Orqaan ter verspreiding der Christelijke Beginselen in Zeeuwseh-Vlaanderen.
No. 240.
3e Jaargang.
VSfoensdag 5 Mei 1920.
Chr. Persvereeniging „Zeenwsch-Ylaanderen".
Uit het Buitenland.
VRIJDAG 7 MEI 1920,
A i
ABONNEMENT: Bij bezorging 1,15 per drie maanden. Franco per post voor Nederland 1.25.
Uitgave van de Christelijke Persvereeniging „Zeeuwseh-Vlaanderen te Ter Neuzen.
Alle stukken de redactie en administratie van dit blad betreffende, moeten worden gezonden
aan den 'redacteur, H. S. v. HOUTEN, Vlooswijkstraat 62, Ter Neuzen. Telefoon No. 169.
ABONNEMENT: Bij bezorging ƒ1,15 per*
ADVERTENTIËN Van 1—4 regels ƒ0.60. Elke regel meer ƒ0.15. Abonnementen per
contract. - Crisistoeslag 15 Inzending van advertentiën itot 12 uur 's middags op
de verschijndagen bij den drukker D. H. LITTOOIJ Az. te Ier Neuzen. Telefoon Nr. 20.
De Christelijke Persvereeniging .ZEEUWSCH-VLAANDEREN" noodigt haar
leden dringend uit tot een vergadering op
HALF VIER (Zomertijd) in de Consistorie der Geref. Kerk te Ter Neuzen.
i b eh a ud e1i n g
1. Opening.
2. Notulen.
3. Mededeelingen van het Btstuur en
bespreking van liet Contract, met
de opgerichte N.V. Drukkerij.
- 4. Benoeming van een redacteur.
5. Rondvraag.
6. Sluiting.
's middags
Punten van
De Secretaris,
L. DE FEIJTER-
-HUIJSSEN.
P.S. Er worden GEEN kaarten gezonden.
Reeds Jacob Cats (vader Cats) weerde
als pensionaris van Middelburg allerlei
vermakelijkheden.
De Staten van Zeeland verboden b.v.
op 9 Juni 1625 leddiggangers en deug
nieten, die onder voorwendsel van negotie
te drijven, op de nouh en kwamen om
vertooningen te doen, spelen te vertoo-
nen en loterijen te houden.
In Wemeldinge verliep de kermis in
1648, doordat de kerkeraad allen die ter
kermis gingen met de tucht bedreigde.
Zoo werd daar het „afgodisch werk der
duysternisse" afgeschaft.
Overal en door al de tijden heen,
heeft de kern van ons volk, de kleine
groep der streng godsdienstigen, zich
verre gehouden van de kermis en haar
bestreden.
En zoo zal het blijven, tot ze straks
geheel is verdwenen.
DE MARTELAAR.
Hij lag, naar 't lichaam fel geschonden,
In 't kelderkille kerkerkot.
Uit koortsbrand van vervuilde wonden
Dorst 't heimwee van zijn ziel naar God.
De dagen waren als de nachten
Martelend langzaam sloop de tijd;
De koorts teerd' op zijn laatste krachten
Hij ligt ter deur van d'Eeuwigheid.
Zou liet nog langer, langer duren?
De koorts joeg 't bloed al wilder aan.
Wanneer toch weken weg de muren
En zou hij tot zijn Heiland gaan
Hij was Hem immer trouw gebleven
Door marteling op marteling
Steeds dichter aan Zijn hart gedreven
In inniger vereeniging.
Hoe zou de Bruigon^ zoo lang wachten
Ik ben den tel der uren kwijt.
Hoevele dagen nog on nachten
Of wil Hij, dat 'k nog langer*lijd
Zoo hief hij in gedurig smeeken
De bleeke 'bloem van zijn gelaat
Op naar omhoog, of door mocht breken
't Licht van den eeuw'gen dageraad.
Geen zou doorboorde ooit het duister
Van 't vochte, dompig laag gevang
Zijn oogen vangen plots den luister
Van Licht zijn ooren zoet gezang
Komt hem een visioen verrukken?
Zijn cel wordt wondre hal van licht
Komt Hij hem aan Zijn hart nu drukken,
De Bruidegom ziet hij daar niet dicht,
Hael dicht bij Zijn wenkende handen
Verre muziek o wat een licht
Wijd wijken weg do kerkerwanden
De' dood look zacht hem d'oogen dicht.
A. WAPENAAR.
(Overgenomen uit „De Ster", uitgave
drukkerij Libertas, Rotterdam).
