Orqaan ter verspreiding der Christelijke Beginselen in Zeeuwsch-Vlaanderen.
No. 187.
Zaterdag 25 October 1919.
2e Jaargang.
Uit de Schrift.
Uit liet Buitenland.
Uit liet Binnenland.
Uit de Provincie.
Gemeenteraad van Axel.
Z) a uoNNRMF.NT Rii hezors-iner fl. 15 ner drie maanden. Franco per post voor Nederland f l.2o.
Uitgave van de Christelijke Persvereeniging „Zeeuwsch-Vlaanderen" te 1 e r N e 11 z e n.
Alle stukken de redactie en administratie van -dit blad betreffende, moeten worden ge
zonden aan den redacteur, H. S. v. HOUTEN, Vlooswijkstraat 62, Ter Neuzen.
ABONNEMENT: Bij bezorging f 1,15 per drie maanden. Franco per post voor Nederland f 1.2o.
ADVERTENTIËNVan 1—4 regels f 0.40. Elke regel meer ƒ0.10. Handelsadvertentiën
over twee kolom 8 cent per regel. Abonnementen per contract. Crisistoeslag lo /o-
Inzending Van advertentiën tot 12 uur 's middags op de verschijndagen by den drukker
I). H. LITTOOIJ Az. te Ter Neuzen. Telefoon Nr. 20.
OPEN VENSTERS.
Welk een' droevig beeld, dat Daniël
6 ons biedt. Een beeld zoowel van de
hoogmoed als van de boosheid van het
menschelijk hart. Wij kennen de geschie
denis van Darius den koning der Meden.
Daartoe bewogen door een vleiende hof
kliek „laat hij het besluit uitvaardigen,
dat niemand ii* dertig dagen een verzoek
mag doen aan eenig God of mensch be
halve aan hem, den machtigen Koning.
Hoe streelde zulk een besluit het hoog
moedige hart. Welk een gedachte dertig
dagen lang boven alle menSchelijke en
goddelijke macht verheven te zijn. Nog
verder te gaan dan hetGij zult als
God wezen.
Wij weten, wat de aanleiding was tot
het uitvaardigen van dit gebod. De staats
man Daniël overtrof door zijn voortreffe-
lijken geest verre alle vorsten en stad
houders, die over het rijk van Darius
heerschappij voerden. Vandaar dat de
Koning er aan dacht hem te stellen over
zijn gausche Koninkrijk.
Natuurlijk lokte zulk een voornemen
de naijver uit van Perzië's grooten.
Vooral omdat het hier betrof een vreem
deling en dan nog wel een verachte Jood.
Elke gelegenheid om Daniël van misdaad
of vergrijp te betichten zullen zij gaarne
aangrijpen, maar al hun pogingen blijven
zonder gevolg. Het uiterlijke leven van
dezen hooggeplaatste is onberispelijk. En
zij moeten tot de conclusie komen, dat
zij geen aanklacht tegen hem kunnen
indienen, tenzij dan op het stuk van
Daniels geloofsleven.
Verrassende uitspraak. Hoe teekenend
voor de trouw van Daniëls karakter. Is
hij in het staatsleven stipt eerlijk en
rechtvaardig, in zijn geloofsleven is hij
even nauwgezet.
De stadhouders en oversten, zij weten
het, dat hij nimmer iets zal doen, wat
tegen de wet zijns Gods indruischt. Op
dit punt is hij onverzettelijk. En vandaar
dat zij deze gelegenheid met beide han
den aangrijpen, om hein zoo ten val te
brengen. Speculeerend op de ijdelheid
van den vorst, doen zij het bekende voor
stel en zien dra hun pogingen met goeden
uitslag bekroond.
Daniël hoort spoedig wat geschied is.
