Oroaan ter versoreidino der Christelijke Beginselen in-Zeeuwsch-Vlaanderen.
No. 242.
Woensdag 12 Mei 1920.
3e Jaargang.
Uit het Buitenland.
Uit het Binnenland.
jJ A RONNRMENT Bii bezorging 1,15 per drie maanden. Franco per post voor Nederland f 1.25.
Uitgave van de Christelijke Persvereeniging
Zeeuwsch-Vlaanderen' te Ter Neuzen.
Alle .takken, de redactie en administratie van dit blad betreffende mceten werden getenden
aan den redacteur, H. S. V. HOUTEN, Ylooaw»kstraat 62, Ter Neuzen. Telefoon No. 169.
ABONNEMENT: Bij bezorging 1,15 per drie maanden. Franco per post voor Nederland 1.25.
ADVERTENTIËN Van 1—4 regels ƒ0.60. Elke regel meer ƒ0.15. Abonnementen per
contract. - Crisistoeslag 15 Inzending van advertentiën itot 12 uur s middags op
de verschijndagen bij den drukker D. H. LITTOOIJ Az. te Ter Neuzen. Telefoon Nr. 20.
Oorlogsslachtoffers.
Iri een kleine, vuile kroeg, daar
zat hij.
Oud, verschrompeld manneken, wat
zijn voorkomen betreft; toch naar zjjn
jiiren nog maar van middelbaren leeftijd.
Om hem heen, is 'tal lawaai.
't Is in 't Duitsche Ruhr-gebied en men
spreekt er over de gevechten in de
oproerdagen over de toekomst-plannen
der Spartacisten over de „dingen van
den dag"over de bloedige terreur
over de diefstallen en de afzetterij in
't'grootover al wat er dezen tijd zoo
ellendig maakt
Oud manneken hoort het niet.
Hij leeft het leven niet meer mee.
Al staat en zit hij er middenin.
Eindelijk stoot één hem aan hij moet
óók es wat zeggen wat denkt hij wel
van 't optreden der Rijksweeris hij 't
met de „rooden" eens, of niet
Dan begint 't manneken te vertellen.
Hoe hij was ingedeeld bij de zware
artillerie hoe de oorlog al erger en feller
werd.
„Toen moesten wij stand houden.
Verdedigen tot het uiterste, was 't
paroolNrtft wijken En het vuur werd
steeds feller wij werden overstelpt met
vuur. Het was niet meer uit te houden
Daar kón geen mensch in blijven leven 1
Ik .zag al mijn kameraden vallenze
werden uiteengescheurd door de grana
ten geen oogenblik kwam er verade
mingtoen viel ik zelf ook neer....
Oud-manneke snikte en zweeg.
Méér wist hij niet.
Daar was feitelijk zijn leven opgehou
den van wat er later gebeurde, nu
gebeurt, heeft hij niet de minste notitie
meerhij leeft," maar hij leeft als 'n
plantfeitelijk is hij voor 't leven dóód
en als hij z'n verhaal gedaan heeft,
staren zijn oogen weer wezenloos in de
verte totdat iemand hem aanspreekt
en hij z'n verhaal opnieuw begint
Zóó teekende hem iemand, die dezen
óénen uit velen ergens had zien zitten.
Eén voorbeeld van wat „oorlog" is 1
Uitkijk.
Naar Spa.
Duitschland heeft de uitnoodiging voor
de conferentie te Spa aangenomen, het
geen niemand anders verwachtte.
Geleerd door het verleden, is men in
Duitschland echter heel pessimistisch
gestemd over de resultaten van deze
eerste ontmoeting met den Oppersten
Raad.
We kunnen dat pessimisme verstaan
en er ook wel eenigszins mee instemmen.
