Ornaan ter verspreidinq der Christelijke Beginselen in Zeeuwsch-Jlaanaeren.
No. 269.
Woensdag 18''Augustus 1920.
3e Jaargang.
BUITENLAND.
O ABONNEMENT: Bij bezorging ƒ145 per drie maanden. Franco per post voor Nederland 1.2o.
Uitgave van de Christelijke Pcrsvereeniging „Zeeuwsch-Vlaanderen" te Ter Neuzen.
Alle stukken, de redactie en administratie van dit blad betreffende, moeten worden gezonden
aan den redacteur, J. HOMMES, Lange Kerkstraat 5, Ter Neuzen.
ADVERTENTIEVa. 1-.
D H LITTOOIJ A, Ter Neeeen. Telefoon Mr. 20.
V Naar uw organisaties!
Het kan niet anders gezegd Onze tijd
staat in het teeken van organisatie.
Organisatie zoowel van werkgevers als
werknemers, van patroons en knechten,
boeren en arbeiders.
Nu doet zich daarbij echter soms een
eigenaardig verschijnsel voor, waarop we
thans eens nader de aandacht willen
vestigen.
Komt het eens voor, dat een arbeider,
een werknemer dus, van Christelijke be
lijdenis lid is van een zgn. neutrale orga
nisatie, dan vraagt men en zeer te
recht van hem, dat hij zich van die
vereeuiging afscheidc en lid worde van
een Christelijke organisatie.
We zeiden, men vraagt dit zeer terecht
van hem. Het is geen tijd meer voor
een kleurlooze middenstof.
Men moet partijkiezen Voor of tegen.
Men moet zich 'bekend maken als een
belijder van den Christus of als een vijand
en 'loochenaar van Hem.
Het gaat thans voor liet Evangelie ot
voor de revolutie. Daar zijn slechts twee
wegen, geen partij is er tusschen.
En daarom heeft men te kiezen.
Heeft ieder te kiezen.
En daarmee komen we juist, waar we
wilden zijn, bij het eigenaardig verschijn
sel.
Want maar al te dikwijls komt het
voor, dat men aan de arbeiders, de werk
nemers, den eisch stelt, dat ze zich aan
sluiten bij de Christelijke organisaties,
doch dat men dezen eisch voor de pa
troons, de boeren, de werkgevers dus
voorbijziet.
En juist daartegen nu ga thans ons
protest.
Wat voor den een noodig is, geldt
eveneens voor den ander.
Kan een arbeider van Christelijken
huize niet neutraal georganiseerd zijn,
dan een boer ook niet.
Hier mag men geen meten met twee
maten kennen.
Dient dus de eisch van „Naar uw or
ganisaties" evengoed te gelden voor de
werknemers als voor de werkgevers.
En dat- wordt zooals we reeds op
merkten voor de laatsten wel eens
te veel vergeten.
Speciaal voor wat onze boeren betreft
daarover thans nog wat uitgebreider.
gevolg is een verarming van het leven,
terwijl verrijking er van zoo noodig is.
Ook tegen het daarop volgende had
het blad bezwaar„Wanneer de boe
ren onderling verdeeld geraken en in al
lerlei aparte organisaties hun kracht gaan
zoeken ik bedoel natuurlijk orgamsa-
sies op vakgebied en dus niet samen-
werker, maar elkaar in onderlinge riva
liteit gaan bestrijden, dan zullen over
de boerenbelangen niet de boeren
tenzij in schijn beslissen, maar blijven
deze of geheel braak liggen, of wordt er
over beslist door politici, die langs de
boerenbruggen omhoog sireven, of over-
heerscht worden door belangen van den
handel of industrie. Dan komt de land
bouw in het gedrang."
Half en half hadden we nog gedacht,
dat Mr. Dieleman, naar aanleiding van
deze woorden van de „Nieuwe Leid-
sclie Courant" zou hebben verklaard,dat
het niet zijn bedoeling was voor de
landbouwers geen Christelijke organisa
ties noodig te achten, doch voor zoover
ons bekend is en we hebben daar spe
ciaal om gedacht heeft hij dit niet
gedaan.
Vandaar, datj ook wij nu er dan wat
nader op in gaan.
En dan die bepaalde zinsneden uit zijn
openingsrede te Hulst nog eens nagaan
de, kunnen wij niet anders doen, dan
de' „Nieuwe Le'idsche" gelijk geven.
Want werkelijk, Mr. Dieleman bepleit
te daar samenwerking en vereeniging
van alle boeren Christelijke en niet-
Christelijke in één organisatie, één
vereeniging, de Zeeuwsche Landbouw-
maatschappij.
