Oraaan ter verspreiding der Ghristelijke Beginselen in Zeeuwseh-Vlaanderen.
No. 239
Zaterdag 1 Mei 1920.
3e Jaargang.
Buileiilandsch Overzicht.
Uit het Buitenland.
Uit het iliimenland.
Uit (ie Pers.
Uil de Provincie.
*3 i ABONNEMENTBij bezorging ƒ1,15 per drie maanden. Franco per post voor Nederland ƒ1.20.
Uitgave van de Christelijke Persvereeniging „Zeeuwseh-Vlaanderen" te Ter Neuzen.
i .„iministratie van dit blad betreffende, moeten worden gezonden
aan den'rld Jeur, H. S. 'v. HOUTEN, Vloos^kstraat 62, Ter Neuzen. Telefoon No. 169.
ABONNEMENT: Bij bezorging 1,15 per drie maanden. Franco per post voor Nederland 1.2o.
ADVERTENTIËN Van 1—4 regels ƒ0.60. Élke regel meer ƒ0.15. Abonnementen per
rnntract - Crisistoeslag 15%. Inzending van advertentiën tot 12 uur 's middags op
de v^schijntlageii bij üen drukker D. H. LITTOOIJ Ar.. Ie TerlWn. Telefoon Mr. 20.
De Franschen zijn, blijkens hun pers
stemmen, verheugd over de resultaten
van de besprekingen te San Remo en
beschouwen deze als een zege-vieren van
Millerand's politiek.
Men heeft reeds gezien, hoe in wer
kelijkheid de Engelsch-Italia ansche op
vatting heeft gezegevierd. Als de Fran
schen prefereeren om het anders te
beschouwen, des te beter. Dat zal er
meer nog dan de tot Duitschland ge
richte nota toe kunnen medewerken om
weer geordende toestanden in Europa te
scheppen.
Het zwaartepunt van de nota der
Geallieerden ligt in de uitnoodiging aan
de Duitsche regeering om als gelijkge
rechtigde te komen onderhandelingen
met de Geallieerde regeeringen over de
uitvoering van het. Vredesverdrag.
Dit vooral opent een nieuw en gunstig
verschiet. Inzonderheid omdat het F ran-
sclie commentaar op dit plan zoo goed
is. Millerand heeft nl. in een onderhoud
met het „Petit Journal' gezegd: „Wij
willen Duitschland niet worgen. Wanneer
de Duitsche rijkskanselier te Spa open
hartig spreekt dan zal Frankrijk de
voorstellen, die hij op aannemelijke wijze
weetje verdedigen, ook aannemen".
Deze uitlating, komende uit dien
hoek, wekt ontegenzeggelijk de ver
wachting van een nieuwe periode in het
vredeswerk.
Nu is het maar te hopen, dat vóór 25
Mei niet opnieuw leelijke gebeurtenissen
de Duitsche regeering parten spelen en
dat die regeering zelf vóór en op de
conferentie te Spa geen dingen zal doen
die het vertrouwen, dat in haar begint
te ontstaan, schaden.
De „Temps" betoogt nu reeds, dat
men te Spa de bewijzen moet hebben
dat de Duitsche regeering waarlijk de
macht in Duitschland vertegenwoordigt.
De toestand in Westfalen
is bijzonder ernstig en wordt nog dage
lijks erger.
Dit is een gevolg van de schipper-
politiek der regeering te Berlijn, die de
toestanden kent, maar die evenals
in Maart in het Roergebied er niet
toe kan besluiten bijtijds en krachtig
in te grijpen. Een artikel in de Westf.
Merkur bevestigt, dat de organisatie
van het roode leger in het Wupperdal
met groote kracht wordt voortge
liet inleveren der wapens is slechts een
komedie. Nog geen 10 pCt. van de
wapens is ingeleverd.
Te Remscheid en Dusseldorf zijn uit
gebreide wapen-depóts in handen van
de communisten die rijkelijk zijn uitge
rust van alle noodzakelijk oorlogstuig.