Het goede van deze conferentie schijnt
hoofdzakelijk daarin te zullen bestaan,
dat zij een reeks mondelinge en dus
vermoedelijk vlotter besprekingen zal
inluiden. Dat deze eerste conferentie
niet te veel in de kaart van Duitschland
zal spelen,, daarvoor zal Frankrijk wel
zorgen. In de mededecling van Millerand
aan de Duitsche regeering staan een
aantal kwesties, die in behandeling zullen
komen en de Duitsche bladen maken
daaruit op, dat er in Spa eigenlijk niet
zal worden onderhandeld, maar dat aan
Duitschland zal worden gedicteerd wat
het doen moet. Dit zal natuurlijk be
treffen de ontwapening en de schadeloos'
stelling. Over dit laatste zal in ieder
geval wel ernstig worden gestreden
Wij lezen, dat de beide voornaamste
betrokkenen België en Frankrijk, al
onderhandsche besprekingen daarover
hebben aangevangen. Zij zullen wel met
dappere eischen komen. Het zal interes
sant zijn, te vernemen, hoe de andere
Entente-mogendheden zich daartegenover
zullen gedragen.
'n Late Nieuwjaarsrekening
heeft de regeering te Brussel thuisge
kregen
De Fransche regeering heeft nl. bij de
Belgische een rekening van 400 millioen
francs ingediend, wegens de kosten
gedurende den wereldoorlog door haar
gemaakt voor de Belgische vluchtelingen
De Belgische regeering schijnt met deze
nota van den grooten allié eenigszins in
de maag te zitten en de zaak tot nu toe
geheim te houden.
„Ik hen
uit de familie der Romanofs een achter
kleindochter van tsaar Alexander I
Zóó zegt „zij": te Koergan in West
Siberië.
Volgens haar verhaal heeft Alexander I
indertijd met mèdewerking van enkele
vertrouwden zijn eigen doodsbericht
laten verkondigen en zjjn begrafenis zou
een schijn-vertooning zijn geweest. Onder
den naam „Koezma" zou hij nog 40 jaar
in Siberië hebben gewoond.
En nu komt „zij" voor den dag.
Als pretendente naar den ledigen
troon!
De „witte tsaritsa" en haar volgelingen
dragen witte kleeren om in 't sneeuw-
land nimmer in 'toog te loopen als zij
bij nacht bolsjewistische posten aan
vallen. Zij hebben in Februari op tal
van plaatsen de Siberische spoorlijn
opgebroken, treinen aangehouden, sowjet-
ambtenaren en roode soldaten gedood.
De centrale raad te Omsk heeft een
millioen roebel uitgeloofd voor dengene
die hem de „tsaritsa" levend of dood
uitlevert.
Kleine oorzaken, enz.
Tijdens de wedstrijden voor motor
rijders op de Olympia wielerbaan te
Berlijn is een ongeluk met doodelijken
afloop gebeurd.
Er waren al bij de eerste drie nummers
snelheden van meer dan 90 kilometer
bereikt. Bij het vierde nummer om
den grooten prijs van de Duitsche auto
mobiel-club, verwachtte men noggrootere
snelheid. De start was al bijzonder snel
en er werd dadelijk eep geweldig tempo
ingezet. Plotseling in een van de bochten
viel er een bonten damesboa op de baan.
Het raakte in een wiel Verward en een
val bij het uitgaan van de bocht scheen
onvermijdelijk.
De andere rijders die volgden, werden
zenuwachtig, raakten het hoofd kwijt, en
een van de rijders, Birkhahn, sloeg met
zware machine om en bleef zwaar
gewond liggen. Een paar rijders achter
hem vielen ook, maar kwamen er met
minder zware kwetsuren af. Verschil
lende toeschouwers echter waren over
de balustrade op de baan gesprongen
om de gewonden te helpen, zonder dat
ze zagen dat er een tweede peleton
motorrijders in duizelingwekkende vaart
naderde. Een bijstaand heer werd aan
gereden door een machine, die vervol
gens tegen de balustrade opvloog en een
jongen zwaar wondde. Verscheidene
machines, waarvan er een nog in brand
vloog, lagen verbrijzeld op de baan.