De echte neutraliteitsidee dus
En onze Christelijke Boerenbond dan
Moet die dan maar verdwijnen, omdat
die zgn. scheiding brengt en daardoor
afbreuk aan de landbouw doet
We kunnen het nog niet gelooven, dat
zulks de gedachte van onzen anti-revo
lutionairen Gedeputeerde is.
Maar waarom heeft hij dat dan niet te
kennen gegeven
Dan waren heel wat eigenaardige voor
stellingen, die we nu reeds vooral van
mannen van links meermalen opvin
gen, ineens van de baan.
Onze hoop is dan ook nog steeds.dat
hij zulks alsnog zal doen.
Slechts daar is het dat ze ten volle
kunnen belijden, dat alleen een leven
naar Gods ordinantiën het maatschappe
lijke leven kan bewaren voor den onder
gang, die zich soms reeds zoo dreigend
afteekent.
En daarom, we herhalen het nogmaals
Hier past geen mete-1 n et twee maten.
Hier mag geen verdoezeling of achter
uitzetting van het beginsel plaats hebben.
Er dient gekozen te worden Voor of
tegon Christus. Voor het Evangelie of
voor de revolutie.
En daarom is bet, eisch, gebiedende
eisch, dat al onze landbouwers lid wor
den van den Christelijken Boeren- en
Tuindersbond.
Geve God, dat ze allen deze hun roe
ping mogen verstaan
V Ook onze boeren.
Geen meten met twee maten.
Alle belijders van Christelijken huize,
zoowel werkgevers als werknemers
dus ook de arbeiders en de boeren
in hun Christelijke vakorganisaties.
In 't bijzonder over de laatste catego
rie, de boeren, willen we het thans heb
ben.
Daarmee beweren we echter niet, dat
het met de arbeiders lieelemaal in orde
is.
O, neen, was het maar zoo
Doch men denkeElk krijgt zoo eens
zijn beurt.
In dit geval, nu dezeu keer dan onze
boeren.
Reeds eerder geruimen tijd geleden
mochten we schrijven, dat zonder be
schuldiging van iemand, er toch opge
merkt diende te worden, dat bij velen
van onze boeren nog niet de noodzakelijk-
van een Christelijken Boerenbond werd
ingezien.
En ons oordeel is er sinds dien nog
niet op veranderd.
Daar zijn er wel velen, die het kwaad
van de neutraliteit inzien, maar wier stel
ling het is, dat neutrale organisaties op
landbouwgebied onmisbaar zijn.
Men zal zich herinneren, hoe Mr. Die
leman, de Voorzitter van de Zeeuwsche
Landbouwmaatschappij, zich op de alge-
meene vergadering van deze maatschap
pij te Hulst heeft uitgelaten en hoe bijv.
de anti-revolutionaire „Nieuwe Leidsche
Courant" tegen dit standpunt ten zeer
ste waarschuwde.
Laten we kort nog even nagaan, waar
om dat orgaan zoo ontevreden was op
ons anti-revolutionair lid van Gedepu
teerde Staten.
Het wraakte voornamelijk uit Mr. Die-
lemans rede die woorden, waarin hij aan
drong op samenwerking en nog eens sa
menwerking. Waarin hij scherp deed
uitkomen, hoe groote nadeelen zich in
antithese geheel verliezende politici, die
alles in één kleur zien of willen zien.
volgens hem, den landbouw in zijn go-
heel kunnen berokkenen. „Hun drijven
brengt tweedracht en tegenwerking, in
plaats van de zoo noodige eenheid. Het
V Waarom Christelijk geor
ganiseerd
Uit ons vorig schrijven make men niet
op, dat wij tegen samenwerking zijn.
O, neen, in geenen deeie.
We vinden die zelfs uitstekend, doch
onder één voorwaarde. En daarmee
komen we weer tot de principieele kwes
tie.
Samenwerking mag slechts dan plaats
hebben, als het kan gaan met volledig
behoud van eigen zelfstandigheid.
Ineensmelting mag van die samenwer
king dus nooit komen.
En zgn. neutraliteitsideëen mogen ab
soluut geen leiding geven.
Het beginsel diene bij alles voorop te
staan.
Met name komt de noodzakelijkheid
daarvan uit in den telkens terugkeeren
den socialen strijd.
Immers daarin hebben zoowel patroon
als arbeider te belijden, dat ze van al
hun daden verantwoording schuldig zijn
aan God.
Bij neutrale organisaties is voor zooiets
echter geen plaats.
