Ckristelljk
Weekblad
voor de Zuid-Hollandsche en Zeeuwsche Eilanden.
1
ucces!
UWERSE,
Vrijdag 22 Februari 1889.
Derde Jaargang N°. 156.
IN HOC SIGNO VINCES
T Az.,
eerd Haaml-
kleine Volkje
jaar.
en verschenen,
en, waaronder
rïnces Wilhel-
iainlcn: verder
11 Vertellingen.
W. BOEKHOVEN.
Alle stukken voor «Ie Redactie bestemd, Advertentiën en verdere Administratie, l'ranco toe te zenden aan den Uitgever.
Winstbejag- of beginselstrijd f
QTBttisSomeMiit
FEUILLETON
lommeerde HEEREN-
ngaren en Buksking
'en prullen maar let hier
en, alles eigengemaakte
t. Men zende postwissel
:alen vooraf, en met acht
:>veral heen ook worden
en DEMI-SAISONS
zen geleverd, terwijl de
tot aanbeveling strekt,
uw geld terug.
kerij en Confectie.
Heerenveen.
-Gravcnhageverschijnt:
rimers a 15 Cts.
boot: Vooruitgang
>edereede en Overflakkee.
1888 tot 31 Maart 1889.
is voorin. 6 en 12 uur.
7,15 10 nam. 1,15 a.
9,15 3,—
10,45
3,30
tart m aansluiting met de stoom-
naar Rotterdam en omgekeerd.
IERS ZIJN:
STER.
STOOMBOOT.
terdam, (Raderboot.)
op Rotterdam.
en Dinsdag voormiddags 5,uur
dagen 6,30 uur
namiddags 2,uur.
)NDAGS, en 28 Februari.
chroefstoombootdienst.)
>p Middelharnis.
uur.
am. 1 uur.
des Zondags.
B.) WINTERDIENST.
1 op Rotterdam.
Dinsdag 's morgens 4,30 ure.
6,30
i Dingdag Donderdag,
Zaterdag '«namiddag 1,45 ure.
en MAASNYMPH
gevangen 1 Nov.
ROTTERDAM.
5,30 8,30, en namiddag 3,30 u
7,— 8,30, 3,80
M
ddag 6,en ma. 4,— u.
7,30, r 4,r
VOETSLUIS.
ire, namiddag 0,45 en 4,u.
circa een half uur later.
-LE.
tg 8,30 ure, nm. 4,00 ure.
.m circa een half uur later,
uis naar Rotterdam, voorm. 8,30
,m naar Hellevoetsluis dagelijks
stalan in correspondentie met
Overflakkee.
Deze Courant verschijnt eiken Vrijdag.
Abonnementsprijsper drie maanden 50 Cent, franco p. post
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
UITGEVER
SOHHËltiD IJK.
Advertentiën van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent.
Advertentiën driemaal geplaatst worden slechts tweemaal berekend.
Advertentiën worden bij den Uitgever ingewacht tot Donderdagmiddag 5 uur
Kort geleden gaf een gevierd inzender in
de Nieuwe Rott. Courant den ernstigen
raad om in de kleine pers meer aanhoudend
en gevoelig de liberale beginselen te bespre
ken, en hij liet daarbij niet onduidelijk mer
ken, dat hij het uitgeven van vele locale libe
rale blaadjes slechts als een koopinans-spe-
culatie beschouwde, waarbij het alleen gaat
om het geldelijk voordeel en niet om de ver
breiding van degelijke lectuur en beginsel
kennis.
De redactie der N. Rotterdamsche
toonde door het opnemen van dit schrijven,
zonder tegenspraak, onder haar eerste arti
kelen, dat zij het in hoofdzaak met den
schrijver eens is. Bedoeld stuk geeft dan ook
veel te denken, maar weinig ten gunste van
de liberale partij. Deze heeft nooit getoond,
dat zij in ruime mate haar geld over had
voor den bloei harer beginselen. Wel gaf zij
steeds hoog op van haar liefde tot de vrijheid
en de geestelijke ontwikkeling onzer natie,
maar immer zocht zij het ook zoo te over-
leggen, dat zij bij de verbreiding harer he.il-
looze beginselen tegelijkertijd zeer veel stof
felijk voordeel behaalde. Of anders gezegd,
zij wilde wel oorlog voeren, maar was zeer
ongenegen om zelve de kosten te betalen.
Deze wilde zij liefst alleen op haar tegenstan
ders verhalen.
Vandaar, dat zij bijna al het geld, benoo-
digd voor het kweeken van een liberaal ge
slacht op de z. g. „neutrale" school, uit de
overheidskassen zocht te trekken en dat
steeds met voorwenden van de diep onware
stelling, dat scholen waar de godsdienst
voortdurend geweerd wordt, voor ieder
bruikbaar zijn.