Remscheid is het hoofdkwartier van
de roode troepen. Hier hebben zij ver
scheiden compagnieën „opoorlogssterkte"
staan, volledig militair uitgerust en die
zich dagelijks oefenen.
Volkomen openlijk worden de jonge
radicale werklieden als recruten bij dit
leger ingedeeld. Eu Remscheid overtreft
in dit opzicht zelfs het gewone leger in
militaire deugdelijkheid.
Russische communisten vormen de
ruggegraad van de beweging. Zij zijn
door het centrale bureau van propaganda
te Berlijn naar het Wupperdal gezonden.
De druk van de rooden is zoo groot,
dat zelfs de arbeiders, die tot de meer
derheids-socialisten bebooren, maatrege
len tegen hen eischen.
De fabrieksarbeidersv willen zich nu
zeiven helpen en gaan fabrieksweren
vormen, die aan het roode leger tegen
stand zullen bieden.
Dit is te begrijpen en te prijzen.
Maar-zoo iets moest toch in de eerste
plaats van de Regèering uitgaan 1
Als die de ingezetenen niet beschermt
tegen ruw geweld, wie zal het dan doen
1 Mei in Duitschland.
De Duitsche Nat. Vergadering heeft
een voorstel van Agnes (onafh.) betref
fende het laten rusten van den arbeid
op 1 Mei, alsmede een voorstel van Auer
(soc.) om 1 Mei tot wettelijken feestdag
to verklaren, verworpen.
Palestina woonplaats der Joodsche natie.
LONDEN, 27 April. Bonar Law ver
klaarde heden in het Lagerhuis, dat de
conferentie te San Remo besloten heeft,
overeenkomstig de beloften, door de ge
allieerden gedaan, dat Palestina zal wor
den hersteld als woonplaats der Joodsche
natie en dat Groot-Brittannië het man
daat over dit land zal krijgen.
De Gealliëetden troepen aan den Mijn.
Minister Churchill heeft in antwoord
op een vraag in het Lagerhuis medege
deeld, dat de sterkte van de Britsche
troepen aan den Rijn ongeveer 14.000
man bedraagt, die der Fransche 95.000,
Amerikaansche 16.000en Belgische 20.000.
Brutale bankroof
WASHINGTON, 28 April. Gisteren,
laat in den namiddag, reden zeven on
gemaskerde bandieten in een grooten
auto tot voor een bank te Sandy Springs.
Zij gingen het gebouw binnen, schoten
den directeur dood en sloten vier ent-
ployé's en een jonge vrouwelijke klerk
in een kluis op, waarna zij de plaat
poetsten met een buit van 30.000 dollar.
Er werd een belooning van 20.000
dollar uitgeloofd en hetgeheele land werd
gisteravond en heden afgezocht Ten
slotte werden vier man, die aan het op
gegeven signalement beantwoordden, te
Elkton gearresteerd en nog twee anderen
te Brunswick, op het oogenblik, dat zij
spoorkaartjes namen. liet is een vau de
brutaalste bankberoovingen, welke ooit
het Oosten hebben plaats gehad.
over „Het Christelijk Land- en Tuinbouw-
onderwijs".
Verder wordt Vrijdag daarop door de
vergadering een excursie georganiseerd
naar de landbouwhoogeschool te Wage-
ningen.
DE SCHOENMAKER TN DEN GOEDEN
OUDEN TIJD.
De è„Lochemsche Crt." drukt
schoeumakersrekening af uit het
1823|, welke er als volgt uitziet:
heele zolen voor de juffer
heele zolen voor Maregootje
laarzen verzoold voor de jongeheer
en stukkeu er op
een paar schoentjes met banden
voor Maregootje
voor de juffer een paar laarzen
voor de jongeheer
een paar schoenen voor Mevrouw
nog een paar schoenen
Vergelijk deze prijsjes eens met
een
jaar
0,50
0,25
0,65
WIE WIND ZAAIT ZAL STORM
OOGSTEN.
