Orqaan ter verspreiding der Christelijke Beginselen in Zeeuwsch-Vlaanderen. No. 175. Zaterdag 13 September 1919. 2e Jaargang. Uit de Schrift. ONDER DE STREEP. Biiitenlandsch Overzicht. Uit oude tijden. a nnroNFMPNT Rïi hp™r<rinf» f 1 15 ner drie maanden. Franco ner nost voor Nederland f1.25. Uitgave van de Christelijke Persvereeniging „Zeeuwsch-Vlaanderen" te Ter Neuzen. Alle stukken, de redactie en administratie van dit blad betreffende, moeten worden ge zonden aan den redacteur, H. S. v/HOUTEN, Vlooswjjkstraat 62, Ter Neuzen. ABONNEMENT: Bij bezorging 1,15 per drie maanden. Franco per post voor Nederland f 1 ADVERTENTIËNVan 1—4 regels fOAO. Elke regel meer ƒ0.10. Ilandelsadvertentiën over twee kolom 8 cent per regel. Abonnementen per contract. Crisistoeslag 15 Inzending van advertentiën tot 12 uur 's middags op de verschijndagen bij den drukker D. H. LITTOOIJ Az. te Ter Neuzen. Telefoon Nr. 20. DE KEUZE DES GELOOFS. „Door het geloof heeft Mozes, nu groot gewor den zijnde, geweigerd een zoon van Farao's dochter genoemd te worden, ver kiezende liever met het volk van God kwalijk ge handeld te worden, dan voor een tijd de genieting der zonde te hebben Achtende de versmaad- heid van Christus meer deren rijkdom te zijn, dan de schatten in Egypte want hij zag op de ver gelding des loons. Hebreën 1124—26. Niet ten onrechte heeft mén dit 11de hoofdstuk van den brief ann de Hebreën vergeleken bij een beeldengalerij, waarin de geloofshelden des O. V. zijn opgesteld. De apostel spreekt dan ook van een wolk der getuigen. Hij wijst met nadruk de Christenen uit de Hebrpeën, verstrooid en vervolgd om den Naam des Ileeren, op het geloof en de geloofskracht der vaderen. Ilij houdt hen een voor een de por tretten hunner vaderen voor en om hen te bemoedigen stipt hij iets aan uit hun levensgeschiedenis, waarin de kracht des geloofs openbaar kwam. Evenzoo als wanneer gij de familie album laat zien. Komt daarin het portret voor van uw vader of moeder, was dat een Lid Gods, met blijdschap gewaagt ge daarvan, in bijzonder van hun blijde hope en ver wachting voor de eeuwigheid. Gij wijst er uw kinderen op, hopende, dat zij hun geloof mogen navolgen. De apostel stipt ook iets aan uit de geschiedenis en het leven van Mozes, en wijst bijzonder op zijn geloofskeuze. De zelfverloochende kracht des geloofs schittert zoo heerlijk in het leven van den Godsman Mozes. Boven zijn levensgeschiedenis staat met duidelijke letteren „Wie vader of moeder, huizen of akkers, broeders of zusters lief heeft boven Mij, kan Mijn discipel niet zijn." Door het geloof werd hij drie maanden lang door zijn ouders verborgen ge houden. En dat geloof, dat geen erfgoed was maar een gave der vrije genade Gods, openbaarde hij, groot geworden zijnde, te bezitten. Daardoor weigerde hij een zoon van Farao's dochter genaamd te worden. Door dat geloof verkoos hij liever met het volk van God kwalijk gehandeld te worden, dan voor een tijd de genieting der zonde te hebben. Door dat geloof achtte hij de ver- smaadheid van Christus meerderen rijk dom te zijn dan de schatten van Egypte, want hij zag op de vergelding des loons. Ziedaar wat Gods genade vermag als we leeren verstaan„de wereld gaat voorbij met al hare begeerlijkheden." Gij kent de geschiedenis van Israëls verdrukking in Egypte. Israël zucht in slavernij Loodzwaar drukt de hand van de Egyptische monarch op het volk Gods. Onder dien druk werd aan Arnram en Jochebed een zoon geboren, 't Geloof in Gods voorzienigheid en almacht doet de ouders besluiten dit kindeke niet in de rivier te werpen. Het gebed der moeder houdt het kind vast als het in een mandje van biezen gevlochten in de Nijl is neergelegd, en 't gebed gaat in dankzegging over, als zij haar kind uit de hand van de Egyp tische piinses ontvangt. Mozes aan Farao's hof. Stel u den jongeling Mozes voor aan het heidensch hof'. Onder de prinsen heeft hij zijn plaats en wordt onderwezen in alle wetenschappen. Daar