Vandaar, dat zij aanspraak maakte op
schier alle aanzienlijke posten; inzonderheid
op de leerstoelen der hoogescholen en de
hooge ambten in de gouvernementeele bu
reaux. Dit gaf dan het dubbel voordeel, dat
ioot) Winterdienst.
17 Sept.
terdam
lag- rm. 5,15; Zaterd. ougev. 6,50
ber): Maandag en Dinsdag Tra. 6,
tg eu Vrijdag rm. 7,10, um. 2,30
Zondag vm. 8, nm. 3.
lag en Dinsdag rm. 5,30Woensd
-Beierland) Tm. 5,45.
erdam;
tg en Zaterdag nm. 2.
itember): op werkdagen des rm
8. nra. 3.
dag en Dinsdag nm. 1,30, Woans-
elke maand ral wOude Maa II'
ar Rotterdam vertrekken.
Donderdag en Vrijdag:
,45, van Oud-Beierland vm. 7.
!oorndijk nm. 1.
en 2 (Raderbooten).
irdam. Febr.
Van ROTTERDAM:
Zaterdag 16 vm. 10,45 u.
Zondag 17 vm, 10.45 u.
Maandag 18 vm. 12,00 u.
Dinsdag 19 vm. 10.45 u.
Woensdag 20 nm. 10,45 u.
Donderdag 21 7m. 1,u.
Vrijdag 22 vm. 10,45 u.
EEN TAFEREEL UIT DEN MORGEN DER
CHRISTELIJKE KERK.
(Naar het Engelsch.)
Hij keerde zicli ongeduldig tot de arbeiders,
die met het herstellen van het tuig bijna gereed
waren. Hij was ergerlijk oier zich zeiven, dat
hij zooveel gedachten en woorden aan zulke
onverstandige mensehen als deze verkwist had.
De gevangene ging weg en de soldaat greep
hem vaster aan maar in het volgend oogenblik
keerde de slaaf zich nog eens om en strekte
zijne geboeide handen naar Varus uit.
„Mijnheer," riep hij, „zoudt gij opgeven,
uwen keizer te volgen, dewijl een steile weg,
voovers en tallooze gevaren tusschen u en den
schitterenden optocht liggen Zou ik dan ophou
den, de schreden mijns Heeren te volgen, dewijl het
leven bitter en de dood zwaar is
Had Varus hem gehoord Schijnbaar niet,
want het trotsche hoofd verhief zich niet en
het koele gelaat toonde geen teeken van antwoord.
De soldaat voerde den gevangene terug naar de
drempel der markthalde knechten voltooiden
hun werk en pijlsnel droegen de paarden hun
nen heer verder, den keizer achterna.
Het glinsteren der speren en het wapperen
der keizerlijke standaards tusschen de wijnstok
zij veel geld en eer aan haar kant trok, en
tevens veel invloed in de regeeringskringen
en in het maatschappelijk leven verkreeg.
Maar vandaar ook haar houding op pers-
gebied. Deze moet uit dezelfde partijdige
overwegingen verklaard worden.
Het wemelt in ons land van kleinere blaad
jes, die door liberalen zijn opgericht, die al
leen het voordeel der liberale partij bedoe
len, en die toch voor een goed deel op de
been gehouden worden door hen die van de
z. g. liberale beginselen, voor zoover zij die
verstaan, niets willen weten.
Hoe men dit dan aanlegde en nog aanlegt?
Wel, eenvoudig, door de liberale vlag, die
op de administratieve bureaux van die bla
den hing, zoo min mogelijk naar buiten te
laten wapperendoor die blaadjes zoo goed
als zonder redactie te laten, door ze vol
nieuwtjes en prikkelende feuilletons te plaat
sen (vooral ook kerkelijk nieuws om den
schijn van „neutraliteit" te redden!) en dan
alleen in tijden van verkiezingen zoo eens
even kleur te bekennen door op kalme wijze,
als gold het een zaak die vanzell sprak, de
liberale candidaten aan te bevelen; en dan
nog niet zelden alleen met een beroep op
hun bekendheid in het district en hun burger
lijke braafheid, maar zonder eerlijke, corda
te bespreking van de wederzijdsche begin
selen. Daardoor schenen die blaadjes dan
te gelijk zeer gematigd en verdraagzaam.
