fiuitenlandscli Overzicht.
Gemengde Bericïitem.
en naeer noodzakelijk geworden is dan die van den
handel, voorkomen, dat de vruchten van den arbeid
gestadig slechts een kleine groep van hen die er
aan deelnemen, hooger brengen op den maat-
schappelijken ladder, om de groote menigte, hen,
die het zwaarst arbeiden, beneden te laten staan".
Goed, willen dat de radicalen, of althans som
mige hunner, de antirevolutionairen veel meer,
en zij willen het op de rechte grondslagen, zoo
als Gods Woord die in beginsel aanwijst.
In elk geval is van radicale zijde erkend, dat
onze partij zich het lot der arbeiders aantrekt,
eö daarvoor kregen zij trouwens afdoend bewijs,
dewijl haar eerste woordvoerder, Dr. Kuyper reeds
in 1874 de Regeering en het Parlement wees op
de wenschelijkheid om een stel wetten op den
arbeid (d. w. z. op den handens.<cb&\A) te bezit
ten, op dezelfde manier als Engeland dit reeds
lang heeft en als ons land het heeft voor den
Koophandel.
Destijds was Dr. Kuyper als een roepende in
de woestijn. Doch thans geven alle partijen toe,
dat er toch wat in het belang der arbeiders dient
gedaan te worden. Uit dit meer en meer opko
mend besef ontstond ook de arbeidersenquête.
Aan het gewoonterecht kan het regelen der
verhouding tusschen arbeiders en arbeidgevers
niet langer overgelaten. Daarvan maken de ster
keren misbruik, omdat de natuurlijke liefde en
het vertrouwen onder de menschen uitsleten.
Tegenwoordig moeten wettelijke banden doen
wat vroeger uit vrije zedelijke aandrift ge
schiedde.
Drie partijen willen thans meedoen aan het
hervormen van het sociale leven.
De liberalen willen slechts zeer weinig in het
bestaande veranderen slechts enkele noodwet
jes maken, zooals dat van van Houten tot be
teugeling van den kinderarbeid, en overigens
het volk wat afleiding geven door nutsleziugen
en andere lezingen, en het naar de Spaarbank
lokken.
De socialisten willen het geheele gebouw des
maatschappelijken levens omverhalen met fun
damenten en al. Niets eerbiedigende van het
geen God in Zijn Woord als onaantastbaar heeft
gesteld.
En tusschen deze twee partijen in, of liever
tegenover beide deze partijen staan de antire
volutionairen, die ook een doortastende of beter
nog gezegd een diep doorwerkende hervorming
bedoelen, maar altijd met behoud van de door
God gelegde grondslagen.
De wensch onzer partij is, dat de overheid
zoo min mogelijk rechtstreeks regelend optreedt
tusschen de arbeiders en hun bazen of heeren.
Dit zou zij doen, als zij de vrije concurrentie
bij den arbeid onmogelijk maakte, of bepaalde
loonen voorschreef of het aantal werkuren voor
alle arbeiders vaststelde, of een aantal vrije da
gen voorschreef, of als zij zich te zelfstandig
bemoeide met het afgeven van getuigschriften
aan de arbeiders, als zij de sommen of gedeel
ten van het loon bepaalde, die bij ziekte der
daglooners of in hun laten ouderdom bij het
ophouden van hun arbeid moesten uitgekeerd
worden, enz.
Neen, dit alles zou geheel zijn tegen den
aard der Nederlanders, die bijzonder hun indi-
vidueele vrijheid liefhebben. Neen, onze partij
wil souvereiniteit in eigen kring, en alleen in
zoover men het recht vertreedt en de zwakke
ren met ondergang bedreigd worden, moet de
Overheid de behulpzame hand bieden om een
betere organisatie te verkrijgen. Zulks zou thans
gevoegelijk kuunen geschieden 1. door uitbrei
ding van de Kamers van Koophandel tot Ka
mers van Koophandel, Nijverheid en Landbouw".