De werkstaking in de havens is ten
einde, maar de bedrijfsvrede is helaas
niet verkregen 1
De manifesten der arbeidersvereeni-
gingen en de brieven van patroouszijde
laten geen twijfel aau de bitterheid, welke
bij beide partijen heerscht.
Met diepen wrok in het hart staan de
wederpartijdeis tegenover elkaar en zij
blijven wederpartijders.
Op roekelooze wijze hebben de mo
dernen en de federatie-mannen de werk
staking aangevangen en nu het succes
uitbleef, moet wel een wrevelige stem
ming komen over het onheil, dat in
honderden gezinnen werd aangebracht.
Anderzijds werd van patroonskaut bit
ter weinig gedaan om het conflict te
verzachten en niets bleek van het sociale
besef, dat voor de rechte ontwikkeling
van de bedrijfsverhoudingen de werking
der zedelijke factoren van overheersehend
belang is.
Niets viel te bespeuren van de hooge
idee, die het voortbrengingslevcn dient
te doortrekkenpatroon en arbeider,
beide deelgenoot van één en dezelfde
bedrijfsgemeenschap, beide hun krachten
gevend aan hetzelfde belang, beide de
vruchten plukktnd vau hetgeen hunne
energie wrocht. v
Wie wind zaait, zal storm oogsten
't zal door beide participanten ia den
havenstrijd eenmaal worden verstaan.
Moge 't dan niet onherroepelijk te laat
zijn 1
HET MÏLLIOEN VOOR DE PARTIJ
Zooals men weet heeft de voorzitter
van het centraal comité op den Depu
tatendag nog eens ,weer herinnerd aan
de plannen, om een millioen bijeen te
brengen voor een Kuyper-leerschool aan
de Vrije Universiteit voor intensieve
schriftelijke propaganda en voor een
centraal partijbureau.
De „Stand." deelt mede, dat een gift
van tienduizend gulden reeds is toegezegd
welke tot twintigduizend gulden verhoogd
zal worden, zoodia het eerste halve mil
lioen er -is.
DE MELKPRIJS.
De Utrechtsche Bond van melkvee
houders heeft bepaald, dat voor Mei d
volgende melkprijzen zullen geldenfranco
stad liP/s centafgehaald van de boer
derijen in de onmiddellijke omgeving 13
cent en van de verder gelegen boerde
rijen 127a cent per liter. Tegen over
treding door de leden zal de Bond met
zware boeten opkomen. Wanneer van de
zijde der overheid verzet tegen deze
prijzen komt, zal de Bond overgaan tot
liet doen verwerken van de melk.
CHR: BOEREN- EN TUINDERSBOND
Donderdag 20 Mei a.s. houdt de Chr
Boeren en Tuiudersbond zijne algemeene
jaarvergadering te Arnhem. Op de agenda
staat o. a. een rede van prof. mr. P. A
Diepenhorst „Onze houding tegenover de
Invaliditeitsverzekering", en een voor
dracht van J. Woldendorp, leeraar aan
de Rijkslandbouvvwintersch. te Veendam
1.20
1,80
1,60
2.25
2,15
de
tegenwoordige! Vergeet bovendien ook
niet, dat het schoenwerk trouwens
elk kleedingstuk toentertijd vrijwat.
degelijker was dan het hodendaagsche.
PRACTISCII EN ZUINIG.
In één nr. van het „Friesch Dagblad"
telden wij twee en twintig annonces,
waarbij paartjes hun a.s. huwelijk aan-
ondigen.
Een goede zaak op verstandige wijze
aangekondigd.
In Zeeland is 't gebruik nog niet zoo
algemeen, doch 't kan nog komen.
DE GEEST DES TIJDS.
Als we ergens wat beginnen
Of iets ondernemen gaan,
Als we groote plannen hebben
Stelt men een commissie aan.
