EEN WEINIG VERLICHTING VAN DRUK.
Sommelsdijk, 30 Nov. Het zoontje y
tad a/1
oltgem
Drkslai
Melissa]
Bruinis
sfK
komst betreft, vast te stellenvoorts de hou
ding tegenover de andere partijen te regelen,
en de definitieve keuze der candidaten te bespreken.
Eindelijk wordt er omtrent de candidaten in
de locale kiesvereenigingen een beslissing geno
men, en al het mogelijke gedaan om hen ge
kozen te krijgen.
Wat de saamwerking met andere partijen be
treft; als daar kans op komt; deze moet door
ons Centraal Comité namens de Deputaten dei-
nieuwe kiesvereenigingen met soortgelijk lichaam
van die andere partijen besproken worden, en
de resultaten van die bespreking aan het oor
deel der Deputaten-vergadering onderworpen
worden.
Zoodra de Grondwet is afgekondigd, dus op
1 Dec., moeten alle Burgemeesters publiek be
kend maken, dat zij, die denken op de kiezers
lijsten te mogen komen, daarvan binnen drie weken
aangifte moeten doen. Gedrukte biljetten zijn
daarvoor op de secretarie te krijgen, en tevens
de noodige inlichtingen.
Zij die een afzonderlijk, een geheel huis be
wonen, hebben geen aangifte of aanvrage op de
secretarie te doen. Evenmin zij, die genoeg
grondbelasting betalen. Maar de kamerbewoners
die in het onzekere verkeeren, die niets op hun
belastingbiljetten kunnen nazien, die alleen gaan
naar de secretarie; en ingevolge hun aanvrage
komen er dan een paar schatters opdagen om
te bepalen of zij meê kiezer worden. In elk ge
val en men geve hierop ook wel acht
wordt geen enkel kamerbewoner in het a.s. voor
jaar al kiezer, of hij moet het gedeelte van het
huis, dat hem recht zou geven, minstens negen
maanden vóór den dag der publicatie (1 Dec.)
onafgebroken in huur hebben gehad.
Het vorige jaar is er bij dc behandeling der
Staatsbegrooting, vooral door den heer Fabius,
op aangedrongen, dat de vrije scholen, die van
vereenigingen uitgaan, evengoed van grondbe
lasting zullen zijn vrijgesteld, als de openbare
en kerkelijke scholen.
Aldus herinnert ons de Delvenaar.
L)e Minister van Financiën heeft toen beloofd,
de zaak te overwegenmaar niemand hoorde er
later meer van. Daarop is in het voorloopig
verslag over de begrooting van het volgend jaar
de vraag herhaald, en opnieuw op die vrijstelling
aangedrongen. En thans is er hoop, dat bedoelde
grondbelasting er af gaat.
In zijn Memorie van Antwoord heeft de Mi
nister het volgende gezegd:
»Het denkbeeld om schoolgebouwen, toe-
behoorende aan ereenigingen, die als rechts
persoon zijn erkend, vrij te stellen van
grondbelasting, heeft de ondergeteekende
nader overwogen. Nopens de gevolgen van
vrijstelling voor de schatkist is een onder
zoek ingesteld, waarvan de uitkomsten on
langs zijn ingekomen.
»Een wetsontwerp waarbij die vrijstelling
wordt verleend, is in bewerking."
Als men zich nu wat haast met de indiening
van dit wetsontwerp, dan kunnen vele Chr. scho
len er in 1888 nog van profiteeren.
Dit is weer iets gewonnen, 't Is op zichzelf
wel niet zoo bijzonder veelmaar eenige klein
tjes maken te zamen één groote. Terecht somt
de Delvenaar hierbij een aantal andere voordeel
tjes op, door den strijd der rechterzijde behaald,
en die een weinig tot bemoediging strekken.
Zoo b. v. zijn door een voorstel van den heer
Savornin Loliman de hinderlijke bouwvoorwaar-
den der Chr. scholen opgehevenhet ontwerp-
Vermeulen vergemakkelijkte het verkrijgen van
taaiaktenvoorts heeft de rechterzijde ook de
opheffing van vele normaallessen en van de
subsidie aan hoogere burgerscholen voor meisjes,
en de vereenvoudiging der «hoofdonderwijzers
examens verkregen.
