Oroaan ter verspreiding der Christelijke Beginselen in Zeeuwseh-ïlaanderen.
No. 208.
Woensdag 14 Januari 1920.
3e Jaargang.
F E U I L L E T 0 N.
Uit het Buitenland.
Uit het Binnenland.
JAN WAANDERS.
msmtszaa B—rauwe»
Uitgave
van de Christelijke Persvereeniging „Zeeuwsch-\laanderen te Ier Neuzen.
Alle stukken, de redactie en administratie van dit blad betreffende, moeten worden gezonden
aan den 'redacteur, 11. S. v. HOUTEN, Vloosvvijkstraat G2, Ter Neuzen. Telefoon No. 169.
ABONNEMENT Bij bezorging f 1,15 per drie maanden. Franco per post voor Nederland/1.25.
ADVÈRTENTIËNVan 1—4 regels 0.60. Elke regel meer] ƒ0.15. Abonnementen per
contract. Crisistoeslag 15%. Inzending van advertentiën ,tot 12 uur 's middags op
de verschijndagen bij den drukker U. II. LITTOOIJ Az. te Ter Neuzen. Telefoon Nr. 20.
H.H Medewerkers en Cor
respondenten worden verzocht
hun nota's in te zenden aan het adres
van den Redacteur-Administrateur.
V Vrede.
Iloe werd tijdens den oorlog naar
vrede uitgezien. Die zou immers een
eind maken aan alle ellende.
Thans is de vrede gekomen.
En in somber stilzwijgen ontvangt de
wereld de vredesboodschap. Gevolg van
wantrouwen in het bedoelen der over
winnaars.
Beter is 't misschien te zeegen hot.
vredesverdrag is geteekend.
Immers van de ware vrede zijn de
volkeren nog zoo ver af.
Gerechtigheid is zoek, de waarheid
bedekt, do vrede verkracht.
Toch verheugen wo ons over de
teekening van het verdrag. Zij 't al niet
met. groote blijdschap.
Mogen nu handel en industrie spoedig
weer opleven. Opdat Europa zich her-
stelle van de diep geslagen wonden.
V Fransche gruweldaden.
Na de Engelsche gruwelen in Indië,
waar honderden weerlooze inlanders
koelbloedig werden neergeschoten en
dorpen uit vliegmachine's gebombardeerd
meldt de Pers ons riu Fransche gruwel
daden, die al weinig minder erg zijn.
In Frankrijk zijn nog duizenden Duil-
sclie krijgsgevangenen. Ver van vrouw
en kroost moeten ze in harden dwang
arbeid werken aan de wederopbouwing
van de verwoeste steden in Frankrijk.
Geen wonder dat menigeen tracht de
grenzen van 't gastvrije Nederland te
bereiken, om via ons land de „Heimat"
binnen te komen.
Dat de Fransche autoriteiten dat met
leede oogen aanzien is te begrijpen.
Er. dat ze daarom 25 francs premie
beloven voor eiken teruggebracliten
vluchteling is tot daaraan toe.
Maar dat ze voor een doodgeschoten
vluchteling50 francs beloven is
monsterachtig.
En toch is het zoo.
Te Rijssel werd dan ook aan do be
wakingstroepen gevraagd, of ze voldoende
scherpe patronen bij zich hadden. Toen
bevestigend geantwoord werd, deelde
dc aanvoerder mee, dat zonder waar
schuwing elke vluchteling moest worden
neergeschoten, wjjnt de regecring heeft
op elk lijk een premie gesteld van
50 francs.
Als de Duitschers zoo iets nu eens
deden. Wat zou de ententepers een ge
huil aanheffen over de snoodheid der
„hunnen".
Zelf maken ze 't echter nog erger.
Dc vrede heeft nog geen vredesstem-
ming gebracht. Vooral niet bij de Fran-
sclien, die uit angst voor den thans
wcerloozen, maar fel getergden leeuw,
in bittoren haat en niets ontziende wreed
heid het middel meenen gevonden te
hebben, Duitschland er onder te houden.
