Orgaan ter verspreiding der Christelijke Beginselen in Zeeuwseh-Vlaanderen.
No. 169.
Vrijdag 22 Augustus 1919
Jaargang.
Uit de Schrift.
Buitenlandse!! Overzicht.
Uit het Buitenland.
Uit het Binnenland.
13 ABONNEMENT Bij bezorging f 1,15 per drie maanden. Franco per post voor Nederland f 1.25.
Uitgave van de Christelijke Persvereeniging „Zeeuwscli-Vlaanderen" te Ter Neuzen.
Alle stukken, de redactie en administratie van dit blad betreffende, moeten worden ge
zonden aan den redacteur, H. S. v. HOUTEN, Vlooswgkstraat 62, Ier Neuzen.
ABONNEMENT: Bij bezorging f 1,15 per drie maanden. Franco per post voor Nederland f 1.25.
ADVERTENTIËNVan 1-4 regels fOAO. Elke regel meer /r0.10. Handelsadvertentiën
over twee kolom 8 cent per regel. Abonnementen per contract. Crisistoeslag 1° Zo-
Inzending van advertentiën tot 12 uur 's middags op de verschijndagen bij den drukker
D. H. LITTOOIJ Az. te Ter Neuzen. - Telefoon Nr. 20.
EET WAT IK GEEF.
Open uwen mond en eet,
wat Ik u geef.
EZECHIËL 2 8r.
Hoe kostelijk is bovenstaand bevel
In onzen tijd, waarin keer op keer blijkt
het betrekkelijke van menschelijke woor
den, het onvolkomene van onze gedachten
en het tekort in onze daden, kan dit ons
kracht en rust geven. Hier hebben we
iets absoluuts. Hier is een doorgaande
wet Gods. Hier is een beginsel Hier
is een altijd en overal geldend begin,
waarvan we hebben uit te gaan.
Dan zullen we onze profetentaak
kunnen vervullen 1
Tot den priesterzoon Ezechiël, die
onder de Judeesclie ballingen in Babel
verkeerde, komt deze goddelijke roeping.
Wat Daniël was aan bet hof, moet hij
zijn onder het volk profeet Gods.
Keur van geestelijke spijze zet Babel
aan Isrels weggevoerden voor. Immers
de Babyloniërs waren geen anti-gods
dienstige mensehen. Ze voerden hun
religie hoog op. Machtige en schitterende
bouwwerken waren hun tempels, wel
geschikt om de schoonheidszin testreelen.
Door hun kunstrijke muziek in de gods
dienstige samenkomsten deden ze het
fijnvoelende hart weldadig aan. Ja, heel
bun eeredienst was er op berekend om
de zinnen te bekoren en het genot te
bevredigen. En overal merkten zo God
of hun goden op, met name in de ge
weldige en zoo diep ingrijpende machten
der natuur.
'tWas gemakkelijk en blij voor Israël
mee te drijven op den vrijen stroom van
Babels godsdienstige leven.
Welnu, als Ezechiël zich daarbij had
aangesloten, dan had hij zijn volk van
die spijze kunnen uitdeelen. Dan had
hij ze gevoed, hun religie gebracht,
maarde heidensche. Het schoone
en bekoorlijke, het zinnenstreelende en
het gevoeltrelïendeMaar hij bad ze
allesbehalve gesterkt in den dienst van
den vvaarachtigen God. Hij bad ze dan
gegeven de brokken weeldespijs van een
heidensche tafel en niet den soberen
maaltijd, die de eenig-ware en blijverid-
voedende is.
Nu echter zegt GodLaat staan, wat
Babel aan geestelijk voedsel biedteet,
wat Ik u geef.
Niets anders, dan wat God geeft.
Alleen wat God geeft.
Gods spijze, die is voor u en voor uw
volk.
Aan het volk des Heeren, thans ook
midden in 't volkenbevveeg geworpen,
worden allerlei spijzen geboden. Temeer,
waar we leven in een tijd, die als we
velen gelooven mogen, ook in ons land
van godsdienstige opwaking getuigt.
Temeer, waar niet ten onrechte de be
hoefte aan kunst ook voor ons grooter
is geworden. Nog meer, waar we voor
groote dingen staan in cultuur en tech
niek. Niet minder, waar wij onzen plicht
hebben te doen in arbeid en arbeids
verhoudingen.
En daarvoor trachten wij geestelijk
voedsel te vinden, om menschen van
onzen tijd te zijn.
Welnu, als gij eet wat de wereld
voorzet, wellicht kunt ge dan straks
religieuze menschen zijn en u vergasten
aan de heerlijkheid der kunst. Eu zoo
met Babel op goeden voet komen.