En gaarne halen we dan nog eens de
woorden aan, hier voor een paar maan
den door Prof. Diepenhorst in een rede
voor den Christelijken Boeren- en Tuin
dersbond, afdeeiing Zeeuwsch-Vlaande
ren O. D. gesproken
„Stel echter voor een oogenblik, dat
de neutraliteit werkelijk te handhaven
zou zijn, zouden we er dan nog genoegen
mee kunnen nemen?
Allaard Pierson heeft indertijd gezegd,
dat men hier niet m«t woorden moest
spelen.
Eerbiedigt men iemands gevoelens vol
doende, als men ze alleen niet bespot
En in verband daarmee is het niet
alleen gewenscht doch tevens een nood
zakelijke eisch, dat onze Christelijke boe
ren zich afscheiden van de neutrale ver-
eenigingen en zich voegen bij een Chris
telijke organisatie, zoooals ze die nu heb
ben in den Christelijken Boeren en Tuin
dersbond.
Slechts daar kunnen ze ten volle uit
komen voor hun beginsel, omdat daar
geen neutraliteitsleuzen hen dwingen
verschillende woorden terug te houden.
V Over het bolsjewisme.
De communisten blijven ons vertellen
van de heerlijkheden van het bolsjewisme.
Zeker, er is een enkele uitzondering
men zie daarvoor onze volgende driestar
doch die is wel een witte raaf te
midden van al zijn geestverwanten, die
zoo hoog roemen de tegenwoordige toe
standen,in Rusland.
Reeds verschillende keeren mochten
wij het oordeel geven van betrouwbare
menschen, die ons heel andere dingen
over Rusland vertellen, die spreken van
vreeslijke gruwelen en verschrikkelijke
ellende.
Aan die vele willen we thans ook nog
Generaal Ludendorif toevoegen.
Voor herstel in Beieren vertoevende,
heeft hij aan de „Munchensche Augs
burger Abendzeitung" verklaard wij
volgen de vertaling in de „N.R. Ct."
„Ik ben het eens met het regeerings-
standpunt. dat wij (n 1. Duitschland) onze
neutraliteit moeten handhaven, maar
neutraliteit zonder militaire macht is
waardeloos. Ik begrijp niet, dat de
Entente de vermindering van de rijks
weerbaarheid bljjft eischen en het bolsje
wistisch gevaar niet inziet. Dat liet
bolsjewisme van aard is veranderd is
onzin, het blijft de ergste terreur, een
botte vernietiging van alle beschaving.
Van een hooggeplaatst katholiek gees
telijke met wien ik op reis kennis heb
gemaakt en die door eigen ervaring van
de toestanden in Sovjet-Rusland op de
hoogte is, hoorde ik dat de tsaristische
officieren, die in het roode leger staan
en wien men plannen toeschrijft om het
oude Rusland te herstellen, niets hebben
in te brengen. Als zich bijv. bij een
vlieger-afdeeling zes tsaristische officieren
bevinden en twee daarvan, naar het
oordeel der roode machthebbers, zich te
ver van hun basis begeven, worden de
overigen bewaakt en doodgeschoten, als
de anderen niet terugkeeren.
De opperbevelhebber Broessilof kan
zich niet vrij bewegenhij is de gevan
gene van de bolsjewiki.
De geestelijke vertelde ook dat het
gebrek in sommige Russische steden,
vooral St. Petersburg, onbeschrijfelijk is.
Te St. Petersburg hebben uitgehongerde
inwoners zelfs menschenfijken gegeten.
Het mag haast ongelooflijk klinken, doch
de Duitschers moeten zich aan het on
gelooflijke wennen als zij de waarheid
willen weten, 't Is trouwens moeilijk
achter de waarheid omtrent bolsjewis
tisch Rusland te komen, want de bolsje
wiki beschikken over een handig wer
kende propaganda en stellen alles zoo
rooskleurig mogelijk voor."
Is het niet verschrikkelijk
Officieren worden zoo maar doodge
schoten, 't gebrek is schier onbeschrijfe
lijk.
Zoo erg is het zelfs, dat men menschen-
lijken als voedsel heeft gebruikt.
Kan men het zich bijna walgelijker
indenken
En dan te weten, dat door bolsjewis
tische propagandisten ook in ons
land al deze feiten voor leugens
worden uitgekreten.
Te weten, dat zij van deze ellende als
van een heilstaat spreken.
O, zijn we toch op onze hoede
nieur S. J. Rutgers, die tijdens het.
■Sovjet-bewind in Rusland is geweest en
daarover nu een artikel heeft geschreven
in het communistische tijdschrift „Do
Nieuwe Tijd."