Hij weet welke straf op de overtreding
gesteld is de leeuwenkuil. Wat doet
hij nu
Wij lezen, dat hij in zijn paleis een
opperzaal had. Daarin bevonden zich open
vensters, die naar het Westen, waar
Jeruzalem lag, uitzicht gaven. Zijn ge
woonte was daar driemaal daags neder
te knielen om te bidden. Openlijk, zicht
baar voor ieder die 't zien wilde. Knielde
hij daar nu weer, dan was zijn lot beslist.
Men zou hem ongetwijfeld bespieden.
Wat was nu gemakkelijker (velen zullen
zeggen verstandiger) geweest, dan die
zaal te vermijden en ergens anders zijn
gebed op te zenden. De plaats, waar
men bidt, doet toch niet af of toe? Alles
waar, maar hier zou zulk een daad niets
anders geweest zijn dan verloochening
van zijn beginsel. Dan vreeze voor men-
sclien meer dan voor God. Evenals later
een Luther heeft hij gehandeld in het
bewustzijnIk kan niet anders, God
helpe mij. En Daniël heeft gebeden in
de opperzaal met de opene vensters.
In velerlei opzicht gelijkt de tijd van
Daniël op de onze. Wat een afkeer van
het gebed tot den Allerhoogste. Niet
zoozeer nog, omdat men den mensch wil
vergoden, als wel omdat men in 't geheel
niet meer met «God rekening wil houden.
Velen hebben in deze dagen voorgoed
mot Hem afgerekend. Eenige weken
geleden werd op voorstel van de Com
munisten en met steun van Socialisten
en enkele andexen, hot gebed in de
raadsvergadering der hoofdstad afge
schaft. Op het terrein van het publieke
leven heeft men niet langer den zegen
van den Almachtige van noode. Wat
men in de binnenkamer wil doen. zij
voorhands aan ieders vrijheid overge
laten.
Voorhands. Want 't zou wel eens an
ders kunnen worden. Dit zou wel eens
het begin kunnen zijn van een bestrijding
van alle religie. De macht die spreekt
Laat ons zijne banden van ons werpen
en zijn touwen verscheuren, rust niet.
Zij kan niet rusten, vóór zij haar uiterste
consequentie bereikt heeft. Wat zullen
wij doen Ons terugtrekken De binnen
kamer opzoeken. Nimmer. Daniëls voor
beeld zij het onze. Getrquwbeid wordt
van ons gevraagd ook in het openbare
leven.
„Wie Mij belijden zal voor de menschen,
dien zal ook Ik belijden" sprak Christus.
Daaraan gedachtig, en gedreven door
heilige geloofsbezieling, ga ons protest
uit tegen een wereld die wegzinkt in de
duisternis van het ongeloof. Meer den
naam van onzen God beleden op alle
terrein des levens. En bovenal naar
Daniëls voorbeeld, open vensters, opdat
de wereld wete, wat zij aan u heeft.
J. R. Gonis.
Al te krachtig.
De stad Trier heeft, om tegemoet le
komen aan de moeilijkheden wegens de
aardappelschaarschte, een krachtig en
eigenaardig middel van gemeentelijke
autonomie toegepast, teneinde zichzelf
te helpen, met vermijding van allen
rompslomp van hooger hand.
Met automobielen, waarin hadden
plaats genomen vertegenwoordigers van
de stad Trier en van den districts-com-
missaris, voorts twintig met dienstrevol
vers gewapende gendarmen, zeven po
litieagenten en dertig leiders van vak-
vereenigingen, werd het naburige dorp
Ueinsfeld overrompeld. Zoo het dorp niet
dadelijk de gevraagde hoeveelheid aard
appelen beschikbaar stelde, /.ouden ze
met geweld worden gehaald. Het schijnt
daarbij tot handtastelijkheden te zijn
gekomen, waarbij een oude man werd
doodgeschoten en verscheidene personen
gewond werden.
De bevolking van Amerika.
In een beschouwing over het vreem
delingenvraagstuk in de Vereeuigde Sta
ten, geeft de correspondent van de „Ti
mes" te Washington eenige cijfers be
treffende de tegenwoordige bevolking
van de l^iic, die thans meer dan 100
millioen inwoners telt.
