I
Oroaan ter verspreiding der Christelijke Beginselen in Zeeuwsch-Vlaanderen.
No. 178.
Woensdag 24 September 1919.
2e Jaargang.
F E U I L L E T 0 i\.
B uilen la dscli 0 verzicht.
Uit liet Buitenland.
JAN WAANDERS.
Esse
Uitgave van de Christelijke Persvereeniging „Zeeuwsch-Vlaanderen" te Ter Neuzen.
Alle stukken, de redactie en administratie van dit blad betreffende, moeten worden ge
zonden aan den redacteur, H. S. v. HOUTEN, Vlooswijkstraat 62, I er Neuzen.
ABONNEMENT: Bij bezorging f 1,15 per drie maanden. Franco per post voor Nederland f 1.25.
ADVERTENTIËNVan 1 4 regels fOAO. Elke regel meer ƒ0.10. Handelsadvertentiën
over twee kolom 8 Cent per regel. Abonnementen per contract. Crisistoeslag lo°/0.
Inzending van advertentiën tot 12 uur 's middags op de verschijndagen bij den drukker
D. 11. LITTOOIJ Az. te Ter Neuzen.
Telefoon Nr. 20.
V Een eigen organisatie.
Op Woensdag 1 October zal D.V. te
Schoondijko een vergadering worden
gehouden van de leden onzer Pers
vereeniging in het land van Cadzand,
waarop ook worden verwacht alle be
langstellenden in een Christelijke Pers
actie in dit deel van Zeeuwsch-Vlaan
deren.
Doel is om voor 't Westelijk deel te
komen tot een eigen organisatie. liet
is voor onze vrienden in 't Cad/andsehe
uiterst moeilijk de vergaderingen in Ter
Neuzen bij te wonen. Toch zijn de
Protestantsch-Christelijke partijen in 't
Westelijk deel de gemeenteraads
verkiezingen hebben bet bewezen wel
van zooveel beteekenis, dat een eigen
organisatie volkomen gewettigd is. Dan
kan deze organisatie met den redacteur
samen in 't Westelijk deel de belangen
onzer Christelijke Pers bespreken en
behartigen. Als de actie daar eens flink
ter hand wordt genomen, is er nog veel
te bereiken.
Van socialistische zijde wordt ook in
ons gewest tegenwoordig hard gewerkt
laten wij nu eens niet achter blijven.
Op de bedoelde vergadering zal o.a.
bet woord worden gevoerd door Ds. Goris
van Schoondijke ou den lieer H. S. v.
Houten uit Ter Neuzen. Laten onze
vrienden door trouw bezoek van deze
vergadering nu eens toonen, dat ze Le-
lang stellen in de Christelijke Persactie.
Dan kan er iets goeds uit groeien.
V Heffing in eens.
Ons land staat voor een reusachtige
toeneming der staatsschuld, lloe rijkelijk
de middelen ook mogen vloeien, hot
tekort wordt steeds grooter. Daarbij
komt, dat de nieuwe wetten de uitgaven
omhoogjagen.
Deze omstandigheden dwingen tot
krasse maatregelen. De minister van
financiën heeft nu bet plan een vermo-
gensaanwasbelasting te beffen. Daar
tegen zijn echter vele bezwaren geop
perd. Bezwaren, die we voor 't. grootste
deel gerechtigd achten.
Nu heeft echter de heer Merchant
een vooistel van wet ingediend, dat een
snellere aflossing van de gemaakte cri
sisschuld beoogt.
We vinden dit ontwerp heel wat sym
pathieker dan dat van minister de Vries,
al heeft ook het voorstel Marchant na
tuurlijk fouten.
De lieer Marchant zegt in zijn toe
lichting, dat de oorlogswinstbelasting
fout werkte, waar die niet de groei van
het vermogen trof. Nu is er echter 1000
a 1200 millioen crisistekort. Dit ineens
af te lossen gaat, te ver Wel is het
echter mogelijk, de helft door een hef
fing ineens af te betalen.
Dit wil het voorstel Marchant. doen.
