Oniaan ter verspreiding der Christelijke Beginselen in Zeeuwseh-Vlaanderen.
m
te No. 213.
Zaterdag 31 Januari 1920.
3e Jaargang.
Uit het Buitenland.
Uit het Binnenland.
Gemeenteraad van Axel.
net
pp
Uitgave van de Christelijke Pcrsvereeniging „Zeeuwsch-Ylaanderen' te 1 e r N e u z e n.
Alle stukken, de redactie en administratie van dit blad iretVeffende.moeten worden gezonden
aan den redacteur, H. S. v. HOUTEN, Vlooswjjkstraat G2, Ter Neuzen. 1 elefoon No. 1G9.
ABONNEMENT Bij bezorging f 1,15 por drie maanden. Franco per post voor Nederland f 1.25.
ADVERTENTIËNVan 1—4 regels 0.60 Elke regel meer] ƒ0.15. Abonnementen per
contract. Crisistoeslag 15%. Inzending van advertentiën .tot 12 uur s middags op
de verschijndagen bij den drukker L). 11. LITTOOU Az. te Ter Neuzen. 1 elefoon Nr. 20.
7-1
712 I
7 20 I
Be broodvoorziening in Duitschland.
Van bevoegde zijde wordt medege
deeld, dat 't uitmalingspercentago voor
broodgraan van 1 Februari af van bi
net. tot 00 pet. wordt verhoogd. Vroeger
bedroeg het reeds 06 pet. Tevens is een
groote dorsch-actie op touw gezet. Een
verlaging van het broodrantsoen ligt
voorloopig niet ip het voornemen
De onderminister van Landbotrw.Braun
heeft tijdens een te Stettin gehouden
bijeenkomst van landbouwers verklaard,
diit de volksvoeding voor een debacle
staat. De „Reichsgetroidestelle" heeft do
regeering meegedeeld, dat het zoo niet
langer kan gaan en zij zal zeer spoedig
algemeen bekend maken, dat liet brood
graan nog verder uitgemalen moet wor
den, waardoor de kwaliteit nog slechter
wordt. i
Tot. overmaat van ramp is de Marls
zoo laag gezonken, dat ze als betaal
middel voor bet buitenland vrijwel on
mogelijk is geworden.
Duitschland zal dus (tenzr) in goud)
zijn goederen uit het buitenland met
behulp van een zuiveren ruil moeten
betalen, door levering van steenkolen b.v.
Best in Europa.
Reeds meermalen gingen geruchten
over pest door de Europeesche pers.
Wat in Rusland op dit gebied heerscht,
weet niemand.
Maar meermalen kwamen berichten
over deze vreeselijke ziekte ook reeds
uit de voormalige Donau-monarohie.
En thans melden de Praagsche bladen
dat er ook in Oost Silezië gevallen van
pest zijn gecoustateerd. Men vermoedt
dat de ziekte uit Oost-Galicië komt. De
openbare gebouwen zijn gesloten. Naar
bet Prager Tageblatt uit Moraivisch
Ostran verneemt is liet stop zetten van
het personenvervoer op de lijn Kaschau—
Oderberg geen gevolg van den kolennood
maar van de heerscliende epidemie,
't Zijn zeker ernstige berichten,
't Is' trouwens wel bizonder, dat al
deze jaren van ontreddering geen ernstige
epidemische ziekte Europa geteisterd
heeft.
Doch wie weet wat uog komt
Moge de Heere ons nog bewaren.
Tegen den 6-uren-dag
In de „Vorwarts richt de rijksminister
voor economische zaken Sinidt een drin
gend betoog tot de mijnwerkers om de
industrie niet te worgen. Het artikel
besluit: Wie den 6-urendag wil invoeren
benadeelt niet de regeering en de kapi
talisten, maar laat zijn arbeidsbroeders
in de steden kou lijden.
Vlieghaven -verbrand.
