i
1
ree;
X
Boekaankondiging.
Ingezonden stukken.
Correspondentie.
Ailvertentiën.
Burgerlijke Ma ml.
lier kuicii tvs,
Huislvïï
Een Boerty
IS. IMÏÏ'CwAST U
H.H. OND
flATTH. DE m
f Jb. DE G-RAAFFÏ
EËROSENDAALSCH fill am
Mittons &rasnu
BOK- COURANT
racteeren,
THE SINGER MANUFACTURING Co., NEW-YORK.
Dc Sing'er-IIaatscSiappij heeft voor §ommtfedljk, Ilïahlel-
liarni§ en omstreken slechts één depot, en wel hij
J. VIS Cs., te Sommelsdijk.
Éi
T~
In*
Zuidland. Ook hier werd jl. Woensdagavond
eene anti-revolutionaire kiesvereeniging opge
richt met 42 leden; als bestuursleden werden
gekozen, de hh. Ds. Bajema, G. Oprei Jac.z.
en L. de Hoog Mz.
Scherpenisse, 22 Febr. Heden had alhier
een treffend ongeluk plaats. De arbeider L.A.,
behulpzaam zijnde lij het laden van boomen in
een schip aan de haven, gleed bij het omzetten
met zijn hefboom rit, en viel, waardoor hij de
geheele kracht op zijl been kreeg. Thuisgebracht,
werd spoedig geneeskundige hulp ingeroepen,
die constateerde, dat het been ernstig verbrij
zeld was, en zijne genezing van langen duur
kon zijn. Dadelijk lebben eenige personen eene
lijst doen circuleerea, om in den nood van dit
zoo talrijk gezin te helpen voorzien, wat de ge-
wenscbté resultaten heeft opgeleverddank zij
den gevers voor dit edele doel.
Bruinisse. De lijst der hoogstaangeslagen
in 's rijks directe belastingen, verkiesbaar tot
leden van de EersteKamer, in de provincie Zee
land, bevat 125 nanen. De hoogste aanslag is
die van den heer Desiré Franscois Philippus
Seijdlitz te Hulst ƒ3,943,47de laagste die van
den heer J. Hoogenkoom B/. te Renesse ƒ389,39.
De bevolking der provincie volgens de laatst
gehouden volkstelling, bedraagt 188635 inwoners.
25 Febr. De scheep- en stoombootvaart is
andermaal gestaakt. De boot van de „Z. Zeesche
stoomboot-Maatschappij" heeft gisteren nog be
proeft, de reis naar Rotterdam te ondernemen,
doch de massa ijs op de rivier „de Grevelingen"
maakte het voortzetten van de reis onmogelijk,
zoodat de gezagvoerder de terugtocht moest ne
men. Wat men in jaren niet gezien heeft, ver
toonde zich heden aan het oog, dat de rivier
over hare geheele uitgestrektheid bijna vol drijfijs
was, en dit ongeveer einde Februari. Groot zijn
de nadeelen voor onze visscherij, die uit die late
winter voortvloeien.
Hoe groot zijn uwe werken, o Heere Gij hebt
ze alle met wijsheid gemaakt. Hij werpt Zijn
ijs henen als stukken.
Het examen voot de betrekking van commies
bij de belastingen zal, naar men verneemt, te
's Hertogenboseh gehouden worden. Er kunnen
80 geplaatst worden.
De commissie belast met het afnemen van het
examen bestaat uit de heeren J. B. Storij van
Blokland, prov. Inspecteur der directe belastin
gen te Endhoven, P.P.E. Hoefnagels en Th. Top,
controleur der dir. bel. te Veghel en te Weesp.
Nabetrachting op de hedendaagsche ker
kelijke crisis voor Doleerenden en niet-
Doleerenden, door Dr. Phil, van Ron-
kel, v. d. m. te Leiden Leiden, G.
Los, 1888. Prijs 0,25.
Na met korte trekken de tegenwoordige el
lende in de Hervormde Kerk geschetst te hebben,
en met vermaning tot schuldbelijdenis, spreekt
Dr. van Ronkel hier den wensch uit, dat de
Confessioneele Vereeniging een vergadering van
belangstellenden zal saamroepen, nl. van pre
dikanten en ouderlingen, teneinde een program
van kerkreformatie te bespreken.