Uit «te JPers.
Nogmaals wenschen wij in herinnering te
brengen, wie er in het a.s. voorjaar kiezer zul
len zijn.
Wij doen zulks ditmaal door de navolgende
vragen en antwoorden, behoudens een kleine
wijziging, uit de Standaard, over te nemen.
NIEUWE KIEZERS.
Punt één: Betaalt ge personeele belasting
en betaalt ge die vol Zoo ja, dan zijt ge heel
het land door kiezer.
Vr. Wat beteekent vol betalen?
Antw. Het rijk staat aan sommige minder
welgestelden mindering op het bedrag toe.
Vr. Waar hangt dit van af?
Antw. Van dit tabelletje:
Vermindering van een derde of tweederden
verkrijgen allen, die „aan huurwaarde" minder
betalen dan:
24 in gemeenten beneden 3000
- 28 "3 g 3000 tot beneden 5000
- 33 - l 5000 8000 g'
- 38 1 o 8000 12000
17000 Z
24000 a
- 55 1 .2 24000 36000 I
70 36000 48000
- 100 b 3 48000 zielen en daarboven.
Punt twee. Betaalt ge grondbelasting? Zoo
ja, hoeveel? Indien het bedrag 10 is, dan zjjt
ge kiezer,
Vr. Maar als ik 4 in Hoogmade en 6
in Oudewetering betaal, hoe dan?
Antw. Dan geeft ge hiervan kennis in uw
woonplaats en verzoekt, dat die bedragen saam
worden gevoegd. Dan maakt 4 pl. 6 toch
10 en gij zijt kiezer.
Vr. Rekenen opcenten meê?
44 12000
49 a -S 17000
Antw. Ja, t.w. de opcenten „voor het Rijk".
Niet die voor de provincie of de gemeente. De
10 is gerekend in hoofdsom, plus de rijksop-
centen.
Punt drie. Woont ge met of zonder gezin
bij een ander in? Zoo ja, dan kan ook dit u
kiezer maken, zoo het huis maar hoog genoeg
in huur is, en gij genoeg er van in onderhuur
hebt.
Vr. Hoe rekent dit?
Antw. Dat hangt af van de huur van het
huis, en van wat gij er in verwoont.
Vr. Hoeveel huur moet het huis dan doen?
Antw. Tweemaal zooveel als het huis van
den laagsten vollen betaalder in uw gemeente
is geschat. Zie bovenstaand tabelletje. In Am
sterdam, dat meer dan 48,000 zielen telt, dus
minstens 200.
Vr. En hoeveel moet ik daarvan in onder
huur hebben?
Antw. Minstens de helft van die som. In Am
sterdam moet gij dus minstens voor 100 aan
onderhuur verwonen.
Vr. Is er nog iets?
Antw. Ja dit nog. Die helft moet gij verwo
nen voor de ongemeubileerde kamers, niet voor
de gemeubileerde. Woont ge dus gemeubileerd,
dan moet ge er voor de meubelen een deel af
trekken.
Vr. Ben ik dus kiezer, want ik heb juist gis
teren zulk een bovenwoning gehuurd?
Antw. Neen, vriendlief, want het rekent niet
meê, of ge moet er minstens „negen maanden"
gewoond hebben.
DE NIEUWE KIESDISTRICTEN.
Binnenkort verschijnt een kaart van Nederland,
waarop de nieuwe kiesdistricten nauwkeurig
zijn aangegeven.
Voor de leiders van verkiezingen in het land
zal deze kaart een kostelijk hulpmiddel zijn.
Toch biedt die kaart slechts een schets van
het terrein, waarop mem zal hebben te arbei
den, en dien arbeid behoort men zelf te orga-
nieseeren.
Wil men nu bij dezen arbeid niets door
overhaasting bederven, en toch ook niet te laat
komen, dan ligt het eenig redmiddel in het motto
voorloopig."
Nu reeds kan en moet alles in kader gebracht.
Nu reeds kan en moet onverwijld de hand aan
de ploeg geslagen. Edoch, het difinitieve karak
ter der nieuwe organisatie kan voor ons eerst
ingaan, als na de eerste Deputatenvergadering
de definitieve regeling zal intreden.
Lang zal zich dit niet laten wachten.