-Een groote brand woedde Dinsdag in
de vlieghaven van Warnemünde. Zeven
tig vliegtuigen, waaronder twee zeer
groote, zijn een prooi der vlammen ge
worden. De geheele hal té verloren
gegaan. De schade wordt geschat op
8 millioen.
Aanslag op Erzberger.
BERIJJN. Toen Erzberger tegen half
drie het gerechtsgebouw verliet, waar
de behandeling van het proces-Helffericlj
plaats vindt, en in zijn auto wilde stijgen,
schoot een jongmensch twee revolver
schoten op hem af.
Erzberger werd door den eersten kogel
aan den schouder getroffen en licht ge
wond.
De tweede kogel trof hem in de huik-
streek en schampte af op een metalen
voorwerp, dat hij in de zak droeg.
De dader werd gearresteerd.
Hongarije weigert te teekenen.
BERLIJN. Graaf Apponyi gaat midden
dezer week naar Parijs om aan de En
tente de plechtige weigering van de
Hongaarsclie regeering om het vredes
verdrag in zijn tegenwoordigen vorm te
onderteekenert, mede te deelen.
Geluiden van een andere planeet
In de „Daily Mail" beschrijft, naar
een Reuter-telegram meldt, Marconi een
buitengewone reeks geluiden, die over
de geheele wereld draadloos opgevangen
zijn. Hij acht het mogelijk, dat zij af
komstig zijn van een andere planeet.
Hoe men in Amerika reclame maakt.
Mij lezen in de Hotelhouder: Een
restauratiehouder te Chicago, L. Thomp
son genaamd, slaagde er in 80 kellne-
rinnen te engageeren, die allo rood haar
hadden. De kranten wijden lange artike
len aan het merkwaardige feit. Zij stel
len de vraag, hoe het mogelijk is, dat
80 roodharigen allen gansch onderschei
den nuances van rood vertoonen en
geven een psychologie van het roeide
haar. Natuurlijk stroomt het publiek
toe om de nuance's van het rood te be-
studeeren, er worden weddenschappen
aangegaan, en zoo sterk werkt het zon
derlinge reclamemiddel, dat men zelfs
uit verre streken naar Chicago reist,
om het roode wonder te aanschouwen.
En het publiek is door de vermakelijke
reclame in zoo'n goede stemming ge
raakt, dat het er niet aan denkt, zich
over de hooge prijzen der consumptie
te beklagen.
Assistent en huisknecht.
Onkunde gaat hoe langer hoe meer
opgeld doen, schrijft Dr. Pinkhof.
De assistenten aan de Berlijnsche
ziekenhuizen hebben het gemeentebe
stuur voorgerekend, dat met emolumen
ten mede, de arts in een ziekenhuis 4700
mark inkomen heeft, de huisbediende
6739 en de oppasser 5740 mark. De
ongeleerde bedienden krijgen daarbij
afzonderlijk betaald voor Zondagswerk
en hebben hun dienstkleeren om niet.
Zulke vergelijkende lijstjes zouden ook
elders verrassende uitkomsten opleveren,
en overal tot dezelfde gevolgtrekking
aanleiding geven niet zoo dom te zijn,
om iets te loeren, of, als men uit leer
gierigheid iets geleerd heeft, dit niemand
te laten merken.
Avonturen van een Russisch admiraal.
De nederlagen, die de roode legers
van Trotzky en Leirin hebben toegebracht
aan Koltsjak's troepen, hebben, althans
voorloopig, den bodem ingeslagen aan
de hoop van vele officieren in Koltsjak's
armee, die verwacht hadden faam *n
fortuin te verwerven onder de vlag van
het witte leger.
Tot deze officieren behoort admiraal
Olhön De Richter, een man die een
avontuurlijke loopbaan achter den rug
heeft, pn een misschien nog avontuur
lijker voor den boeg.