Het kermisdebat in den
Zaamslagschen Raad.
De Raad van Zaamslag besloot de
kermis af te schaffen.
We verheugen ons over dit kloeke
besluit. De kermis is uit den tijd, is af
te keuren als een feest waarop de zonde
in al zijn afschuwelijkheid wordt gediend.
Terecht wees de heer Faas er op, dat
het feit dat in Neuzen toestemming tot
dans en muziek wordt gegeven, voor
verantwoordelijkheid der autoriteiten
aldaar komt, maar dat daarmee de Raad
van Zaamslag niet ontslagen is van de
plicht, lu eigen gemeente dit zonde-feest
te verbieden.
Ook de lieeren Koopman en de Koeijer
wezen op de moreele plicht van den
Raad. Eu terecht.
In 't bijzonder sloeg echter het woord
van den burgemeester de Feijter in.
Deze wees er op, dat de Raad evengoed
als voor de stoffelijke ook voor de
zedelijke belangen der gemeentenaren
heeft te zorgen. Waar do zedelijke be
langen worden verwaarloosd, kwijnen
ook dikwijls de stoffelijke.
Met klem wees de heer de Fcijtor op
de roeping der ouders, die immers
meerendeeis bij deu doop hunner kinde
ren een dure verplichting op zich hebben
genomen. Op de kermis komt van de
vervulling dezer belofte niets terecht.
Bovendien worden op de kermis schatten
gelds vermorst, ook door hen die't slecht
kunnen missen.
Dat ook christelijke jongemenschcn
zich wel eens te buiten gaan, wie zal
't ontkennen, maar de kermis opent voor
wie er komen, de gelegenheid tot zonde,
lokt er toe uit.
En daarom moeten we als Raad onzer
gemeente die gevaarlijke verleiding weg
nemen, besloot de burgemeester.
Een goed woord, dat indruk maakte.
V De strijd tegen de kermis.
De afschaffing van de kermis te Zaam
slag geeft ons aanleiding een klein
stukje historie ton beste te geven.
De voorstanders der kermis beweerden,
dat deze al zoo oud was, dat men ze nu
ook maar stillekens moest laten voort
bestaan.
Eerbied voor de grijze haren zeker.
Doch scherts terzijde.
We stemmen toe, dat een oud gebruik
moeilijk is uit te roeien.
Reeds de dichter Bruin zong in vroeger
eeuwen
„Bezwaarlijk is een oud gebruik le
[ontwennen,
Dat honderden van ja*en ging in zwang.
't Gemeene volk laat zelden iets door
[dwang."
Moeilijk is liet wel, maar onmogelijk
allerminst
Op verreweg de meeste plaatsen van
ons land behoort de kermis tot liet
verleden. Alleen in afgelegen hoeken,
in achterlijke streken leeft ze nog voort
Gewoonlijk zijn het gemeenten, waar
veel sterke drank wordt gebruikt.
Alcohol en kermis zijn onafscheidelijke
vrienden. En als gevolg worden onzede
lijkheid en ruwheid niet gemist.
Vandaar, dat de strijd tegen de kermis
reeds van jaren her is.
In 1624 schreef Willem Teellinck,
predikant te Middelburg zijn boek
„Gesonde bitterlieyt voor den weelderi-
gen Christen die geerne Kermisse houdt."
De drijfveer tot den strijd tegen de
kermis was bij Teellinck het „ongesouten
werek der duysternisse" dat aan dit
feest verbonden was. Gelijk God in zijn
heilige wet den stootigen, onbewaakten
stier, die een man of vrouw doodde, de
straf der steenigiug toewees, zoo was
de kermis een stootig dier, dat verdaan
moest worden, omdat het de zielen
wondde en verdierf. Aldus de vrome
predikant uit Middelburg.
Dit oordeel is de grondslag, waarop
in synode, classis of
de kermis werd ïnge-
al hetgeen later
kerkeraad tegen
bracht, steunt.
Op de kermis wordt Gods wet ge
hoond, lokt de zonde in al haar ver
leidelijkheid.
Ook de Vlissinger burgemeester Izaak
Winkelman schreef waarschuwende woor
den tegen de kermis.
De geestelijke landslieden des volks
ijverden reeds in de 17de eeuw tegen
de volksontaardende kermis. Zij ijverden
tegen den „dacli der duysternisse."
