Week
voor de Zuid-Hollandsche en Zeeuwsche Eilanden.
I
"blad
In JTIeiiioi'iain.
Vrijdag 28 Juni 1889.
Vierde Jaargang N°. 174.
IN HOC SIGNO VINCES
W. BOEKHOVEN.
Alle stukken voor de Itedactie bestemd, Advertentiën en verdere Administratie, franco toe te zenden aan desa Uitgever.
m
Uit «1e vruchten g-ekend.
FEUILLETON.
HET ZWARTE GALEISCHIP
gagsottgacacgytffuwsoago!
Deze Courant verschijnt eiken Vrijdag.
Abonnementsprijs per drie maanden 50 Cent, franco p. post
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
uitgkvei!
Advertentiën van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent.
Advertentiën driemaal geplaatst worden slechts tweemaal berekend.
Advertentiën worden bij den Uitgever ingewacht tot Donderdagmiddag 5 uur
Het is ons behoefte des harten in dit blad een kort woord te wijden aan de na
gedachtenis van den heer JAN OOSTERBAA1V, in leven Hoofdonderwijzer der school
van het Provinciaal Gereformeerd Weeshuis te Middelbands. Niet alleen, omdat wij
hem leerden kennen als een eenvoudig, hoog ernstig en ijverig christen, maar ook
omdat hij geruimen tijd aan ons blad heeft medegewerkt en door menige pittige bij
drage den inhoud van dit blad heeft verrijkt.
Overal waar men op het terrein der christelijke werkzaamheden den heer Oosterbaan
zag optreden, wist men spoedig wat men aan hem had want hij was een man uit
één stuk, en wat hij aanvatte, deed hij van ganschen gemoede hij dacht na vóór hij
sprak en handelde en wist alzoo de voorzichtigheid bij de oprechtheid te paren, gelijk
zulks den christen betaamt.
Ook de staatkunde boezemde dezen hooggeachten broeder veel belangstelling in. Hij
doorzag het, dat de christelijke belijdenis recht heeft om zich overal in de maatschappij
te laten gelden, en hij toonde levendig te gevoelen, dat ons volk meer en meer van
zijn vroeger geluk en zijn vroegere glorie vervreemd wordt zoo het niet terug keert
tot de paden die Gods Woord aanwijst, en zoo het niet bestuurd wordt naar wetten,
welker beginselen met dat Woord in overeenstemming zijn.
Thans is deze werkzame broeder van ons weggegaan. In den vroegen morgen van
Vrijdag 21 dezer ontsliep hij op eerst 42-jarigen leeftijd na een krankheid die slechts kort
duurde. Wij vertrouwen dat hij heenreisde naar het Vaderhuis in de hemelen, en zulk
een eind maakt voor hem alles goed. Doch zijne familieleden en vrienden verliezen
zeer veel aan hem.
Inzonderheid echter is het verlies zwaar voor zijne gade, die met zeven nog jeugdige
kinderen achterbleef. Geve de Heere God, die een Rechter der weduwen is, haar Zijne
nabijheid te ondervinden en verlichte Hij daardoor haar thans zoo moeielijk geworden
levenspad.
Allen die den heer Oosterbavn van nabij gekend hebben, zullen zeker zijn vroeg ver
scheiden met haar betreuren, doch ook dit sterfgeval is al weder een roepstem om het
huis te bereiden voor de ure des doods, die zoo welhaast k.iu aanbreken. En dat zoo
geheel buiten en boven menschenlijke berekening. Want zij die het onmisbaarst worden
geacht in hunne woning of in hun werkkring, zij worden niet zelden het eerst opge
roepen van hun post. Zoo betoont de Heere zich een wijs en vrijmachtig God, Wiens
wegen voor ons ondoorgrondelijk zijn. Spreke dan ook deze doode nog tot veler cons
ciëntie, dringe uit zijn graf de ernst des levens tot veler zielen door en doe het me
nigeen aan Jezus' voeten zijn eeuwig behoud en zaligen vrede zoeken eer de dood alle
bezinning voor hem afsnijdt.
Zij die in Christus gelooven met hun gansche ziel, gaan in de eeuwige rust, en
hunne werken volgen met hen. Zalig die alzoo sterven.