Het Centraal-comité is tegen 9 December e. k.
saamgeroepen, en omstreeks 10 dagen later kan
de Deputatenvergadering worden gehouden, die
denkelijk zal worden vastgesteld op Dinsdag 20
December.
Zal echfer deze Deputatenvergadering vrucht
baar zijn, dan dient vóór dien tijd dit navolgende
in elk district te zijn afgewerkt:
1°. dat in elke gemeente, tot het nieuwe
district behoorende, een vertrouwd agent zij
aangezocht.
2o. dat deze agenten, die de gezamenlijke
plaatsen van het nieuwe district representeeren,
zijn bijeengeroepen en uit hun midden een voor
loopig comité zij benoemd.
En 3°, dat elk agent voor zijn gemeente een
voorloopige raming van het nieuwe aantal kie
zers, waarop hij voor onze beginselen meent
te kunnen rekenen, hebbe opgemaakt.
De actie voor elk dezer drie punten behoort
natuurlijk uit te gaan van de bestaande Centrale
Districtsvereenigingen, of van hun Besturen,
die hiervoor wel onverwijld mogen saamkomen.
En mocht onverhoopt eenig Centraal Bestuur
te lui of te werkeloos blijken, welnu, laat men
dan in de gemeenten zelve het initiatief nemen.
Beter ongeregeld werk, dan geen werk.
Maar we hopen beter.
Als men aan de Besturen het werk uit de
handen moet nemen, zou het toch waarlijk voor
deze Besturen geen eere zijn.
He volkeren der aarde.
De cricis in Frankrijk heeft zich niet bepaald
tot het kabinet, maar is verder gegaan. Ook
president Grévy treedt af.
Hoewel tachtig jaren tellend, zou ongetwijfeld
Grévy er niet aan gedacht hebben zijn hooge
betrekking neder te leggen, indien hem niet van
alle zijden was beduid, dat in de huidige om
standigheden niet anders overbleef. Degenen,
wien hij de vorming van een nieuw kabinet op
droeg, weigerden; de radicaal Clémenceau be
duidde den president dat er meer was dan een
kabinetscricis en, om kort te gaan, Grévy be
sloot tot aftreding.
Yoor de keus van een nieuwen president, moe
ten senaat en kamer en congres bijeenkomen,
wat dan ook weldra zal geschieden. Teneinde
dit al te doen plaats hebben, blijft het afgetreden
ministerie van Rouvier nog eenigen tijd aan.
Intusschen is alles in beweging om een opvolger
voor den president te vinden. Men noemt Freyci-
net, Ferry en Floquet. De laatste kan rekenen
op de radicalen, gelijk Ferry op de opportu
nisten en wellicht ook op de rechterzijde. Deze
moet echter voornemens zijn eerst te stemmen
op den candidaat, dien van Orleanistische zijde
zal genoemd worden. Zeker is dat de Orleanisten
groote werkzaamheid ontwikkelen, al is de kans
dat de linkerzijde haar wensch krijgt gering.
Grévy was nooit een krachtige figuur. Toch
is de storm tegen hem ontstoken en die hem
doet verdwijnen daaruit niet te rechtvaardigen.
Er werkten allerlei oorzaken toe mee, veelal
van politieken aard.
Groot opzien is in Duitschland verwekt door
wat openbaar werd bij 't kort bezoek van den Rus-
sischen czaar te Berlijn. De Russische keizer had
daar namelijk ook een onderhoud met Bismarck,
bij hetwelk, volgens de Köln. Zeit., gebleken is,
dat men den czaar vervalschte brieven in handen
heeft gespeeld, door welke hij een geheel andere
meening dan de juiste omtrent de staatkunde des
Duitschen kanseliers moest opvatten, van wien
de brieven afkomstig heetten. De kanselier ver
klaarde nooit zoo iets geschreven te hebben. De
Köln. zegt dat de schuldigen in de Berlijnsche
hofkringen en de hand der Orleansen in dit al
te zoeken is.
Hoezeer nu ook de meeningen hierover uiteen-
loopen, 't is natuurlijk dat een en ander in ver
band wordt gebracht èn met de crisis in Frankrijk,
wier verloop ook voor de Orleansen van zoo groot
gewicht is, èn met de gebeurtenissen in Bulgarije,
welks vorst zoo nauw aan het huis Orleans is
verwant.