„Het Volk" heeft dat eens nagegaan
en ontleent daaraan de volgende uit
spraken over het bolsjewisme
„Wel mogen wij niet vergeten, dat in
Rusland het gevaar voor weder-instorting
volstrekt nog niet voorbij is. Het boeren-
vraagstuk is nog steeds niet opgelost,
nieuwe bureaukratische vormen zijn m
ontwikkeling en zullen wederom vernie
tigd moeten worden. Mocht dit proces
te lang duren, dan is een tijdelijk herstel
van het kapitalisme niet uitgesloten.
Het. is algemeen bekent!, dat de Rus
sische revolutie zoo voorspoedig was, ten
derde omdat het kapitalisme en vooral
de burgerlijke kuituur in Rusland nog
zwak waren. De strijd in West-Europa
zal veel heviger zijn.
Het schijnt volstrekt niet onwaar
schijnlijk, dat in het voortdurend proces
der arbeiders opstanden, van overwin
ningen en nederlagen, van verwoesting
van productieve krachten en vernieling
van proletariërs, van toenemende demo
ralisatie en degeneratie, de mogelijkheid
van wederopkomst uiterst gering wordt.
De mogelijkheid bestaat, dat Rusland
niet de voorhoede van het VY esten, maar
veeleer van het Oosten is."
De conclusie van „Het Volk' naar
aanleiding van dit artikel is „Dat klinkt
heel anders dan de kritieklooze lofzangen
op liet Bolsjewisme, die men in de
„Tribune" pleegt te lezen. m
Wij hebben er niets aan toe ta voegen.
In tegenstelling met „Het Volk" willen
wij dat nog wel even doen.
'is het niet verschrikkelijk, in-verschrik-
kelijk, te concludeeren, dat de mogelijk
heid van wederopkomst uiterst gering
als men eens komt tot „het voortdurend
proces der arbeidersopstanden," en dan
niettegenstaande die conclusie toch maar
stil met de propaganda door te gaan, die
er op gericht is om die arbeidersopstan
den te ontketenen
Neen, met een lofzang op het bolsje
wisme hebben we hier niet te doen,
maar ons komt dit schrijven nog vrces-
lijker voor.
Het is juist hier, dat van taaien strijd
wordt gesproken en dan misschien daarna
de mislukking van alles.
Nog des te meer dan iets anders, zegt
ons dit oordeel juist de mentaliteit van
de communisten.
Ze zullen voor niets terugdeinzen, zelfs
niet al brengt hun strijd de onmogelijk
heid van wederopkomst met zich mee.
Vergeten we zulks niet!
Niet geschikt voor het
Westen
Er is een enkele uitzondering op de
velen, die de loftrompet steken over de
heerlijkheden van het bolsjewisme in
Rusland.
En 't is wel eens de moeite waard naar
het oordeel van dezen éénling-cummunist
te hooren.
'Is de bekende Amersfoortsche inge-
Men sprak met groote vrees in 1914
van de Russische stoomwals. Als een
verpletterende massa schenen de groote
legerscharen van den Czaar Duitschland
te zullen plat loopen.
Tot het Hindenburg was, die den
millioenenslag aan de Masurische meren
leverde en duizenden Russen in die
Oost-Pruisische moerassen hun leven
verloren.
Duitschland was van de groote invasie
vrees gered.
Thans zijn het weer groote Russische
legerscharen, die oprukken. Nu is het
echter niet om Duitschland, doch om
Polen te doen.
Om Polen en de Poolsche hoofdstad
Warschau.
Want de rest van Polen is grooten-
deels reeds in handen van de bolsje
wisten, waaruit nu die Russische leger
scharen bestaan.
En het lijkt er wel iets op, dat War
schau gauw zal volgen, al moet worden
toegestemd, dat de Polen hun hoofdstad
dapper verdedigen.
Daarvan getuigt een correspondent van
de „N.R.Ct." die Vrijdag om twaalf uur
's middags in Warschau is aangekomen.
Hij verhaalt, hetgeen hij zag, aldus
„In de straten van de stad is het een
druk leven, maar de menschen zijn ove
rigens van een volkomen kalmte, en
leggen een groote vaderlandsliefde aan
den dag. Het drukke leven in de straten
spruit voort uit het militair vervoer.
Automobielen, kanonnen, troepentrans
porten met honderden vrijwilligers door
kruisen de straten. De vrijwilligers
zingen. De uitrusting der soldaten is
over het algemeen goed. Op de hoeken
van de straten deelen jonge meisjes thee
en boterhammen aan de soldaten uit.