Moge God aan onze diepgezonken wereld
de werkelijke vrede schenken.
V De strijd tegen het drank
misbruik.
Iu Engelsch Canada is het verbod van
4G)
ZELANDI A.
„Eentje maar, tante," herbalde Dolf,
toen tante niet dadelijk antwoordde.
Ze las de teleurstelling op zijn leuk
gezichtje.
„Da's weinig hé? Maar vanavond zal
de post misschien weer wel een heele
boel brengen 1" troostte ze.
Ja, knikte Dolf, vol hoop. Hij hield
den brief nog in de hand.
„Leg 'm maar op den schoorsteen,
Dolf, dan zal paatje hem wel vinden als
hij thuis komt."
Dolf klauterde op oen stoel en zette
den brief rechtop tegeii den spiegelzoo
zou vader hem wel dadelijk zien.
Dan ging hij weer aan zijn stille spel
met zijn bouwdoos om vader straks te
verrassen met een mooien toren, die hij
„zelf, heelemaal alleen" bad gemaakt.
Jo stond op, begaf zich naar de an
dere zijde der kamer.
drankverkoop, dat als oorlogsmaatregel
was ingevoerd, weer opgeheven.
Op zichzelf is dat te betreuren.
Als men erkent de volksenergie te
verhoogen door afschaffing van bet drank
gebruik, en dit middel aanwendt om
krachtiger oorlog te kunnen voeren, dan
moest men het meer nog noodig achten
in vredestijd.
In Amerika bleef men het verbod
handhaven.
En wat blijkt nu
Scharen van dorstige Amerikanen zijn
met de Kerstdagen naar Canada getogen,
«mi er hun „dorstige kelen" te laven.
Geen aanbevelenswaardige wijze van
Kerstfeestvieren.
Ook een bewijs echter, dat de wetge
ving rekening moet houden met de
volksopinie. En niet te veel vooruit moet
loopen, wat deze materie betreft, op de
op een bepaald tijdstip gevestigde over-
tuiging.
De propaganda der drankbestrijders
moet zich in de allereerste plaats richten
op de volksconsciente. De hulp van den
wetgever is daarbij wensoheiijk, maar
moet bijzaak blijven.
liet kwaad kan alleen afdoend en doel
matig bestreden worden, als de bestrij
ders steun vinden in liet volksbewustzijn.
De Volkerenbondsraad is tegon Vrijdag
a.s. te Parijs bijeengeroepen.
Uit Londen meldt men, dat een
Italiaanscli passagiersschip vergaan is,
doordat het op een mijn liep. Er zouden
900 menschen verdronken zijn.
Volgens de bepalingen van het
vredesverdrag moeten de geallieerden
binnen 14 dagen de lijst overleggen met
de namen der Duitschers, die ze wegens
oorlogswreedheid willen vervolgen.
Het verzoek tot uitlevering van den
keizer moet binnen enkele dagen worden
gedaan.
Er wordt echter uit Parijs verzekerd,
dat men den keizer bij verstek zal ver-
oordeelen en hem rustig in Nederland
laten blijven.
Of 't waar is? 't Zou een reuzenver-
tooning zijn.
BERLIJN, (part.) In heel Bulgarije
staat het spoorwegverkeer stil omdat
het spoorwegpersoneel een algemeene
staking heeft afgekondigd. De regeering
lieeft de reserve onder de wapens ge
roepen. Te Mustafa Pasja, Kawalla en
andere plaatsen is liet tot botsingen
gekomen tusschen de stakers en de po
litie.
Te Sofir had gisteren een ontzaglijke
betooging plaats tegen den Koning en
de regeoring. Meer dan 40,000 menschen
trokken naar liet paleis van den Koning
en eischten zijn aftreden. Slechts met
moeite gelukte liet de politie en de sol
daten om de betoogers uiteen te jagen.