Zijn wetsontwerp sluit aan bij de ver-
dedigings-belastingen. De heffing begint
bij vermogens vanaf 16000 gld.
Naast deze heffing op liet vermogen
wordt een buitengewone heffing van het
inkomen uit het bedrijf voorgesteld.
De aanslag van het vermogen kan
ineens worden betaald, of in tien jaar-
termijnen. In 't laatste geval moet 5%
rente worden bijbetaald.
De heffing wordt geacht te zijn inge
36)
En zij zelve? Nu ze vond, dat Jan te
ver ging- Ze had het immers nog zoo
pas tegen hem gezegd „We hooien aan
de kerk". Ja, ze boorde er aan. Plicht
matig. En, nu, godsdienst was toch ook
noodig. Wat was nu een ongodsdienstig
mensch? Trouw bezocht ze de godsdienst
oefeningen. Haar plaats was bijna nooit
onbezet. Maar, men moest toch niet over
drijven. En als een jongmenscli éénmaal
per Zondag kerkte, dan vond zij, dat er
niets van te zeggen was.
Maar zooals Jan nu ging doen
nee, dat kon er niet mee door. Wat
moesten de mcnschen er niet van zeggen
Haar man zat in zooveel vereenigingen,
was van zoovele bestuurslid Nu, dat
zouden ze er wel gauw allemaal bijbalen,
dat spreekt. En zoo zouden ze over de
tong rijden
Nee, Jan moest, verstandig wezen. Maar
wat toegeven. Ilij was wat doorzettend.
gaan op 1 Mei 1919, naar den vermo
genstoestand, aangenomen voor de hef
fing van verdedigings-, vermogens- en
inkomstenbelasting voor liet jaar 1919/20.
Wie minder dan 16000 gld. bezit, be
taalt niets.
Van 16000-17000 gld. betaalt 25 gld.
17000-18000
18000-19000
19000—19999
iet vermogen 20,000 gld
Is
25
50
100
150
dan
1%.
°/o.
3
4
5
6
7
8
9
enz.,
dus
20
Van 20— 30,000 gld.
30— 50,000
50-100,000
100-150,000
150—200,000
200—300,000
300—400,000
400—500,000
tot van 5 millioen of meer
5 deel wordt gelieven.
Het tarief is progressief in tweeërlei
opzicht. Het houdt rekening zoowel
met de hoegrootheid van het inkomen
als van het vermogen Van een arbeids
inkomen wordt evenveel belasting gehe
ven als van een vermogen, dat tienmaal
zoo groot is. De belasting over het
arbeidsinkomen wordt betaald over 10
jaar, zonder vergoeding van rente aan
het Rijk.
Ten einde voorts de arbeidsinkomens
niet al te zwaar te belasten, is bepaald,
dat een deel van dit inkomen onbelast
gelaten wordt. Dit deel wordt kleiner,
naarmate het vermogen grooter is
Een paar voorbeelden.
Wie minder dan 16000 gld. vermogen
bezit, betaalt niets voor de vermogens-
heffing. En ook niets van z'n inkomen,
als dit minder bedraagt dan 2000 gld.
Verdient zoo iemalid 4000 gld. dan
wordt bij dus voor 2000 gld. aangeslagen
en betaalt daarvoor evenveel als voor
20000 gld. vermogen, is 200 gld.
Wie van 16000 tot 30000 gld. bezit,
behoeft van de eerste 1500 gld. inkomen
niet ie betalen. Stel dat A 25000 gld.
bezit en 5000 gld. inkomen heeft. Hij
moet dan betalen 2% van 25000 gld is
500 gld. En van zijn inkomen, dat voor
5000 gld. min 1500 gld is 3500 gld. aan
geslagen wordt, evenveel als voor 35000
gld. vermogen, is 3 1050 gld. In
totaal moet A dus 500 -j- 1050 1550
gld. offeren.
Men merkt, ook hier wordt de midden
klasse weer geducht aangesproken. Want
al mag deze som in 10 jaar worden
betaald, het moet toch maar boven de
waarlijk al hooge belastingen worden
opgebracht.
