Orqaan ter verspreiding der Christelijke Beginselen in Zeeuwsch-Vlaanderen.
No. 226.
Woensdag 17 Maart 1920.
3e Jaargang.
Biiiteiilandsch Overzicht.
Uit hut Buitenland.
Uit het Binnenland.
Uitgave van de Christelijke Persvereeniging „Zeeuwsch-Vlaanderen" te Ter Neuzen.
Alle stukken de redactie en administratie van dit blad betreffende, moeten worden gezonden
aan den'redacteur, H. S. v. HOUTEN, Vlooswjjkstraat 62, Ter Neuzen.
Telefoon No. 169.
ABONNEMENT: Bij bezorging 1,15 per drie maanden. Franco per post voor Nederland f 1:25.
ADVERTENTIËNVan 1—4 regels ƒ0.60. Elke regel meer ƒ0.15. Abonnementen per
contract. - Crisistoeslag 15%. Inzending van advertentiën tot 12 uur 's middags op
de verschijndagen bij den drukker D. H. LITTOOIJ Az. te Ter Neuzen. I elefoon Nr. 20.
Zij, die zich met 1 April
a,s. op „Zeeuwsch-Vlaan
deren" abonneeren, ontvan
gen de tot dien datum ver
schijnende nummers gratis.
V Veeg teeken.
't Staat er zoo eenvoudig.
Maar enkele regeltjes.
We bedoelen de passage uit het Raads-
verslag van Ter Neuzen in „Zeeuwsch-
Vlaanderen", waarin meegedeeld wordt,
dat de heer van Cadsand, gekozen, als
lid van de Financieele Commissie, in de
vacature-Scheele, bedankte voor de be
noeming. Dat daarna de heer v. d. Ouden
gekozen werd, en óók bedankte. Dat
tenslotte de heer de Meijer het er maar
op ging wagen. 0
Wat do oorzaak is, dat de heer Scheele
(A.R.) bedankte, en de hoeren van Cad
sand (St. Geref.) en van den Ouden (C.
H.) zich geen benoeming lieten wolge-
vallen
Alleen het feit, dat ze zich met de
financieele politiek, van B. en W. en de
linksche meerderheid ïget kunnen ver-
cenigen.
En inderdaad is 'er heel wat op aan
to merken.
Groote uitgaven worden zonder eerst
de Financieele Commissie te hooien,
vaak zonder eenige voorbereiding
soms zelfs zonder op de agenda voor te
komen 1 er doorgejakkerd. Zijn de
middelen ter dekking niet aanwezig, dan
leent men.
Alleen als er werk aan den winkel is,
met 'toog op aanslagen van den H. O.,
dan mag de Financieele Commissie mee
spreken en meehelpen.
Geen wonder, dat onze menschel) op
deze wijze geen verantwoordelijkheid op
zich willen nemen, en niet belust zijn
op het lidmaatschap van een Commissie
die niets heeft in te brengen.
Een veeg teeken, dit zich moeten ont
trekken van onze Raadsleden. Gaan we
Vlissingen achterna
V Burgemeester en gemeente.
De Raad van Schagen heeft aan al
onze gemeenten een motie gezonden met
verzoek daaraan adhaesie te betuigen.
Deze motie spreekt de wenschelijkheid
uit, dat de burgemeester voortaan dooi
de Kroon benoemd worde uit een voor
dracht, op te maken door den Raad.
Een gedachte, die ons sympathiek is.
Liever nog zouden we hebben dat, de
Raad zelfstandig den burgemeester aan
wees.
Wat toch is nu 't geval.
Van hoogerliand wordt der gemeente
een burgemeester geschonken. Soms een
aan bijkans al de gemeentenaren onsym
pathieke figuur.
En toch beeft hij groote macht.
Niet alleen is hij voorzitter van den
Raad, maar ook heeft hij volgens art.
188 van de Grondwet het toezicht over
schouwburgen,- herbergen, tapperijen,
over alle voor het publiek openstaande
gebouwen en samenkomsten, en over de
openbare vermakelijkheden. Niet burge
meester en wethouders zijn ten deze
bevoegd, maar de burgemeester eeniglijk
en geheel. Zelfs staat er nog bij „Hij,
d. i. jde burgemeester, waakt tegen het
doen van met de openbare orde of zede-
li]klieid strijdige vertooningen."
Bedenkt men nu, dat de burgemeester
buiten alle 'advies of medewerking van
den Raad, van buitenaf is benoemd, dan
laat bet zich begrijpen, dat het geval
zich kan voordoen, dat de burgemeester
in dezen duigen loelaat of begunstigt,
die de meerderheid der bevolking tegen
de borst stuiten.