Het geheele geval gebeurde binnen
weinige seconden. De zwaar gewonde
motorrijder Birkhahn uit Dusseldorf
bezweek kort na zijn val. Vier toe
schouwers moesten zwaar gewond naar
het hospitaal worden vervoerd.
Een boom op den toren.
Niet een Meiboom, neen een levende
boom 1 Hij staat op den toren van het
stadhuis te Greensburg in Noord-Ainerika.
De boom is voor V eerst voor den dag
gekomen in 1871 en hij leeft nog en
elke lente wordt hij groen evenals de
andere boomen. Er zijn meer takken
geweest dan deze eene, maar omdat het
metselwerk van den toren gevaar liep,
heeft men alleen een der takken be
houden.
De wortels van den boom zijn in de
kalk vastgehecht, maar voedsel zullen
zij daaruit niet halen. De boom leeft
en groeit enkel door wat hij uit de lucht
haalt.
De witte terreur
Algemeen en hardnekkig zijn de ge
ruchten, dat de val van de sovjetregee-
ring in Hongarije op 7 Augustus 1919
een systeem van officiëele en officieuse
vervolgingen en moordpartijen in het
leven geroepen heeft, dat dan met den
naam van „witten terreur" betiteld wordt.
Naar aanleiding van het gerucht, dat
Engelsche officieren en ambtenaren hierbij
betrokken waren, heeft de Engelsche
staatssecretaris van buitenlandsche zaken
ter plaatse een onderzoek laten instellen,
waarvan de resultaten in een dezer da
gen te Londen gepubliceerd Witboek
neergelegd zijn.
Uit dit Witboek blijkt duidelijk, dat
een witte terreur in Hongarije niet be
staat en nooit bestaan heeft.
Holder, de hooge commissaris in Boe
dapest, wijst zonder aarzeling alle ver
zinsels af, volgens welke 5000 personen
onder het huidige regime zouden ver
moord zijn en 20.000 in hechtenis geno
men. Zonder twijfel, zegt hij, hebben er
uitspattingen plaats gehad, maar er is
niets dat van den aard van een terreur
zou zijn. Veeleer dwingt de houding van
admiraal Horthy en van de troepen on
der zijn commando, die zich aldus wisten
te bedwingen en die de verbittering van
de mannen van het volk tegen lien, die
aan het bolsjewistische regime schuldig
stonden, in Wettelijke banen wisten te
leiden, aller hooge bewondering af.
Dit rapport is gedateerd van 21 Febru-
aii. Den 28sten Maart schreef Holder,
dat sinds de eerste represailles tegen de
bölsjewiki, bet, hoog- - cijfer, waarop een
der vertegenwoordigers der Entente-
missies het mogelijke aantal moordeu
geschat heeft, 100 is. De Amerikaansche
vertegenwoordiger schat het op 20 of 30
en dit cijfer is volgens Holder's meening
het waarschijnlijkste. De huidige regee
ring, zegt hij, doet al wat zij kan om
deze misdaden te doen ophouden.
Admiraal Troubidge, de Engelsche
commandant van de üonau-fioltielje, gaat
nog verder en verklaarde den 20sten
Februari„Het leven is in Hongarije even
veilig als in Engeland".
Kolonel Horowitz, van het leger der
Vereenigde Staten, was als jood uitge-
noodigd om deel uit te maken van een
geallieerde commissie van onderzoek naar
de beweerde gevallen van programs. Hij
verklaart, dat de constitutioneele regee
ring in geen enkel opzicht verantwoor
delijk kan gesteld worden voor de moor
den op joden. Zij is integendeel actief
om individueele misdaden ernstig te
straffen en vol zorg om een onderzoek
in te stellen naar alle gevallen van mis
daden, welke aan haar ambtenaren wor
den toegeschreven.
De „Times" vat den indruk, dien liet
Engelsche Witboek maakt, als volgt
samen
Uit de verklaringen der Engelsche en
Amerikaansche ambtenaren, van een
vertegenwoordiger van het Roode Kruis
en van Hongaarsche ministers blijkt, dat,
terwijl een aantal bölsjewiki van den
kant van het publiek geleden heeft, ge
durende het interregnum, vóór de cönsti-
tioneele regeering haar gezag kon doen
gelden, er geen officiëele moorden of
vervolgingen geweest zijn.