Een Tiongaarsche antirev. partij.
In Boedapest beeft zicli een politieke
bond van Hongaarsche Calvinisten ge
vormd die zich ten doel stelt aan het
Calvinisme den daaraan toekomenden
invloed op liet nationale leven te ver
schaffen. Bij de stichting van den nieu
wen politiekcn bond is er op gewezen,
dat hij een steun zal zijn van den te
gen woordigen cliristelijken koers.
Onwillekeurig hield ze even stil, om
een blik te werpen op liet adres van
den brief, die zoo, in 't oogvallend op
den schoorsteenrand stond.
HèDat was haar naam. De brief
was aan baar adres gericht. Ze nam
hem op. Bekeek hem, wist toch niet,
van wie die komen kon.
Nieuwsgierig sneed ze het couvert
open, haalde den brief te voorschijn,
zocht de onderteekening.... Hoe? Hè?..
Ja, duidelijk stond liet er „Hendrik
van Rensen". Ze zette zich, om te le
zen. Wat moest dat beduiden?
En al lezende, purperde haar voor
hoofd, trokken haar wenkbrauwen zich
ontevreden samen tot ze van den
brief een prop maakte en dien nijdig
op tafel wierp.
„Is tante boos?" vroeg een beetje
verschrikt, kleine Dolf,-
Die vraag bracht baar weer cenigszins
tot zich zelf.
„Nee", zei ze, zich bedwingende, „tante
is niet boos hoor. Ga maar gerust weer
spelen."
Ze trachtte haar gezicht in vriende
lijker plooi te brengen en tegen hem te
glimlachen.
Wijzer dan de rest.
Naar bekend is, zegt een draadloos
Duitsch bericht, heeft de Italiaansche
regoeriug destijds op de conferentie te
Parijs zich ver/.et tegen den eisch van
de uitlevering der Duitschers, daar liet,
in tegenspraak is met de overleveringen
der rechtspraak, da' de aanklagers te
gelijk rechter zijn in eigen geding. In
overeenstemming met deze houding heelt
Italië, naar de Vossisclie Zeitung ver
neemt' voor z i c li geen uitleve
ring van Duitschers geëisebt.
Onduldbaar.
De firma Scliichau te Elbing bij Ko
ningsbergen heeft haar personeel ge
waarschuwd, dat zij hare bedrijven zal
sluiten als de verregaande 1 u i-
h e i d, het houden ran politieke bespre
kingen gedurende den diensttijd en het
stelen niet ophouden.
Kolengebrek in Duitschland.
„Ik zag bijna geen rook I"
Kleinigheden kunnen zooveel zeggen,
'n Reiziger, die uit Berlijn naar Am
sterdam kwam, zat in zichzelf gekeerd*»
naar buiten te staren.
Plotseling trof hem iets.
Hij zag bijna geen rook
Daar stonden langs de lijn en in 't
veld en langs de wegen allerlei huizen
landhuizen en arbeiderswoningen, boer
derijen en burgerhuizen, met tal van
schoorsteenen maai schier nergens
zag hij rook.
De schoorsteen, die rookte, was lioo-
ge uitzondering.
En toch was 't daar, toen hij er langs
en door spoorde, knap winter en vroor
het ettelijke graden Celsius.
Evenwel gaf de schoorsteen geen rook.
Eu toen hij in 't gebied der nijverheid
kwam, telde hij in korten lijd niet min
der dan 32 hooge fabrieksschoorsteeneu
waarvan er maar twee rookten.
Want er is nijpend brandstofgebrek.
En al heerschen in Duitschland nog
geen Weensche toestanden, toch wordt
er zeer veel geleden, liet is en blijft
er nog steeds een volk in de ellende,
Frankrijk beeft den oorlof ondergaan.
Duitschland is er in ondergegaan.