leeft hij te midden van het heidendom, te midden van de verleidin gen der wereld. Zal hij er in ondergaan Neen, de Heere heeft wat anders met hem voor. Reeds vroeg heeft de Heilige Geest zijn hart bewerkt en het omgebogen tot de vreeze van den God Abrahams. Door liet dooden van den Egyptenaar spreekt hij het uit tot het volk Israëls te belmoren. Hzegt met sprekende daden Slaven der tichelovens, uw volk is mijn volk, want uw God is mijn God. Let op de zelfverloochenende daad van Mozes, zijn geloofskeuze doet hem de wereld verzaken. Nu er aan alle kanten, en terecht, zoo geklaagd wordt over de buitengewone duurte, en dientengevolge verzoeken om salarisverbetering aan de orde van den dag zijn, is het niet onaardig eens na te gaan hoe het met de prijzen der eerste levensbenoodigdheden en met de behoef ten van een gezin uit den beschaafden stand een paar eeuwen geleden gesteld was. Aanleiding tot een dergelijke be schouwing geeft, een artikeltje in de Juli-aflevering van „De Vrouw en haar Huis", door Tine A. Er wordt daarin, volgens gegevens van een oud huishoud boekje uit het begin van de 18e eeuw van een Friesch predikant, een overzicht gegeven van de jaarlijksche uitgaven voor een dorpsdominé en zijn vrouw in dien tijd. Het bewijs wordt daarbij geleverd „dat het een Predikant met zijn Huis vrouw alleen niet mogelijck en is op 500 guldens eerlijck te levenwant hij nood- zakelijck 's Jaers dit volgende van doen heeft". Er volgt dan een tamelijk lange lijst van allerlei benoodigdheden, levensmid delen zoowel als kleeding en linnengoed, waaruit blijkt dat voor de aanschaffing Verkiezende liever met het volk van God kwalijk gehandeld te worden, dan voor een tijd de genieting der zoude te hebben. Mozes gaf alles prijs. Al zijn sclmone vooruitzichten, zijn gansche toekomst, en waarvoor, voor het voorrecht om met het volk Gods kwalijk gehandeld te worden. Was dat dan zulk een voorrecht In de oogen van Mozes wel. Mosjes had een gezicht gekregen in de eeuwige dingen, en daardoor viel al het tijdelijke weg. Ze zag het dat het met de wereld was een eeuwig omkomen. Achter de smaad welke Israël nu onderging, zag Mozes schitteren de belofte Gods. Zij had te kiezen. Medegaan naar KanaSn of in Egypte blijven. In het eerste lag het leven, in het andere de dood. Als de Heere losmaakt, wat zal dan binden. Als een mensch in de wereld den dood vindt, dan komt er een breken met de .wereld, met het vorige leven, met het gezelschap, waarmede men zat in het gestoelte der spotters en een zoeken naar den omgang met Gods volk. Komt de keuze des geloofs daarin reeds bij u openbaar Je verdraagt dan gemakkelijk, blij moedig de smaad welke er aan verbonden is, dat men mede opgaat naar Gods huis, dat men het gezelschap der kinderen Gods zoekt. Gij, in wier hart de keuze liggen mag, mede uitkomende in de droefheid naar God, verstaat ge het niet, dat Mozes verkiest liever met het volk kwalijk gehandeld te worden, dan voor een tijd de genieting der zonde te hebben. van dit allernoodigste toch ieder jaar de som van f 546.24 moet worden uitgegeven. Was het traktement van dominé zoo als waarschijnlijk het geval was slechts f 500, dan kwam het gezin te kort, in dien er geen inkomsten uit eigen midde len waren, of het kon zich niet van het allernoodigste voorzien. Op handige wijze wordt in het artikel de tegenwoordige strijd voor salarisver betering voor de predikanten vastge knoopt. Dat in dezen tijd de strijd om het bestaan in menige pastorie nog veel zwaarder is dan omstreeks het jaar 1700, zal iedereen begrijpen, die op de hoogte is van bestaande toestanden. Bedenkt men dat tal van predikanten het nog niet tot een salaris van f 1500 's jaars kunnen brengen, dan spreekt het wel van zelf, dat deze minimumlijders het nog veel zuiniger moeten aanleggen dan hun ambtgenoóten een paar honderd jaar geleden. Doch over deze salariskwestie wenschte ik niet te schrijven. Alleen is het niet overbodig even de conclusie