Bij het minste of geringste
Wat men maar verzinnen kan,
Als we even wat beramen
Komt er een commissie van.
Overal maakt men commissies,
Alles richt commissies op
Een commissie neemt de leiding,
Een commissie zet haar stop.
Schiet er hier of daar wat over,
Komt er ergens wat te kort,
Aanstonds maakt er 'n commissie,
Een commissioneel rapport.
Ja, Speenhoff leeft wél met z'n tijd
mee.
z. K.
In „Oude Paden" schrijft Ds. Knap
dit pittige stukje over Z. K.:
Het is aan alle Schriftlezers bokeiul,
dat. iemand onder Israël eigenlijk eerst
voor vol werd aangezien, indien hij
zich in het bezit van een talrijk kroost,
mocht verheugen.
Deze stelling klinkt in onze dagen
vreemd in de ooren. De algemeen
heerscher.de overtuiging schijnt toch
te zijn, dat men om iets in de maat
schappij te beteekeuen, vóór alles een
klein gezin behoort te hebben, 't Geeft
maar veel zorg vele monden te moeten
openhouden. De levensstandaard is
in de laatste halve eeuw met een schok
naar boven gegaan. Men moet beter
wonen dan vroeger, zich beter kleeden,
zijn vrienden beter ontvangen, men
kan er niet buiten een courant of een
tijdschrift te lezen, voor alles en nog
wat worden bijdragen gevraagd, en zoo
is het loven in alle standen veel duur
der dan vroeger geworden.
Zéér gewoon is het dan ook de mee
ning te hooren verkondigen, dat't een
voorrecht is, indien de wieg niet al te
vaak over den vloer komt, en wjj
moeten erkennon, dat groote gezinnen
het meermalen zwaar te verantwoorden
hebben.
Wat toch is het geval'?
Niet alleen is het voor vaders van
een talrijk kroost dikwijls moeilijk een
stuk brood te verdienen, maar het
gebeurt nog al eens dat zij zelfs moei
lijk onder dak kunnen komen. Er zijn
huiseigenaren genoeg, die hun wonin
gen uitsluitend aan kleine gezinnen
wenschen te verhuren uit vrees, dat
or met zoovele kinderen al te veel
voor onderhoud zal moeten afgaan.
Zelfs in Christelijke stichtingen woe
kert een soortgelijk euvel onrustbarend
voort. Men kan vaak een oproeping
in de Christelijke bladen lezen voor
de vervulling van een ot andere post
waarin een [echtpaar wordt gevraagd
z. k. ook een enkel maal z. k. t. h. 1
Toen schrijver dezes deze raadsel
achtige letters las is hij op kondschap
uitgegaan. Een flauw vermoeden om
trent de beteekenis van die kabbalis
tische letters kwam wel bij hem op,
maar hij zou zich wel gewacht hebben
dit vermoeden onder woorden te bren
gen, daur het hem een grievende be-
leediging voor de plaatsers der adver
tentie scheen.
Hoe werd hij teleurgesteld, toen de
betrokken besturen hem zonder blikken
of blozen als de natuurlijkste zaak der
wereld mededeelden, dat z. k. vanzelf
zonder kinderen, en z. k. t. h. 1.
zonder kinderen t e jli u n n e n
laste beteekende. Hij waagde nog
de schuchtere vraag, of dit dan ook
als een aanbeveling bedoeld was en
werkelijk, met een meewarigen glim
lach over zoo groote onuoozelheid werd
dit met groote stelligheid beaamd.
Schrijver dezes kan nu niet in bij
zonderheden mededeelen, hoe zijn on-
noozelheid zich toen ontpopte als brie-
schende verontwaardiging. Genoeg zij-
het op te merken, dat hij er op wees
hoe groote gezinnen eigenlijk het éérst
aan een betrekking moeten geholpen
worden iuplaats van goede posten door
z. k. ontoegankelijk voor ze te maken,
en hoe door en door onchristelijk het
is een premie op kinderloosheid te
stellen, waar de Bijbel met zooveel
nadruk opkomt voor de beteekenis der
groote gezinnen voor land en maat
schappij.