2. door instelling van Kamers van Arbeid voor
alle steden van beteekenis. 3. door regeling van
de voorwaarden voor het daarstellen van „raden
van geschillen'" ter oplossing van quaestiën tus
schen de beide genoemde Kamers, en zoo meer.
Op die wijze zouden dan de inzichten in het
wezenlijk belang zoowel van de arbeiders als
van de werkgevers verhelderd worden, en zou
allengs de stof rijpen voor een wetboek op den
arbeid, dat dan, als het op deze manier, door
toedoen van de betrokken standen verkregen
werd, een gewild stuk zou zijn, niet met dwang,
opgelegd, maar uit het leven geboren. Zulk een
wetboek zoude de algemeene tevredenheid be
vorderen en niet weinig bijdragen tot de rust
in het maatschappelijk leven.
De uitslag der verkiezingen moet Boulauger
zeer tegengevallen zijn, naar men zegt. Boven
dien zijn de op hein uitgebrachte stemmen
ongeldig verklaard, zoodat niet hij, maar zijn
tegeu-eandidnat Joffron als gekozen beschouwd
wordt. Een krachtig protest heeft de generaal"
daartegen doen hooren, terwijl ook de hem be
vriende pers tegen dat besluit protesteert. De
beslissing over zijn al of niet toelating zal even
wel in de Kamer moeten vallen, zoodat reeds
bij het onderzoek der geloofsbrieven een hevige
strijd zal ontbranden. Om de gemoederen wat
te kalmeeren zal de nieuwe Kamer eerst in
November bijeen geroepen worden
Koningin Nathalie is te Belgrado aangekomen,
en door eene groote menigte levendig toegejuicht.
Toen zij zich vervolgens naar de hoofdkerk
begaf, werd die op last der regeering geslbten.
Ook het paleis was voor haar ontoegankelijk,
zoodat zij haar intrek bij een particulier moe st
nemen. Een van de eerste bezoeken, die zij
ontving was van den Russischen gezant.
De Servische regeering treedt flink op, doch
zal naar men vreest niet in staat zijn, botsingen
te voorkomen, te meer nu de verkiezingen be
gonnen zijn, en ook koning Milan weldra door
zijn komst de gemoederen nog meer zal opwinden.
Keizer Frans Jozef van Oostenrijk kwam
Maandag te Budapesth om de manoevres bij te
wonen der Iionveds of Hongaarsche landweer.
Eeu paar dagen tevoren was des nachts van de
woning van den kommandant de Oostenrijksche
vlag afgehaald en vond men die des ochtends
gescheurd ën met modder bevuild terug. De
keizer sprak bij zijne aankomst zijne ontevreden
heid uit over deze schankelijke zaak, doch er
gebeurde nog meer. Terwijl iiij sprak, brak een
balk van de tribune, waarop hij stond, met luid
gekraak in stukken. De planken, die over de
balken lagen, hielden echter, zoodat de keizer
geen letsel bekwam. Tegen de mannen, die de
tribune opgericht hebben, wordt een onderzoek
ingesteld. Beide gevallen hebben veel sensatie
verwekt.
Duitscliland.
Dat de keizer van Duitschland zijn gevoelens
niet onder stoelen of banken steekt, bewees hij
dezer dagen opnieuw bij zijn verbljjf in Hannover.
Te Göttingen namelijk had de keizer een on
derhoud met de hoogleeraren der hoogeschool
en later met de drie legerpredikanten van Han
nover. Met allen sprak hij over dezelfde zaak
in gelijken geest en verklaarde, kort gezegd,
dat hij voor zijn volk den heilzaamsten invloed
verwachtte van kerk en school. In de school
wenschte hij vooral de nieuwe en de nieuwste
geschiedenis onderwezen te zien, opdat de jeugd
vroeg zou ingelicht worden omtrent de dwalingen
der Fransche revolutie en de sociale omwente
lingspogingen onzer dagen. En dat verklaart
Duitschlands keizer in een tijd, waarin alle man,
die aanspra ik maakt op verlichting en ontwik
keling, den lof bezingt der Fransche revolutie.