Of na deze ontdekkingen de verhouding tus-
schen Duitschland en Rusland beteren zal dient
afgewacht. Zeker is echter dat er weder in vele
harten op vele plaatsen nieuw wantrouwen is
gezaaid. En dat juist is voor Europa zoo ver
derfelijk.
Voor het overige kunnen we kort zijn. Noch
in Ierland, noch te Londen zijn nieuwe groote
beroeringen voorgekomen, al valt ook van het
Groene eiland geen betering te melden. Het Bul-
gaarsche vraagstuk blijft onopgelost, maar laat
weinig van zich hooren. Een nieuw Marokkaansch,
dat dreigde op te komen is reeds weder van
de baan.
Zeggen we ten slotte nog dat de poging om
nauwer aansluiting te verkrijgen tusschen de twee
Hollandsche republieken in Afrika, voorloopig
althans helaas mislukt is. Dit is zeer te betreuren.
Overigens gaat de Transvaal met reuzenschreden
vooruit. We wijzen er op ook wijl het voor
Nederlanders om zeer goede redenen tienmaal
beter is naar Z.-Afr's. republiek dan naar Amerika
te verhuizen. Vooral in dit blad in 't welk
we zoo vaak met droefenis van landverhuizers
naar Amerika lezen, mag dit wel eens gezegd.
In Amerika is de Nederlander voor goed voor
't vaderland verlorenin Afrika niet. Daar
heerscht het Hollandsch element en kan hij
blijven wat hij is. H.
Molonlëai.
Een brief in de Locomotief deelt de volgende
bijzonderheden over de jongste gevechten binnnen
onze liniën op Atjeh mede:
De Atjehers vochten met ware doodsverach
ting en lieten zich a bout portant neêrschieten
en neêrsabelen en met de bajonetten afmaken.
Het gevecht, dat nu handgemeen werd, was zoo
verward, dat officieren met hunne revolvers en
sabels menig Atjeher afmaakten.
De le luit. Witteveen o. a. die vooraan
stormde, heeft met zijn revolver 4 Atjehers
gedood, terwijl de le luit. Gelcing met zijn sabel
een Atjeher onschadelijk maakte.
De Atjehers namen toen stelling achter Lak-
samana en Koda Radja Bedil.
De 2e colonne (Vink) in dien tusschentijd
opgemarcheerd, werd ook door den vijand zwaar
beschoten.
Deze colonne opende haar batterij vuur op
den vijand; het regende karketskogels in de
vijandelijke stelling zoodanig, dat toen de infan
terie stormde, een groot gedeelte van den vijand
gevlucht was en een aantal dooden achterliet.
De vijand heeft de bruggen afgebroken, zoo
dat de artillerie maar langzaam kon voortrukken,
de genietroepen waren onmiddellijk klaar om de
bruggen te repareeren en begaanbaar te maken.
De colonne ging voorwaarts, attakeerde na
goed onderhouden batterijvuur kampong Kwale,
en joeg den vijand noordwaarts op. Loopgraaf
voor loopgraaf werd met de bajonet genomen
en de vijand met groot verlies daaruit verjaagd.
Nu gingen beide colonnes en de twee detache
menten noordwaarts, stormden tegen Laksamana
Kota-Radja Bedil. Ook hier was het een ver
woedend gevecht.
Laksamana werd van alle zijden bestormd
en genomen, ook Kota-Radja Bedil moest dooi
de Atjehers, met achterlating van wapenen,
munitie, vrivres en dooden verlaten worden.
Onze troepen stormden steeds voorwaarts en
verjoegen de Atjehers uit al hunne schuilhoeken.
Zij vluchtten overal heen en verdwenen toen in
de voor ons ontoegankelijke moerassen beoosten
de Atjehrivier.
