"Weekblad
Vrijdag 2 IVIaart 1888.
Ckristelijk
Derde Jaargang hl0. 105.
vuui uc tuiu-nuiianusuie en /.eeuwsche Eilanden.
1
W. BOEKHOVEN.
Alle stukken voor de Redactie bestemd, Advertentïën en verdere Administratie, f ranco toe te zeilden aan den Uitgever
W KEHHALMDER.
Verzint eer gij begint!
Onze kannen bij de stembus.
ri.
Deze Courant verschijnt eiken Vrijdag.
Abonnementsprijs per drie maanden 50 Cent, franco p. post.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
UITGEVER
om «EIS 1> IJ K.
Advertentïën van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent.
Advertentiën driemaal geplaatst worden slechts tweemaal berekend.
Advertentiën worden bij den U roiiVEii ingewacht tot Donderdagmiddag 5 uur.
MA ART. I ZON j MAAN MARKTEN,
op ondrr op onder I
3 Zaterdag 6,43 5,42 j 9,20 Leerdam veemarkt.
4 ZONDAG. 6,415,43 0,26 9,53
5 Maandag. 6,39 5,45 L. K. 3,41
6 Dinsdag. 6,37 5,17 2,4911,19
7 Woensd.
8 Donderd.
9 Vrijdag.
6,34 5.49 3,49 0,14
6,32 5,5lj 4,37 1,14
6,30 5,52! 5,17 2,20
Sas v. Gent veem.
Ileenvl.veScliied.pa
Van alle kanten, kiezers, heeft men u in de
laatste weken pogen op te wekken om toch be-
oorlyk uw kiesplicht te vervullen.
Mogen wij nu vragen, of die arbeid bij u doel
getroffen heeft?
Deze vraag gaat in de eerste plaats ieder kiezer
persoonlijk aan, hetzij hij voor het eerst bij de
stembus is opgeroepen, of dat hij dit recht reeds
lang bezat. Want gij zijt ook mede-verantwoor
delijk voor de andere kiezers, voor zoover gij
namelijk in de gelegenlieid zijt of waart, om
eenigen redelijken en zedelijken invloed op hun
keuze uit te oefenen.
Gij hebt in deze dagen van vele partijen en
vereenigingen, programmen, leuzen en meenin
gen kunnen hooren. Ma,.r nu komt het er op
aan, of ge in dien doolhof van redeneeringen
voor u zelf een veilig pad hebt gevonden.
Want gij hebt te kiezen!
Te zeggen: »ik onthoud mijik kies in het
geheel niet," ware flauwhartig, onvader andslie-
vend, ja een zeer schuldig verzuim.
Maar wien zult ge dan kiezen?
Dit kunt ge spoedig uitmaken.
Welke partijen of partijschakeeriiigen men ook
noemen moge, hoeveel kiezersbonden en clubjes
er ook opgericht werlen, toch zijn er in den grond
slechts twee partijeneenerzijds de aanbidders der
rede, de voorstanders van het mentchelijk gezag,
en anderz jds dezulkendie zich in geheel hun
leven, en dus ook in hun politieleen arbeid willen
richten naar Gods eeuwig blijvend Woord.
Als gij de zaken nu zoo ellendig wilt houden
als ze tegenwoordig staan. Als go het in de po
litiek best kunt vinden met den geest dezer
eeuw. Welnu, kiest dan een liberalist. M.iar weet
dan ook secuur, dat de uitvoering der nieuwe
Grondwet, waartoe de nieuue Kamers geroepen
worden, den zedelijken en geldelijken druk van
vele uwer medeburgers zal bestendigen en ver
ergeren.
Maar zijt ge dit roekeloos drijven derlibera-
listen moede; zijt ge nog op geloofs- en gewe
tensvrijheidniet alleen voor uzelf, maar ook
voor anderen gesteld; buigt ge u nog neder voor
'en Koning aller volken? Welaan, dan is ook
l'iw kèuze ras bepaald. Want dan kunt en moogt
'ge alleen op een drager van die beginselen
utemmen.
Het geldt hier geen keuze tusschen een beter
'l, en een minder goed stelsel van regeerbeleid
(maar naar den oorsprong gerekend is de tegen
stelling volstrekt. Be keuze gaat dus tusschen
goed en kwaad; tusschen een politiek die ons
md verderft, en sen politiek, die in de hand
Vods wegbereidstei zal zijn voor een heilzamer
toekomst.