En 't is er nog de hachelijke vraag, of
liet uit dien ondergang langzaam nog
weer zal verrijzen, dan wel steeds ver
der tot een chaos wegzinken zal, een
dreigend gevaar voor geheel Europa.
Keizer Wilhelm voor 't gerecht P
Of 'ter dan nu van komen zal?
Weer duiken in de huitenlandsche
pers geruchten op, dat de uitlevering
zal worden gevraagd van di n vluchteling
op Am e rongen.
Straks, zoodra de vrede van kracht
werd.
Of onze regecring toegeven zal
Ik kan er niet over oordeelen, maar
wat ik me niet voorstellen kan is, dat
de Entente ons met dwangmaatregelen
vervolgen zou, als wij weigerden.
Een Napoleon op Elba bleef gevaar
lijk.
Wilhelm II, straks te Doorn, na
de Duitsche en Russische publication
van zijn handteekeningen en brieven
is „dood", al rekt zich zijn leven nog
voort.
E&n ongewone erfenis.
Robert Mac Lean, sergeant in liet
Amerikaansclie leger, maakte zes jaar
Het lukte maar half.
„Tante is toch wel een klein beetje
boos, geloof ikj" onderstelde Dolf, haar
nog onderzoekend aanstarend.
Zc wenkte hem, maar te gaan spelen
streek hem liefkoozend over do blonde
krullen Stil zijn, hoor Dolf, anders
wordt moetje wakker!"
Dat beroep op moetje deed hem naar
zijn speelgoed terug koeren.
„Stoute brief," mediteerde hij.
Ze meende, dat hij in 't geheel niet
meer aan 't gebeurde dacht. „Stoute
briefriep hij nog eens zachtjes maakte
van een stuk papier een bal en smeet
dien hard op den grond naast zich.
Opeens stond hij op kwam naar haar
toe.
„Moet paatje 'm niet lezen
„Waarom
„Paatje kan toch zóó niet lezen?"
Verontwaardigd, dat tante hem niet be
greep, wees hij op den prop.
„Nu vent, 'twas een brief voor tante.
Paatje hoeft dien stouten brief niet te
lezen."
Ze greep hem en wierp liern in 't vuur.
De kleine man was gerust gesteld
en speelde voort.
geleden op de Filipijnen kennis met sul
tan Abdofl Koesja-Mid toen heerscher
over het eilandje Lang, in wiens gunst
de Amerikaan zoo hoog was gestegen,
dat de vorst liern tot zoon aannam.
Dc sergeant had heel de geschiedenis
al vergeten, maar kreeg nu bericht dat
de sultan gestorven is en hem in zijn
testament tot. zijn erfgenaam benoemd
heeft. Mac Lean krijgt aldus niet alleen
een koninkrijk, doch ook een harem van
veertig vrouwen. Eu hij is al getrouwd
eu wel met burggravin Zesnewska een
Poolsche. Deze zal hem nu naar het
eilandje vergezellen en ze verzekert in
haar omgeving, dat haar trouwe man
de 40 vrouwen aan de sultans in de
omgeving schenken zal.
De onlusten in Ierland.
LONDEN, De „Times" verneemt uit
DublinSir Joseph Byrne, de inspec
teur-generaal der Koninklijke Iersehe
politiemacht is plotseling ontslagen.
Elf politieagenten-militairen verdreven
een aantal gewapende en gemaskerde
lieden, die een aanval deden op de po
litieposten van Druuilish in het land van
Longford. De aanvallers maakten gebruik
van bommen eu hadden hoornen geveld
Eveneens dederT gemaskerde lieden
een aanval op het postkantoor ran Cam-
berwell. Een vrouwelijke postbeambte
greep een der lieden vast, maar zij werd
met een ijzeren staaf tegen den grond
geslagen.
De bandieten ontkwamen met een buit
van honderd pond sterling.
Trouwlustig.
