoorwegmaatschappij wordt be-
sshuldigd zeer zorgeloos geweest te zijn,
zoo zelfs, dat hoewel op den morgen voor
de ontzettende ramp eenige conducteurs
aangifte gedaan hadden dat de brug kraak
te en waggelde toen men er over heen
reed, men geen acht sloeg op deze me-
dedeeling
Het aantal slachtoffers schijnt geluk
kig minder te zijn, dan eerst bericht werd
In het geheel moeten er 72 dooden cn
140 gewonden zijn
De werkstakingen zijn weer in vollen
gang Thans hebbende tram beambten in
Bordeaux het werk neergelegd En dat
ging niet vreedzaam in zijn werk Zij
lieten vier trams, die nog aan het rijden
waren, ontsporen, en wierpen ze daarna
omver Daardoor ontstonden tusschen hen
en de politie te paard eenige schermut
seling De werkstakers wierpen de koet
siers en conducteurs met steenen, en wer
den met moeite uiteengejaagd, waarna
weder eenige trams onder geleide der
politie dienst konden blijven doen Het
publiek is op de hand der ontevredenen,
die nu tot hun nog werkende makkers
het verzoek hebben gericht bon te steu
nen
Een later bericht meldt, dat een 500
nieuwsgierigen bij liet opstootje voor de
werkstakers partijtrokken. De politie deed
daarop een charge op de volksmenigte,
die echter weerstand bood. Versohillende
voorwerpen, werden van de balkons der
huizen naar de politie-agenten geworpen
die ook op andere wijze zijn mishandeld
Een aantal personen zijn- in hechtenis
enomen
Ook in Marseille is eene werkstaking
onder de tram-beambten uitgebroken
Terwijl in Europa de tarweoogst ge
ring dreigt te zijn, is in Britsck-Indië
buitengewonen overvlood
In 1874 toen de uitvoer is begonnen
werden 33,071 Engelsche tonnen verzon
den in 1886 niet minder dan 617,534
tonnen, hetgeen tot nog toe het hoogste
cijfer was Maar nu zijn in de eerste vier
maanden van dit jaar reeds 198,097 ton
nen uitgevoerd, terwijl in dezelfde periode
van 1890 de uitvoer 97,420 en in 1886
178,684 bedroeg In de maand Mei was
scheepsruimte beschikbaar voor 350,000
tot 400,000 tonnen, en toch betwijfelde
men, of de geheele voorraad tarwe kon wor
den ingescheept voordat de regentijd begon.
Het gaat er in Turkije toch vreemd naar
toe.
Aan de Times wordt uit Konstantinopel
gemeld, dat de Porte alle dagbladberichten
omtrent den opstand der Arabieren in
Yemen heeft verboden. Dat er voortdu
rend troepen daarheen worden gezonden
en er telkens kabinetsraden worden ge
houden, schijnt echter in strijd te zijn
met haar bewering, dat de rust in Yemen
is hersteld.
Gaat het onze lezers als ons, dan hoo-
ren zij zeker gaarne wat goedB uit Pa
lestina. Die voor de ongeloovigen onbe-
teekenende berichten, geven ons genoeg
te denken
De werkzaamheden aan den spoorweg
van Jaffa naar Jaruzalem en aan de ha
ven van Beiroet, beide door eene Fran-
sche maatschappij uitgevoerd, gaan goed
vooruit De spoorweg is nu voor de helft
gereed, en men verwacht, dat het vol
gende gedeelte binnen een jaar gereed
zal komen, zoodat in het volgende jaar
de reizigers van dezen spoorbaan gebruik
zullen kunnen maken.
De Anglicaar.Bche bisschop te Jeruza
lem vestigt de aandacht zijner landge-
nooten op het feit dat; terwijl 50 jaar
geleden het aantal der dn Palestina ver
blijf houd endjfe Israëlieten nauwelijks 8000
bedroeg, men ze thans/veilig op 100-dui-
zend kan schatten.
Gevolge van de aldaar heerschende
ongunstige toestand minder aanlokkend
werd.