Dr. van Ronkel, wil dus ook vooruit. Dit
f verheugt ons. Evenwel heeft die brochure ons
na aandachtige lezing volstrekt niet kunnen be
vredigen. En zulks om de eenvoudige reden,
dat hij even als de ex-professordie nu weer
Synodaal predikant in Friesland is, het onmoge
lijke wil. Als eerste reddingsmiddel sta voorop,
dat de Synode moet vallenzegt de schrijver
op blz. 14. Welk een eisch! Zeker, bij -God
zijn alle dingen mogelijk. Maar mogen wij onze
gehoorzaamheid aan Zijn Woord afhankelijk
stellen van hetgeen Hg tegen alle menschelijk
vooruitzicht in al of niet zal bewerken Het
eind zal dan ook wel wezen, dat er van Dr. van
Ronkel's ontwerpen weinig tot stand komt.
Buiten verantwoordelijkheid, der Redactie.)
Mijnheer de Redacteur!
Met belangstelling lazen wij alhier hetgeen
door Reijnderschover eene verbinding van
ons eiland met den vasten wal is geschreven,
en het deed ons genoegen dat aanstonds iemand
uit Bruinisse zich voor zijne omgeving de zaak
aantrok. Wij dachten echter dat Rons
nu niet in den steek zou laten. Algemeen vind
zijn betoog hier en elders bijval. Vooral nu
zal het menigeen toch duidelijk zijn, dat een
spoorverbinding onmisbaar is. Van alle kanten
ingesloten, is het woord „geïsoleerd" nu toch
niet te sterk. Wèl hem, die nu niet noodza
kelijk naar de overkant moet. Zelfs het Rijks-
veer doet de overtocht zeer gebrekkig; getuige
daarvan de achterlijkheid der posten. En als
men die bijna onmogelijke reis met doodsver
achting er al heelhuids afbrengt, tot welk een
ongehoord™ prijs bereikt men dan zijn doel?
Dat men dan nu toch sijHrénwerke, opdat de
zoo gewenschte aansluiting een feit worde.
Met belangstelling zien wij daarotq een ver
dere uiteenzetting' van eene zoo hoognoodige
zaak tegemoet.
Dankbaar voor de opname. Dd.T.
Mijnheer ilo Redacteur!
Omstandigheden onafhankelijk ran mijnen wil hebben mij tot
beden belet, het iii^ezonaen stukje, voorkomende in uw blad van 3
Febr. jl. en geteekend .ean Clericaal" te beantwoorden.
Wil mij daarvoor dan au s. v. p. eeu plaatsje in uw blad inrui
men, teneinde dien „clericaal" eenige oogenblikken te woord te staan.
Ereuak hij, mijnheer t(te Redacteur, uoet ik u eerlijk bekennen
dat de Génestet ook mijii lievelingsdichter uiet is de door mij
aangehaalde parodie had dan ook niet* anders ten doel, dan den
heer X. aau te toonen. djat men door 't aanhalen en goedkeuren van
een leeke- of hekeldichtje nog niets bewijst, en ik het aangehaalde
versje slechts beschouwde, als iets, om aau zijnen vreeselijkeuhaat
"tpgsa 't liberalisme luobt te geven. Mijnheer do clericaal vindt ech
ter de door my aangehaalde parodie minder onacliuldig dan 't door
X. aangehaalde en voor zijne rekening genomen hekeldichtje, wil
gaarne met 'toog op de aanstaande verkiezing, de door mij aan
gegeven redenen nader onderzoeken, en begint na aanhaling van
eenige regels uit mijn stukje ter bestrijding van X. met de vraag
„is een liberaal vrijP" met andere woorden, kan hij vrij denkeu?
en wil zulks liefst direet betwisten, door eene aanhaling op gods
dienstig gebied; de clericaal houdt mij ten goede dat ik de polemiek
ongaarne op dat gebied overbreng, vooral in den tijd nu de gods
dienstige secten als 't ware' nis paddestoelen uit deu grond verrijzen
en iedereen meent zijn uil een valk tc zijn. Ter beantwoording zijner
vraag evenwel nog dit. Een ieder die in de maatschappij onbevoor
oordeeld rondziet en zich niet door zijne hartstochten laat heen en
weer slingeren, is volgens mijn inzien geschikt vrij te kunnen den
ken en observceron 1). l)e rede onlangs door l'rof. de Savomin-
Lohniau te Amsterdam uitgesproken, ja zelfs zijne aanhaling van
de woorden van Domela Nieuwen huis heeft mij nog niet van 't
tegendeel overtuigd.