Wat zullen de liberalen medelijdend de schou
ders ophalen om een vorst, die zoo achterlijk
is.
Te Parijs is een congres over Zondagsrust
gehouden. Bij die gelegenheid zijn een tweetal
merkwaardige brieven voorgelezen, één van Glad
stone, en een van den President der Ameri-
kaansehe Republiek. Beiden dringen daarin aan
op het houden van den Zondag en zeggen daarom
in hun leven de gezegendste vruchten genoten
te hebben.
Op een plaat in de Londenschejj Punch ziet
men het ruiterbeeld van Boulanger, gelijk het
bij Mevr. Tussaud in 't wassenbeeldenspel te
Londen te zien is. Mevr. Tussaud leest den uit
slag der verkiezingen. Haar timmerman staat
naast haar en vraagt
„Waar moeten wij hem nu stoppen, mevrouw?"
De eiffeltoren die 7,000,000 fres. heeft ge
kost, had op 24 Sept. reeds 5.045,146 fres.
aan ontvangsten opgeleverd.
Te Krotoschin, in Posen, is eene loods,
bevattende vijf duizend patronen, in de lucht
gevlogen, waarbij één militair gewond werd.
De heer Gladstone, ofschoon thans bijna
tachtig jaar oud, blijft nog steeds van tijd tot
tijd ontspanning en lichaamsbeweging zoeken in
het vellen van boomen. Donderdag 11. heeft hij
nog in zijn park te Hawarden een vrij grooten
eikeboom, die sporen van verval begon te ver-
toonen, na eenen onafgebroken arbeid van drie
uren doen vallen.
In de kas van het werkstakers-comité
te Londen moet nog een saldo aanwezig zijn-
van 8,000 a 10,000 pond Sterling. Men is het
er nog niet over eens, of dit bedrag zal die
nen om andere werklieden, die in moeielijk-
helen zijn, te ondersteunen, dat wel het kir
verbetering van den toestand der dokarbeiders
aan te wenden. Spoedig toch zal de eerste aan
drang om werk voorbij zijn en zullen er min
der arbeiders noodig wezen, torwijL tijdens de
werkstaking bijna alles van eenige waarde door
de „strikers" naar de bank van leening is ge
bracht, en de winter voor de deur staat.
Volgens bericht van 18 Sept., heeft de
cholera zich in het noorden vau Mesopotamie
de laatste 8 dagen niet uitgebreidmaar
blijft zij hevig lieerschen ten Zuiden van Bag
dad, aan de oevers van den Euphraat. Te
Bagdad zelf is de ziekte aan het afnemen. Het
hoogste punt heeft zij daar op 25 Aug. be
reikt, toen 93 sterfgevallen voorkwamen, half
Sept. slechts gemiddeld 2 per dag. Het aantal
aan cholera overledenen was 18 Sept. reeds
geklommen tot 5500.
Te Cosenza ontving dezer dagen een com
pagnie soldaten hunne bezoldiging in eene bo
venzaal, toen plotseling de vloer bezweek en
allen naar beneden stortten. Beneden echter wa
ren de geweren met opgestoken bajonetten aan
rotten gezet en niet minder dan 30 manschap
pen werden, daarop vallende, doorstoken. Ver
scheidene werden ernstig gekwetst.
Op den „New-York Central Railroad"
zijn twee treinen elkaar nabij Palatine-bridge
achterop gereden. Drie slaapwagens werden
vernield en in elkaar geschoven, vier personen
gedood en 12 gewon.l, waarvan 2 doodelijk.
Te Soiron, bij Verviers, heeft eene vrouw,
die in dronkenschap uiet haar man twist kreeg,
haar kindje van zestien maanden uit het venster
eener bovenverdieping op straat geworpenals
door een wonder is het wicht er met betrek
kelijk onbeduidende kneuzingen afgekomen. De
beminnelijke moeder is gevangen gezet.