Zoodra het wettelijk regime hersteld
was, werd een aantal personen voor de
gewone rechtbanken gedaagd, volgens
li-at gewone proceduur, dat reeds 40 jaar
in alle gevallen van moord door burgers
gevolgd werd. Van deze personen zijn
er 80 aan moord gedurende het bolsje
wistische regime schuldig bevonden en
terecht gesteld.
Het Vrouwenkiesrecht in België.
Het Kamerkiesrecht geweigerd.
BRUSSEL. De kommissie tot herzie
ning van de grondwet"
geweigerd
De omhouw der Krupp-fabrieken.
Volgens bericht uit Essen is de firma
Krupp voornemens de groote fabrieks
hallen aan de Krupp-Strasze, die tot nog
toe ter beschikking van de stad waren
gesteld, in gebruik te nemen voor nieuwe
bedrijfstakken.
Dit feit bevestigt, dat de ombouw van
de Krupp-fabrieken tot vredesbedrijf met
groot succes wordt doorgevoerd. Het-
aantal arbeiders bedraagt thans meer
dan in 1914. Het heeft de 48.000 over
schreden, terwijl vóór den oorlog 89.000
arbeiders in de .Krupp-fabrieken werk
zaam waren.
Een geweigerd geschenk.
In een vergadering van modistes te
New-York is Vrijdag een brief voorge
lezen van den Franschen gezant Jusse-
rand, waarin deze meedeelt, dat president
Deschanel aan mevrouw Deschanel niet
heeft toegestaan een hoed van 5000 dollar
te accepteeren, die haar door 3000 Ame
rikaansche modistes was aangeboden.
De hoed is gemaakt van materiaal dat
door de 48 staten vau Amerika is ge
leverd en gegarneerd met 9 paradijs
vogels. die elk 500 dollar hebben gekost.
uit de Kamer
het kiesrecht aan de
vrouwen toe te staan maar zich verklaard
voor haar verkiesbaarheid.
heeft
Dwaze kerel.
In Arizona is een rijk mijnbezitter, die
verscheidene malen millionair was, Wil
liam Gerstenberg, van vrekkigheid den
hongerdood gestorven. Hij was vroeger
bakker en trok later naar Arizona, waar
hij door de ontdekking van mijnen in
korten tijd millionair werd. Trots zijn
rijkdom leefde hij echter in de goed,-,
koopste logementen en at bijna nooit zijn
genoegen, enkel om geld te sparen. Nu
erven zijn bloedverwanten het geheele
reusachtige vermogen.
Diensthodennood in Amerika.
De Amerikaansche huisvrouwen klagen
ook sterk over dienstbodennood. De loo-
nen zijn opgeloopen van 50 dollar per
maand tot 75 en 100 dollar met kost en
inwoning. En daarbij stellen de Candida-
ten voor een dienstbodeplaats do dolste
voorwaarden. De New-Yorksche corres
pondent van de „Times" vertelt, dat een
kennis van hem tot 100 dollars loon per
maand bood. Toch slaagde zij niet, want
liet meisje, naar wier gunst zij dong,
eischte een eigen badkamer Een andere
poging mislukte, omdat het behang in
het meidenkamertje de dienstbode niet
beviel. Een keukenmeid verliet haar
dienst, omdat in mijnheer's garage geen
plaats was voor haar Ford auto.
Nu liet seizoen voor het buitenverblijf
aanbreekt, worden de meisjes nog lasti
ger. Zij vragen haar toekemstige mevrou
wen gewoonweg, waar ze dezen zomer
heen denken te gaan, en als deze plaats
het meisje niet schikt, neemt zij den
dienst niet aan.
En het dolste is, dat de adspirant-
dienstbode liet getal kinderen voorschrijft,
dat een gezin mag hebben. Enkelen
willen wel dienen bij twee kinderen,
maar de raeesten achten één kind ge
noeg bij meer dan één kind weigeren
zij of gaan zij weg
TYRANNIE.