De clericaal vraagt mij verder wat te verstaan ouder behoorlijk
toezicht, en hij is tevens zoo beleefd direct 't antwoord te geven, met
te zeggen, behoorlijk toezicht is: 't opdrijven van 'tfonderwijs
alsof al onze kinderen voor professoren en leeraressen moesten wor
den afgericht. Zou dat nu nog wel zoo kwaad zijn mijnheer? als
't onderwijs zoo ware ingericht, dat iedereen, 't zij rijk of arm, ia
de gelegenheid ware zijne kinderen tot professoren en leeraressen te
doen opleiden, niet africhten.
Neen, mijnheer! onder vrij onderwijs met behoorlijk staatstoezicht
wordt verstaan, vooral toezicht te houden dat op de scholen geen
leeriugen verkondigd worden, gevaarlijk voor de rust van staat en
maatschappij, aldus geen nihilistische, auarchistische of communis
tische stelsels geleerd op onze scholen daar zorge de staat voor.
Meen verder niet dat wij liberalen de staatsschool verkiezen om
dat zij goedkoop is, teneinde wat geld voor schouwburgen en par
tijen te sparenhoe dikwerf wij ook 't genoegen [hadden daar cle
ricalen te ontmoeten, zoo was dit toch nimmer de rede, dat wij voor
't openbaar onderwijs streden, maar wel, omdat wij overtuigd zijn,
dat 't het eenige :n een gemengdetj staat van staatswege te geven
bestaanbaar zoowel hooger als lager onderwijs is. De hooger bur
gerscholen zijn echter weer een gruwel in de oogen van mijnheer
de clericaal, en hij verklaïirfc zp bijna voor kweekplaatsen van krank
zinnigen, ter.wijl ik, mijnheer de Redacteur, daarentegen vele flinke
leden der maatschappij uit die kweekplaatsen heb zien voortkomen, 2)
en 't zeer betreur, dat 't getal burgerscholen niet vermeerdert wordt,
't zij vanwege den staat, de gemeente of particulieren.
Vervolgens ergert mijnheer zich, waar ik spreek van den God in den
hemelzeker te plaatselijk welnu, ik zal schrijvende God van
't heelal wil immers nog liefue, en zeer ironisch (liberaal tusschen
twee haakjes) wordt mij zulks door hem toegegeven, onder beding
dat God voor alles recht eischt en gehoorzaamheid gaat voor offer
ande. Maar eilieve mijnheer, ui,t de liefde volgt gehoorzaamheid
en offerande, gehoorzaamheid en offerande zonder liefde bestaat niet
dan uit vrees voor den knoet, 't Is den liberaal teveus ook nog toe
vallig bekend, dat hoofdstuk tien onzer grondwet spreekt van onder
wijs en armbestuur (geen armverzorging), maar hij kan daarom nog
niet vinden dat die woorden synoniem zijn, eu volgt daaruit nog uiet
direct dat de staat gratis zoowel voor 't lichamelijk als voor 't ver
standelijk voedsel zijner burgers moet zorgen, en van bedeeling in
den zi) van mijnheer den liberaal is hier volstrekt geen sprake,
't Zou anders een aardig argument ziju om de kiezerslijsten eens
goed van tegenstanders te zuiveren mijnheer! En nu met'toog
op de verkiezing, zooali de clericaal schrijft, nog eene politieke be
lijdenis die vele liberalen met mij deelen. Staats-onderwijs en vrij
ouderwijs onder behoorlijk toezicht met gelijke rechten wat betreft
't behalen van rangen, titels, enz. 3)
De staat stelle zijne cischen en benoeme examen-commissies en
vrage verder den aspiraut of candidaat niet, waar en hoe hebt gij
gestudeerd, doch ouderzoeke slechts of de candidaat de noodige ont
wikkeling en capaciteit bezit, ter verkrijging der acten, diploma's of
titels, waarnaar gedongen wordt, zoodat ieder worde vrijgelaten, waar,
hoe of wtnneer te studeeren. Hiermede, mijnheer de Redacteur, neem
ik afscheid van den clericaal en houd voor mij de polemiek met
hem op dit puut gesloten, terwijl ik voor 'toogenblik nog zoo vrij
zal moeten zijn UEd. eenige plaatsruimte te verzoeken, ter beant
woording van een ingezonden «tuk geteekend X., en buiten verant
woordelijkheid der Redactie in uw blad van 10 Febr. jl. opgenomen.