En nu zegge nfemand: »maar wij komen er
och nietde libellisten brengen veel meer stern-
ren uit dan wij.'
Want vooreerst is het onze plicht om te stem-
ïen, ook afgezien van de uitkomst. Bij de stem-
tus komt men on te getuigen. Eu bovendien,
ds dit getrouwelijk geschiedt, hebt ge tenminste
;ans, dat uw camidaat iu herstemming komt.
)f indien dat ook al niet, dan komt althans de
beralislisehe camidaat er niet dadelijk door,
maar moet er eene herstemming volgen tilsschen
hem en den roo.uschen candidaatof eldtis tus
schen hem en den radicaal.
Dan kunt ge bij tweede stemming nog met
andere minderheden samenwerken.
Wel wordt deze samenwerking door de libe-
ralisten uit de hoogte veroordeeld en als onzede
lijk of beginselloos gebrandmerkt, maar (om van
andere argumenten niet te reppen) toen zij in
de minderheid waven, deden ze precies evenzoo.
Men vatte ook die samenwerking niet verkeerd
op. Ze heeft niet plaats naar luim en gril, naar
toeval of willekeur. Het is geen vermenging,
geen samengaan in den blinde, door dik en dun.
Dat zou niet mogen. Daarvoor verschillen wij te
veel. Maar daarvoor is ook ons program van
actie of werkprogram opgesteld, en daarvoor stel
len wij bij eerste stemming een eigen candidaat.
Op die wijze kunnen alle partijen precies weten
welke onze koers is.
Doch bij /terstemiuing is liet geraden am'die
candidaten te steunen, wflke het meest met ons
program gemeen hebben
Zoo alleen is er kans nog wat vooruit te ko
men en gedeeltelijk onzt rechten te handhaven;
terwijl we anders, overgeheel het land gerekend,
niets vorderen met al ons stemmen, maar meer
en meer door der ijferalisten overmacht vertre
den worden.
Samenwerking met andere minderheden, aan
wier geweten ook geweld aangedaan wordt, en
die dus ook in hef nauw zitten, is alzoo de na
tuurlijkste zaak van d.' wereld en door geen be
kwaam staatsman versmaad.
Op kiesgebied, op schoolgebied, op kerkelijk
gebied, in de koloniën en in zake de benoeming
i an ambten .reu willen de roomscben en de ra
dicalen met ons voor het recht staan en strijden.
Ook willen zij meêwtiken tot betere regelin c
onzer staatsfinanciën.
En zeke» nu willen zij ook wel verscheidene
zaken, die wij niet kunnen goedkeuren. Met de
roomsehen verschillen wij wel in vijf a zes be
langrijke quaestiën. En in de g/w.tfbeginselen
staan wij tegen de radicalen vlak over, omdat
zij den Toning slechts willen laten regeereu bij
de grate des volks en geen hoogere goddelijke
ordenirgen eerbiedigen.
Maar in al die quaestiën van verschil kunnen
zij ta'h niets worden, omdat zij ook minderheid.
zijn. Zoodra zij daaraan beginnen, scheiden zich
onzf wegen, ja keeren wij ons, al is het ook
mei sommige liberalen, teqen hen.
welke onheilen ons dan niet wachten. De kin
deren van 1789 kennen geen grens. In plaats
van terug te keeren op hun nootlottigen weg,
worden zij door den drang der omstandigheden,
door hun dreigende achterhoede steeds verder
voortgezweept. Het ijaat van kwaad tot erger.
Zichzelven en hun andersdenkende landgenooten
brengen zij te gronde.
Verzint dus eer gij begint, kiezers!
Wij begeeren geen mechinale gevolgzaauiheid,
maar wèl, dat gij over 'slands belangen, over
zijn toestand en toekomst ernstig nadenkt.
Klagen achternahelpt niet. Ge weet nu reeds
sinds lange jaren, dat de liberalistische tegen
standers, als ge uw bezwaren tegen hun bestuur
inbrengt, slechts medelijdend de schouders op
halen over uw .achterlijkheid" en inmiddels huil
eigen zin doordrijven.