Of de adverteerder zich geschaamd
heeft, is ons nooit ter oore gekomen.
Waarschijnlijk is het, dat hij zijn be
straffer voor een mallen dweeper heeft
gehouden, die het leveti niet kende,
en dat zullen wij ons maar rustig laten
aanleunen.
Eén troost is ons echter gebleven
de werkelijkheid van het leven stelt
ons bij toeneming in het gelijk, als wij
den zegen bepleiten van een huis vol
kinderen, indien de omstandigheden
normaal zijn, en de ouders niet door
overmatige zwakheid geplaagd worden.
Hoe verschrikkelijk de jongste oorLog
ook was, hij leerde de volken den prijs
der kinderen kennen. Honderdduizen
den jonge levens werden in den bloei
der jaren op het slagveld of ter zee
afgesneden. Eu nu springt het toch
*in het oog, dat de volkeren die, zooals
het heet, de ledige wieg voorstaan, de
grootste moeite zullen hebben zich op
peil te handhaven.
Ach, men had zulke wiskunstig-
zekere berekeningen gemaakt ten aan
zien van een dreigende overbevolking
Indien de groote aartsvaderlijke fami
lies nog lang bleven bestaan, dan zou
de aarde binnenkort geen voedsel
genoeg voor al die miilioenen meer
opleveren. Daar scheen nu eens niets
tegen te zeggen. Met de statistieken
in de hand bewees men u, dat er
jaarlijks gemiddeld zooveel geboren
werden en zooveel stierven. Ging dit
geleidelijk door, dan werd op een
gegeven tijdstip, dat men u aanduidde,
de productie van den aardbodem te
gering om allen te voeden, en,
natuurlijk, daar lag de conclusie vo.or
de hand, dat kleine gezinnen boven
de groote de voorkeur verdienden,
want anders ging ons prachtige ras
den hongerdood te gemoet.
Nu was 't al op zich zelf onjuist te
meenon, dat de productie niet gelijk-
op met de wassende bevolking zou
kunnen toenemen. Onontgonnen ter
rein kan immers onder den ploeg
genomen worden. Meren en zeeën
konden drooggelegd en in bouwland
veranderd worden. Ook was een
intensiever bebouwing volstrekt niet
buitengesloten, gelijk de opbrengst
van één stuk grpnd nu reeds aan
merkelijk grooter is dan een kwarteeuw
geleden.
"Maar ook vergat men de buitenge
wone gebeurtenissen, die alle eeuwen
door de natieën gedund hebben.
Vroeger was 't de pest of cholera,
zooals de ouden van dagen zich nog
herinneren. Natuurrampen kwamen
er soms bij, waardoor geheele steden
verzwolgen werden. En thans hebben
wij den vreeselijken oorlog gehad,
waarin de legioenen eigenlijk niet meer
als helden sneuvelden, maar waarin
zij geslacht werden.
Eu ja, deze schokkende dingen doen
nu tenminste eenigszins gevoelen, dat
men zich met het ijveren voor minia
tuur-gezinnen vergist heeft. De bloem
der natie bleef in den krijg. En wat
terugkeerde wordt ook nog door na-
ziekten gedecimeerd. De inspanning
op het slagveld is zoo groot en stelt
zoo zware eischen aan hart en zenuw
gestel, dat duizenden en tienduizenden,
die schijnbaar gezond met het ijzeren
kruis of welk ander eere-metaal dan
ook, terugkeerden, binnen korte jaren
door den dood weggeraapt zullen
worden.