te trekken, dat te lage bezoldigingen niet enkel van dezen tijd zijn, maar dat ook in vroeger tijden de geleerde beroepen, waarvoor kostbare en langdurige studie werd ver- eischt, evenals thans nog steeds het ge val is, tot de slechtst bezoldigde behoor den. Wat ge ook lijden of verduren moet, als ge er maar een zijn moogt van het volk Gods. Stel het even tegenover elkander. Voor een tijd de genieting der zonde aan Farao's erf en daarna eeuwig buiten de gemeenschap Gods. Voor een tijd de schittering van hel wereldslicht, en daarnaeeuwig in de buitenste duisternis. Voor een tijd met een lach op het gelaat, en daarna eeuwig de wroeging van 't geweten. Hij mag het eeuwige kiezen voor het tijdelijke. En wat ontving hijveertig jaren schaapherder in Midian, veertig jaren met Israël in de woestijn en het einde hebben even met Nebo. Zie daar staat de 120-jarige, zijn gezicht is verhelderd en liij verlustigt zich in 't gezicht van Kanaan's schoonheid en sterft aan den mond Gods om te ontvangen de kroon der heerlijkheid. Door zijn geloofskeuze heeft hij met blijdschap en vrijwillig Christus' smaad heid gedragen. De smaad van Christus is hem een schat. Gods volk zal niet alleen ontvangen deel aan Christus heerlijkheid, maar ook aan zijn versmaadheid. Dat is mee een kenmerk tot het volk des Heeren te behooren. Heeft de Heiland zelf niet gezegd „Zalig zijt gij als de menschen u smaden en vervolgen en liegende alle kwaad tegen u spreken om Mijnentwil. Verblijd en verheug u, want uw loon is groot in de hemelen." De wereld haat de belijders van 's Heeren naam. Waar ze Christus heeft uitgeworpen, tracht ze ook ziju volk uit te roeien. De ware kinderen Gods worden ge smaad, omdat zij arm zijn van geest, omdat zij treuren, omdat zij zacht moedig zijn, omdat zij Christus naam belijden, omdat zij door hun godzaligen wandel de wereld veroordeeleu. Dat zijn naar Jezus eigen woord de kenmerken die hen onderscheiden van de wereld, en wat is de vrucht van dien smaad, als het door Gods Geest geheiligd wordt, dat zij al meer en meer los worden van de wereld en haar zullen ontvlieden. Zij zullen in het eind de zegepraal bèhalen. Wat gaf Mozes kracht tot dragen, dulden en lijden Want hij zag op de vergelding des loons. Neen, Gods kinderen zijn geen loon- dienaars, die om loon werken, maar zij hebben het oog op het genadeloon, verworven door Christus. Dat geeft hen kracht te loopen de loopbaan hen voorgesteld. Dat doet hen de wereld verzaken, wetende een beter goed is hen bereid. Een beter lot is hen beschoren. Is die keuze reeds de uwe? O gij allen die nog in de wereld leeft, begeert voor een tijd de genieting der zonde te hebben, bekeert u. Nu is het nog de wel aangename tijd, ze kan zoo spoedig voor u afgesneden en dan in uw zoude leven, dan is 't verloren. Kost die keuzo u strijd Alles komt er tegen op. Die keuze is niet gemak kelijk, denk dat niet. Het moet worden een niet anders kunnen, een geloofskeuze. Vraag den Heere om de kracht dei- genade, opdat het in uw leven openbaar mag worden, waar uw hart naar uitgaat. Neen, die keuze berouwt u niet, die uit den grond uws harten getuigt „uw liefde-dienst heeft mij nog nooit verdroten." Want het is een zalige dienst, het is zulk een goedertieren Koning, dien ge dient. Vernieuw voor Zijn aangezicht de keuze weer, nu op heden, opdat ge u door een zalige overgave aan Hem en Zijn dienst moogt verbinden. De Bruijne. V Na de overwinning. Frankrijk heeft, geholpen door z'n bondgenooten den oorlog gewonnen. Wie echter door de straten van Pa rijs en andere groote steden wandelt, ziet met smart de vele rouwdragendeu. Weduwen en van zonen beroofde moe ders zijn er talloos velen. Die rouw spreekt toch zulk een ontzettende taal. Frankrijk verlooi anderhalf millioen jonge mannen op het slagveld. Voeg daar bij vijf maal honderdduizend hope loos verminkten, dan komt ge tot den prijs van twee millioen jongemannen levens voor de overwinning betaald. Nu ging