Bij een dezer dagen te Scarborough (En
geland) gehouden voorstelling wieip een olifant
zich onder een kreet van woede op een com
missaris van politie en slingerde hem met zulk
een kracht tegen den grond, dat men aan zijn
behoud wanhoopt. De ongelukkige schijnt het
slachtoffer geworden te zijn van een zonderlinge
gelijkenis met een vroegere eigenaar van den
olifant, tegen wien het dier, wegens een tuchti
ging, een diepen wrok koesterde.
In den loop der vorige week zijn er in
het East end van Londen, verstrooid op de straat,
weder verscheiden brieven gevonden, geschre
ven of voorgewend geschreven te zijn door
»Jack the Ripper". Daarin kwam dc mededee-
ling voor, dat de schrijver voornemens is eerst
daags opnieuw een slachtoffer onder zijn mes te
doen vallen. Zelfs wordt de straat aangeduid,
waar dit zal geschieden.
DE WERKSTAKINGEN TE ROTTERDAM.
Vrijdag is het in de Maasstad een rumoe
rige dag geweest, die niet eindigde voor er
hoewel in geringe mate bloed had gevloeid.
De werkstakers trokken in groote troepen
door de stad, en overal waar zij op de stoom-
booten zagen arbeiden met eigen volk, deden
zij pogingen om dien arbeid te doen eindigen.
Aan bedreigingen was nu geen gebrekde
niet-werkstakers vernamen o. a. dat zij kans
liepeq „aan riemen te worden gesneden." Hiel
en daar ging men van bedreigingen tot daden
over, om de nog arbeidenden te noodzaken,
„strike" te maken. Op een der Engelsche boo
ten, de John Readhead, werd door een 40-tal
werkstakers spektakel gemaakt. Zij dwongen
de bemanning met het werk te eindigen, en
hier en. daar werd zelf het touwwerk doorge
sneden. Door dit optreden werd de Engelsche
vlag geschonden, waarover reeds beklag bij den
Britschen gezant te 's-Gravenhage gedaan is,
zoodat de diplomatie hier ook wat te doen
krijgt.
Men begrijpt, dat de politie deze dingen niet
rustig kon blijven aanzien, en zoo geschiedde
het, dat talrijke botsingeu ontstonden, waarbij
de sabel tegen de werkstakers gebruikt werd.
Deze hadden zich meester gemaakt van een
hoeveelheid telhouten, zoodat aan beide zijden
slagen vielen. Een viertal gewonden zijn in het
ziekenhuis opgenomen.
Toen de zaken nu zóó stonden, liet de bur
gemeester de schutterij bij klokgelui onder het
geweer roepen, en zag men van alle zijden
officieren en soldaten naar de Beurs snellen,
welk gebouw door de mariniers werd afgezet.
Een proclamatie van den Burgemeester, ver
biedende samenscholingen van meer dan vijf
personen, werd allerwegen aangeplakteen kan-
nonneerboot kwam voor de stadgewapende
sjoepen werden de rivier opgezouden, en overal
werden maatregelen genomen om bet verstoren
van de orde krachtig te keer te gaan.
Toen de Beurs was afgeloopen, trokken de
mariniers naar de kazerne terug, waar zij elk
oogenblik voor uitrukken gereed worden ge
houden. Een afdeeling mariniers uit Amsterdam
zal de troepen versterken.
Intusschen moeten de patroons een besluit
hebben genomen, om loonsverhooging niet toe
te staan.
Verschillende booten laden en lossen elders,
de directeur-generaal van de Harwich-booten
heeft vast besloten de lossing der booten met
eigen werkvolk, uit Engeland, voort te zetten.
De stoomschepen der Ned. Amerik. Stoom
vaartmaatschappij, op de thuisreis Boulogne
aandoende, zullen aldaar order ontvangen, in
welke haven ze hebben binnen te loopen, om
hunne goederen te losseu.
De geregelde booten van Liverpool, Glasgow
en Leidt zijn tengevolg der werkstaking af
gezegd de Gelderland een extra boot van de
Rotterdamsche Lloyd, met bestemming naar
Atjeh, zal niet op tijd kunnen vertrekken.