Toch is deze vorm van aflossing nog
oen der meest verkieslijkste.
V De Rijksmiddelen.
In Juli werd 91/2 millioen méér opge
bracht dan in Juli 1918. De maand
Augustus hield zich nóg beter. Nu werd
10 millioen meer ontvangen dan in
Augustus van 't vorig jaar. In totaal
vloeide er in Augustus 291/3 millioen in
de schatkist. Ontzaggelijke cijfers, en
toch is die schatkist nog altijd leeg!
Zou er soms geen bodem onder zitten
In Aug. 1913 brachten de middelen
14i/i millioen op; thans ruim tweemaal
zooveel. Daar komt dan echter de
opbrengst der buitengewone belastingen
Hij nam soms de dingen dadelijk zoo
ernstig op.
Mevrouw Waanders was niet gerust.
Dat beloofde van avond niet veel goeds.
-HOOFDSTUK XI.
Jan Waanders kuierde naar huis. 't.
Kantoorwerk was weer afgeloopen Lam,
dat-ie nou niet eens naar den schouw
burg kon. Truu.s zou er ook heen. Ze
zouden elkaar ergens in de buurt ont
moeten. E11 nu kon hij haar niet eens
meer een boodschap sturen, dat-ie ver
hinderd was. Verhinderd! E11 waardoor?
Om wat gezemelknoop aan te gaan lioo-
ren van dominéé Van Waarden en een
uitgestreken ouderling! In elk geval, bij
zou voet bij stuk hondendaar konden
ze op rekenen. Ilij wou niet aan den
leiband loopen. In geen geval. Hij was
oud en wijs genoeg. Meerderjarig. Hij
kon zelf wel uitmaken, wat goed en
dienstig voor hem was.
En toch nee, op z'n gemak was
hij niet. Want, heimelijk vreesde bij, dat
hij tegen dominéé Van Waarden niet, zou
opkunnen. Dien zou hij niet zoo gemak
kelijk kunnen verslaan als mama. En
wélke argumenten dominéé zou aanvoe
renhij had stellig voorgenomen, zich
nog bij, die 23 millioen bedroeg in
Augustus.
Tegenover 14J/i millioen in Aug. '13
staat dus in Aug. '19 een som van 53
millioen. Of dus de belasl ingschroef ook
danig is aangedraaidHet ergste is
echter, dat de iini,. va» de schatkist
elk jaar toeneemt en steeds hoogere
belastingen vergt.
Het gedistilleerd bracht 21/3 millioen
meer op dan in Aug. '18. Geen ver
blijdende stijging. Want hoeveel drank
ellende zou niet staan tegenover deze
drankbate voor de schatkist?
Gelukkiger is de stijging der invoer
rechten. De opbrengst was U/3 millioen
hooger dan een jaar geleden. Onze
handel herleeft dus weer! Als gevolg
daarvan steeg ook de opbrengst der
loodsgelden.
De zegelrechten In achten 1,3 millioen
meer op dan 't vorig jaar in Augustus.
Do nieuwe zegelwet heeft dus al finan-
cieelo voordeden aan it lijk bezorgd. De
successiebelasting bracht 3 millioen op.
Dc accijns op liet geslacht 7'/3 ton meer.
De suikeracctjns en de inkomstenbelasting
brachten beide minder op dan verleden
jaar. De eerste 3Vg ton, de tweede bijna
4 ton.
Nu nog enkele totaalcijfers.
Sinds Januari van dit jaar zijn aan
gewone middelen bijna 206 millioen ont
vangen, dat is 33 millioen méér dan
over de eerste 8 maanden van 1918.
Waar de minister op 150 millioen bad
gerekend, valt het hem 50 millioen mee.
Een aardig meevallertje
De buitengewone belastingen brachten
171 millioen op, of ruim 12V2 millioen
meer dan in de eerste 8 maanden van
het vorig jaar.
Aan opcenten ten bate van het lee-
ningsfomls kwam er bovendien nog 30
millioen binnen.