Frankrijks bevolking al ach teruit, als gevolg van de zonde der kin derbeperking. Thans zullen twee millioen meisjes of weduwen méér dan anders zonder man moeten blijven. Dat dreigt een ramp te worden. Een ramp met 'toog op kinderaantal en eveneens met 'toog op de zedelijkheid. Het Parijsche blad Paris-Midiuit de volgende wanhoopskreet „Dus zal Frankrijk uit gebrek aan Franschen eindigen of wel het zal een buitengewoon Macedonië worden met halfbloeden van alle rassen. Gij zijt ertoe besloten? Welaan! Maar vergun mij, u te zeggen, dat gij in dit geval u den oorlog hadt kunnen besparen. Parijs is niet genomen geworden door de „boches". Het is vvel een voordeel, indien het slechts is onj morgen gekoloniseerd te worden door al de vreemdelingen van de planeetWant tegen deze vermenging beschermt men zich 10 jaar, 20 jaar mis schien. Maar ten dage als Frankrijk be woond zal zijn door grijsaards, zal de naburige krachtige jongelingschap stilaan of met geweld een inval doen in dit land, te prachtig om ongebruikt te blijven. Ik zwijg nog van de wanorde en de corruptie, die onze twee millioen Fran^aises zonder man in de gezinnen aanstichten. Dat geeft echtbreuk met wiskunstige zeker heid. Dat zal ons eenige bastaarden schenken, maar ten nadeele van de wet tige kinderen, die in de verstoorde ge zinnen niet zullen vermenigvuldigen. Dit. vraagstuk is nog heel wat ernstiger dan dat van het konijnenvleesch a fr. 4 het pond. Het dure leven, dat is erg. Maar Er vallen echter uit dat oude huis houdboekje nog verschillende andere dingen op te merken. Vooreerst dan het enorme verschil in prijzen tusschen toen en nu. Zoo b.v. het artikel van eieren, waarvoor domineeske f 2 per honderd betaalde 1 Voor een vierendeel van een os, een half varken, vier Bouten a f 2, acht hoenderen a 15 stuijvers, tien paer Duijven a 4 stuijvers het paer, drie en dert.igh pond Hutspot, werd te zamen niet meer dan vijftig gulden besteed. Vergelijk hierbij eens de maandelijk- sche slagersrekening van tegenwoordig in een burgergezin bij slechts zeer be scheiden vleesch verbruik Sommige posten treffen ons weer om een andere redenzoo werd b.v. in een jaar uitgegeven aan Suycker en Sieroop f 3. „Aen allerley Melk en Room f 10, maar daarnaast aan „Peper, Gember, Nagelen, Foely en ander Kruyt" niet minder dan 9 gulden, een groote som dus in vergelijking met de beide eerst genoemde uitgaven. Hieruit blijken twee zaken vooreerst dat specerijen tamelijk duur waren iets wat niet te verwon deren valt maar tevens dat men in de toenmalige keuken een vrij groot gebruik van specerijen maakte. Wie wel eens een oud kookboek in handen kreeg, zal zich dan ook wel hebben verbaasd over de vele kruiderijen die voor de bereiding van bepaalde gerechten werden voorge schreven. Een andere merkwaardigheid. Bij een zoo zuinige huishouding vindt men niet temin een post voor acht halve vaten bier met import en thuis brengen ad f30 en een andere voor „Een half Aem France wijn met den import en t'huisbrengen" ad f 20. In verhouding tot die voor de andere levensmiddelen zijn dit zware posten maar toch moet men daarbij niet in de eerste plaats aan weelde denken. Wat dronk men in die dagen bij de maal tijden Doorgaans bier en bij feestelijke gelegenheden werd een glas wijn ge schonken, óók als er bezoek kwan. Want veel anders viel er niet te drinken. Te vergeefs zoekt men dan ook in het huis houdboekje naar een post voor koffie of thee, twee dranken, die toentertijd nog tot de weeldeartikelen behoorden en bij gevolg in het gezin van een armen dorps dominé niet voorkwamen. Wat men ook mist op de lijst van uitgaven, is een post voor belastingen deze werden dus blijk baar door iemand met f 500 inkomen uitsluitend betaald in den vorm van in directe heffingen, zooals blijkt uit den meermalen bij sommige artikelen ver melden „Impost". De overheid had in die tijden nog niet zulke hooge financieele eischen te stellen aan de burgerij maar deze moest