Bij de stembus moet daarom woreen gepro
testeerd tegen hun rechtsverkracht ng. Daar zal
het effect sorteereu.
Kiezers, beschaamt onze hope niet!
Hoofdzaak is thans maar, dat de drukkende
Ibermacht der liberalistische drijvers worde ge
fnuikt, opdat wij de ruimte krijgen, waarop we
wettigl.jk aanspraak hebben. Meer niet.
Blijven zij in de meerderheid, dan wordt het
ons hoe langer hoe benauwder.
Dan wacht ons leerplicht, waardoor de rechten
van het huisgezin nog meer dan thans zullen
geschonden worden en vele ouders gedwongen
zullen zijn om, bij gebrek aan een eigen school,
hun kinderen toe te vertrouwen aan een onder
wijs, dat ze verderflijk achten.
Dan wacht ons het aWmans-stemrecht, waar
door het volk meer en meer souverein wordt
en de Koningsw cht een fictie; zijn kroon een
ornament.
Dan wacht ons progressive inkomstenbelasting,
waarmede een deel van de kapitalen der r.jke-
ran wellicht in socialistischen geest verbeurd
zal verklaart worden (dat wil zoggen zóó zwaar
belast, dat er b ma niets van overblijft.)
Dan wacht ons van overheidswege nog ster
ker uiting van Synodale voorliefde, en nog meer
indirecte vervolging v..n de doleerend gerefor
meerden.
Dan wacht ons ja laat ons liever vragen
Vertrouwbare mannen, die veel gegevens ter
inzage kragen, verzekeren ons, dat de liberalis-
ten alle kans hebben om straks voor goed ge
slagen en in de minderheid gebracht te wor len.
Men begint het hoe langer hoe meer in te
zien, dat de door hen gehuldigde revoluti '-begin-
selen een allerverdevteTijkste uitwerking hebben.
Waar zich die beginselen dan in open' -en?
Zoo vragen toch nog altijd som iiigen.
Wel, hierin openbaren zij zich, dat de hoe-
ralisten van geen koninklijk gezag hij Gods gratie
willen weten en daarom ook geen besef h 'hben
van de groote verantwoordelijkheid, die er van
wege dat ontvangen gezag op den koning rust.
%'j leggen alle gezag slecuts op de Kamermeer
derheid. Die meerderheid noemen zij „regeerings-
partij". En zooals die rege ringspartij het wil,
zoo moeten koning en nat.e het pr.jzen en eer
biedigen.
Althans, dit is de theorie der liberalisten zoo
lang zij in het parlement de sterkste partij met
I het steinmeneijfer uitmaken. Maar als zij eens
minderheid, worden, dan zu'len zij wel anders
praten. Er valt dan ook op hun redeneeringen
niet te bouwen. En dat niet, omdat er onder
hen niet vele burgerlijk brave lieden zouden z jn.
i O, het komt niet in ons op om dit te be
twisten. Maar het ontbreekt hun aan een vasten
grond en een vast uitgangspunt voor hun poli
tieke handelingen. Daarom kunnen zij vaak niet
zien wat recht en billijk is, en blijven zy stok
doof voor de uiting onzer klaarste bezwaren. Zij
doen ons in de school-, de kerkelijke en andere
zaken een grievenden geloofs- en gewetensdwang
aan, en evenwel houden zij zich precies alsof zij
er niets van merken.
Evenwel, dit moge grootendcels uit zelfmis
leiding voortkomen, toch is het verre van on
schuldig. Want de groote fout is maar, dat de
liberalisten in vijandschap tegen God verkeeren.
O ja, zij doen alle mogelijke en onmogelijke
moeite, om dit tegen te spreken. Telkens en
j telkens herhalen zij het, dat de liberalisten toch
ook nog wel wat voor den godsdienst over heb
ben. En in zekeren zin is dat ook bij sommigen
nog wel waar. Maar de god, dien zij dienen, is
niet de God des Bijbels, maar een god van eigen
.inding, die geen kracht en heerschappij heeft
over hun leven
Dit is ook de reden, dat zij den godsdienst
buiten de politiek willen houden Zij dulden wel
wat christelijks naast den mensch en buiten het
practische leven. Doch zoodra gij met hen zaken
gaat verrichten, willen zij alleen den met-christen
ontmoeten. Kan dit dan godsdienst heeten?