„Soo haast als de banierc deser god
looser hochtijden verheven is, soo moch
men stracx sien de ghelieele plaetse als
in oproervol van getier, gebaer ende
vleesclielick geraes, ende overal waer
dat gliij oock u oogen slaet, so moogt
ghij vernemen allerley wulpsichheydt
ende overdadicheyt, evenals ofte daer
geen God in de weerelt en ware, alsofte
jae den Duyvel der hellen, meester van
allen nu gheworden ware."
Is dit woord van Teellinck niet tref
fend juist
Wat zal Duitschland moeten betalen
De „Frankfurter Zeiturig" behandelt
in een artikel de kwestie van de schade
loosstelling en vraagt zich af, wat Duitsch
land nu aanbieden zal Wij vreezen zeer,
zegt het blad, dat elke som, die |wij
kunnen noemen, door de anderen ook
dan als onbevredigend zal worden be
schouwd, zelfs als ze ons reeds ondra
gelijk toeschijnt.
Men bericht, dat Lloyd George een
som van 50 milliard gouden francen zal
voorstellen, wat Millerand veel te weinig
vindt. Deze som is gelijk aan die, welke
Keynes in zijn beroemde boek genoemd
heeft. Maar dit dient er bij opgemerkt
te worden Keynes wilde van de 2 mil-
lioen pond sterling 500 millioeu aftrekken
voor de reeds door Duitschland verrichte
prestaties (handelsvloot, oorlogsmateriaal
enz.) en hij wilde de betaling, die over
30 jaar zou moeten loopen, pas vanaf
1923 laten beginnen en hij wilde tegelijk
met de vaststelling van het bedrag liet
lieele vredesverdrag op de belangrijke
punten herzien en ten slotte heeft hij
zijn berekeningen gemaakt in November
1919 nog voor de groote valuta ineen
storting.
Wat zeggen de Fransche persstemmen
daartegenover Die spreken van een
jaarlijksche prestatie van 3 milliard gou
den francen, welke som de volgende
jaren grooter moet worden, als üuitsch-
land's economische toestand beter is
geworden en zij roeren het totale bedrag,
dat te betalen zou zijn, niet aan. Maar
van het laatste hangt natuurlijk af, of
het Duitsche volk den weg tot den arbeid
gaan kan of dat 't zich eenvoudig in
vertwijfeling ziet gebracht. Zou het
slechts zóó gaan, dat alle inspanning
kalmweg als betaling voor de anderen
dient, dan zal het Duitsche volk zich
niet inspannen. Dat moet men beseffen
en ook de politieke gevolgen daarvan.
En ook, als men van zulke onmogelijk
heden afziet, weet men wel eigenlijk
wat 3 milliard gouden francen voor ons
beteekenen Voor de financiën van het
Rijk zal het beteekenen, dat de fiscus,
naast eigen verschrikkelijke lasten, jaar
lijks nog 30 milliard Mark meer van de
burgers zal moeten eisclien. Voor onze
economie zal liet beteekenen, dat wij
jaarlijks een bedrag van 30 milliard Mark
meer aan uitvoer aan het buitenland
zullen moeten afgeven, zonder daarvoor
iets voor de verzorging van ons volk in
de plaats terug te krijgen.
Het vooruitzicht voor dc conferentie
van Spa is dus voor Duitschland niet
erg gunstig.
Loop der bevolking in de centrale
landen.
BERLIJN. Het Deutsche Mediziuische
Wochenschrift publiceert cijfers over den
invloed der ondervoeding in Duitschland
op den loop der bevolking. In de week
van 14 tot 20 Maart van dit jaar over
trof in vele Duitsche steden het sterfte
cijfer liet geboortecijfer en in de meeste
Duitsche steden is het geboorteoverschot
schrikbarend klein. Zoo b.v. in Berlijn
702 geboorten en 661 sterftegevallen, in
Frankfort 165 en 160, in Hannover 174
en 166.
In Weenen was het aantal geboorten
417 het aantal sterftegevallen 1054, in
Boedapest 577 en 915, in Praag 194 en
276.
Droeve cijfers toch, die de ontzettende
ellende in de centrale landen ten duide
lijkste constateeren.
De Weensche kinderen.
WEENEN. De loco burgemeester Win
ter heeft in den gemeenteraad medege
deeld, dat een trein met 620 kinderen
naar Zweden zou vertrekken. Sedert 24
September 1919 zijn naar het buitonland
vervoerd Naar Zwitserland 26.973, naar
Nederland 19.942, Italië 6594, Denemar
ken 5490, Zweden 5190, Noorwegen 2732,
Tsjecho-Slowakië 332 en naar Opper-
Oostenrijk 60 kinderen.
De bevolking van Duitschland.