En het gevolg hiervan was, dat velen, die
j van de liberale, revolutionaire beginselen af-
keerig zijn, ze gretig in huil woning opnamen,
en ze niet alleen met advertenties steunden,
maar zelfs in den waan kwamen, dat dit soort
blaadjes nu eigenlijk het meest geschikt was
om in teadverteeren. De „oprechte" Haar
lemmer Courant, vaak het algemeen fa
milieblad geheeten, gold jarenlang in geheel
Nederland als een model voor zulke schijn
baar kleurlooze, maar in den grond zeer on
christelijke organen.
kei, waarmede de heuvelhellingen begroeid
waren, was in de verte zichtbaar, Varus kon
zelfs den glans der vergulde helmen, die dc den
keizer omringende lijfwacht droeg, onderscheiden.
In op zijn hoogst een half uur kon Varus zijne
viienden ingehaald hebben. Welke gevaren zou
den tusschen hem en die groene wijnbergen
kunnen liggen Die verdwaasde jongen heeft
eene slechte vergelijking opgesteld, toen hij van
de navolging des keizers en die van den gekrui
sigden Jood sprak, die nu reeds 50 jaar geleden
begraven werd.
Maar hoe dwaas Varus die woorden ook
schenen te zijn, zij klonken hem des ondanks
in de ooienen lang, nadat hij zijne vroolijke
makkers ingehaald had, bevond bii, dat zijne
gedachten nog bij het zoo indrukwekkende gelaat
en de eenvoudige rede van Markus, den Christen,
vertoefde. Varus was gelijk de meeste Romein-
sche edelen van die dagen. Zijne opvoeding had
hem geleerd, dat de verhalen van Jupiter en
Juno, Vulcanus en Hercules en andere goden
en godinnen van den heidenscheu eeredienst
zijner vaderen louter fabelen waren, iets
ergers nog dan dwaasheid. Maar wat was er
dan in de plaats van dit leugenweefsel
Niets, zoo al niet een somber begrip van
deugd, een begrip te vaag en onbepaald, om
een afgedwaald menschenkind terug te gewinnen,
en te zwaar eu te veeleischend, dan dat een
Op deze wijze werd het paard vanTroje
binnen de antirevolutionaire vestinggehaald.
Want terwijl eenerzijds ons publiek de kas
der liberale uitgevers noodeloos stijfde en
de liberale beginselen, juist mede door die
schijnbare kleurloosheid, veld wonnen, werd
anderzijds het oprichten en verbreiden van
antirevolutionaire bladen bemoeielijkt. Men
rekende het lezen van die beuzelachtige
blaadjes een vrij onschuldig „tijdverdrijf" en
bedacht daarbij niet, dat de smaak van ons
volk door al die lauwe, onverschillige lectuur
en die prikkelendefeuilletonswerdbedorven,
en dat de belangstelling in de zedelijke be
hoeften onzes lands en de groote vraagstuk
ken van den dag er gaandeweg door vermin
derde. Men zag niet in, dat die nieuws
blaadjes als zoovele slaap en susmiddelen
dienst deden, waarmede de aandacht van ons
volk werd afgeleid van de ware toedracht van
's lands zaken. En inmiddels deden de open
bare hoogere, middelbare en lagere scholen
hun best om den godsdienstzin en de liefde
tot degelijke, christelijke beginselen er bij
ons volk uit te werken, en behaalde de libe
rale Kamermeerderheid triumph op triumph.
In dezen averechtschen toestand is echter
nu verandering gekomen. Met lang tegen
den vollen stroom op te roeien, met opof
fering van veel geld, tijd en moeite, hebben
til van antirevolutionaire locale bladekens
zich eindelijk een positie verworven, hebben
zij tot veler huis en hart ingang gekregen en
bij velen ook de liefde tot de oude beproefde
antirevolutionaire beginselen weer doen ont
waken.
Aan „de Nederlander" van Groen van
Prinsterer en aan den in 1872 opgerichten
Standaard komt de eere toe, dat zij voor
die betere lectuur de baan het eerst hebben
zoeken te leggen. Achter deze twee zijn een
menigte kleinere persorganen verrezen, die
niet allereerst naar loon of winst vragen, die
geen voordeel zoeken in het wegdekken van
rechtschapene het zou kunnen ten uitvoer bren
gen. Daarom leefden Varus en velen met hem
om te eten en te drinken en de begeerten huns
harten te bevredigen, leefden, 0:11 het goede
zooveel mogelijk te genieten, voordat de dood
het naar het onbekende „hier namaals" afriep.
Het was, gelijk de Apostel het in zijnen brief
aan diezelfde Romeinen, Iloofdst. 1, schrijft:
Gelijk het hun niet goed gedacht heeft, God
in erkentenis te houden, zoo heelt God hen
overgegeven in eenen verkeerden zin, om te
doen dingen, die niet betamen."