Bovendien zijn wij als Antirevolutionai
ren voor meerdere zelfstandigheid dei-
gemeenten. In „Ons Program" wordt de
keuze van defi burgemeester door den
Raad als wenscheljjk voorgesteld.
Oorspronkelijk lag dit ook in de be
doeling van onze wetgeving.
Immers staat in art. 143 van de Grond
wet de in onze ooren zoo zonderling
klinkende bepaling „De voorzitter (van
den Raad) wordt door den kouing, ook
buiten de leden van den Baad, gekozen".
Hieruit valt te lezen, dat als regel
de burgemeester gekozen zou worden
uit de leden van den Raad, uit hen, die
door de burgerij tot Raadslid waren
verkozen. Thans is daarvan geen sprake
meer. Alleen in kleine gemeenten komt
't voor.
Dit is gevolg van het feit, dat naast
de macht van regeling en regeering (al
te zeer besnoeid) ook die van bestuur
aan allo gemeenten is opgelegd. annoer
aan den Raad de regelende en wetge
vende macht werd gelaten, zou aan B.
on W. (mits de burgemeester door den
Raad of op voordracht van den Raad
gekozen zij) of aan andere colleges de
bestuurstaak kunnen worden opgedragen.
Of dat verkiezen van een burgemeester
zooveel politieke knoeierij zou meebren-
gen
Och kom, met meer dan nu.
Niet meer ook dan de verkiezing van
wethouders.
De gemeentebesturen, nu vaak over
laden met bestuurswerkzaamheden, zou
den zich uitsluitend (in kleinere gemeen
ten althans) aan vvetgevenden arbeid
kunnen wijden.
Het idee van Scliagens Raad is een
stap in de goede richting.
Eigenaardig, dat in Ter Neuzen een
socialist bet in wezen Antirevolutionaire
standpunt verdedigde, en dat de Anti-
revolutioniren zwegen.
Afvaltragedie.
Zooals de lezers weten is dezer dagen
in de Tweede Kamer een veevoeder-
schandaal uit Poslliuma's dagen aan
't licht gekomen.
De Notenkraker, waarin anders niet
vaak iets staat, waarmee we instemmen
geeft over dit geval de volgende rake en
leuke tragedie op rijm
Eerste Toon eel:
Professor van Calcar
Gij, Heilige van de Boeren,
Ik zeg u ik heb ontdekt,
Hoe afval, na reconstructie,
Tot voer voor bet vee weer strekt.
Posth ma
Geleerde professor, ik dank u
Uit naam van volk en vee,
Want beide zullen gered zijn
Door dit uw procédé.
Tweede Tooneel.
Posthuma (in de Kamer)
Eureka, wij hebben gevonden
Geef, bid ik u, krediet.
Ik proefde dit voedsel zelve
En weet dus, hoe 't vee straks geniet.
Derde Tooneel.
De proefinstallatie (bezig af te branden)
Mislukte ooit een proef
Zoo innig droef?
Verteer, gezegend vuur,
Mij nog dit uur.
Vierde Tooneel.
De veevoeder fabrikanten
Wij willen graag u helpen,
Geachte Posthuma,
Maar. wenschen toch garantio
Voor mogelijke scha.
U teekent een cóntractje,
En dan, geliefde, ja,
Dan volgen wij geestdriftig
Uw afvalproeve na.
Vijfde Tooneel
(Speelt dezer dagen iu de Kamer).
Van IJsselstëijn
Heeren, ik vraag u
Ruim zeven millioen,
Om Posthuma's schulden
Nog af te doen.
Teenstra
De vent was gek,
Ik breek bij verstek
Hem graag nog den nek.
Van Bavenstein
De kerel zorgde
Zelf voor een Strop
Als je hem hier brengt
Ik hang hem op.
Posthuma (uit zijn politiek graf)
Heeren, bedwing toch
Uwe booze lust,
En laat naar traditie,
De dooden met rust.
Het was duidelijk dat er wat broeide
te Berlijn, liet proces Helfferich tegen
minister Erzberger, het op den voorgrond
stellen van Hindenburg als candidaat
voor den presjdentsstoel, maar bovenal
het weigeren van de uit de Oostzee-
provincies teruggekomen troepen (de z.g.
ijzeren divisie) om zich te ontbinden,
waren zoovele teekeneu van gisting.
Onverwachts kwam de staatsgreep dus
allerminst.
Verrassend is het alleen, dat ze zoo
goed slaagde. De oude organisatiegeest
blijkt weer op te leven.