Tengevolge van het vredesverdrag vau
Versailles telt Duitschland thans 19 mil-
lioen katholieken en 39 millioen niet-
katliolieken. Voor den oorlog was deze
verhouding 24 en 41 millioen.
Begrijpelijk.
De bond van vrouwenverenigingen
uit Rijnland en Weslfalen heeft in een
groote bijeenkomst te Dusseldorp met
algemeene stemmen geprotesteerd tegen
het toenemend gebruik van zwarte troe
pen in liet Rijnland, daar de zwarte sol
daten voor de vrouwen en meisjes een
voortdurende bedreiging vormen. De
boud doet een beroep op de vrouwen
van alle beschaafde landen, „oindat de
eer van alle blanke vrouwen op het spel
staat".
De draadlooze dienst te Nauen ontleent
de bladen uit liet Saarbekken ver-
aan
halen over nieuwe aanrandingen van
vrouwen door zwarte soldaten. De Fian-
sche overheid verbiedt om melding te
maken van deze misdaden, waartegen in
het Saargehied ernstig wordt geprotes
teerd.
Maar goed ook
De Amerikaansche Senaat heeft met
39 tegen 23 stemmen een wetsontwerp
verworpen 't welk bedoelde, aan winke
liers, die Duitsche waren verkoopen de
verplichting op te leggen, een bord uit
te hangen waarop de woorden „Dealer
in German goods" handelaar in goe
deren van Duitschland.
't Zou ook wel dwaas zijn, nu de oor
log al zoo lang achter den rug is, zulk
een stemming van de natiën onderling
nog te gaan aanwakkeren.
Dreigend graantekort
Engeland krijgt weer zijn oorlogsbrood
Het graan zal weder tot een hooger pro
cent uitgemalen worden, naar de bladen
melden tot 80 pet. Daarenboven is de
meelprijs aanzienlijk verhoogd.
Naar verluidt is de reden tot deze be
zuiniging in het feit gelegen, dat men
een wereld graantekort vreest, waardoor
het noodzakelijk wordt voorraden te
maken.
Ook een Bolsjewistische maatregel.
De centrale sovjet van het Wolga-
departement heeft een decreet uitgevaar
digd, waarbij vrouwen wegens huiten
sporigheid of pronkzucht tot tien jaar
dvvangdienst in een rood arbeidsleger
veroordeeld kunnen worden Ze moeten
de eerste zes maanden kleeren uit zak-
kengoed en schoenen uit berkenkast ver
vaardigd, dragen.
Gearresteerd zijn reeds de vrouwen
van twee volkscommissarissen, die zich
aan bovengenoemd misdrijf schuldig ge
maakt hadden. De heele bevolking van
Kazan was getuige van de degradatie
dezer dames. Ze werden op een rood
geverfde verhooging uitgekleed, moesten
de strafkleeding aantrekken en werden
daarop met' zweepslagen naar haar
nieuwen werkkring gedreven.
Het bolsjewistische „paradijs".
Eenige uit Russische krijgsgevangen
schap teruggekeerde Duitschers uit de
Krim en den Kaukasus schilderen de daar
heerschende toestanden in de „Saaie
Zeitung". Er vechten daar legers op 8
fronten, die met elkaar in strijd slaan.
Meu treft er aan witte, groene, roode en
bolsjewistische legers, benden vrijbuiters
en roovers. De industrie in liet land
staat stil. Ziekten woeden ononderbroken
voort. De gevangenen krijgen een dagloon
van 250 roebel, doch sterven nog van
honger. Een ei kost 100 roebel, een pond
brood 50 roebel. Volgens hun mededee
lingen strijden 200.000 Cliineezen in bols
jewistische gelederen en met ware doods
verachting.
De nieuwe tijd.
Een Noorsch blad vertelt
Dezer dagen kwam een arbeider bij
den rijksontvanger verontwaardigd pro
testeeren tegen zijn aanslag. Hij zou
belasting moeten betalen over een in
komen van 10,000 kronen Hoe kwamen
ze er bij Het antwoord was, dat zijn
fabriek het zoo had opgegeveu. Zijn ze
wel wijsriep de arbeider uit. Met een
bediende van liet belastingkantoor ging
hij naar zijn fabriek om de zaak op te
hélderen. De loonlijsten werden opge
slagen en ja, de arbeider moest't erken
nen hij had aan loon 10,000 kronen in
het jaar ontvangen. Hij werd ei een
oogenblik stil van, toen riep hij uit
„Maar, sakkerloot, waar is al dat geld
dan gebleven
lntellectueele en spierarbeid.