De familie de Richter was tijdens de
heerschappij der Romanoffs een der
aanzienlijkste en invloedrijkste van Rus
land de jonge Othon ging, overeen
komstig de traditie van zijn huis, op
17-jarigen leeftijd bij de marine, en
maakte snel promotie. Toen de Rus
sischJapansche oorlag uitbrak, voerde
de Richter het bevel over een smaldeel
van de Russische vloot, maar zijn schepen
behoorden niet tot die, welke naar de
Oosterscho wateren werden gezonden
om daar.... door do Japauners in. den
grond geboord te worden.
De Richter's smaldeel bleef in de
Oostzee en behoefde geen schot kruit
te lossen.
Maar in den wereldoorlog zou het een
beetje anders gaan. In 1915 raakte hij
in de golf van Riga met de Duitschers
slaags, zijn schip werd in den grond
geboord, en uren lang bleef hij op wat
wrakhout ronddrijven. Meer dood dan
levend, doch niet gekwetst, werd hij door
zijn landgenooten opgepikt.
De tsaar vertrouwde hem wederom
een commando toe zijn smaldeel deed
patrouillediensten in de Finsche golf,
doch op zekeren dag ontving hij van zijn
regeering bevel zich naar Amerika te
begeven, ten einde toezicht te houden
op daar gedane bestelliugen voor de
Russische marine. Deze opdracht werd
zijn geluk, want terwiil hij op reis was,
brak de revolutie uit.
Hij viel dus niet. in handen der revo-
lutionnairen, maar zijn missie in Amerika
behoefde bij niet te volbrengen. Het
geld dat hij bij zich had was spoedig op
en op zekeren dag liep de eenmaal schat
rijke Rus zonder een cent op zak door
de straten van Philadelphia. Hij was
toen 59 jaar, maar hij had een sterk
gestel en groote lichaamskracht. Wat
deed onze admiraal-af? IJ ij deed, wat
iedereen die gezond en sterk is, in zijn
plaats zou hebben gedaanbij zocht
werk.
Maar in Amerika moest, men van Rus
sische admiraals en Russische barons
niets hebben, en zoo rnoest hij zich met
een nederig baantje tevreden stellen
hij werd, gelijk eenmaal tsaar Peter in
Holland, scheepstimmerman en zeilwer
kor op de Camden-Werf in Philadelphia,
waar hij 74 cent per uur verdiende
Twintig jaar geleden was hij ook eons
op die werf geweest, maar toen als ge
volmachtigde van het Russische gouver
nement dat er twee kruisers besteld had...
De Richter liet echter het hoofd vol
strekt niet hangen. Hij stond onder de
dokwerkers van Philadelphia bekend als
een vroolijke en prettige kameraad, en
iederen morgen vroeg kon men hem in
zijn pilo pak uit zijn yvoping zien komen
in Walnutstrcet, een straat in een der
armelijkste wijken van de stad. Hij be
waarde een streng i> cognito, en geen
der arbeiders op de werf vermoedde
dat die breede forsche Rus met het
grijzende haar een admiraal en' baron
was. Zoo werkte hij een paar jaar hard
voor zijn broodje, en toen lachte hem
de fortuin weer toe.
In Omsk verzamelden zich de contra
revolutionairen rondom Koltsjak, die een
oud vriend van De Richter was.
Nauwelijks had deze laatste vernomen,
dat Koltsjak een Wit Leger op de been
bracht, of hij trok zijn wermanspakje
uit, en besteedde zijn spaarduitjes aan
een reis PhiladelphiaOmsk over Wla-
diwostok.
Koltsjak ontving zijn wapenbroeder
met open armen, en maakte hem chef
van zijn staf. 'Aanvankelijk was het
krijgsgeluk met Koltsjak, maar de kans
keerde, en de witte troepen werden ver
strooid. M'at er van De Richter geworden
is, weet men niet. De dokwerkers van
Philadelphia die inmiddels te weten zijn
gekomen wie zoo lang incognito iji hun
midden heeft gearbeid, zeggen dat het
mogelijk is dat Do Richter nóg eens op
de werf zijn broodje zal moeten verdie
nen
Hef is intusschen waarschijnlijker dat
De Richter, zoo hij nog leeft, zal trach
ten liet Poolsche front te bereiken om
te kunnen blijven strijden tegen Jen
bolsjewistischen vijand. (Hbl
Broessilof bolsjewistisch aanvoerder.