Mijnheer de Redacteur, de heer X., zoo heb ik in mijn stukje ter
zijuer bestrijdiug aangehaald, schijnt meer vreeslijken haat tegen de
liberalen, dan wel ingenomenheid met 't Christelijk Onderwijs tc
bezitten, en mijns inziens bevestigd nu zijn laatst ingezonden stuk
zulks ten volle, bij gevoelt zich nu reeds gestreeld cn gccomplimen-
teert dat hij, volgens zijne gedachte ten minste, een liberaal heeft
boosgeniankt, een eigenaardig en recht Christelijk genot, zich te ver
heugen, wanneer men slechts denkt een zijner medeburgers te
kunnen ergeren. Tot mijn lecdwezeu, mijnheer X. moet ik u echter
de illusie mij boos te kunnen maken ontnemen, zoo hartstochtelijk
be* ik nu eenmaal niet.
Verder gevoelt de heer X. ziel» gekrenkt, daar, waar ik hem een
wissel opuod laat trekken, waar hij bij voorbaat durft te roepen,
de God van den hemel moet en zal 't doen gelukken,welke uitdruk
king nu echter eerbiediger is, kan ik moeilijk uitmaken, doch do
brutaliteit van den lieer X., God ais 't ware de wet voor te schrijven,
noodzaakte mij hem in rond llollandsch terecht te wijzen, aangezien
mijn opinie is, dat men over God en godsdieust heel goed in gewoon
goed en rond llollandsch kan schrijven, zonder daarom tot spotternij
af tc dalen, nimmer zal 't mijne bedoeling ziju met den godsdieust
van anderen te spottendoch ook nimmer komt 't bij mij op, uit
vrees van eenige kleingeestig" aanmerking mijner tegenpartij hem
niet op een ronde en fatsoenlijke manier do waarheid te durven
zeggen. De bedoeling van mijn schrijven schijnt echter door mijn
heer X. goed begrepen te zijn. Ik heb hem toch toen bewezen dat
hij voorgaat, in 't geen hij eu zeer terecht in anderen veroordeelt,
en van Christelijke liefde tegenover andersdenkenden schijnt hij
weinig te willen weten, de liberalen hebbeu somtijds gescholden,
irts dat ik hem heb toegegeve*, want helaas onder elke partij komen
mannen voor, die in hun blinden ijver zich verlagen tot razen cn
schelden om aan hun gemoed lucht te geven, en daarom schijut
de heer X. 't zijn duren plicht te rekenen, ook zooveel mogelijk op
zijn tegenpartij af te geven een rechtaardig Christelijk vermaak,
precies een volgeling van Hem, die zegt: indien iemand u op de
rechterwang slaat bied hem ook den linker enz. 4). Wat u verder,
mijnheer X., den liberalen ook inoogt toedichten, vooral ten tijde
van verkiezingen, nimmer haat tegen een persoou wie die ook zij;
't beginsel mogen wij afkeuren doch nimmer den vertegenwoordiger
er van, mits zijne meening eerlijk 5) is en hij er rond en flink voor
uitkomt.
Indien u vervolgens, mijnheer X., in de verbeelding leeft, dat
'tcorrigeeren uwer stukken, 't schilden en razen in onze nieuws
bladen zou doen ophouden, welnu neem er s.v.p. de proef van en
begint wat meer bezadigdheid en wat minder leedvermaak te toonen,
die proef zal u nimmer schaden, doch wel, u in uwe eigen achting
en die uwer medeburgers doen stijgen. Schermen, mijnheer X., met
Christelijke liefde doe ik eenvoudig niet, 'tis mijne eerlijke over
tuiging dat gij die niet of heel weinig bezit, ook schijnt bij u 't woord
liberaal synoniem te zijn met ongodsdienstig, slecht, oneerlijk enz.
Neen, mijnheer X., wij liberalen willeu iu de verste verte de anti
revolutionairen vooral in zake ouderwijs niet onderdrukken, wij ver
langen voor alle burgers gelijkheid voor de wet, en zij kunnen allen
van 'f openbaar onderwijs gebruik maken.
De staat geve eenvoudig openbaar onderwijs, en onderwijs in gods
dienst worde gegeven, door de godsdienstleraren, wie zal daartoe
beter geschikt zijn? G)
De staat stelt tot dat doel zijne schóollocalen, verlicht en verwarmd
dispouibel, en toch wordt er door de geestelijken geen of heel wei
nig gebruik van gemaakt, inplaats dus o n 't openbaar ouderwijs met
godsdienst-onderwijs aan te vullen, wordt dat zooveel mogelijk door
dc geestelijkheid vermeden, en 't catichisatie-onderwijs, enkelegoede
niet te na gesproken, ach! wij weten 't,blijft beneden alle critiek.