Door belanghebbenden zijn maatregelen geno
men om het stoomschip Wadlingtonthans bezig
te Bilbao 2500 ton erts te laden, dat gewoonlijk te
Rotterdam, wordt gelost, voor een andere haven
te bestemmen. Nog andere schepen zijn voorts
met hunne lading naar elders gezonden.
Nader meldt men
Zaterdag was het in de Maasstad een vrij
kalme dag.
Langs de aanlegplaatsen der booten kon men,
trots de proclamatie die samenscholingen van
meer dan vijf personen verbiedt, de werkstakers
bij hoopen zien staan, de handen in den zak
en de meesten met een pijp in den mond.
Kalme berusting was op hun gelaat te lezen.
Kalmte heerschte ook op de rivier, waar hiel
en daar op een boot werd gearbeid met de
weinige krachten, die beschikbaar waren.
Sterke af deelingen schutterij, door een zestal
politieagenten onder aanvoering van een inspec
teur voorafgegaan, liepen patrouille, waardoor
de circulatie vrij bleef, vooral op de hoogte
van het Rijksentrepót, waarbinnen een afdee
ling schutters had postgevat.
Een schutter ontmoetten we in kennelijken
staat, die te midden van een troep werkstakers
grappen stond te verkoopen. Deze wapenbroe
der gaf aanleiding tot eene onschuldige „.volks
verzameling," die echter op last van een in
specteur van politie door agenten werd uitge
jaagd.
Met de blanke sabel stormden de agenten
op de menschen in, en wekten daardoor heel wat
verbittering. Ons dunkt, dat zulke heetgebakerde
inspecteurs bij werkstakingen maar binnen de
muren moesten blijven. Zulk onnoodig geweld
lokt verzot uit en doet de verbittering stijgen.
De schutters maken zich, zoover wij waar
nemen, aan zulk eenè overdreven plichtsbetrach
ting niet schuldig.
Over de eischen der werkstakers luidt het
oordeel natuurlijk verschillend. De lieden" zelf
beweren volkomen billijk met den strijd te zijn
begonnen, daar loonsverhooging zeer dringend
noodig en niet meer dan billijk is.
Daartegenover wordt die billijkheid zeer stel
lig betwist door anderen, bv. door beambten
der Stoombootmaatschappijen. Zij beweren dat
de mannen, die, nu het werk staken, door vier
dagen en één nacht per week te werken, het
tot ƒ20 kunnen brengen.
De eisch om voor een klein gedeelte van
een' nacht arbeid een' halven nacht betaald te
krijgen, noemen zij onzinnig. De meeste booten
toch vertrekken des avonds 10 uur. Om nu
den werktijd van des avonds 710 uur voor
een' halven nacht te betalen, zal, naar men
ons verzekerde, den patroons nimmer in de
gedachten komen.
De werkstakers zeggen vast besloten te zijn,
niet toe te geven, en van de patroons wordt
hetzelfde verzekerd.
De algemeene opvatting van de zaak in de
Maasstad is, dat er wel spoedig een einde aan
komen zal.
Aan de Harwichbooten werd met vaste ploegen
gewerkt: de politie en de schutterij zorgden,
dat het werk niet gestoord kon worden, waar
toe trouwens geene enkele poging is gedaan.
De schade, die Rotterdam lijdt, is groot, reeds
verscheiden booten leggen elders aan. Zaterdag
liep te Rotterdam het gerucht, dat de uit Lon-
densche werkstaking bekende Tillet over zou
komen, om de arbeiders hier tot volhouden
aan te zetten. Ook wordt beweerd, dat het
Londensche werkstakerscomité eene vergadering
heeft gehouden over de vraag of het te Rot
terdam handelend zou optreden.
De Maasbode weet mee te deelen, dat Burns,
de bekende leider der jongste Londensche werk
staking, 3000 heeft gezonden ter ondersteuning
der werkstakers. Aan de Indépbeige wordt
uit Londen bericht, dat het comité voor de
Londensche werkstaking zijn „mannen" naar
Harwich heeft gezonden, om alle Engelsche
sjouwerlui te beletten naar Rotterdam te gaan.