Te Vlissingen scheepten zich in
aan boord van 26 schepen der „Castle-
line," met bestemming naar Zuid-Afrika
313 volwassenen personen en 27 kinderen.
Over de havens Dordrecht en Ilarlin-
gen zijn in 1890 geen landverhuizers
vervoerd.
H M de koningin-Regentes is
opgetreden als beschermsvrouw van Ne
der Mettray.
(RoiiciiiDl .iieinvs.
Uit Segerie (Celebes), schrijft men
dd. 4 Mei jl.
Zondag, den 3en dezer, omstreeks 6 uur,
werden wij uit den slaap geschrikt door
het geroep van amok. In allerijl opge
sprongen en op de passer gekomen (het
was juist groote marktdag), waar ook de
controluer spoedig tegenwoordig was, za
gen wij een afsehuwelijk tooneel, Vier
lijken van mannen lagen daar, en een
uur later werd geconstateerd, dat er 14
gewonden waren: mannen, vrouwen en
kinderen. Weldra bleek dat één persoon
die vreeselijke slachting had aangericht
De woestaard, afgemat door al de steken
die hij bij zijn bloedig werk had toege
bracht, was niet langer bij machte ziju
groote badee in de vuist vast te klemmen
en liet die vallen Terstond werd hij ge
grepen en in de gevangenis gebracht Een
oudequaestie tusschen hemen zijn eerste
slachtoffer zou de aanleiding geweest zijn
tot den moord. De nieuwe controleur
had een hal ven dag werk om de gewon
den te verbinden. De dokter was n, 1,
afwezig en arriveerde eerst heden.
De laatste dagen werd herhaaldelijk
bij de politie alhier aangifte gedaan van
het in omloop brengen van valsch geld,
waarop terstond door de politie een ge
streng onderzoek werd ingesteld naar de
vervaardigers en versprijders der valscke
munt Bij dit onderzoek had men al da
delijk een aanwijzing, dat de schuldigen
vermoedelijk in de buurt van de Vijzel
gracht woonden, omdat daar o- a. bij een
brooddepothouder en bij een tapper, de
de eerste valsche stukken ontvangen wa
ren Het toeval was dor politie Zaterdag be
hulpzaam daar in de onmiddelijke na
bijheid van den politiepost in be Ferdi
nand Bolstraat een vischkooper van een
man een rijksdaalder ontving, die hem
verdacht voorkwanl. De man werd,
om zich over de herkomst van dat
muntstuk te verantwoorden, naar den
politiepost geleid, waar meer valsche munt
in zijn bezit werd gevonden.
Nog denzelfden dag werden twee perso.
nen,een man en een vrouw, gearresteerd
die verdacht werden zich aan het ver-'
vaardigen van het valsche geld te heb
ben schuldig gemaakt. De verdachten,
die woonachtig waren in de Jacob van
Campenstraat en op de Vijzelgracht, wer
den ter beschikking van de justitie ge
steld en naar de celgevangenis overge
bracht.
Verschillende aanwijzingen doen ver
moeden dat hunne strafbare nijverheid
sedert kort door hen uitgeoefend werd,
en dat nog slechts zeer weinig waarde-
looze munt in omloop is gebracht.
Voor enkele dagen werden door
een ingezetene van Breda geldswaardige
papieren gevonden tot een bedrag van
f 12,500. De stukken werden gedeponeerd
ten bureele van de politie. De eigenaar
heeft zich tot heden nog niet opgedaan.
Aan allen, die er belang instellen
deelt de heer F. Domela Nieuwenhuis
in „Recht voor Allen", naar aanleiding
van verschillende telegrammen om te
informeeren of hij dood is, mede dat hij
leeft en zelfs niet ziek is.
Omtrent het verdrinken van twee
millitairen te Maastricht wordt aan het
N. v. d. D. bericht:
Woensdagavond halftien vervoegde zich
de milicien Jentjes, uit Tegelen, bij den
commandant der wacht aan de militai
re zwemschool, den corporaal Dautzen-
berg, uit Vaals met verzoek in de zwem
kom te mogen baden. Dit werd toege
staan. Kort daarop hoorde de corporaal
om hulp roepen. Ter plaatse gekomen,
zag hij den militair in zinkenden toestand
Hij sprong hem na, doch daar hij niet
kon zwemmen, werd hij zelf door den
drenkeling mede naar de diepte getrok
ken, Beiden werden levenloos op
gehaald. De deelneming is algemeen.