Hiermede, mijnheer de Redacteur, neem ik ook afscheid van den
heer X. en houd de polemiek ook met hem over dit punt gesloten.
Mocht ik echter later mijnheer de clericaal, die zoo dapper de hand
schoen voor mijnheer X. heeft opgenomen, eu niet alleen mijnheer
de clericaal, maar ook evengoed mijnheer X. op een ander terrein
in uw veel gelezen blad ontmoeten, zoo zal 't mij steeds een ge
noegen zijn, zou ik daartoe tijd en gelegenheid heb, met beide
heeren over 't een en ander van gedachten te wisselen.
Voor ditmaal, mijnheer de Redacteur, UFd. weer bij voorbaat mijupn
hartelijke» dank voor de bereidwillige plaatsing van mijn stukje be
tuigende, heb ik de eer te zijn EEN LIBERAAL.
3) Deze gelijke rechten" klinken wei mooi,
maar nemen volstrekt het grievend onrecht niet
weg, dat voorstanders der »n<iutrale school" haar
voor een aanmerkelijk deel laten betalen door
hen die er niet alleen geen gebruik van maken,
doch haar invloed hoogst schadelijk keuren. (Red.)
4) Dat het strijden voor persoonlijke eer heel
wat anders is dan de fiere verdediging van he-
ainselen schijnt »een liberaal" ontsnapt te zijn.
Of heeft dezelfde Heiland, die de boven aange
haalde woorden sprak, de farizeën b.v. niet te
ruggewezen met liet scherpe: gij adderen-ge-
broedsels" (Red
5) »Met deze conditie van eerlijkheid" trach
ten de liberalisten gemeenliik hun verdrukking
van onze partij te dekken. Want hoe weinig an
dersdenkenden zijn er veerlijk" iu hun oog?
Schier niet één. Zelfs het kar.ikter onzer uit-
nemendste mannen tasten zij aan"(Red.)
6) Hiermede toont »een liberaal" de onder-
wijsquaestie volstrekt niet te kennen. De anti
revolutionairen verlangen niet onderwijs plus
godsdienst, maar godsdienstig onderwijs; dat is
heel wat anders. En de onderdrukking bestaat
in het laten meebetalen van de godsdienstlooze
school door hen, die er een afkeer van hebben.
(Red.)
Om den schijn van verkeerde partijdigheid te
mijdenhebben wij dit artikelhoewel veel te
uitgebreid, toch niet willen weigeren. Evenwel
moeten wij hier deze discussie sluiten, en hebben
daarom tc meer. en kortheidshalve in noten, onze
voornaamste bedenkingen tegen bovenstaand
schrijven aangeteckend. Ook moeten wij onzen
inzenders van stukken verzoeken, zich steeds op
beknoptheid toe te leggen, wijl de ruimte voor
ingezonden stukken in den regel zeer beperkt is.
(Red.)
voor Waarde (toez.) dhr. J. C.'G. Gobhis du Sart oand. te Nieuw- en St.
Joosland; voor Koudum Ds. Kalma te Zevenbergen: voor Heeswijk Ds.
Hoog te Ilelvoort; voor Lutten D.s. Visch te Ilerwijtien; voor Garderen
Ds. Hoinoet te Opheusden; voor Oldemark en Paasloo (toez.), Ds. ter
Iiaar Ilomenij te Vedemsvaart; voor Mar.sum Ds. v. cl. Palm tellpenclam.
Wie van onze abonné's wil ons het genoegen
doen met terugzending van No 103 van 17 Fe
bruari? Vele aanvragen zijn oorzaak, dat wij
onze nieuwe abonné'srlit nummer niet meer kun
nen toezenden.
H. te Znid'and. Uw ingezonden stuk is in han
den der redactie. In ons volgend nummer hopen
wij het te kunnen plaatsen.
Door plaatsgebrek konden wij het verslag van
de rede des heeren Fabius alhier en te Ooltgenspl.,
het ingezonden stuk vun Ds. J. F. de K. te Dirksl.
en vele andere zaken niet opnemen, de uitg.
Ten onzen huize overleed plotseling
onze Dienstbode
Jannigje De Vos Jd„
in den ouderdom van 45 jaren.