Eveneens verhindert het comité de Londensche
werkluihet is zijn voornemen, om met alle
mogelijke middelen een triomf voor de Rot
terdamsche werkstakers te bevechten. Vrijdag
avond zou het comité, wiens kans nogal voor
zien is, beraadslagen, wat voor Rotterdam kon
afgezonderd worden tevens wie naar deze stad
zou vertrekken, om de werkleden tot volharding,
aan te sporen. Als we reeds melden, is Tillett,
de socialist, daarvoor aangeiwezen.
't Was gisteren rustig in de Maasstad. Heden
morgen liet het zich inderdaad aanzien, dat het
vaste werkvolk den arbeid zou hervatten maar
bij de eerste pogingen hiertoe dreigde een deel
der werkstakers met de woorden„Ga je gang
maar, we zullen je noteeren." Vreesaanjaging
belette nu het aanvangen van het werk, daar
de een om den ander niet durfde beginnen.
De Harwiehboot en nog enkele andere aan de
Boompjes lossen echter onder toezicht van
schutterij en politie met eigen volk.
Volgens opgave van De Scheepvaart liggen
in de wateren van Rotteream thans 28 Engel
sche, 12 Nederlandsche, 6 Duitsche, 3 Deensche,
2 Spaansche, 1 Russische, en 1 Grieksche boot,
totaal 43 stoomschepen. Verder 17 Engelsche,
10 Noordsche, 7 Nederlandsche, 7 Deensche
en 2 Duitsche, totaal 43 «cffschepen.
Op de rivier zijn thans twee oorlogschepen,
drie kanonneerbooten en twee gewapende sloe
pen, om bij geweldpleging onmiddelrjk krachtig
te kunnen optreden.
Bij aankomst van den zandtrein hedenmorgen
te Utrecht, N. R. S., werd het werkvolk door
de Maatschappij naar Rotterdam gezonden tot
het lossen van ijzerets.
De gasfabriek heeft het salaris harer sto
kers en opruimers met f 2 verhoogd, uit vrees
dat deze zich anders ook bij de werkstakenden
zouden aansluiten. De stokers hebben thans 16
en de opruimers f 14.
In de nabijheid van de petroleumpakhuizen
onder Charlois, die privaatrechtelijk eigendom
zijn van de gemeente Rotterdam bevindt zich
eeu localiteit, waarin het Rijk dynamiet en an
dere ontplofbare stoffen bergt. Kort geleden zou
daar zelfs nog een groote hoeveelheid dynamiet
zijn aangevoerd. Naar men verneemt heeft thans
het D. B. van Rotterdam bij de regeering aan
gedrongen op verplaatsing van dit gevaarlijk
magazijn.
Een paar personen vonden dezer dagen
te Haarlem op straat een bankbiljet van 40,
met welk geld zij zoow.el daar ter stede als te
Amsterdam goeden sier hebben gemaakt. Dit
is echter bekend geworden en thans is tegen
hen proces-verbaal opgemaakt wegens verduiste
ring, dewijl gebleken was, dat het geldswaardige
papier door een slagersknecht was verloren.
Te Sneek is Zaterdag op de Vischmarkt
door een bagagewagen van de stoomtram een
kind overeden. De lljarige jongen was op de
treeplank van den personenwagen geklommen
en viel daar af.
Een tweejarig kindje te Eemnes liet -een
appel in eene tobbe met zeepwater vallen, waarin
zich vergiftige stoffen bevonden. Het kind at
van dien appel zonder hem eerst af te vegen,
en is eenigen tijd daarna ten gevolge van die
vergiftiging gestorven.
Nog een werkstaking.
Dinsdagmorgen is een gedeeltelijke werksta
king uitgebroken onder het werkvolk, bezig aan
den spoorweg KromvoortDen Bosch.
Een 40-tal arbeiders heeft het werk gestaakt,
meer loon en minder werkuren eischende, waar
aan de werkgever niet wilden tegemoet komen.