De 2e luit. Webb, met een peteion van 22
man met de cavalerie opgesteld om den vijand
het verlaten van het terrein zuidwaarts te ver
hinderen, heeft hierbij zich niet onbetuigd ge
laten. Met zijne kleine macht attuqueerde hij
den vijand, die zich achter den top van den
Pedirdijk en achter de afgebroken brug over
de Aroesan Kroeng Tjoet opgesteld had, verjoeg
hem daaruit, nam bezet van 's vijands stelling,
rukte weder op en verjoeg hem verder in de
richting van Laksamana, waardoor het uitwijken
van een vijand zuidwaarts geheel belet werd,
ook dat hij op zijn hoofdmacht moest terug
trekken, die door onze colonne geheel uit elkaar
nas gelegen.
©cmengde Berichten.
HET STOOMSCHIP W. A. SCHOLTEN.
Donderdag 11. werd te Dover de schade onder
zocht, door de Rosa Mary bij de aanvaring met
de Scholten geleden. De boeg, die nu door het
lossen der lading uit het voorschip hooger bo-
wn water is gekomen, toont dat de schade door
een vlak voorwerp is veroorzaakt, dat van stuur
boord naar bakboord er langs schuurde, tiet
belangrijkste deel van het onderzoek echter be
treft de ankerketting, welke gisteren onderzocht
werd. Men heeft bevonden, dat deze op een
gedeelte zwaar geschuurd en geheel blank is.
Dit is op ongeveer de halve lengte der anker-
kettiug en pleit voor de bewering van den
gezagvoerder van de Rosa Marydat hij tijdens
de aanvaring ten anker lag. De Coroner s Jury
moet dan ook reeds, volgens de N. R. Ct.,
hebben uitgesproken, dat het verdrinken van
een zoo groot aantal personen heeft plaats gehad
door de aanvaring der Scholten met de Rosa
Maryterwijl deze geankerd lag nabij Dover,
De gezworenen oordeelden dat de kapitein ejl
drog
de officieren der Scholten een fout hebben begaan
door geen rekening te houden met de sterke]
strooming der zee, toen ze beproefden de Ro.
Mary voorbij te stoomen. De jury prijst del
menschlievende pogingen van den kapitein en
de bemanning van het stoomschip Ebro, waar-
door vele menschenlevens gered zijn. De Corone\
deed de jury opmerken, dat de nalatigheid de]
officieren van de Scholten als nog onbeweze:
is, en ried der jury aan, de beslissing overdil
punt liever aan anderen over te laten. Op grond]
van dezen raad werd de desbetreffende zinsnedi
uit het verdict weggelaten. De Coroner deei
nog de noodzakelijkheid uitkomen, dat in gevaai
verkeerende schepen noodsignalen bezigen, welk
elk misverstand uitsluiten.
De directie der N. A. S. M. was bij de be
grafenis der slachtoffers van de W. AScholte
vertegenwoordigd door haren directeur, den hei
Wierdsma, die den autoriteiten en den inwoners
van Dover dank zeide voor hare bemoeiingen
in het belang der geredden.
De Engelsche regeering heeft bevel gegeven,j!
de masten van de W. A. Scholten die bovem
het water uitsteken, weg te nemen. Een ander
schip in de plaats der Scholten is reeds aange
kocht.
Het geheele aantal gevonden lijken van dren-,
kelingen uit de „W. A. Scholten", bedraagi
thans 25.
Woensdag werden er te Dover 4 binnenge
bracht. Een der lijken, dat dicht bij de Admi-
raliteits-pier gevonden werd, was dat van Mar1
cus Wasser, een le klasse passagier, die ver
scheidene papieren bij zich had waaruit zijne
identiteit bleek.
Woensdagmorgen kwam te Dover de dochtei
van den hotelhouder Frings, uit Parijs, die ver
klaarde dat haar vader 6 a 7000 francs bij ziel
had, waarvan echter geen spoor op zijn lijk ge-j
vonden werd.
De begrafenis der lijken heeft Donderdaj
plaats gehad en voor de katholieken is een bij
zondere mis gehouden.
Omtrent kapitein Taat, wiens lijk nog altij
niet gevonden is, wordt gemeld, dat de gerede'
kwartiermeester van de »W. A. Scholten", ver
klaart, dat kapitein Taat op het oogenblik, d;
het schip reeds zinkende was, zich niet mei
op de brug, maar beneden in het schip bevond]
om de mail en de scheepsjournalen en papier
te redden. De kapitein meende daartoe nog tijd]
te hebben.