De „Corriere della Sera" verhaalt liet
volgendeHet was een heerlijke lente
avond, toen buiten de Porta S. Sebastiano
in Italië een automobiel een groep
arbeiders ontmoette, die juist een fabriek
verlieten. Daar de auto langzamer moest
rijden, omringden de arbeiders hem en
maakten al spoedig de reeds tot ge
woonte geworden opmerking, dat de
inzittende wel weer een nietsdoener zou
zijn. De chauffeur, bang geworden, wilde
sneller rijden, maar de inzittende deed
da auto stoppen, ging naar de arbeiders
toe en zeide hun„Gij vergist u. Ik
zal u bewijzen, dat ik geen nietsdoener
ben. Gij werkt per dag 6 a8ureu voor
een loon van 35 a 40 lire. Ik werk 11
uren en meer per dag en verdien 30
lireBovendien hebt gij geen ver
antwoordelijkheid, terwjjl die op mij
drukkend rust, daar ik »1. ouderstaats
secretaris ben van buitenlandsche zaken.
Goeden avond." Het was senator
Sforza.
Slim tegen slim.
Sommige winkeliers in Duitschland
hebben de gewoonte aan bekende en
solvabele personen, zonder ze te verwit
tigen, kistjes z.g. havana-sigaren testuren,
begeleid van 't volgend briefje
„Mijnheer, gij hebt mij, weliswaar, geen
sigaren besteld niettemin veroorloof ik
mij er u honderdvijftig te sturen, over
tuigd als ik ben dat gij er den fijnen
geur vau zult waardeeren. Ingesloten
vindt gij mijne factuur ten bedrage van
vijftien mark".
Een geneesheer van Straatsburg heeft
zich geestig gewroken op zoo'n al te
ondernemend winkelier.
Hij heeft rustig de sigaren opgerookt
en toen aan zijn onbescheiden leverancier
liet volgende briefje gezonden
„Mijnheer, gij hebt mij, weliswaar, niet
®m een consult verzocht niettemin ver
oorloof ik mij u ingesloten vijl genees
kundige voorschriften te zenden, over
tuigd als ik ben, dat gij ze wel zult
weten te gebruiken en er zoo voldaan
over zult zijn als ik over uw sigaren. De
prijs mijner voorschriften, drie mark be
dragende, zijn wij quitte.
Treurige toestanden.
Iemand die pas uit St. Petersburg is
teruggekeerd, vertelde aan een Zweedscli
blad 't volgende In die stad spreekt men
slechts van brood en dood. Slechts één
gedachte oVerheerscht allen Hoe komen
wij aan een extra rantsoen brood Wie
er in slaagt een extra rantsoen machtig
te worden, wordt als een held beschouwd.
Een brood kost te Petersburg thans 250
roebel, spek 700 roebel, uien 160 roebel,
aardappelen 90 roebel, boter 2400 roebel,
suiker 2200 roebel, zout 400 roebel, alles
per Russisch pond. Een sigaret kost 6
roebel, een ei 100 roebel, een doosje
lucifers 80 roebel. Dat waren de offici-
eele prijzen in December. Siuds Februari
zijn ze nog 25 a 40 pet. gestegen. Men
vergelijke daarbij het arbeidsloon, dat te
St. Petersburg ten hoogste 5000 roebel
bedraagt. Men leeft eigenlijk van ruil
handel en ruilt meubels en kleeren tegen
voedsel. Geplunderd wordt er bijna niets,
want men vreest de geweldig zware
straffen. Bij zijn brood drinkt men warm
water, want thee kost 8000 roebel het
Russisch jiond. De bevolking wordt
door ziekten geteisterd. Het sterftecijfer
is zeer hoog. De rioleering functioneert
niet meer. Het vuil hoopt zich op in
de straten en in de onbewoonde ver
trekken der huizen.
De typhus in Oekraïne.
Het internationaal Roode Kruis zal
onmiddellijk een missie organiseeren om
zooveel mogelijk het lijden van Oekraine
dat meer dan eenig ander land van Eu
ropa door besmettelijke ziekten geteis
terd wordt, te lenigen.
De missie zal haar zetel in de nabij
heid der Roemeensche grens, waarschijn
lijk in Mohileff, hebben en zich hoofd
zakelijk met de verdeeling der verple-
gingsartikelen bezig houden, welke in
groote hoeveelheden te Berlijn en Wee
nen ter verzending gereed liggen. De
ZEEUWSCH-VLAANDEREN