Circa 15 jaren diende zij ons getrouw.
Am. VAN PROOIJEN.
Ca. VAN PROOIJEN-v. d. Koogh.
Ooltgensplaat, 17 Februari 1888.
1) Deze begrippen omtrent vrijheid en vooroor
deel zijn niet te aanvaarden. Feitelijk is niemand
die in het maatschappelijk leven optreedt, on
bevooroordeeld. Daartoe zou hij outmenscht moe
ten zijn. Men gaat uit van zichzelf, öt men ver
trouwt op andere menschen, of op God. Dezer
dagen sprak de liberale heer Liefrink het uit,
dat niemand onzijdig is. (Red.)
2) Dat er soms flinke leden voor de maat
schappij van de H. Burgerscholen komen, spre
ken wij niet tegen, 't Is maar de vraag wat men
onder flink" verstaat In elk geval zal die flink
heid" dan wel verkregen of behouden zijn on
danks het onderwijs van vele leeraren, die vijandig
gekeerd staan tegen allen waren godsdienst. Iu
elk geval is ook het leerplan van de H. Bur
gerscholen veel te uitgebreid en daarom on
doelmatig. (Red.)
Den Bommel, vain 16 39 Febr.
GEBOREN: Maria Pieternella, dochter v. J. t. d. Meide cn M-
Groenewee; Johanna, dochter v. A. Jongeling c* A. Vroegop; Jacob»
zoon v. P. Vermaas en L. E. Nagtegaal.
GEIITTWD: L. de Koning 23 j. en P. J. de Jong 22 j.
OVERLEDENJ. Raap, 85 j. wedr. v. N. Taaie.
Ooltgenftplaat, van 533 Febr.
ONDERTROUWD: W. Kamp Kz. 70 j. met 1'. v. Veen Wd. 29 j.
GEHUWDJ. Donkersloot 2ö j. met M. J. r. Geut 21 j.
GEBORENAbraham, zoon v. J. v. d. Boogert eu A. Korteweg; I'ie-
tertje, dochter v. J. v. Drongelen en M. v. Nieuwaal; Leentje, dochter v.
A. v. llasscnt en S. Korteweg; Uendrika, dochter v. S. r. Veen en A.
Kamp.
OVERLEDEN P. Seis G2 j.; W. M. Donkersloot 3 w.; B. Stokers 5
m.; J. dc Vos 45 j.; T. Itoosa 74 j.|
Oude Tonge, van 838 Febr.
GEBOREN: Hendrik, zoon v. II.de Ilaas van Dorsser en A. II.
Baars: Johannes, zoon v. J. v. Dreunen en K. Ooatdijk; Arendje, doch
ter v. 11. r. d. Berg en C. Oostdijk.
GEHUWD; J. Vcrweij 43 j. en W. Munters 23 j.
OVERLEDEN: C. v. Putten, 75 j. 2 m.; H. Geers, 70 j. 2 m.;
H. la Rooij, 73 j. 9 m.
itlellsMant, van 933 Febr.
ONDERTROnvnD. Schans met C. v. d. Sluijs.
GEHUWD: J. de Zout met II. v. d. Tonnekreek.
GEBORENPieter, zoon v. C. de Vogel en P. Keizer; Cornelia, zoon
v. A. Melissant en A. Üverbecke.
OVP/IvlEDEX J. Biczevvij 66 j.
Ridderkerk, van 1733 Febr.
BEVALLEN M. v. d Linden-v. d. Berg zoon; B. J. Iluijzer-v. Dui
nen zoon: M. Ouwens-Kruit zoon; W. Kooijman-v. ürimmelcu dochter.
OVERLEDENI'. J. v. d. Hoogt 14 w. (v. Gouda); P. A. Wensveen
4 m.; A. Punt G m.; C. Menzelaar 6!' j. 4 m.
Scherpenlase, van 1135 Febr.
BEVALLENA. Dcurloo, dochter; E. Suurland-Monteau, zoon;
A. Larooij-de Fouw, zoon: II. Bijl-Hartog, dochter. M. Muller-Jan-
sens, zoon; C. Frankc-G uiljan. zoon en dochter.
OVERLEDENC. M. I'. Hage, 22 ra.; M. F. Laven, 69 j
Itriiiniwse. van 1 Jan.35 Febr.