Een der roode legers wordt aangevoerd
door den beroemden generaal Broessilof.
Een zoon van dezen generaal was ge
dwongen dienst te nemen in het roode
leger.; toen hij fn s .-'r .en werd genomen
door Denikin, is hij doodgeschoten. Dit
was de oorzaak, dat de vader zich ter
beschikking stelde van Trotzky. Deze
heeft gezworen met Polen af te rekenen
na de nederlaag van Denikinreeds
worden maatregelen getroffen om in het
voorjaar den aanval te beginnen.
Brutaal.
't Gebeurde in een kleine stad in
Frankrijk.
De- rustige rust van 't stedeken werd
plotseling gestoord door een militair
commanda, dat er het station bezette.
Zeer sterke controle .werd geoefend
Niemand er in of uit, die niet voldoende
bewijzen kon, dat hij er werkelijk iets
te maken had.
Want het commando had zwaar werk 1
't Schjint bij 't Fransche spoorwezen
nog grooter janboel te zijn dan in zeker
ander land, dichter bij met de buiten-
landsche pakketpost r.
Eu nu had de regeeriug militairen
gezonden om hier in dit achterlijk nest
es opruiming te houden onder den berg
stukgoederen, pakketten enz., die zich
tot bergen dreigden op te stapelen en
die nu in groote militaire auto's werden
weggevoerd, om elders, waar men wat
kwieker was in z'n werk, verzonden te
worden.
Twee dagen duurde de karwei.
Toen tuften de auto's met de militairen
en met den buit weg.
Eerst later kvvameu de bewoners van
het plaatsje er achter, dat een dieven
bende', op „origincele" wijze haar slag
geslagen had
IN HET' OVERSTROOMDE GEBIED.
De minister van Landbouw heeft een
tocht gemaakt door het overstroomde
gebied in Noord-Brabant. De „'sHert.
Crt." vertelt ervan
„Ginds ecu huisje. De bewoonster,
welke den bijnaam had van de hen", zoo
vertelt de burgemeester van Grave,
„heeft tijdens den watervloed een jonge
dochter ter wereld gebracht, welke nu
den bijnaam heeft gekregen van water-
henneke".
Geland wordt aan het huis van 'Ibis
sen, de hoogere ingang is juist droog, al
staat rondom de muren nog een meter
en meer water. De stal is nog onder
water, maar de woonvertrekken zijn veel
hooger gelegen en gedeeltelijk 'droog.
Uitstappen en binnengaan. Maar lang
zaam, er is immers zoo weinig ruimte,
er is al zooveel volk binnen. En wat
blijkt? Op do opkamer liggen als naast
elkaar gemetseld een zestal koeien waar-
tusschen een paard, en in de huiskamer
staan een vijftal koeien rond de tafel.
„Maar waar is dan toch het varken 7"
„O, kom u maar hier, excellentie. Hier
in de bedstee van mien en mien vrouw
het het zoo goed aols maor kan".
Met blijkbaar Welgevallen wordt ge-
konstateerd, dat bet beest in de voor
hem vorstelijke verblijfplaats zich zeer
wel gevoelt, beter dan in den tijd van
rantsoeneering, welke het waarschijnlijk
nog versch in het geheugen ligt, doch
waarvan de sporen zijn verdwenen.
BETER EN GOEDKOOPER BROOD?
Volgens de „R.-K. Bakker" is de mo
gelijkheid groot, dat, indien de Neder-
laudsche regeering een flinke hoeveelheid
Noord-Amerikaansch meel contracteert,
uiterlijk met Paschen hier brood gebak
kon kan worden van de kwaliteit als
voor den oorlog.
Tevens is uit officiëele stukken geble
ken, dat een verlaging van den brood
prijs met 10 pCt. binnen eenige weken
mogelijk is.