Julius Varus, de bewonderde, benijde vriend
des keizers werd sedert den tijd dezer reis door
Celano merkwaardig onrustig. Z jne metgezellen
bemerkten het, lachten hem uit en vraagden of
hij zijn lot in de donkere oogen eener schoone
gelezen had, dan wel of zijne schuldeischers op
betaling aandrongen van alle mooie zaken, die
hij zoo doelloos kocht. Varus lachte ook en be
proefde den last, die op hem drukte, af te
schudden maar (Ie vraag, die telkens opnieuw
in hem oprees, liet zich niet ter zijde stellen
het was deze „Zoo er een leven na den dood
is, wat zal dan van mij worden
Er zijn groote mannen geweest, die het pad
der wijsheid en deugd gekozen balden, maar
zij hebben treurige belijdenissen van onbevredigd
verlangen en onopgeklaarde geheim 11 nagelaten;
Varus kon niet zijn als deze. Dapjere krijgg-
den beginselstrijd, maar die vóór alles de
voorlichting onzer natie bedoelen.
De „neutrale" liberale bladen zijn daar
door in onzen tijd minder gewild. Zij verlie
zen aan invloed en gaan allengs achteruit.
«li
I evens is de achteruitgang van die bladen de
achteruitgang der liberale partij als zooda
nig. Te meer, omdat door het opruimen van
sommige bedekt „liberale" organen er beter
ruimte komt voor de uiteenzetting der anti
revolutionaire beginselen. Dit wordt ook on
der de liberalen wel ingezien, en daarom is
een schrijven zooals het boven aangehaalde
in de N. Rott. Courant zeer verklaarbaar.
Wil de liberale partij dus voortaan niet
veel invloed verspelen wil zij haar persor
ganen in het leven houden dan zal zij die
nen over te gaa 1 tot grondige bespreking
harer beginselen, en dan zal er nu en dan
eens wat geld moeten bijgepast worden.
Nemen wij echter in aanmerking, dat de
liberalen volstrekt niet aan belangelooze
toewijding gewend zijn, dan betwijfelen wij
zeer of zij zich op persterrein voor die op
offering wel zullen laten vinden.
En mocht dit wèl het geval blijken, moch
ten de liberalen, desnoods met zware gelde
lijke verhezen, de ridderlijke bespreking der
openbare belangen aandurven, ook dan zul
len zij, vreezen wij, noggroote moeite hebben
om hun organen in stand te houden. Want
dan toch zal het lezend publiek weldra be
speuren, dat de liberalen zeer verdeeld zijn
in hun opvattingen en dat de liberale'be-
ginselen vierkant in strijd zijn met de diepste
trekken van ons volkskarakter, en zulks
omdat het liberalisme zijn wortel heeft in de
beruchte fransche revolutie, en daarentegen
ons volkskarakter zijn machtigsten indruk
verkreeg in de 16e eeuw, toen het licht
des Evangelies weder helder over ons land
uitstraalde.
Men wachte zich dus voor de „neutrale"
bladen
helden hadden wel roem, maar geen geluk ge
vonden zells Julius Cesar was met diepe smart
in het gemoed zoo ellendig als een vermoorde
slaal gestorven, hoewel hij gebieder van Rome
geweest was. Rondom zich zag Varus niemand,
wiens lot hij tot het zijne had mogen kiezen.
Het leven was eene gestadige teleurstelling. De
dood was eene gedachte van zulke verschrikkelijke
mogelijkheden, d it hij daarvoor terugbeefde met
eenen angst, die hein ergerde. Begon hij dan
e. n oud wijf of een kind te worden
Maar die slaaf in Celano hij kon denken en
gevoelen, was geen onleerzaam blok zonder ver
stand en hart. Zeer goed herinnerde zich Varus
het diep ernstige, peinzende oog eu de afwisse
lende kleur op het indrukwekkende gelaat.
Markus, de Christen, was als geschapen om de
schoonste vreugden des levens te genieten, en
toch had hij de slavernij en waarschijnlijk den
dood verkozen om zijns fleereu wi], en dezen
Heer had hij zells niet eens gezien.
„Ik moet meer hooren van dezen Christus
van Jeruzalem," zeide Varus bij zich zeiven.
„Hij moet toch een zonderbaar wezen geweest
zijn, dat Zju naam nu nog zulk eene macht
heeft, nadat reeds zoo vele jaren verloopen zijn
sedert Hij gekruisigd werd. Eu deze jongeling
sprak van Hem, alsof Hij nog leefde en hem
werkelijk de ketenen kon helpen drag,-11. Het
is wonderbaar 1" Slot volgt