Zooals later vele Judaërs niet meer
uit Babel weg wilden gaan, zoo kunt
ge dan ook de wereld niet meer loslaten.
Maar dan hebt ge gebroken met
den volstrekten eisch van uw God Eet,
wat Ik u geef.
Want uw roeping is liet, alleen Gods
spijze te eten.
Er waren er zeker onder de volksge-
nooten van Ezechiël, die tot hem zouden
komen en zeggengeef ons te eten de
spijze van dit land, want ze is begeerlijk
en goed. Streel ons gevoel, spreek van
de kunst als het hoogste en heerlijkste,
spreek van de goddelijke stormen en
het hemelsche zonnevuur.
Geef elk wat wils.
Geef ieder zijn genoegen.
Dan was hij gevierd. Dan hadden ze
naar hem geluisterd. Dan was hij de
prediker van den dag, de moderedenaar
Maar o, dan was hij geen profeet des
Heeren meer geweest.
Voor die roeping was volstrekte eisch
Eet, wat Ik u geef. Niet wat de men
schen willen, niet wat gij wilt, niaar
wat Ik wil. En daarin lag Ezechiëls
kracht en wil.
Hij was voor zijn ontvangen en uit-
deelèn der geestelijke gaven dan met
afhankelijk van Babels religie en kiris.,
niet afhankelijk van ongestadige volks-
genooten, niet afhankelijk van zichzelf,
doch alleen van Jehovah, den Absolute,
den Waarachtige, den Machtige Jakobs.
Welk een rust, als hij deze volstrekte
eisch opvolgt
Daar wordt van Gods getuigen in
dezen tijd enorm veel gevraagd. Keuze
van spijze, die naar het gevoel en don
lust der menschen zijn. Waarin ze zich
zoo goed vinden kunnen. Wat gevoelig,
wat oratorisch, wat sociaal, wat ruim,
wat wijd.
Vraagt gij dat ook
Maar Christenen zijn in de [wereld om
er bewaard en bekeerd jte worden. Doch
dan komt God tot u en zegt: Eet wat
Ik u geef. Niets anders.
Dan hebt ge een Godsgave. Wie die
Godsgave heeft kan profeet en profetie
zijn. Die gaat in de verwarring met
verloren. Die grijpt de waarheid, die
uit God is.
O, dat zijn de conflicten, dat is de
spanning in liet. Christendom dat liij
eet, wat hij wil of de menschen willen,
terwijl God alleen Zijn spijze te eteneischt
Vluchten wij heen naar Hem, wiens
dagelijksclie spijze het was den wil des
Vaders te doen'; Wiens woorden waren
geen eigen gekozen woorden, njaar een
last van den hemelsclien Vader, en;Wiens
werk en woord daarom zoo veilig en
rustig doorgingen.
Dan eten wij liet Woord van God'als
Ezechiël. Wij verslinden het. Het wordt
vleesch en bloed in ons. Het wordt
realiteit in ons.
Dat is liet absolute te midden van al
liet betrekkelijke.
Dat is liet vaste in het bewegelijke.
Dat is de rots, trotseerende de aau
stormende golven.
Dat is de profeet, liet kind Gods in
zijn roeping in en voor do wereld.
'Klemt u dus vast en gehoorzaam aau
het woord Eet, wat Ik u geef.
Zoo zegt de Ileere Menschenkind
Opent uwen mond,
Eischt van Mij vrijmoedig,
Op mijn trouwverbond,
Al wat u ontbreekt,
Schenk lk, zoo gij 't smeekt,
Mild en overvloedig.
Brouwer.
Y De, Handelsherhalings
school.
Deze kwestie, door de meerderheid
van den Raad tot een politieke kwestie
opgeblazen, is dan nu in zooverre opge
lost, dat een proef zal worden genometi.
Deze proefneming zal trouwens nog
een eigenaardig karakter dragen. Van
de kosten weet men niets af, evenmin
van het vermoedelijk aantal leerlingen.
Onder de bekoring van het, nieuwe, kan
dit 'teerste jaar wel eens vrij groot ziju.
We betreuren, dat deze beslissing zonder
voldoende kennis van zaken, genomen is.
Men heeft liet er nog gauw eventjes
doorgejaagd, voordat de nieuwe Raad
bijeenkomt.
'Wij gelooven dat de Raad verstandiger
gedaan had zich eerst eens beter op de
hoogte te stellen.
Dan was er ook tijd geweest, om aan
de openbare scholen geschikte leer
krachten te verbinden voor dit onderwijs.