Wie in waarheid God dient, let op Zijn he
velen, ook in de besturing van het Staatsleven,
dewijl dit evengoed als het particuliere leven
Hem, den Heere, behoort te worden gewijd. De
moderne Staat eehier leeft voor eigen rekening;
hij ziet alleen op zichzelf en kent geen hooger
bestuur. Maar wie God verlaat, en zijn leven
Hem niet toewijdt, heelt smart op smart te
vreezen, want wie aan God niet gehoorzaam wil
zijn, die kan ook niet op Zijn bescherming hopen.
En met het Staatsleven is het eveneens. De
volken, die zich van Hem allee ren, die in de
hemelen woont, zitten in dikke duisternis en zijn
niet bij machte om het recht te beoefenen. Alle
zedelijke bekwaamheid ontbreekt hun.
Als het met praten goed te m eken was, o
gewis, dan hadden de liberalisten zeker gelijk.
Altijd hebben zij den mond vol over vrijheid,
beschaving, vooruitgang, en aderlei mooie klan
ken meer. Maar in de daden, in den handel en
wandel mankeeren zij. acht op onze daden"
riep de minister Thorbekke, reeds veertig jaren
geleden, eu nog zitten wij te wachten. Of liever,
dat zouden wij doen, als wij niet beter wisten,
en niet begrepen, dat al hun veelbelovend ge
roep toch niets dan ijdelheid is.
Want wat is er geworden van alle vleiende
toezeggingen, waarmede de liberalisten ons zoo
lang zochten te paaien
O neen, wij zeggen niet, dat de liberalisten
niets goeds tot stand brachten Zij hebben ook
niet enkel de lengen ver' indigd. Trouwens, dan
was het te tastbaar geweest, en hadden zij nooit
zulk een opgang kunnen maken. Zij hebben o.a.
den druk van enkele belastingen weggenomen
en eenige verbetering in het bestuur van ge
westen en ge ueenten tot stand gebracht Dok
hebben z j de ve keerswegen verbeterd. Maar wat
beduidt dit weinige, vergeleken bij het vele dat
rij glad verkeerd deden, of ten onrechte nalieten?
Men denke slechts aan de honderdzesenvijftig mil-
linen, die aan het openbaar onderwijs zijn besteed
gedurende de laatste dertig jaren, en aan de schrale
vruchten, die deze enorme som voor het maat
schappelijk leven voortbracht; aan den vaccine-
dwang, die den ouders belet om voor hun kroost
de opvoeding en geneeswijze te kiezen, welke
zij zeiven nuttig oordeelenaan den geldelijken
dwang op kerkelijk gebied; aan de onrechtvaar-
j digheden in de regeling van het kiesrechtvoorts
j aan den roekeloozen oorlog met Atjeh, die in vijftien
j jaren al driehonderd millioen gulden en vele men-
I sehenleveus verslondaan de opiumpacht en de
i hooge landrenten in Indië. Waarlijk de storingen
i in ons maatschappelijk leven z n zóó menigvul-
I dig; de onderlinge verdeeldheid neemt dermate
i toe de verkwijning op stoffelijk èn geestelijk
terrein is zóó in het oogloopend, dat bij steeds
meerderen de hartelijke wensch wel moet ontwa
ken dat toch de teugels vau het bewiud eens
aan andere handen worden toevertrouwd, of dat
tenminste een betere Kamermeerderheid de hoog
geplaatste ambtenaren binnen de perken van orde
en billijkheid mochten houden,
j Welnu, kiezers in het district Zieriksee, en
in de overige districten, waar dit blad gelezen
wordt, toont ook gij uwe roeping in deze te
verstaanZiel niet te veel en niet allereerst op
personen, maar op beginselen. En zijt ge u een
maal goed bewust, «elke beginselen gij lief hebt
en voorstaan wilt, steunt dan bij de stembus
uitsluitend den drager v.n die beginselen. Gij
kant met een anti-revolutionairen candidaat de
overwinning behalen. Maar dan mag ook niemand
thuisblijven, die nog loopen of rijden kan. Trek
ken wi) als één eenig man op, onder de wel
gemeende en diepgevoelde leuze: voor de eere
Gods en het behoud van ons Vaderland!