Een zekere Kapp is dictator geworden,
hij wordt bijgestaan 'door generaal von
Lütwitz.
Ilet is zoo geloopen, dat de rijks-
weer te Berlijn vrijwel en bloc overge-
loopen is naar de revolutionaire troepen,
die in den nanacht van Vrijdag op Zater
dag uit Döbeiitz, langs de door Keizer
Wilhelm II aangelegde lijnrechte „via
triumphalis" (overwinningsweg) naar de
hoofdstad kwamen oprukken.
Wie het leger heeft, heeft de macht.
Dat is ook nu weer gebleken. Slechts
in schijn heeft de coalitie, waarin
meerdei heidssocialisteri en roomsohen de
hoofdrol speelden, de macht bezeten.
Toen het er om ging het Spartacisme te
onderdrukken, was de socialist Noske
wel aangewezen op de hulp van de
mannen, die ook van de monarchie de
krachtigste steun waren. Maar thans
is gebleken, dat diezelfde troepen een
groot gevaar voor de regeering zelf
waren. In alle stilte schijnen zij door
de reactionairen bewerkt te zijn, zoodat
toen het garnizoen van Döberitz het
initiatief tot de tegenomwenteling nam,
deze als van een leien dakje ging en de
regeering van Bauer niets beter kon
doen dan vluchten, wilde ze niet door
gevangenneming volslagen machteloos
worden gemaakt.
De tegeurevoliitionaire regeering heeft
zonder bloedvergieten de macht te Berlijn
gekregen.
Hoe het huiten Berlijn staat met de
gevoelens der troepen want (daar
hangt in dit geval veel van af zal
spoedig genoeg blijken, als de te Dresden
gevestigde oude regeering pogingen zal
aanwenden (oin de macht te berk rijgen.
Er is sprake *an, dat zij de arbeiders
zal mobiliseeren. Of dit behalve in eco-
nomischen zin ook in militairen zin is
bedoeld, moet worden afgewacht. Haat-
aansporing tot algemeene staking is Za
terdag alvast niet opgevolgd. Slechts
enkele groepen, waaronder de typografen,
hebben het werk neergelegd, zoodat de
kranten niet konden verschijnen, wat
trouwens door de nieuwe regeering ver
boden was. Wel worden voor heden
ernstige stakingen verwacht. Volgens de
jongste berichten is de waterleiding van
Berlijn afgesneden en is de algemeene
spoorwegstaking reeds afgekondigd. Al
leen de levensmiddelen- en kolentreinen
zullen blijven rijden.
Dat de nieuwe staatsgreep, hoewel in
den beginne onbloedig verloopen, tot
burgeroorlog en chaos in het Duitsche
rijk kan leiden, is de meest ernstige
zijde van de gebeurtenis, 'dio zich Zater
dag heeft afgespeeld.
Én dit is te ernstiger op een tijdstip
als dit, nu overal relletjes voorkomen in
verband met den voedseluood. De burger
oorlog zal dieu toestand slechts kunnen
verergeren en het bolsjewisme ligt na-
natuurlijk op de loer om daarvan te
profiteereii.
Reeds trachten hier en daar de com
munisten het bewind in handen te krijgen.
Maar ook de tegenstand tegen de
nieuwe regeering te Berlijn uit politiek
oogpunt is een factor van groote betee-
kenis. Zuid-Duitscliland, met name Beie
ren, Wurtemberg en Baden, moeten
zich reeds tegen Kapp en de zijnen
verklaard hebben.
Wat te (Berlijn gebeurd is, beteekent
in zekeren zin een ernstig gevaar voor
Duitschlaud en zijn omliggende landen.
Maar deze monarchistische staatsgreep
zelf want dat is zij, hoewel hot tegen
revolutionair bewind nog met de repu
bliek genoegen neemt en zelfs pogingen
doet om Ebert op den presidenlszetel
te houden zal de houding der Geal-
lieerdeu jegens Duitschlaud niet onbe-
invloed kunnen laten. Juist begon zich
'n milder opvatting baan te breken. Thans
echter kunnen de militairistische en an-
nexionistische elementen van Frankrijk
weer nieuwen moed vatten en hun actie
voor de Rijngrens tegen het onbetrouw
baar gebleken Duitschlaud met meer
kans van slagen weer opnemen.
Het heet intusschen dat de Entente
de kat uit den boom wil kijken alvorens
stappen ten opzichte van de nieuwe
regeering te doen. De gedachten in
England en Frankrijk zullen wel in de
eerste plaats op Amerongen gevestigd
zijn. Volgens de berichten is die bewa
king van liet kasteel waar de Keizerlijke
balling woont., echter reeds door onze
regeering verscherpt zoodat men te Lon
den en te Parijs gerust mag zijn en onze
regeering niet zal behoeven te wijzen
op baar bewakingspliclit.