ook velerlei ontberen van al het doode leven Twee millioen Fran- sche moeders zullen wij niet tot haar recht laten komen. Dat is heel anders onherstelbaar dan eenige uiillioenen hec taren land. Ziedaar ook iets, dat erger is dan de staking van de mijnwerkers. Er is slechts één remedie de bigamie. Gij verkiest liever den dood Geluk ermee 1" Spraken we niet terecht van een wan hoopskreet En een middel tot redding wordt hier aan de hand gedaan, dat niet helpen mag en niet helpen kc'm. Het mag niet helpen, omdat bigamie (veelwijverij) zedelijk ongeoorloofd is door God verboden. Het kan niet helpen, omdat het de zonde der kinderbeperking niet zou te gengaan maar bevorderen, terwijl de dure tijden de mannen niet uitlokken voor meer dan één vrouw en een ver dubbeld aantal kinderen te gaan werken. Neen, de weg der zonde zal Frank rijk niet helpen tegen ontvolking en ach teruitgang. O, dat het de weg der ge rechtigheid mocht kiezen Dat zou een ware overwinning zijn Er was een geheime Belgische nota gericht tot het groote hoofdkwartier, waarin de noodige aanwijzingen werden gegeven voor Belgische agenten, die in ons Limburg tegen ons land aan 't kon kelen waren. Er was door onze Regeering bij de Belgische om inlichtingen gevraagd, hoe het zat met die nota en daarop had Minister Hijmans in een kort briefje ge antwoord. Daarmee liet pchter onze Regeering zich niet om den tuin leiden. Een nieuw schrijven is tot de Belgische Regeering gericht, waaruit het Minister Hijmans duidelijk zal worden, dat de Hollandsche Leeuw nog niet met zich sollen laat. Het gekonkel toch wordt daarin openlijk afgekeurd in de volgende woorden „Gelet op de vriendschap en de goede verstandhouding, welke tusschen de beide landen heerschten, had Harer Majesteits regeeriug het niet mogelijk geacht, dat de Belgische regeering er zich toe zoude geleend hebben, heimelijk een politiek doel na te streven, dat uitteraard met die gevoelens niet te vereenigen is. De wijze, waarop uwe excellentie de mis noegdheid opvat, welke in Nederland is opgewekt door de openbaarmaking van de voornaamste gedeelten van de nota, toont overigens den afstand aan, die er bestaat tusschen de denkbeelden, door welke uwe Excellentie blijkt te worden geleid en de beginselen die steeds Harer Majesteits regeering tot richtsnoer heb ben gediend". Met andere woordenWij zijh in Ne derland niet gewoon ons met zulk ge konkel op te houden. Ook verschillende Belgische' bladen keuren de politiek van Hijmaus ten op zichte van Nederland in sterke bewoor dingen af. De Volksgazet b.v. bespreekt eenige flaters die gemaakt zijn met de veroordeeling van Borms, den Vlaam- datgene wat voor de tegenwoordige menschheid onontbeerlijk is. Denkeu wij onder vele andere zaken b.v. eens aan de kwestie onderwijs. De dorpsschoolmeester, waarvan in het hier boven genoemde artikel wordt verteld, dat hij aan het domineesdochtertje les gaf tegen de schitterende belooning van één gulden en elf stuivers per kwartaal, was bovendien verplicht om dominéé te helpen in diens tuin, bij het wieden b.v. en ook om hem den baard te scheren. Van overheidswege werd er niet veel aan het onderwijs ten koste gelegd Het zou verleidelijk zijn nog meer ge gevens op te diepen uit het oude huis houdboekje, die ons een aardig beeld geven van de economische toestanden en de huiselijke gewoonten in die lang ver vlogen dagen. Alleen nog iets over de kleeding. Uit de nauwkeurig genoteerde uitgaven blijkt o.a. dat de vrouw van den predikant „alle 20 Jaer een Sammaer van 60 gulden" krijgt. Maar om de drie jaar krijgt ze een nieuwen rok die f 24 kost en eveneens om de drie jaren een nieuw jak van 18 gulden. Doch ieder jaar kan er een nieuwe kaper op over schieten (van een hoed wordt niet ge sproken) en dan komt er voor 't toilet, nog om de twee jaar bij een „Bont met Mouwen" van f 12 en „alle drie Jaer een Borstrock" van f 6. Wie weet wat

Krantenbank Zeeland

Luctor et Emergo | 1919 | | pagina 1