Hoewel ^sinds 1914 geen immigratie
in Amerika meer heeft plaats gehad,
bevinden zich daar thans 32.234.382 per
sonen van vreemden oorsprong,13.345.543
personen, die buiten Amerika zijn ge
boren, 12.916.311 met beide ouders in
het buitenland geboren en 5.901.536 met
èén der ouders buiten Amerika geboren.
Verder wonen in Amerika thans onge
veer 11 millioen negers, en nog een
aantal personen, die hoewel in de
Vereeuigde Staten zijn geboren, zich
echter nog niet de Amerikaansche denk
beelden hebben eigen gemaakt.
BOUW HOUTEN HUIZEN.
Naar wij vernemen, zendt de Regee
ring een deskundige naar Engeland, om
een onderzoek in te stellen naar en een
rapport uit te brengen over den bouw
van houten woningen.
VERHOOGING DER
TELËGRAAFTARIEVEN.
Naar het „Hbld." vernam, zal binnen
kort een Koninklijk besluit verschijnen,
waarbij de telegraaftarieven opnieuw
belangrijk zullen worden verhoogd.
DE VERMOGENS-
AANWASBELASTING.
De Haagsche correspondent van de
„Tel." deelt mede dat het afdeelingson
derzoek in de Kamer betreffende het
onderwerp vermogenaanwasbelasting en
van het onderwerp-Marchant inzake de
zoogenaamde heffing-ineens, heeft aan
getoond, dat de meerderheid der Kamer
voorstander is van een flinke vermogens
heffing, teneinde zoodoende een aanzien
lijk deel der crisisschuld te kunnen af
lóssen. Tegen den vorm waarin Minis
ter de Vries die heffing heeft voorge
steld, bestaan echter ernstige bezwaren
Algemeen wordt verwacht, dat de Mi
nister het Wetsontwerp zal wijzigen en
dat het zal kómen tot een compromis
tusschen het ontwerp-De Vries en het
ontwerp-Marchant. Het doel van beide
ontwerpen, een aanzienlijke bate tq ha
len van kapitaalbezit, zou zoodoende
worden bereikt.
GEDWONGEN LEENING.
Er is ingediend een wetsontwerp tot
het aaneaan van een 5 pet. leening van
450 millioen gulden. Zij, die in de ver
mogensbelasting naar een vermogen van
125.000 of meer zijn. ingeslagen, en de
binnen het Rijk wonende natuurlijke per
sonen, die zijn aangeslagen in de in
komstenbelasting naar een belastbaar
inkomen van f 10,000 of meer, zijn ver
plicht, in de leening deel te nemen.
EEN WETSONTWERP TEGEN DE
DUURTE.
In een Dinsdagavond te Vlissingen
gehouden openbare vergadering van mid
denstanders deelde de heer L). C. Nou-
wens, rijksmiddenstandsadviseur uit Til
burg, mee, dat binnenkort de indiening
van een wetsontwerp ter bestrijding der
duurte kan worden tegemoet gezien.
DE TABAKSBELASTING.
Volgens de „Vakbeweging" wordt door
de komende tabaksbelasting, welke U20
millioen kan opbrengen, op een produc
tie van 600 millioen sigaren per jaar el
ke sigaar ongeveer 3J/3 cent duurder,
ook de minste soorten.
TER NEUZEN, 24 October 1919.
Op de a. s. Maandag 's namid
dags te 2 uur te houden Openbare ver
gadering van de Gemeenteraad alhier
komen de volgende punten in behande
ling
1. Notulen.
2. Ingekomen stukken.
3. Voorstel van B' eu W. om afwij
zend te beschikken op het adres van
D. J. Minnik e.a. om intrekking van liet
raadsbesluit waarbij# an de Industriee-
le Mij gedeeltelijk ontheffing wordt ver
leend van de art. 4 en 5 der concessie
voorwaarden.
4. Idem om het adres van But voor
kennisgeving aan te nemen.