Eerst was 't een dik pak slaag.
Daarna 'n blauw oog 'n gebroken arm.
We hebben óók gehad 'n poging tot
moord, toen een „werkwillige" door sta
kende bootwerkers in een der Amster-
damsche grachten werd geduwd en ver
dronken zou zijn, als een schipper hem
niet had gered.
Thans, na de staking, ging 't verder,
'n Bootwerker bij de Koninkl. Ned. St.
Mij. te Amsterdam is door andere werk
lieden in een der ruimen van 'n groot
zeeschip geworpen en aan de bekomen
uit- en inwendige kneuzingen overleden.
Zijn „misdaad" is te raden
Terwijl de anderen staakten, had hij
gewerkt.
Hij had van zijn persoonlijke vrijheid
gebruik gemaaktmeer niet. Dat moest
hem vergolden worden. En daarom moest
hij op deze wijze met zijn leven boeten
voor zijn bedreven kwaad
We leven in een vrij land....
Maar de tyrannie is soms groot.
En geen grooter tyran dan de „Orga
nisatie" zoodra zij heerschen wil ook over
degenen, die buiten haar staan.
De slavernij kon nauwelijks erger zijn
Uitkijk.
VER AFWONENDE LEERLINGEN.
De Tweede Kamer heeft bepaald, dat
voor leerlingen die meer dan 4 K.M. van
een Op. of Bijz. School verwijderd wonen,
de kosten van heen-en-weer reizen uit
de Gemeentekas worden vergoed.
Is door den afstand geen schoolonder
wijs te bekomen, dan kan huisonderwijs
gegeven worden aan gezamenlijk hoog
stens acht leerlingen, behoorende tot
minstens drie gezinnen.
„DE SCHOOL WAARAAN...."
De Tweede Kamer heeft aangenomen
een amendement-Otto, waardoor een Op.
School zal moeten worden geopend, wan
neer daarvoor 12 leerlingen ingeschreven
kunnen worden.
Een Op. School zal niet opgeheven
kunnen worden, zoolang er nog 8 leer
lingen onderwijs ontvangen.
Voorts is besloten tot het instellen van
het instituut van Oudercommissies, die
een adviseerende bevoegdheid zullen ver
krijgen.
WIJNKOOP IN ONGENADE?
Het bolsjewistisch comité te Amster
dam is door Lenin uit zijn bevoegdheden
gezet, wat wereldkundig is gemaakt, om
de bolsjewistische agenten in West-
Europa te waarschuwen voor dit vroegere
filiaal
Volgens liet „Volk" zou men te Moskou
allerminst tevreden zijn over de wijze,
waarop de zoo nu en dan naar Amster
dam gezonden geldsommen, juweelen,
en zilveren werken zijn besteed.
DE LOF DER LUIHEID EN
BEZUINIGING.
Zooals men weet, zijn aan de gasfabriek
te Den Haag 50 arbeiders, die staakten,
ontslagen. Nieuwe werden niet aange
steld, daar ze toch overbodig waren.
Desniettemin beeft de directie ze tot de
staking toe maar kalmpjes laten lanter-
flanten. Is het wonder, dat heden ten
dage de lof der luiheid gezongen wordt?
Vijftig keer f30.— is f 1500.—werden
dus alléén aan de gasfabriek per week
weggeworpen. Hoeveel werklieden en
ambtenaren zouden er aan de overige
bedrijven en bureaux te veel loopen
Is liet wonder, dat de belasting zoo
ontzaglijk hoog wordt opgedreven
Gelukkig zijn we in 't genot eener
bezuinigingscommissie, die binnenkort
wel met zulke" bezuinigingen zal los
komen, dat de belasting kan verlaagd
in plaats van verhoogd worden
(Res.bode).
BLAUWE WEEK 1920.