GEBOREN: Fouwlin» Adriana, dochter v. A. Kik en J. de Roo;
Willem, zoon v. A. Verwijs en M. Noorth«ek; Martina en Jansje,
dochters v. LBeekman en J. W. Olte; Johannes, zoon v. W. Zoe
ter en M. Smallegange; Jacob, zoon v. A. v. d. Ouden cn K. Kik;
Adriana Cornelia, doêtiter v. L. dc Koning en N. J. v. Rhee; Za-
charias George, zoon v. C. Iioogerheide en J M. C. Elenbaas; Jo
hannes, zoon v. A. J. IJzelenberg en M. Geluk; Maatje, dochter v.
J. de Waal en G. Zoeter; Janna Hendrina. dochter v. L Iloek en
J. Visser; Marinus, zoon v. II. Stoutjesdijk en J. v. d. Maas; Wil»
lem Marinus, zoon v. P. Okkerse en C. Bouterse; Tannetje, doch-
ter v. L. v d. Berg en C. Siervsld; Bartholin», dochter v.J. Jumelet
en T. Okkerse; Maatje, dochter v. J. G. de Waal en M. Padmos.
GEHrnVDC. M. Padmos 24 j. en N. Juracjct 19 j.
OVERLEDEN L. v d. Velde, (57 j.; C. de Jonge, 83 j.; I. J. I
dc Braai, 74 j.; A. Bakker, GG j.; A. Edelman, 59 j.; E. de Ronde, I
73 j. A. Hoek, 84* j.; levenl. kind r. L. v. d. Berg en J. Verspoor.
Predikbeurten op Zondag 4 Maart.
NEDERL. HERVORMDE KERK.
Sommelsdijk. Namiddag Ds. P. C. A. IlallTman.
Middelharnis. Voormiddag. Ds. K. G. F. W. Ham.
Stad a. li. Haringvliet. Nam. Ds. M. M. de Lint.
Den Bommel. Voormiddag Ds. P. C. A. Halffman.
Ooltgpnsplaat. Voormiddag. Ds. M. M. de Lint.
Oude Tonge Voormiddag. Ds. T. II. van Dolder.
Nieuwe Tonge. Voormiddag. Ds. M. J. Wentink.
Herkingen. Namiddag. Ds. T. II. van Dolder.
Dirksland. Voormiddag. Ds. J. F. de Klerk.
Melissant. Namiddag. Ds. J. F. de Klerk.
Stellendam. Namiddag. Ds. M. J. Wentink.
Goederccde. Namiddag. Ds. J. L. Tichelaar
Ouddorp. Voormiddag. Ds. J. L. Tichelaar.
NEDERD. GEREF. KERK. (doleerende.)
Sommelsdijk. Woensdag 7 Maart 's avonds G uur, zondagschool
Ds. Bajema van Zuidland. (IJs eu weder dienende.)
Stad a. h. Haringvliet. Zondag voorm. Leeskerk. nam. Catechismus-
CHRIST. GEREFORMEERDE KERK.
Middelharnis. Voormiddag en Avond. Ds. P. van Scliaik.
Stellendam. Voor- en Namiddag. Ds. J. J. Koopmans.
DOOPSGEZINDE KERK.
Ouddurp Voormiddag Ds. K. W. Róssing.
bTed. MMerr. Kerk.
BEROEPEN: te Nieuwerkerk Ds. Wolf te Gameien; te Barneveld
Ds. Ilattink te Apeldoorn; te Oud-Alblas Ds. Ynzouidea te Waspik; te
Akersloot Ds. Oudegeest, laatst pred. te Fort de Koek in N.-Indië; te
Eemnes-Buiten (toez.) Ds. Bongers te Ameid?; te '/andvoort (toez.) Ds.
Otto 8chrieck® te Pijnakker; te Dusseu Ds. Ruijseh v. Ditgleren te
Nieuw-Vennep; tc Elburg Ds. Kijftenbelt te Hoevelaken; te Nieuwe-Pe-
kela Ds. Salomons te Willinge-Langerak; te Lunteren (gein. Edel en te
Schoonhoven, Ds. Lazondcr te Oosterwolde; te Schore en Vlakc Ds.
Blaason llenkemans, te Bar en Latum.
A.ANGENOMENnaar NuisDs. Mulder te Eext; naar Mantgum en
Schillaard Ds. Keizer te Tjalicberd bij Heerenveen; naar Kruisland Ds.
Brandt te Zaamslag.