5. Idem om op verzoek der Industr.
Mij de tarieven te verhoogen.
6. Idem tot uitgifte van grond in erf
pacht aan de bouwvereeniging „Werk-
mansbelang".
7. Idem tot vaststellen van een bouw
plan.
8. Idem tot het nemen van een voor-
loopig besluit tot onteigening van gron
den toebehoyrende aan Domeinen, waar
op reeds woningen van „Werkmansbe-
lang" zijn gebouw of nog gebouwd zul
len worden,
9. Stemmen over art. 3 sub 2 der
verordening regelende de uitbetaling van
jaarwedden aan de onderwijzers en daar
na eindstemming over de verordening.
10. Voorstel B. en W. inzake aanvra
gen ontheffingen schoolgeld.
11. Idem om P. Meeuwsen vergunning
te verleenen een riool te leggen in ge
meentegrond.
12. Idem om afwijzend te beschikken
op het verzoek van de N. V. Lak
en Nikkelinrichting tot aankoop van
grond.
13. Idem tot aankoopen van een ruim-
machine voor het ledigen der privaat-
pulten.
14. Bouwen noodwoningen
Woensdag werd alhier ten verzoe
ke van de familie Van de Velde, ver
kocht een heerenhuis met toebehooren,
zijgebouw, opstal en tuin, staande Hee-
rengracht 11.
Koopei werd de heer A. Spruitenburg
arts alhier voor f22.200.
In een op Woensdag gehouden
vergadering van belangstellenden werd
in beginsel' besloten tot het oprichten
van eene N. V. Fabriek voor houtbe
werking „Zeeuvvsch Vlaanderen". Eene
Commissie bestaande uit de heeren J.
J. de Jager, R. E. G. Nolson, G. F. P.
v. d. Fe ijl, II. de Meijer, G. Meertens
te Ter Neuzen J. M. Oggel en A. W.
Kruisse te Axel werden benoemd tot
het onderwerpen van Statuten en voor
de verdere regeling-
Door de recherche stoomboot En-
Avant 2 is Woensdagnacht op de Wes
ter-Schelde aangehouden de beurtschip
per F. van Breskens, komendei van Rot
terdaui, die een groote hoeveelheid kaas
vervoerde. De schipper is in arrest gesteld.
Tot onderwijzer aan de Chr. School
te Hoek (dorp) wéftl benoemd de Heer
M. A. de Looff te Kamperland. Er wa;
ren 25 sollicitanten.
Men schrijft ons uit Axel
Gistermiddag omstreeks 2'-/3 uur ont
stond brand in de vlasfabriek van de
heeren de Waele te Koewacht. In den
tijd van een half uur stond de fabriek
inet. de daar naast staande schuur en de
daarbij gelegen hoopen in lichte laaie.
Al het werkvolk kon zich bijtijds naar
buiten begeven. De fabriek brandde ge
heel uit, de.schuur is tot den grond af
gebrand.
Er was veel bewerkt vlas in de ge
bouwen opgeslagen, zoodat de schade
enorm is. De gebouwen waren verzekerd.
Men noemt als oorzaak van het ont
staan van den brand het warmloopen
van een as der zwingelmolens.
De brandspuit van Koewacht was op
het terrein aanwezig. Deze was echter
in geen 17 jaar gebruikt, nadere uiteen
zetting hierover is dus onnoodig.
Het afbranden dezer fabriek is een
ware ramp voor Koewacht. Ruim 60
menschen zijn thans plotseling zonder
werk.
In den nacht van Donderdag op
Vrijdag is te Koewacht bij den landbou
wer N. van Hove en vet varken van
ongeveer 200 Kg. gestolen en geslacht
op het erf. Alleen de ingewanden en
afval had men achtergelaten, zo ider dat
verder eenig spoor van de dieven was
aan te wijzen.