KAN DAT JUIST ZIJN
De heer C. Gerritsma, wethouder van
Schoterland, rekende in de jongste raads
vergadering zijn medeleden voor, dat de
timmerpatroons te Heerenveen hun
winst op geleverde materialen van vóór
den oorlog verhoogd hebben met
600 Z. i. moest daaraan een einde
komen.
KOSTEN DER VEILINGEN.
In Friesland werd verleden jaar strenge
crit.iek geleverd over de berekening der
kosten door notarissen voor gehouden
veilingen en verkoopinge». Waar de wet
spreekt van ongeveer 4% van de
opbrengst, werd 7 a 9 berekend. Een
deurwaarder in de gemeente Menalduma-
deel is nu begonnen met niet meer dan
4Vs te berekenen, waarmee de koo-
pers zeer ingenomen zijn. „N. Ct."
KWADE TIJDEN.
'k Schrijf over uit de „Rotterdam
mer"
„Een Duitsch meisje, wier aanstaande
man in Indië vertoefde, werkte en spaarde
acht jaren om overtocht en vestiging in
Indië te kunnen betalen.
Twintig duizend mark had zij bij el
kaar gegaardin normale tijden een
vermogentje van 11 a 12 duizend gul
den.
Met dien markenschat kwam zij de
vorige week naar Holland, om zich het
passagiersbiljet bij de Maatschappij Ne
derland te verzekeren en welgemoed de
reis naar Indië te aanvaarden.
Welgemoed?
Ach, bittere teleurstelling kwam. Die
dagen zakte de mark zoo schrikbarend,
dat ternauwernood voor de twintigdui
zend mark de passage van acht honderd
gulden kon worden betaald.
Verwoest was de stoere arbeid en
spaarzaamheid van lange jarenberooid
en zonder middelen troli zij naar de
Oost".
Eén voorbeelduit duizenden.
En dat ónze landbouw-voortbrengselen
de prijzen niet slechts zien dalen, maar
allicht straks zien tuimelden, heeft al
mee dezelfde oorzaak.
Het wordt 'n internationale r a m p.
„Wij gaan zei dezer dagen een
onzer socialistische Kamerleden als
niet zéér spoedig ingegrepen wordt, met
heel Europa naar de anarchie en den
afgrond".
En d i e toekomst vond zelfs hij, de
socialist, zoo verschrikkelijk dat hij nóg
liever voorshands de kapitalistische
maatschappij weer op de been helpen en
voortduren zag.
Wij wandelen, met heel Europa, langs
den rand van den ondergang zouden
velen 't zich bewast zijn
God beware ons voor 't uiterste
GEMOEDSBEZWAREN TEGEN VER
PLICHTE VERZEKERING.
In voorbereiding is een wetsontwerp,
waarbij aan do gemoedsbezwaren van
hen, die de verplichte invaliditeits- en
ouderdomsverzekering in strijd achten
met hunne godsdienstige overtuiging, zal
worden tegemoetgekomen.
De ontwerpen wettelijke regeling zal
er op gericht zijn uitsluitend degenen,
wier bezwaren inderdaad van godsdien-
jstigen aard zijn, vrij testellen van hunne
verplichtingen ingevolge de Invaliditeits
wet, terwijl daartegenover zal worden
zorg gedragen dat in de te verwerven
vrijstelling door de betrokken werkgevers
Seen geldelijk voordeel zal kunnen wor-
en gevonden.
Zitting van 27 Jan. 1920.
Voorzitterde edelachtbare heer L. J.
den Hollander.
Afwezig de heer van Dixhoorn.
1. De Voorz. opent de vergadering
met gebed.
2. De notulen worden aangehouden.
3. Ingekomen Stukken.
a. Bericht van Gedep. Staten, dat de
beslissing omtrent de begrooting is ver
schoven tot 1 April.
b. Idem, dat de huurwaarde van het
huis van het hoofd der O. L. S. tot 31
December is vastgesteld.
c. Idem, dat goedgekeurd is do ver
ordening betreffende de uitbetaling der
jaarwedden van de onderwijzers.
d. Idem, dat de wijziging begrooting
1919 is goedgekeurd.
e. Idem, dat het kohier der honden
belasting is goedgekeurd.