BEDANKT: voor £l®t Dj. d® Vijver,emor. predikant fca Arnhem;
Zondag jl., des namid lags te twee uren,
|1 trof ons een zwaren slag, door het afsterven
van ons onvergetelijk, innig geliefd Zoontje
AREND,
in den aanvalli ren leeftijd van 3 jaren
Alleen zij, wier ouderhart door het afster
ven v; n lieve kinderen werd gewond, zullen
iets van onze smart gevoelen; doch wij wen-
schen Gode te zwijgen
Middelharnis, 2G Febr. 1888.
Uw diepbedroefde,
B. WITVLIET.
J. WITVLIET—Smit.
Heden overleed zacht en kalm onze
dierbare Vader en Behuwd vader
Willem Matthias van den Broek,
in den ouderdom van bijna 74 jaren.
Uit aller naam,
C. J..H. v. d. BROEK.
Middelharnis, 23 Febr 1888.
Heden overleed te Dirskland, tot onze
diepe droefheid, onze geliefde Vaderen
grootvader
J. van der Meiden,
in den gezegenden ouderdom van ruim
90 jaren.
De verzoleringdoor den overledene
zelve ons gegevendat hij vereenigd is
met zjjnen zoo liefhebbenden en onmis-
baren Borg Jezus Christus, troost en
sterkt ons bij het smartelijk gemis.
Uit aller naam,
J. VAN DER MEULEN.
Middelhurnis, 29 Februari 1888.
f)
In een klein Boei
gevraagd eene liuisk.
Adres onder
Dirksland.
letter
ll
Terstond of met
tegen hoog loon. Adres
dit blad.
(in een DroogschJ I
B. SCHILPEROORDt
Te bekomen bij
Koopt en verkoopt
landsehe Effecten, vei
vreemde Banknoten; vf
1. Op onderpand vsf;
2. Onder l8,li hypotln'
en ongebouwde t
Verzekert voor de 1
verzekering-Maatschap
roerende goederen,
premiën.
OF ALLEEN WQ
Hij een fatsoenlijk
bestaat gelegenheid td
Heeren met aparte be
Inlichtingen te bq
dezer Coumnt.
levert tegen con
alle so|»
.Wijnen, Likeurei
en I
r Dubbel Gersteb-
beveelt zich minzaam I
MANUFACf
Lakens, Bukskiif
w i
en 2l
-ff
Ken keurige uoZ/cuu
J. 2. Hijs,
LEVER
alsmede de berfe M
VOOR KUNST WE J
TER
Heden overleed na een langdurig lijden
I onze geliefde Vader en Behuwdvader
Cornells Muste,
in den ouderdom van bijna 67 jaren.
M. DË GAST.
J. DE GAST-Muste.
Sommelsdijk, 1 Maart 1888.
Algemeene kennisgeving.
Voor de vele bewijzen van belangstelling, ons
betoond bij de herdenking onzer 50-jarige Eeht-
vereeniging, betuigen wij bij dezen onzen »cl-
gciuceiMlen dauk.
J. KLEIN.
A. H. KLEIN-v. Treuren.
Sommelsdijk, I Maart 1888.
at'
W. B OEKHO VEI
worden allerlei drukll
seer net en t/oeilleoi
Kleinigheden, al^'visitd
kaartjes enz., zijn in dfen 0,
Wie mooi werk wij
vrage eerst prijs, He gratj
BB. SB. I' t»
Er bestaat
Suik^«'rii
be; >,oekeW'
n, en te wegen
Sommelsdijk te
-
C- td in Duiveland.
Eerste en grootste Naaimaebinenfabriek «er
rrs nTi t\T 11 T u
reld.
ALOM BEKEND OM HUNNE VOO.iTilEFFtLIJKE CONST UCTIE FN G OOTE DUURZAAMHEID
Deze Machines worden ook oj> proef geleverL en gratis onderricht
er op verstrekt, teneinde elke reflectant zich door eigen ondervin
ding van hunne oiiovcriroflVn ilegelijklieidKau overtuigen, vóór
d:at hij koopt.
De Naaimachines der Sinaer Maatschappij zjn in elk opzicht met de
grootste nauwkeurigheid afgewerkt eu uit de beste grondstof ver
vaardigd. Alleen lilermin hebben zij dan ook hun weergaloos
succes te da iken. Elke echte. Singer Machine draagt op den arm volsit geschreven de firma
„THE SINGER MANUFACTURING Co.," alsook het nevensriandfabrieksmerk. Men
wachte zich voor namaaksels.