Nadere berichten melden, dat ook in
Beieren en Mecklenburg de socialistische
regeering veijaagd is. Uit alle deelen
des rijks komen berichten, die aantoonen
dat het leger op de hand der nieuwe
regeering is. Ook wordt echter in veel
plaatsen gestaakt. De oude regeering is
ook uit Dresden moeten vluchten en zijn
op weg naar Stuttgart. Hier en daar
wordt reeds gevochten tusschen de sol
daten der nieuwe regeering en de soci
alistische arbeiders. De toestand is zeer
dreigend. Burgeroorlog, chaos, afschei
dingsbewegingen van Pruisen, alles is
nog mogelijk.
De vader van het spoorboekje.
Fransche bladen hebben uitgevischt,
wie de uitvinder van het spoorboekje
is geweest. Dat schijnt een lieele histo
rie te wezen. Het eerste exemplaar
verscheen voor meer dan 80 jaren iu
1839 en het was een Engelschman tot
de secte der Kwakers bohoorende, die
meende dat het publiek er prijs op zou
stellen, te weten, wanneer er treinen
vertrokken of aankwamen.
Maar de directies der toenmalige
stoomrijtuigen waren dat volstrekt niet
met hem eens. Ze dachten, dat ze de
verplichting op zich namen om dan ook
op den aangegeven tijd te vertrekken
en aan te komen en weigerden Brads
haw de noodige gegevens.
Maar deze liet niet los en kocht aan
deden, waardoor hij gelegenheid kreeg,
achter het kostbare geheim te komen.
Het eerste spoorboekje verscheen, en
sedert dien kwamen er ontelbare uit,
waarvan wij ook weten mee te praten.
Maar dat alle treinen op de aange
geven minuten zouden gaan en komen,
dat is nog niet bepaald steeds het ge
val.
Woeker op de slagvelden.
llenry Ford schrijft in zijn Ameri-
kaansch tijdschrift over woekeraars, die
op de Fransche slagvelden hun akelig
bedrijf uitoefenenen. Amerikaansche
reizigers, die de graven hunner familie
leden komen bezoeken, moeten schanda
lige prijzen voor gidsen betalen. Voor
een eenvoudige ruwhouten kist, waarin
de lijken naar Amerika worden overge
bracht, moet het 50-voudige van den
werkdijken prijs betaald. Alles is in
overeenstemming hiermede gericht op
een uitbuiting der Amerikanen. Wan
neer de opgraving geëindigd is, worden
de bezoekers onder allerlei voorwend
sels opgehouden, zoodat zij bun laatsten
irein niet kunnen balen eu iu naburige
hotels moeten overnachten. Ettelijke
Amerikanen moesten in kleine Fransche
plaatsjes 200 dollar per dag uitgeven.
China en het Bolsjewisme.
De correspondent van de „Daily News"
te Berlijn heeft een onderhoud gehad
met den heer Yen, die aldaar Chineesch
gezant was tijdens het afbreken van de
diplomatieke betrekkingen tusschen de
twee landen en als een der beste diplo
maten van China wordt beschouwd. Na
een afwezigheid van verscheidene jaren
was hij in het begin vau deze week te
Berlijn teruggekeerd.
Er is geen Bolsjewistisch gevaar iu
China, beweerde Yen. Economische om
standigheden, welke gewelddadigde re
volutionaire veranderingen bevorderen
bestaan daar gelukkig niet. De onkos
ten van het levensonderhoud zijn met
ongeveer 30 gestegen, maar de regee
ring beeft maatregelen genomen om te
verzekeren, dat rijst, het iioofdvoedsel,
binnen het bereik van de armste bur
gers zal blijven. Enkele handelaars heb
ben eeu poging gedaan om voordeel te
trekken uit de schaarschte van levens
middelen, doch de regeering maakte daar
spoedig een einde aan, en er zijn geen
O. W.'ers en voedselspecuianten in Chi
na, zooüIs thans helaas in alle Europee-
sche landen bet geval is.