A!s bewijs, dat ook op 't departement
nog wel eens vergissingen worden begaan,
moge dienen de mededeeling van den
minister dat de opcenten op de dividend
en tantièmebelasting over de maanden
Januari tot en met Augustus ten on
rechte niet op de staat dor inkomsten
waren gezet. Met andere woorden ver
geten
Dit postje beloopt 1,3 millioen Zoo'11
meevaller beteekent echter in een duur
huishouden, zooals de Staat der Neder
landen is, bitter weinig. Hoewel natuur
lijk ook hier vele kleintjes één groole
maken.
Het vredesverdrag voor Bulgarije
is Vrijdag le Parijs aan de Biilgaarsche
afgevaardigden overhandigd. Het is in
wezen gelijk aan de verdragen die Duitsch-
land en Oostenrijk Hongarije zijn opge
drongen.
Dit meest ontwikkelde Balkanvolk
wordt door de entente wel diep verne
derd. Naast verlies van grondgebied staat
een zware oorlogsschatting.
Eigenaardig is het, dat Bulgarije een
schuld van 21 millioen francs wordt
vrijgescholden. Maar die is het schuldig
aan Duitschland 01 dc entente dus
ook weet, dat het van andermans leer
makkcli)k riemen snijden is!
Binnen 25 dagen moet Bulgarije op-
niet te laten overtuigen
„In gedachten, zèg?" lachte plotseling
een stem naast hem. Trnus was 't. lu
een keurig toilet. Ongemerkt was ze
hem op zij gekomen.
„Ilé, jij kwam hij, verwonderd.
„Ja, ik. Waar liep jij zoo over te pie
keren vroeg ze, fainiljaar.
„Ik
„Ja, janee, ontken 't nou maar niet.
'k Liep al een poosje vlak naast je, zon
der dat je er erg in liadt".
„Nou ja, hè, 'n mensch kan zoo al es
in gedachten zijn", zei hij, ontwijkend.
„Als 't een geheim is", ze deed '11
beetje geraakt, „wil ik er niet in komen,
hoor, denk dat niet. A propos, je denkt
immers wel om van avond?"
„Dat is 't juist. Ik kan niet, onmoge
lijk".
„Kom nou", zei ze, zichtbaar teleurge
steld en ietwat ongeloovig.
„Nee, heuseh niet. 'k Ging anders wat
graag. Maar 'k kan wérkelijk niet".
„Wat ben jij geheimzinnig van avond",
zei ze weer. Ze voelde zich min of meer
gekrenkt.
Ilij merkte het wel.
„Nee,-Trnus", kwam hij op vertrouwe
lijker! toon, „'t is voor mij werkelijk even
merkingen ter kennis van de hooge
hoeren der entente brengen.
Jammer, dat Theodorof, hut hoofd van
bet Bulgaarscho gezantschap zich zoo
diep Vernederde, dat bij iu een toespraak
Verklaarde, dat bet Bulgaarscho volk
altijd de gowehl-politiek van ex-koning
Ferdinand afgekeurd heeft. Dat het
noodgedwongen tegen de „coalitie van
recht en democratie" heeft gestreden,
maar liever naast de entente had ge
staan op het. slagveld der naties. Heeft
Theodorof dan niet gelezen, hoe de en
tente Duitschland en Oostenrijk-Ilonga-
lije heeft behandeld Hoopte hij door
kruiperigheid voor zijn volk een genadi
ger behandeling te verwerven Of voor
deden voor zichzelf? In die verwach
tingen is hij dan wel bitter teleurgesteld.
Althans voor wat zijn volk betreft.
d'A.munzio,
de dwaze Italiaansclie dichter, die iu
1916 door zijn opruiende taal er veel
toe meewerkte, dat Italië aan den oorlog
deelnam, en die tijdens den oorlog niets
van zich deed hooien, is weer opgedoken.
Tijdens de groole strijd kon Italië
Fiiime, de Ilongaarschc haven aan de
Adriatische Zee, niet veroveren. Nu 't
vrede is en Oostenrijk-Hongarije door de
revolutie in deelen uiteen viel, ging dat
makkelijker.