'Aardenburg. DoordeGeref. Vereeni-
ging voor Evangelisatie alhier welke des
Zondags godsdienstoefeningen houdt, is
wegens uitbreiding van haar ledental
een ander gebouw aangekocht, hetwelk
voor genoemd doel zal worden ingericht
daar het bestaande te klein is.
Op initiatief van den heer A, Cats-
man alhier, is opgericht een Christelijke
leesbibliotheek welke ten doel hooft ook
op deze wijze de Christelijke beginselen
ingang te doen vinden. Van verschillen
de personen zoowel in als buiten deze
gemeente ontving het bestuur reeds en
kele goede boeken, terwijl verwacht
wordt dat nog velen hun bibliotheek eens
zullen nazien of zij misschien niet een
paar boeken of tijdschriften voor dat
doel willen afstaan, en deze 'dan willen
opzenden aan het adres van A. Catsman-
•v. Overbeeke.
"Oostburg. De Unie Collecte bracht
dit jaar op f 124,24 is'f4.minder dan
het vorige jaar.
Oostburg. Geregeld komen hier club
jes Duitschers aan uit Frankrijk. Zoo
waren er in de afgeloopen week weer
een 25. Men kan het hen aanzien dat
ze blij zijn, zich in Holland te bevinden.
Zondagavond werd hier alweer een
fiets gestolen. De dief reed in de rich
ting van de Belgische grens en was niet
meer te achterhalen. De politie stelt
een onderzoek in.
"Hoofdplaat. Door de kommiezen Abeen
en Monde zijn Woensdagnacht in beslag
genomen 7 biggei
voerders zijn zoek
Tot biievengaarder te Hoofdplaat is
benoemd de lieer J. Rogies, le bode, in
de plaats van mcj. T. Boes, die met
pensioen gaat.
Met de kermis is er Zondag op
het gehucht Turkije bij IJzendijke lievig
gevochten, 's Middags om 3 uur begon
de twistmet knuppels gewapend werd
er deerlijk op los getimmerd.
-T- Bij kon. besluit van 16 dezer is,
met ingang^ van 1 November, benoemd
tot directeur van het post- en telegraaf
kantoor te Sluis, P. D. Goetheer, thans
commies der posterijen en telegrafie
Naar de Br. Crt. verneemt zal bin
nenkorten tijd te Breskens een aanvang
worden gemaakt met den bouw van een
suikerfabriek, alsmede van een 30 werk
manswoningen.
Te Middelburg is besloten tot de
oprichtingeener konsumentenvereeniging
Reeds zijn 250 leden toegetreden.
Eigenaars, of ver
weer een raad van beroep kiezen, waar
van een Raadshcr voorzitter wordt. Bij
dien raad kan elk verbruiker zijn klach
ten indienen.
Het gehalte der suikerbieten, aan
gevoerd te Zierikzse, bedraagt 17 a 18
pCt., een enkele maal 19 pCt.
Men schat de opbrengst op 30 a 35.000
K.G. per II A.
Bedenktijd voor D s. J. B.
Netelenbos.
De classis Middelburg der Geref. Ker
ken heeft op haar vergadering van
Woensdag 22 October, de schorsing van
Ds. J. B. Netelenbos, pred. der Geref.
Kerk te Middelburg, geapprobeerd, hem
tot Woensdag 19 November a.s. (dus vier
weken) bedenktijd gegeven, ten einde
hem op dien datum, ingeval hij niet
herroept, uit zijn ambt te ontzetten.
Te Goes wordt een duurtecommissie
opgericht, waarin vier winkeliers en vier
verbruikers zitten, die uit hun midden
Zitting op Dinsdag 21 October 1919.
Voorz.De edelachtbare heer L. J. den
Hollander.
1. Mededeeling ingekomen stukken.
Besloten wordt het verzoek om toe te
treden tot het Werkloozenbesluit 1917,
in te willigen.
Een verzoek van de afd. Axel van
„Mercurius" om in een lokaal der Openb.
Lag. School een cursus in boekhouden,
handelsrekeneli enz. te mogen houden,
werd verwezen naar B. en W.