Als men de liberalen wijst op het groot
verschil tusschen de liberale en de antire
volutionaire beginselen, en hun aantoont hoe
weinig waarborg er is voor onze burgervrij
heid onder een liberaal bestuur, dewijl toch
de liberalen de leer der revolutie aankleven
en volgens die leer iemands burgervrijheid
overal ophoudt waar de vlottende en heer-
schende meerderheid (de helft plus één)
zulks bepaalt, -zie, als men hun dat alles
E. A-GLYPHOS.
16
Vóór de weifelende kapitein zijn wilden vriend
kon tegenhouden, was deze reeds aan de deur
van Myga's woning, bonsde er met de vuist op,
met luider stemme roepend „Doe open doe
open in naam zijner Katholieke Majesteit van
Spanje Doe open Verraders en vijanden hebben
in dit huis bescherming gezocht
Reeds stroomden van alle kanten soldaten,
matrozen en burgers van Antwerpen voor de
deur, die toegang tot Myga's wouing verschafte,
samen. Van oogenblik tot oogenblik groeide de
menigte aan. Half in wanhoop en vertwijfeling
ordelijk voorhoudt, dan komen zij vaak aan
dragen met eenige staaltjes van het „goed
gedrag" der liberalen en pogen te gelijk het
een en ander op te sommen, dat de antire
volutionairen wel anders of beter had
den kunnen doen.
Zulke tegenwerpingen nu, in een publiek
debat gemaakt, brengen bij de eenvoudig
ste omstanders soms den indruk teweeg, dat
de antirevolutionaire partij ook al niet veel
meer te vertrouwen is dan de liberale.
trachtte kapitein Valani het geraas van zijn
dollen vriend tegen te houden, maar het was
reeds te laat. De huisdeur werd geopend en de
bewoners van het gebouw, een timmerman, een
schoenmaker, een kantoorschrijver met hunne
gezinnen en gezellen, eene weduwe met veel
kinderen, kropen beangst in alle hoeken weg,
huiverend voor de ontzettende gedachte, dat één
der Nederlandsclie rebellen een toevlucht onder
hun dak zou hebben gevonden. Alleen een stok
oud, kromgebogen moedertje trad met eene lamp
iu de sidderende hand moedig de indringers te
gemoet en hield met eene sclierpkrijsehende stem
vol, dat niemand het huis binnen geslopen was,
het allerminst een Zeeuwsche waterduivel. „God
moge m j bewaren schreeuwde zij op sner
penden, snippigen loon - „eenen watergeus
bescherming t; verleenen; is niet mijn brave,
mijn arme, zalige man, door die woeste gedroch
ten uit zijne visschersschuit in zee geworpen en
ellendig verdronken V' Maar wat baatten
hare betuigingenNiemand sloeg er aeht op
Vooral in onze dagen, nu de liberalen pas
in de minderheid zijn, wordt er veel bijeen
gezocht om de antiliberalen en vooral de an
tirevolutionairen in een kwaad daglicht te
stellen. Telkens wijzen de liberalen op het
werkprogram of program van actie, dat het
vorige jaar door de antirev. leiders is opge
steld, en zonder onderscheid te maken tus
schen een werkprogram van de partij eneen
ministerieel program, zonder in aanmerking
te nemen dat het begin het moeielijkst is,
dewijl de nieuwe Regeering stuit op allerlei
instellingen en omstandigheden, diehaarbe-
lemmeren in haar schreden, wordt van
liberale zijde gedurig maar herhaald, dathet
tegenwoordig Ministerie nog zoo weinig ge
daan heeft, en dat het werkprogram nog
niet uitgevoerd is.
Maar dit is alles loos alarm, waarmede
men alleen de onkundigen kan verschrikken.
Zeker, wij stemmen toe, dat het beter be
leid der antirevolutionairen uit hun daden
moet blijken, en dat anders hun beginselen
zich niet kunnen aanbevelen.
Doch vooreerst is het een gansch ver
keerde voorstelling, als men beweert, dat
thans de antirevolutionairen als zoodanig
aan het bewind zijn. Men weet wel beter. Als
de roomschen het meer inhunbelang reken
den, gelijk vroeger, om de liberalen te steu
nen, dan was het dadelijkuitmetden invloed
der antirevolutionairen. Wij zijn niets te
hooghartig om dit te erkennen. Trouwens,
er ligt voor onze partij niets vernederends
in, dat de roomschen haar helpen, zoolang
zij om die hulp haar beginselen niet verloo
chent. Maar in elk geval brengt deze samen
werking met de roomschen mede, dat de an
tirevolutionairen geen enkelen maatregel
kunnen nemen en geen enkele wet of wets
bepaling kunnen doorvoeren, die zoowel te
gen den zin der roomschen als der liberalen
is. Zoodra toch deze twee partijen saam
spannen, is al het werk van de antirevolutio
nairen vruchteloos. Eu natuurlijk moet een
verstandige Regeering dit in het ooghouden.
Maar ook al waren de antirevolutionairen
alleen in de meerderheid en alleen aan het
bewind, dan nog zouden zij de wetgeving
niet op eens om kunnen tooveren, maar zou
alles geleidelijk moeten toegaan.