Nabij het station Gilze-Rijen is
Zaterdagmorgen een goederentrein in
volle vaart geloopen op eenige met schors
geladen wagens, waarmede men aan het
rangeeren was. Deze wagens derailleer
den en vielen om, waardoor de weg zoo
danig versperd werd, dat er eenige uren
groote vertraging in den loop der trei
nen ontstond Op zeker oogenblik stonden
te Tilburg vijf passagierstreinen te wach
ten; de trein van 9.23 uit Breda kwam
te Tilburg eerst na 12 uur aan. Per
soonlijke ongelukken kwamen niet voor.
Tegen een nietkiezer te Ooszaan
(in het kiesdistrict Zaandam is proces
verbaal opgemaakt wegens het in de
bus werpen van een stembiljet, voor de
commissie het kon verhinderen.
Van verschillende plaatsen in ons land
komen berichten in over het zware on-
weder dat eergisteravond gewoed heeft.
Uit 's-IIeer Arendskerke meldt men
dat zich over die gemeente en omstreken
een hevig onweder ontlaste vergezeld van
regen en hagel. Behalve eenige ongeval
len, die liet onweder veroorzaakte, dood
de het op de hofstede van den landbou
wer C. van Stee twee paarden, die op
stal stonden. In de verte, in de richting
van Noord-Beveland, zag men duidelijk
dat eenige panden in brand stonden
Bij het geweldige onweder, dit Don
derdag namiddag van 4 '/26 uur ho
ven Breda losbarste, is de bliksem op
verscheidene plaatsen ingeslagen, wel
verwoestingen aanrichtende, doch geluk-
kiglijk nergens brand veroorzakende. O
a trof hij den grooten toren, waar hij
den afleider beschadigde en verscheide
ne groote steenen losrukte en tot gruis
deed uiteenspatten Ook sloeg hij in den
mast der Amsterdamssche stoomboot, die
voor een gedeelte werd vernield, en in
eene hovenierden] in de Korte Markstraat
waar het dak werd stuk geslagen. Opmer
kelijk, dat gedurende het onweder slechts
opééne plek in de nieuwe stad een zwa
re hagelslag losbrak.
Bij een hevig onweder, dat Donderdag
namiddag woedde, is te Maasniel de land
bouwer G. S; wonende op Cornelishof,
door den bliksem gedood Diezelfde mid
dag woedde een zwaar onweder boven
Zwolle. De bliksem sloeg in het dak van
het huis bewoond door de heeren Bar-
thomeus en van Riesen in de Sassen-
straat. Een begin van brand daardoor
ontstaan werd spoedig met behulp van
extincteur en eene brandspuit gebluscht.
Te Brakel werden deze week reeds
nieuwe aardappels afgeleverd tegen f 8
d f 10 per H L. Er bestaat veel kans
op een ruimen oogst.
De rechtbank te Heerenveen heeft
C de Vries, wegens doodslag gepleegd
op de 70-jarige weduwe De Haas, te
Drachten, veroordeeld tot 15 jaar gevan
genisstraf.
Op last der justitie te Maastricht
zjjn aangehouden en naar de gevangenis
aldaar overgebracht W H en G H
Thijssens, beiden te St Pieter, verdacht
van in den nacht van 21 op 22 Juni
zekeren Nikolaas door verdrinken van
het leven te willen hebbenberooven.
Te Maastricht is gevankelijk bin
nengebracht een Belg, verdacht van
brandstichting uit wraak omdat men
hem logies had geweigerd.
Een treurig ongeluk met een lucht
ballon is te St. Petersburg geschied. Daar
zou in een der voorsteden een ballon van
Graat Apraxine, een liefhebber-reiziger,
opatijgen en men was bijna met alles
gereed, toen op eens de mannen, die de
touwen vast luidden, het gevaarte niet
meer konden houden. De ballon ging de