Even belangrijk ging de diplomaat
voort is bei feit dat echte democra
tie altgd in China heeft bestaan, eu dat
evenals bij Li Hung Chang en al onze
groote manuen, de weg tot een hooge
positie en eer altijd verdienste, en niet
protectie, afkomst of rijkdom geweest
is. Een groot aantal Chineezen iu Rus
land werden gedwongen zich bij liet
Roode Leger aan te sluiten, en de Bol-
sjewiki schijnen sommigen van hen stel
selmatig tot agitators te hebben opge
leid en hun voor propaganda-doeleinden
te hebben teruggezonden. Het land gaf
echter geen gehoor aan deze propagan
da. Wat do militaire bedreiging van
Bolsjewisme betreft, staan de Roode
troepen dicht bij onze grens, en in één
geval kwamen zij op Chineesch grondge
bied. Er zijn geen teekenen, dat een
reclitstreeksche aanval op China zal
worden gedaan, maar wanneer liet daar
toe mocht komen, zou de gelieele natie
tegenstand bieden
De vraag is nu maar, of Yen den toe
stand niet met opzet mooier of gunstiger
voorstelt dan hij werkelijk is. We heb
ben wel eenige reden om liet te ver
moeden.
Dienstboden en politiek.
Naar verluidt beeft de Parijsche ge
meenteraad een voorstel aangenomen,
waarbij de dienstbodenbelasting, wan
neer liet geldt dienstboden van geallieer
de nationaliteit, wordt afgeschaft, ter
wijl voor dienstboden uit neutrale lan
den driemaal en voor dienstboden uit
vijandelijke landen vijf maal de huidige
belasting zal moeten worden betaald. De
prefect heeft ten opzichte van dit be
sluit voorbehoud gemaakt.
„BIJNA BEWOGEN".
Biznnderheden laat ik met opzet weg.
Er kwamen ergens in ons vaderland
mannen samen, die zich naar Christus
noemden, die in Hem het ware geluk
gevonden hadden en nu behoefte gevoel
den om met elkaar èn voor anderen van
Hem te getuigen.
„Kerkelijk" was dit samenzijn niet.
Er waren mannen uit allerlei kerk
er waren er ook die geheel „onkerkelijk"
leefden. Eu 't zij verre van mij, dit goed
te keuren of ook te bewezen, dat liet er
niet op aan komt, tot wat kerk men
behoort.
Doch dat is nu ditmaal bijzaak.
Er was iets anders dat me trof.
Tot die samenkomsten was ook geko
men een verslaggever van een blad
alweer laat ik namen en bizonderheden
weg dat wat z'n beginselen betreft
liet getuigenis van Jezus Christus niet
voorstaat.
Die verslaggever luisterde critisch toe.
En ziehier, wat hij getuigde van een
der sprekers, wiens naam ik alweer
weglaat
„(De spreker van dezen avond) zeide
Het Evangelie is leven en komt ons
niet vroom of orthodox maken, maar
levend. Voor een levend christen zijn
de leerstukken geen doode dingen,
maar stukken van zijn leven. Vergeviug,
hemel enz., liet leeft alles voor hem.
Wij hebben een levenden godsdienst
noodig. Velen hebben van hun gods
dienst hun God gemaakteen levende
godsdienst is één stuk aantrekkelijkheid.
Een levende ziel moet niet ten zegen
zijn, maar i s een zegen. Zoo is spr.
door de blijdschap van Gods kinderen
liet eerst aangetrokken. Levende chris
tenen lijken wel bruiloftsrncnschen".
Als men deze stralende figuur met den
glans der blijdschap op het gelaat en
één stuk idealisme in het hart, het
geheim van zijn zielo-blijdschap hoort
ontvouwen, en dan bemerkt hoe hij
die vreugde als over wil gieten in uw
hart, dan gaat er een verlangen in u
open, om ook in zulk zonlicht te staan".
Totdusver deze opmerker-verslaggever.
Is 't niet, om er jaloerscli op te zijn
Om er klein onder te worden
Om zelf onder duizend beschuldigingen
te bezwijken, maar toch toe te stem
men Ja, dat is de kracht, van het Evan
gelie der zaligheid
Als die kracht ons maar bezielen mocht,
wat zouden we dan sterk zijn in 't mid
den der wereld. „Uitkijk".
DE INVALIDITEITSWET.
De Raad van Arbeid te Apeldoorn zal
dwangbevelen uitvaardigen tegen hen,
die de zegels niet willen plakken, ten
gevolge waarvan beslag zal worden ge
legd op hun goederen, die gedeeltelijk
verkocht zullen worden, vermeerderd met
de daaraan verbonden kosten.
TEGEN DE VERPLICHTE WINKEL
SLUITING.
Er zijn te Apeldoorn en Venlo comité's
gevormd, die komen willen tot een actie
over het gcbeele land tegen de verplichte
winkelsluiting. Te Nijmegen zal men
a unwwcMPNT Rn f 1 t K nor rtrimnnnrlnn Franco ner nost voor Nederland f 1.25.
De omwenteling te Berlijn.