Wij zeggen nogmaals dat de antirevo-
en in een oogwenk was het huis gevuld met
Spaansche soldaten, Italiaansehe matrozen, en
liet lompengepeupel der Antwerpensche stegen.
Ach- en weegesehreeuw ging spoedig uit alle
vertrékken op men kastijdde en pijnigde een
beetje, men plunderde een beetje.
„Voorwaarts, Antonio laat u niet ophouden!
riep Leone. „Voorwaarts, de trappen op 1"
Hij pakte het moedertje bij de kraag van kaar
schoudermantel en dwong haar, -met de lamp
voor te lichten onder het uiten der bespottelijkste
bedreigingen.
„Lustig vooruit, moedertje de anderen zoeken
beneden, wij hoven wees maar niet zoo bedrem
meld. Heila, Antonio, blijf niet achter.
„Leone, nogmaals, ik bid u om Gods wil, ga
niet verder
„Kom, kom, vooruit Madonna! Haka, Antonio,
wat zijt gij toch een bedeerde haas, bij zulke
heerlijke avontuurtjes Wat zou er van u terecht
komen, als gij mij niet liadt? Zoo, dat schijnt
de laatste trap te zijn, victoriavictoria L Dui-
lutionairen met daden moeten bewijzen, dat
hun beginselen beter zijn dan die der revo
lutionaire partijen.
Maar om nu op gemakkelijke, eerlijke en
rechtvaardige wijze het verschil te meten
tusschen de tweeerlei vrucht, die voortkomt
uit het tweeërlei beginsel, zouden eerst de
beide partijen (de liberalen en de antirevo
lutionairen) eens onder gelijke politieke
omstandigheden, dus met ongeveer gelijke
intellectuëele krachten in het Kabinet, met
ongeveer gelijken steun in beide Kamers en
met ongeveer evenveel toewijding van de
pers en onder de natie, achter elkaar elk
een flink aantal jaren het staatsroer in han
den moeten hebben. Dan eerst zou het
groote verschil in richting en vrucht terstond
voor ieder klaar te voorschijn treden.
Dat kan evenwel niet, often minste, dat
zal hoogst zelden voorkomen, want gedurig
mengen zich nieuwe lactoren indengangvan
het politieke leven.
En derhalve zoo zal men aan de over
zijde zeggen gij hebt goed praten op
die manier zoudt ge nooit of bijna nooit uw
werk behoeven te laten toetsen, en altijd de
schuld maar werpen op het verschil van om
standigheden.
O neen, dit beweren wij volstrekt niet.
Maar wel houden wij vol, dat men bij het
keuren der vruchten bekwame keurmeesters
noodig heeft, omdat daarbij zeer voorzichtig
en met veel zaakkennis dient geoordeeld te
worden.
Of men al bij den boom der revolutie gaat
staan en wijst op eenige onschadelijke,
vruchten of ook op aangebonden goede
vruchten, en daartegenover op enkele aan
gestoken of slecht uitgegroeide vruchten van
de antirevolutie, zie dat bewijst nog zeer
weinig. Eerst als beide boomen in even goed
bemesten en besproeiden grond staan en
even geregeld gesnoeid worden en evenveel
zonnewarmte genieten en geen van beide
van storm of hageljacht te lijden hebben en
aan 't eind van 't jaar worden dan de vruch
ten vergeleken, zoo zijn wij voor de keuring
niet bang. Doch vele van de beste boomen
hebben tijden, dat zij weinig opleveren en
daarentegen is van zeer ziekelijke, half ver
storven boomen of zelfs van dood hout voor
korten tijd nog wel wat te maken. Men
zendaiaal dank, oude Sybille. Hier, hier, Auto-
nella in den naam des koniugs, doe open!
Verraders en mooie meisjes hebben zich hier
verborgen; open, open, in den naam des konings.
In den naam zijner Katholieke Majesteit van
Spanje, kom uit uw nestje te voorschijn, aan
minnig vogeltje, doe open, en geef uw zoet,
oproerig hartje over
Met lachenden mond pakte de razende den
kapitein bij de schouders en drukte hem tegen
de deur, die hij wagenwijd opensmeet.
Als marmeren standbeelden uit hunne vaderstad
stonden daar de beide Genneezen verstijfd en
vertwijfeld.
Met toencmenden angst, en steeds aanwassende
b izorgdheid hadden Jan en Myga de drukte en
het gewoel op de straten gehoord. Toen nu het
woest getier het huis binnen lrong, had het
meisje in wanhoop haren verloofde gesmeekt,
zich toch te verbergen.
Wat kon tot beider redding beproefd worden?
In het eerstvolgend oogenblik was alles te laat.