Ook dit jaar maken de gezamenlijke
geheelonthouders organisaties zich op om
van Hemelsvaartsdag tot Tweeden Pink
sterdag over het geheele land een bij
zondere actie te voeren tegen het alcoho
lisme en voor Plaatselijke Keuze.
Door de 23 organisaties met hare
tienduizenden leden zal de propaganda
krachtig worden ter hand genomen en
in meer dan 200 plaatsen zal de bekende
drankbestrijdingsbloem ten verkoop wor
den aangeboden. Bijzondere meetings
en vergaderingen worden belegd en op
vele plaatsen worden optochten gehouden.
Op ruime schaal zal het Blauwe Week
blad, benevens andere propaganda-lectuur
worden verspreid. De landelijke openings
demonstratie zal Hemelvaarisdag worden
gehouden te Arnhem op „Mariëndaal"
de sluitingsdemonstratie op Tweeden
Pinksterdag te Amsterdam op het IJsclub-
terrein.
Tevens zal de Blauwe Week dit jaar
beschouwd worden als de inzet tot de
te voeren actie ten gunste van het Wets
ontwerp voor Plaatselijke Keuze. Twee
honderd Gemeenteraden hebben nu
adhaesie betuigd aan het Wetsvoorstel
van Mr. Rutgers c.s. ter invoering van
Plaatselijke Keuze. De Raad van Eng-
wirden was no. 200. Met dien van
Nijkerk begint het derde honderdtal.
Een grootsche demonstratie, welke
binnenkort in Den Haag voor Plaatselijke
Keuze zal worden gehouden, is in voor
bereiding. Aan deze demonstratie zal
worden deelgenomen, zoowel door de
georganiseerde drankbestrijding als door
de vakbeweging en andere organisaties,
die zich reeds in grooten getale vóór
Plaatselijke Keuze uitspraken.
't KAN SCHIKKEN.
Het Hbl. meldde onlangs, dat bet
jongste dividend der Holland-Amerikalijn
op 50 pCt. is bepaald tegen 40 pCt. over
het voorafgaande jaar.
Het kau nog al schikken 1
niemand een flink di-
Wij misgunnen
vidend.
Maar er is ook zoo iets als duurte in
het land.
En nu rijst de vraag niet voor de
eerste maal trouwens of de vracht
tarieven onzer scheepvaartmaatschappij
en niet zoodanig kunnen worden ver
laagd, dat er toch nog een behoorlijke
winst overschiet, maar de duurte althans
iets minder drukkend wordt?
Wij vreezen.... dat hierop het histo
rische antwoord zal gegeven worden
„Wij kunnen welmaar wij willen
niet".
De winst toch smaakt zoet.
Een flinke winst zij ieder gegund.
Maar de lente van '20 laat dividenden
zien van gloeilampfabrieken en scheep
vaartmaatschappijen, waar een bittere
bijsmaak aan is.
FAMILIE ADVERTENTIES.
In het ééne nummer van 8 Mei j.L
van het Friesch Dagblad komen onder
de 45 kolom advertenties niet minder
dan 67 familie advertenties vobr. Ge
boorte, overlijden, trouwen en jubilea.
Wanneer zal deze goede gewoonte, om
lief en leed door middel van't eigen blad
aan vrienden en kennissen mee te deelen,
ook in deze streken eens doordringen
't Is een goedkoopë en practische manier,
om allen in eens te bereiken. Niemand
wordt dan vergeten.
HAASTIGE SPOED IS ZELDEN GOED.
Gister zagen we een schrijven van het
Departement van Financiën gedateerd
6 Mei 1920, waarin meegedeeld werd
dat met ingang van 4 Februari 1918
de pensioensgrondslag van den heer
leeraar aan de Handelsavondschool te
Wageningen, vastgesteld is op gld.
Als men nu weet, dat bedoelde persoon
sinds November 1918 uit Wageningen
vertrokken is, en geen leeraar aan de
Handelsavondschool aldaar meer is, dan
wordt het geval nog zooveel te merk
waardiger.
ZEEUWSCH-VLAANDEREN