In den oorlog van '70 waren er
twee slagvelden één onder het
dreunen van het kanon, maar ook één,
toen de vrede reeds gesloten was,
want groot vVas in do eerste jaren
het aantal dergenen, die aan hart
zwakte bezweken. In nog hooger mate
zal dit thans het geval zijn, omdat de
oorlog, zooals hij nu gevoerd is, het
bijna onmogelijke van de soldaten en
hoogereu vergde. En gelukkig liet
land, dat dan reserven heeft, gelukkig
het volk, dat dan niet behoeft te
staren in de ledige wieg
Gewenschte hervorming.
Terecht heeft de regeering de Huur-
commissiewet in behandeling genomen
en enkele hervormingen voorgesteld.
Aan afschaffing mag niet worden ge
dacht, nu de woningnood zoo sterk blijft
nijpen.
Echter is ongewijzigde handhaving
even onmogelijk.
Immers thans keurt de huurcommissie
den hoogeren huurprijs nier goed, zoo
de verhuurder niet aannemelijk maakt,
dat de hoogere huurprijs redelijk is in
verband met de normale huurwaarde op
1 Januari 1916, vermeerderd met de
hoogere uitgaven, die hij ter zake van
de woning heeft te bestrijden.
Hoe eng die verhouding door sommige
huurcommissie wordt opgevat, blijkt uit
het verslag van de werkzaamheden der
huurcommissies te Amsterdam, dat juist
de vorige week uitkwam.
Daaruit blijkt dat in Amsterdam het
gemiddeld toegestane percentage is
5.33 oder bestaande huren van 1
Januari 1916.
Gezien de waardevermindering van
het geld, gezien de voor huiseigenaren
stijgende onkosten, voelt ieder dat met
dergelijke luttele stijgipg aan de huis
eigenaren geen recht geschiedt.
Vandaar dat een nieuw beginsel in de
wet wordt gebracht en aan de huur
commissies dit richtsnoer wordt gegeven
dat zij zorg drage „voor een redelijke
huurvèrhooging, die geleidelijk voert tot
den normalen prijs van het vrije ver
keer".
Op het geleidelijke van deze verhoo
ging zal uiteraard de nadruk moeten
vallen.
Op deu gezonden zin der huurcom
missies, van wier uitspraken beroep op
den kantonrechter is toegestaan, moet
in dezen woiden vertrouwd.
De bewegingsvrijheid, welke de wet
haar voorsehrijft, zal gezonder verhou
dingen scheppen. (Rotterd.).
TER NEUZEN, 30 April 1920.
*Zaamslag. In de Dinsdagmiddag ge
houden raadsvergadering werd o. a. be
handeld het puntafschaffing der kermis.
Na breede discussie werd het voorstel
van B. en W. met 5 tegen 4 stemmen
aangenomen
Voor stemden A. de Feijter, C. A.
Wisse, D. G. Koopman, A. de Koeijer
en P. Faas. Tegen J. de Visser, M.
Kaijser, C. do Jonge en J. Vinke.
Afwezig warenS. van Hoeve door
ongesteldheid, en W. Scheele.
De heer P. Bostelaar te Oost- en
West-Souburg, pas geslaagd onderwijzer,
oud-leerling d'.-r Chr. Kweekschool te
Middelburg, is benoemd tot onderwijzer
aan de chr. school te Zaamsiatj.
(Midd. Crt.)
Hoek. Gisteren had afhier ten over
staan van de notarissen' Dregmnns te
Axel en Van der Moer te Ter Neuzen,
ten verzoeke van Wed. en kinderen C.
de Putter aldaar, de verkooping plaats
van een Hofstede, bouwland enz.
Koop 1 (hofstede) werd verkocht voor
f 15300 aan Abr. van Hoeve, Ter Neuzen.
Koopen 2, 3 en 4 (bouw-, weiland en
sloot) voor f 14700 aan H. van Doeselaar,
Hoek.
Koopen 5 en 6 (bouwland, sloot en weg)
voor 4900 aan Jan de Groote, Hoek.
Koop 7 (bouwland, sloot en weg) voor
in