Het is geheel onjuist, dat men hier
het gerucht van een veldslag kan hooren.
Alleen de troopenbewegingen wijzen aan,
dat Polen zich in oorlog bevindt."
De Russische berichten melden echter,
in verband met dit laatste, dat Warschau
van vier kanten is ingesloten, en dat da
inneming van de stad binnenkort is te
verwachten.
Later deelde nog een sovjet-commis-
saris mee, dat in do voorstad van War
schau, Praga geheeten, reeds gestreden
werd.
Ook uit andere dan Russische berich
ten die natuurlijk wel wat erg mooi
gekleurd zijn valt af te leiden, dat
de Russen thans met alle kracht op
Warschau aaurukken en de Poolsche
troepen in die buurt voor zich uit jagen.
De oorlogscorrespondent der Berliner
Zeitung am Mittag is te Lomna geweest,
en heeft daar een uitvoerig gesprek gehad
met Weger, den chef van den staf van
het 4e Russische leger. Gedurende dit
onderhoud kwam een commissaris binnen
met het bericht dat reeds in Praga, het
gedeelte van Warschau dat aan de Noord
zijde van de Weichsel ligt, wordt ge
vochten.
't Ziet er dus voor Warschau niet erg
schitterend uit.
'tis best mogelijk, dat telegrammen
ons nog het bericht brengen, dat ar-
schau reeds gevallen is.
Eigenaardig is, in verband met
deze troepenbeweging van de Russische
bolsjewisten, de houding van de Duit
sche landsbevolking aan de grens.
De Polen en de Russen zijn daar aan
de Duitsche grens druk bezig te vechten,
en men zou zoo zeggen, dat op duizenden
nieters vanaf die grens de Duitschers
hun haardsteden zouden hebben verlaten,
bevreesd voor de komst van de Russen.
Doch zij die zoo denken, hebben het
lieelemaal mis.
Berichten deelen mee, dat, terwijl op
sommige plaatsen zelfs op geen 100 meter
afstand van de grens wordt gevochten,
de menschen den geheelen dag op het
land doorwerken, zonder zelfs maar op
te kijken, alsof er in 't geheel niets te
doen is.
't Is haast niet te gelooven
Onderwijl er zoo gevochten wordt
om het bestaan van Polen, wil men toch
ook nog met vredesonderhandelingen
aanvangen.
Dat velen daarvan niets terecht zion
komen, behoeft natuurlijk niets te ver
wonderen.
Vooral als waar is, wat de Londensche
correspondent van de „Temps' verneemt,
n.l. dat in onderdeelen de voorwaarden
voor wapenstilstand en vrede, die aan
de Poolsche afvaardiging zullen voorge
legd worden, ernstig afwijken van de
schets dier voorwaarden, die 12 Augustus
door Krassin eu Kamenef aan Lloyd
George is overgebracht. De eigenlijke
voorwaarden zullen vooral aangaande
de ontwapening van Polen en de her
winning van krijgstuig en spoor materiaal
uiterst streng zijn. De sovjet-regeermg
volgt punt voor punt de voornaamste
bepalingen van het verdrag van er-
saillcs om de Polen te behandelen, gelijk
de geallieerden met Duitschland deden.
Verliezen dus de Polen den beslissenden
slag, die thans om Warschau wordt
gestreden, en wordt hun hoofdstad door
tie Russen veroverd, dan behoeven ze
zich niet veel illusies meer te maken.
Tenslotte in verband inet dezen
oorlog nog kort iets over de samen
stelling van het Russische leger.
Ooggetuigen geven thans een beschrij
ving van deze troepen, die vrij goed
klopt met hetgeen daarover reeds eerder
werd gemeld.
Alle Russische stammen en dat zijn
er niet weinige en vooral Chineezen
zijn erin vertegenwoordigd. Ook bevinden
zich in dat leger Tsjechen, Polen, Fran-
schen, Engelschen en Duitschers. Uni
form en uitrusting waren zeer verschil
lend. Naast goed gekleede en gewapende
lieden, ziet men er veel geheel in burger,
en met slechte schoenen.
't Is dus wel een allegaartje
En 'n wonder, dat ze de Polen zooveel
klappen kunnen geven
Te midden van al deze ellende,
waarin o. a. ook Engeland betrokken
is, heeft deze regeering echter ten op
zichte van Ierland een succesje te hoeken.
Telegrammen brengen nl. de volgende
mededeeling
„Een groote groep Ulster unionisten
heeft genoeg van Carson's onverzoenlijk-
ZEEUWSCH-VLAAND