Een adres om verlichting van den
Armendijk vyerd voor kennisgeving aan
genomen.
2. Verzoek van de Christelijke Pers
vereeniging te Ter Neuzen, om de ge
meentelijke publicaties ook in „Zeeuwsch-
Vlaanderen" te plaatsen.
De Vóorz. zegt, dat B. en W. voorstel
len afwijzend te beschikken. Tot heden
is nooit gepubliceerd buiten Axel. Als
daarin verandering komt, dan moeten
we straks ook in Zelandia adverteeren.
Aanplakken en plaatsen in het plaatselijk
blad van de advertenties is voldoende.
De lieer Dieleman is het hiermee ab
soluut niet eens. Afwijzend beschikken
op grond va.n de veronderstelling, dat
„Zelandia" straks met gelijk verzoek zal
komen, gaat niet. „Zelandia" heeft nog
niet gevraagd. En als li.et komt, welnu,
dan adverteeren we ook daarin. Dat is
recht en billijk. De bevolking wordt nu
eenzijdig ingelicht. Vooral voor de buiten-
menschen vindt spreker meerdere publi
citeit wenschelijk.
De Voorz. heeft in zeker opzicht er
niets op tegen, dat in „Zeeuwsch-Vlaan
deren" geadverteerd wordt. Maar dan
ook in andere bladen. Dat zal enkele
honderden guldens kosten. Adverteeren
is zeer duur, en in dezen tijd is bezuini
ging ten zeerste noodig. In den laatsten
tijd is ook aangeplakt in de buitenwijken.
De heer Dieleman: Wat kost het ons
per jaar in 't locale bird?
De Voorz.Dat weet ik niet. Maar
daarmee hebben we een overeenkomst.
We genieten aanmerkelijke reductie.
De heer Dieleman is niet overtuigd.
De heer v, d. Bilt is er tegen om de
kosten, anders zou hij voorstemmen.
De Voorz heeft ook geen andere be
zwaren. Als straks echter 't Nieuwsblad,
Baanbreker en Zelandia ook komen,
wordt 't. te duur. Echter zouden we ons
kunnen beperken tot de bladen, die aan
deze zijde der Schelde worden gedrukt.
De lieer v. Dixhoorn Niet de vraag
waar een blad gedrukt wordt, maar waar
het gelezen wordt moet beslissen. En
dan is het aantal bijna zonder einde.
Het voorstel van B. en W. wordt
daarop aangenomen met op één na alge-
meeue stemmen. Alleen de heer Diele
man stemde tegen
3. Verzoek van het Hoofdbestuur van
den Ned. Chr. Bond van Person, in Publ.
Dienst om de loonsverhooging voor de
gemeentewerklieden ook te geven aan
de werklieden van de gasfabriek.
De Voorz. zegt, dat deze kwestie straks
bij de begiooting toch aan de orde komt.
B en W. stellen voor het verzoek voor
kennisgeving aan te nemen, en uit te
spreken, dat de Raad het loon der werk
lieden naar recht en billijkheid, met in
achtneming van den duren tijd en 't
zware werk dat verricht moet worden,
zal bepalen, los van alle verzoeken en
wenschen. Aldus aangenomen.
4. Verzoek van J. J. de Lozanne, om
voor zijn woning een balcon te mogen
plaatsen. Toegestaan.
5. De Voorz. deelt mee, dat inmiddels
zijn binnengekomen de goedkeuring door
Gedep. Staten van het kohier der school
gelden en van het suppletoir kohier der
Hoofdelijke Omslag.
6. Voorstel van B. en W. om de sa
larissen der gemeentewerklieden vast te
stellen op f900,ingaande 1 Juli j.l.
De heer Dieleman wil 20 gld. per
week geven, dus 1040 gld. per jaar. Daar
is dan de 100 gld. voor het lantaarnop-
steken bij. Dit jaar is er te wéinig loon
Daniël 6 11.