Een dankbetuiging van dc wed.
van Bendegem, voor de coulante behan
deling van haar echtgenoot door den Raad.
g. Idem van J. van Sluijs, brigade
commandant der marechaussee, namens
het personeel voor ontvangen gratificatie.
h. Een schrijven van het Comité
Watervoorziening.
Binnen kort wordt de uitslag van de
proeven te St. Jansteen hekend gemaakt,
en beslist of Zi-euwsch-Vlaanderen van
daar uit, of door middel van een leiding
onder de Schelde door, van drinkwater
zal worden voorzien. Omstreeks April
zullen do plannen voltooid zijn. Er wordt
groote spoed betracht.
De stukken ah worden voor kennis
geving aangenomen.
i. Een schrijven van A. 't Gilde e. a.,
om Amerikaansch spek beschikbaar te
stellen.
De Voorz. zogt, dat dit in het college
van burg. en weth. reeds is besproken.
De indruk was echter, dat het bier niet
begeerd werd. Daarom waren burg. en
weth. huiverig er aan te beginnen. Mre
zitten nog altijd met een partij carbid.
Burg. en weth. willen echter nog wel
eens opnieuw een onderzoek instellen.
De heer Kruijsse is hiervoor. Inlandsch
spek kost in Axel nog f2.50 de K.G. en
m Holland f2,of minder. Met ander
vleesch is 'teender. Misschien kunnen
die woekerprijzen bestreden worden door
't beschikbaar stellen van spek a f 1,50
de K.G.
Besloten wordt, dat burg. en weth.
de zaak nog eens zullen onderzoeken.
j. Een prijsopgaaf voor het benoodigd
materiaal voor reuklooze beerruiming.
De Voorzitter zegt, dat voor 2 jaren
ook al over deze zaak is gesproken. Nu
zijn de materialen er weer. In totaal
zou 8000 gld. benoodigd zijn. Voelt
de Raad er iets voor, dan kunnen burg.
en weth. verder gaan. Een geschikt
terrein is even buiten de kom wel be
schikbaar.
De lieer de Feijter is er tegen. De
helft der bevolking zal als buitenmen-
schen er niet gebruik van kunnen maken.
Als de gebruikers den kostenden prijs
betalen, is spr. er niet tegen. Maar
Gedep. Staten staan dat niet toe. Als
in Neuzen moet liet uit den Hoofdelijke
Omslag worden gevonden.
Dc heer de Kraker is liet hier mee
eens.
De lieer Dieleman stelt voor dc zaak
nog maar enkele jaren uit te stellen,
't Is nu alles even duur.
De Voorzitter verwacht daarin geen
verandering, althans niet ten goede.
De heer Oggel zou niettemin de zaak
willen onderzoeken. De kosten, het
aantal deelnemers, de wijze van betaling
kunnen tocli onderzocht worden.
Aldus wordt besloten.
4. Verzoek der Vereeniging tot ver
betering van Volkshuisvesting om een
crediet van f8000,voor aankoop van
grond.
De Voorzitter deelt mee, dat achter
de Oosterstraat een terrein van P. Buijze
en S. Dieleman te krijgen is. Er kunnen
48 arbeiderswoningen op.
De lieer Weijns merkt op, dat 't jammer
is, dat niet voor 2 of meer jaren al tot
Woningbouw werd besloten. Dat was
voor de gemeente beter geweest.
De Voorzitter beaamt dit. Maar dat
Helpt ons nu niet. 't Is noodzakelijk.
Als we nog langer wachten, is 't mis
schien nog duurder geworden onderwijl.
De heer Weijns is 't hiermee eens.
De heer de Feijter zou ook iu de
a mtyNUMPNT Rn kwnmino f 1 1K nnr 3rif> maandenFranco ner oost voor Nederland f 1.25.
7 32