Een vrouw vertelde Woensdag aan
den magistraat in Willesden, dat zij negen
jaar geleden getrouwd was en haar man,
na den vijfden dag van hun huwelijk,
verdwenen was en zij nooit meer iets
van liern gezien of (gehoord had. Het
was een gewezen soldaat en had bij bet
uitbreken van den oorlog (ongetwijfeld
opgeroepen (moeten worden, maar voor
zoover zij wist, had hij geen familie in
leven, bij wie zij navraag kon doen. Zij
was nu van plan om te hertrouwen en
wilde weten, of zij dat volgens de wet
kon doen.
De [magistraatIndien uw werkelijke
man over twintig jaar opduikt, zal uw
twoede huwelijk nul en vangeener waarde
zijn en zult u schuldig zijn aan bigamie,
ofschoon ik niet geloof, dat men u streng
zou behandelen, lloe noemt u uzelf nu?
De vrouwWeduwe.
De magistraatU kunt moeilijk zeggen,
dat u dat bent. In de gegeven omstan
digheden zie ik niet, hoe u de wettige
vrouw van den tweeden man kunt wor
den. U hebt geen bewijs dat uw eerste
man dood is.
De vrouw Zou men mijn tweeden man
volgens de wet iets maken, als de eerste
opdook
De magistraatNiets.
De vrouw Zou miju eerste man ge
straft worden, als hij verscheen
De magistraatHij zou mogelijk wegens
kwaadwillige verlating gestraft wgrden.
De vpouwDan geloof ik, dat ik het
er maai op zal wagen.
Vulcanische Uitbarsting
Berichten uit Mexico en New-York
van Donderdag melden, dat de geweldige
verwoestingen in Mexico, een gevolg zijn
geweest van een uitbarsting van de Cer-
„Hoe durft-ieoverlegde ze. Zoo'n
laag sujet. Voor de tweede maal nu.
'k Geef 'm natuurlijk geen letter ant
woord".
De toorn deed 'haar wangen gloeien.
Die vleiende taal, dat laf geliuicliel.
Eerst 'n verontschuldiging over zijn „on
gepast optreden." laatst, toen hij haar
alleen thuis wist. j'n Schijnheilig schuld-
bekennen. En dan '11 schimpscheut of
wat op Jan Waanders. Op z'n „afzakken."
En dat hij, Henk v. Rensen,'t zoo eerlijk
en oprecht meende. Dat alleen zijn groote
liefde voor haar hem de grenzen der
betamelijkheid had doen overschrijden
dat-ie altijd bah! Ze walgde er van.
Die huichelaarHoe durfde, hoe durfde
hij tochEn zou hij nu waarlijk ver
wachten, dat ze wou de mogelijkheid
zelfs niet, voor 'n enkel oogenblik onder
stellen. De ellendeling
En dat zat eiken Zondag trouw in de
kerk met uitgestreken gezicht. Liefst
zoo, dat hij haar zien kon. Ze was er
al eens voor op 'n andere plaats gaan
zittenmaar hij wachtte altijd tot ze
gezeten was Zelfs Gods huis mis
bruikte bij voor zijn minne bedoelingen...
de gluiperd Nee, dan was Jan toch.
ro de San Miguel, een lage berg in de
buurt van Cordova in den staat Verra
Cruz. Een heuvel is in tweeën gesple
ten en zwavel, vuur en lava hebben zich
uit de splijt over een afstand van mijlen
uitgestort. De heuvelachtige streek is
door de uitbarsting in een vlakte ver
anderd, waar liet Java als een rivier
overheen bruist, dorpen en hoeven weg
vagende. De steden San Miguel eu
Calcahuako en tal van dorpen zijn ver
woest en honderden menschen dakloos.