Nu was 't de tijd voor d'Antuinzio.
Hij had niets anders te doen, dan een
bende avonturiers om zich heen te
verzamelen en de stad binnen te trekken.
De Italiaansclie troepen, die de orde
in en bij de stad moesten handhaven,
„merkten hem riiet op." Ongemerkt
kwam hij binnen, en bezette de stad.
Toen echter de entente Wilson is
er erg op tegen, dal Italië Fiume krijgt
boos deed, verklaarde de Italiaansclie
regeering niets van d'Annunzio's daad
afgeweten te hebben en beloofde ze hem
uit Fiume te verdrijven, om de stad le
doen bezetten door ententetroepen. De
„held" d'Aununzio verklaart echter de
stad niet te zullen overgeven, maar zich
tot den dood te zullen verdedigen. Ver
moedelijk een dichterlijke overdrijving,
die zijn grond vindt in 't besef, dat de
Italiaansclie regeering niet zooveel baast
zal maken met zijn verdrijving.
Thans verluidt reeds, dat de entente
toegestemd beeft dat Fiume aan Italië
blijft, onder voorwaarde dat Wilson 't
ook goedvindt.
In Frankrijk
kan 't publiek zicli weer verlustigen in
enkele schandaaltjes. De zaak van den
oud-minister Caillaux is weer aan de
orde, en 't schijnt voor liern niet goed
te loopen.
Ook is een zekere Lenoir ter dood
veroordeeld. Toen de scherprechter hem
kwam balen verklaarde bij nog belang
rijke mededeelingen te willen doen.
Daartoe in de gelegenheid gesteld ver
haalde bij zooveel, dat de voltrekking
van het vonnis is uitgesteld. Vermoede
lijk betreffen zijn onthullingen ook do
zaak Caillaux.
Efger is echter, dat de socialisten zich
in Frankrijk weer danig beginnen te
roeren. Ze dreigen met staking en....
revolutie. Alleen de radenrepubliek kan
uitkomst brengen uit de economische
ellende mecnen ze. I)e arme verdwaas
den
onaangenaam als voor jou". Ze fleurde
wat op.
„Kijk, ik moét absoluut thuis zijn. Ik
krijg vanavond bezoek van dominéé Van
Waarden en een ouderling Ze komen
eens poolshoogte nemen, waarom ik niet
meer naar de catechisatie ga. Ik zal
onder 't mes moeten. Je begrijpt, ik ben
in lnin oogen tegenwoordig een groot
zondaar", zei bij, met schamperheid in
zijn stem, maar waaraan zich tocli ook
ergernis paarde. „Ze hebben tegen straks
belet gevraagd, en nou kan ik moeilijk
weg blijven".
„Nemen ze het bjj jullie zóó nauw?
Bij ons gaat het toch een beetje gemak
kelijker", spotle ze. „Och hé De cate
chisatie. 'kWeet amper, wat 't voor een
ding is. En maken ze daar zoo'n heibel
om Nou, sterkte dan, hoor. Hou je
maar taai. Offe ben je bang, en ga
je maar gauw beloven, een zoete jongen
te zijn
Haar spottende toon prikkelde hem.
„Dat zullen ze wel ondervinden",
grimde hij.
Zóó scheidden ze.
Ih die stemming stapte hij op huis aan.
Voor Frankrijk kunnen deze woelingen
nog ernstige gevolgen na zich sleepen.
vooral omdat het ook in Duitschland
weer onheilspellend begint te rommelen.
Wat de winter ons weer zal brengen
Beware God ons werelddeel, voor de
ellende ran burgerkrijg en hernieuwde
revolutionaire woelingen
Het tarwetekort in Frankrijk.
Frankrijk staaf, zooals reeds vroegere
berichten deden voorzien, voor de nood
zakelijkheid om de broodkaart weer in
te voeren. Het zal mede genoodzaakt
zijn het brood wederom te bereiden
volgens oorlogsrecept. Frankrijk's tarwe-
tekort is op liet oogenblik ernstiger, dan
te eeniger tijd gedurende den oorlog;
ernstiger ook, dan dat van eenig ander
land.