De voor de equipage van het verongelukte'
stoomschip minder vleiende uitspraak der En
gelsche jury wekte de grootste verontwaardigin
bij de directie en de ontkomenen. Volgens di
laatsten heeft de Scholten" geen schuld aan'
de ramp.
Dat reeds een nieuw schip zou zijn
kocht en Amsterdam" werd genaamd, is doo
sommige bladen gisteren weer tegengesproker
Volgens hen bestaat echter het voornemen, on;
de vloot der N.A.S.M. met twee bodems eerstè]
klasse te versterken.
De nu voor de tweede keer op wonder volk
wijze door ruiling gespaarde kapitein van dj,
Scholten" bevindt zich nog steeds te Dover
Op den dag der afkondiging v/'d Grom
wet was de vlag behalve op het stadhuis i!
's Hage, ook aan alle ministeriën uitgestoken.]
Te Goes is de trichinen-epidemie opnieuW
uitgebroken. Een 5-tal personen, die rauw var-I'
kensvleesch hadden gebruikt, is op hevige wijzei
door de trichinose aangetast.
De schade van het door den jongsten stori
omverwaaien van den 96 meter hoogen toren vai
de R. O. kerk te Twello, is geraamd op minstens
10000.
Te Deventer heerscht ook nog de dwa:
meening, dat aan iemand, die zelfmoord heel
gepleegd, geen hulp verleend mag worden vooi'
dat de politie ter plaatse verschenen is
echtelieden E. aldaar vonden dezer dagen
thuiskomst hun vader, die bij zijn zoon inwooi.
hangende aan de deur van het achtervertrek
In plaats dat zij den gehangene lossneden,
gingen zij eerst de politie halen. Hoewel ke]
terstond afsnijden van den strop volgens verkla
ring van een geneeskundige niet meer gcbaal
zou hebben, is toch tegen E. en diens wou'
eene vervolging ingesteld wegens het niet ver
leenen van onmiddellijke hulp.
Zaterdag waren eenige arbeiders aan dei
Zeedijk onder Wilhelmina dorp (Zeeland) bezig
een put te graven voor aardappelen, toen ?i
op een hard voorwerp stieten, dat bij verd
graven een doodkist bleek te zijn. Men verrno
dat hier de persoon begraven is, die ongeve
20 jaren geleden op een nacht met eenige k
meraden ging jagen en op een totnutoeonl,
kende wijze verdwenen is.
Plaatselijke Berielitea.
>oot en
werd ec
iet
een frii
naar d
Doorns
n C. B
ring vai
Herv.
Corteweg
n C. H
ar II. Niel
IN'euwe
aak*, onze
ekenr dat
t. Ainalan
lege'" alhier
d.
eer K. P
ar Pier zij
eere,! c.
ing als no
,ere gemeei
nn werk ti
n. Versch
billende
iroofd en
had.
Eigenaars
irgen die
n, willen
r schade.
Zuidlan
er nog al
eek werd
glement
fondsen,
kozen or
kunnen
et kerkegc
l beroep
a. s. Vr
bben, tei
zich ir
nnen ver
erenden vj
ohman var
Ir. Knotte
Door n
heer L. d
ngenomer
Dat
al worden
jsteren do
maren bek
.e.erlingeu
".V. in he
vieren. All
notvollen E
aatregel 1
kan bij drag
Tengerol
otabelen c
anig herb
>n D. v. d
iet kiescoll
Gilst A:
Op het
iteengrach
5 dagen
ild gesch
In de co
ilhier leidc
1. een bid
erv. kerk
7: 1724
an Israël
lijk in zij
Melêchet
zelfs, terw
tens netvc-
wel, die oo
0o* w ze,
aan
oe' "ding te
niet
.Eerw. h
Azen te
i
mzelf.
De inw:
ferk allii
Dn
mg
art)
adde
bei
ad
zeer j
van
-•es aa
n m
keide
ege\
e Wfekei
"ndedeiq r
enscikthte
vm 'le
nj,f°Ie
®keggen
Wsel
g nu
E
ai
vr
aa
gepb
schipper Nobel speelde heden middag te 1 u
een roeiboot. Door te veel overwicht kant
11
Dat
ank na;
kwelluiden!
ip.toog
uig oog
luidsterkt
dat dan
zijn werk
gem. alhi