De bijzondere correspondent van de
United Press te Mexico seint, dat vast
staat, dat de dorpen Saltillo, Lafragua,
Ocotepie, Marzanito Plalacliiemta en
Quimixtlan volledig van de aarde weg
gevaagd zijn eu dat slechts steenlioopen
de plaats aangeven, waar zij eens gestaan
hebben. Andere plaatsen zijn gedeelte
lijk vernield en de staat Puobla is ver
woest. Het aantal dooden wordt offici
eel op 3000 geschat. Te Jalapa is in
een straat geen enkel huis blijven staan
en in de rest van de stad is 80 pet. der
liuizen verwoest. De regeering heeft
treinen met levensmiddelen en Roode
Kruis-treinen naar de streken van de
ramp gezonden. De toestand is eenig-
zins moeilijk, doordat een deel der ver
woeste streken in liet bezit der opstan
delingen is.
Woensdag is weer een aardschok waar
genomen, die vier minuten duurde en
welks middelpunt in Orizaba lag.
Nieuwe vulcanische ramp in Mexico.
4000 personen omgekomen.
PARIJS, 10 Jan. Uit Mexico wordt
geseind, dat bij de vulcanische uitbarsting
in den staat Mexico, die door een aard
beving gevolgd werd, ongeveer 4000
personen zijn omgekomeu.
Twaalf steden en dorpen zijn vernield.
De uitbarsting duurt voort.
DE PLANNEN VAN MINISTER
DE VRIES.
De Minister van Financiën heeft in
de Tweede Kamer medegedeeld, dat hij
schrapt vau zijn plannen de belasting
op koffie, thee en cacao, de registratie
van het vee, de reclamebelasting, de
facturen-cognossementen- en vrachtbrie-
venbelasting en de wegenbelasting.
Gehandhaafd blijven echter de tabaks
belasting, de weehie-belasting, successie
belasting, grondbelasting en een tech
nische wijziging van het tarief.
BELASTING OP DE VERMOGENS
VERMEERDERING.
De vrijz.-dem. Kamerfractie moet het
plan hebben, nu liet ontwerp-vermogens-
aanwas belasting is teruggenomen, het
heffen van belasting op de vermeerdering
van het vermogen tusschen 1914 en 1919,
op te nemen in het ontwerp-Marchant
in zake de z.g.n. heffing ineens.
REKENING-COURANT VAN EEN
GEMEENTE BIJ EEN BANK.
De gemeenteraad van Haskerland had
besloten, omdat dit voor de gemeente-
financiën beter zou zijn, een rekening-
courant te openen met liet agentschap
van een Bankvereeniging. Gedeputeerde
Stalen onthielden daaraan hunne goed
keuring.
B. en W. vroegen daaromtrent advies
anders, eerlijker geweest. Diè woü niet
huichelen, die kóu het nietWèg, wèg,
al dat denken 1 Wat had ze met Henk
van Rensen, maar wat had ze ook met
Jan Waanders te maken? Hij behoorde
een andere, weldra voor goed Ze
mócht niet meer aan hem denken hij
moest dood voor haar zijn dood
Hij moést, móést! Was hij het?
HOOFDSTUK XVII.
Zti gingen trouwen.
Hij had nu wel zoo'n haast niet willen
maken, maar Truus hield niet op. „Waar
moesten ze nu op wachten in vredes
naam Ze hadden toch allebei de jaren
en ze kenden olkaar immers al lang ge
noeg En Jan had weinig daartegen
in kunnen brengen. Truus had gelijk,
't Gaf maar aanleiding tot gepraat.
Waarom zou hij eigenlijk ook niet?
Truus, ja, mama was hartelijk genoeg;
en pa, och dat was ook al weer geluwd
maar 't échte van vroeger, dat was
het toch niet meer. En de hoop, dat 'n
langere verloving zijn ouders meer met
de aanstaande familiebetrekkingen zou
verzoenen, had hij gaandeweg geheel
verloren. (Wordt vervolgd).
I »irW\TPHfnXim r»!* 1 f 1 IKMnnnJ^n T?Hnn/)n nnH f 1 On
DOOli
■■■■Manfiffwra ihh—iihiiiiwi