Een tekort van 808 millioen bushel
betrekkelijk weinig tonnenmaat ter be
schikking; de broodkaart en zeer strenge
rantsoeneering schijnen de eenig moge
lijke uitkomst.
Ongelukkigerwijze is niets den Fran-
schen zoo impopulair als de brood-
rantsoeneering. En de Kamerafgevaar
digden voelen er weinig voor, de
nieuwe verkiezingen zijn aanstaande
om „politieken zelfmoord" te plegen,
door de broodkaart weer in te voeren.
Vermoedelijk zal dus de rantsoeneering
tot na de verkiezingen worden uitgesteld.
De Ilegcering beeft intusschen den
gcheelen oogst opgeëischt en ziet zich
bovendien genoodzaakt, voorloopig voort
te gaan met bet invoeren van 12 millioen
bushel tarwe maandelijks.
Frankrijk's systeem, om tarwe tegen
buitengewoon hooge prijzen in te koopen
en zo, teneinde den broodprijs zoo laag
mogelijk te houden, tegen veel lager
prijs aan de molenaars en bakkers te
verkoopen, is de voornaamste oorzaak,
dat thans de voorraadschuren nagenoeg
zijn uitgeput. Brood was in Frankrijk
het goedkoopste voedsel voor mensch en
dier.
Volgens berekening van autoriteiten
zou met. een rantsoenecring op de^basis
van 500 gram per dag in den oorlog
bedroeg het dagelijksch rantsoen 300'
gram de toestand nog gered kunnen
worden.
Brutaal.
In liet paleis van justitie te Weenen
beeft een koelbloedige dief op vermake
lijke wijze zijn slag geslagen. Onder
voorwendsel dat de klokken iu de zalen
moesten worden nagezien, kwam hij
tijdons de terechtzitting, gewapend met
een ladder binnen en haalde de klokken
van den muur. Toen een der rechters
hem vroeg of bij niet kon wachten lot.
de zitting afgeloopen was, antwoordde
bij: „Neen, ik heb bier mijn weik te
doen, evenals u, en heb niet veel tijd."
De diefstal werd pas ontdekt, toen
dezelfde rechter later aan den concierge
vroeg, er voor te zorgen dat bij niet
weer op een dergelijke wijze werd lastig
gevallen. Toen bleek dat de concierge
van niets wist en dat alle klokken, een
twintigtal, uit liet gebouw verdwenen
waren.
„Willen de lieeren me maar volgen
noodigde mevrouw Waanders dominéé
Van Waarden en den broeder ouderling
uit.
Jan was een half uurtje thuis, toen
bun bel klonk.
Een minachtende glimlach speelde hem
om de lippen, toen hij hen hoorde naderen.
Ze kwamen binnen.
Er volgde een wederzijdscli gegroet,
wel eenigszins gedwongen. Mama was
niet op baar gemak; Jan in een bittere
stemming dominéé en ouderling voélden
iets van bet drukkende dezer atmosfeer.
Er werd met horten en stooten een
algemeen gesprek je gevoerdover liet
weer en verdere gewillige en lijdzame
onderwerpen.
Dominé schraapte even de keelde
aankondiging van den rechtstrecksclien
aanvalde ouderling bestudeerde liet
plafond.
„Waanders", begon dominé, „we zijn
eigenlijk eens gekomen, om met je te
spreken over een en ander".
Hij zweeg; wellicht bracht Jan iets in
't midden.
Maar Jan was niet van plan te spreken,
voor hem een antwoord gevergd werd.
(Wordt vervolgd).
A f 1 /A "XT 171 A ff T71 VT m Tlff., 11 T ft Jm. a .-VI r\ n i <1 11 .t L1 l«A ll/IA t\A l\Aöf \1 AAf \f A r 1 1 11 /I I I Ail
door
ZF. LA ND IA