De meerderheid scheen toch van meening,
dat aan de tegenwoordige onderwijzers
dier scholen dit onderwijs niet kon
worden toevertrouwd. Geen reclame
voor de openbare scholenDoch dit
terloops.
Als men 1 Nov. begint, heeft men
echter direct onderwijzers noodig. En
wel werd opgemerkt „dat is maar voor
de voorbereidende klas", doch dit gaat
absoluut niet op. Immers men wil 2
jaar volgen van de voorbereidende klas
gelijk stellen met 2 jaar opleiding H.B.S.
(Eerst zelfs met 3 jaar). Dan mag het
ondc^ijs op de vóórbereidende klas,
dat jaar 35 weken van lO'/s uur
gegeven zal worden, wel op een zéér
hoog peil slaan. Ook lijkt ons liet leer
plan veel te uitgebreid. Dat is geschikt
voor een handelsdagschool.
Vergissen we ons niet, dan zal het
ook zeer moeilijk vallen onderwijzers
voor stenografie en machineschrijven te
vinden. Mén komt er niet met men
schen, die 't practisch wat kunnen, maar
heeft voor goede opleiding geschoolde
klachten noodig. Anders is 't heter niet
te beginnen.
Bovendien, wie betaalt de leermidde
len -(boeket:, cahiers Volgens 't
program wordt dat een zeer beduidende
uitgave per leerling. In de verordening
is dat niet geregeld.
Schrijver dezes is toen hij nog onder
wijzer was, zelf leeraar geweest aan een
handelsavondschool, die echter heel wat
bescheidener leerplan had. Hoewel er
meer wekelijksche lesuren waren, zagen
de leeraren de noodzakelijkheid in van
een handelsdagschool, zou het leerplan
met vrucht worden doorgewerkt en zou
de school niet te veel het karakter oener
gewone herhalingsschool dragen. Er js
trouwens een dagschool van gemaakt
ook. Het leerplan van Ter Neuzen lijkt
ons zóó toe, dat een conscentieus onder
wijzer al spoedig zal aandringen op méér
uren, op een dagschool. Of onze gemeente
daarvoor echter het vereischte aantal
leerlingen kan leveren? We betwijfelen
liet. L)e omliggende gemeenten zouden
«tellig een deel van het leerlingental
moeten aanbrengen, en van de kosten
dragen. Zelfs dan nog lijkt ons de
levensvatbaarheid, lettende op't feit, dat
hier een 11 B. S. met vijfjarige cursus
isj zeer twijfelachtig.
Blijft men hij een liandelslierhalings-
school, dan heeft men te rekenen met
't bestaan van de handelscursus aan da,
school aan de Jozlnastraat, die wel in
goede handen is en waar het onderwijs
goed is. Een deel der voor het handels-
ouderwijs in aanmerking komende leer
lingen, zal ongetwijfeld die inrichting dfl
voorkeur geven. Vooral waar blijkens
de voorstanders der openbare school de
leerkrachten, die thans aan de openbare
scholen beschikbaar zijn niet. den,waar
borg van goed onderwijs bieden.
Ook moet men rekenen met het
komende zevende leeijaar aan alle
scholen, en de waarschijnlijke uitbreiding
der leerplicht. Bovendien met het
gewone herhalingsonderwijs. Zullen alle
ouders genoegen nemen met deze een
zijdige richting van liet herhalings
onderwijs
Zoo zijn er vele vragen, waarover zelfs
niet gesproken is. Blijkbaar ook in de
Commissie van Toezicht op het Lager
Onderwijs niet. Een gevolg misschien
van te eenzijdige samenstelling niet alleen
wat politieke kleur betreft
Hoe liet zij, we zullen met belang
stelling de ontwikkeling van de handels-
herhalingsschool in Neuzen volgen, in de
hoop, dat er voor de gemeente iets goeds
uit moge groeien. Het zal daarvoor zaak
zijn, dat men de voorbereiding en de
uitvoering heter aanpakt, dan de Raad
met de stichting heeft gedaan. Anders
wordt het zeker een strop voor de
gemeente, en is wel het begin, maar
niet liet einde van den lijdensweg te
De bewering, dat België dan Limburg
had kunnen verdedigen is een praatje:
De Belgische verdediging aan de Maas
is uiterst slap geweest. Na een verlies
van 2 dooden en 10 gewonden trokken
de Belgen terug, en overschreden de
Duitschers de Maas. Nog voor hun leger
geconcentreeid was, was de vesting Luik
reeds gevallen. Luik heeft de Duitsche
opmarsch niet tegengehouden. Hadden
de Belgen ons Limburg ook nog moeten
verdedigen, dan was er heelemaal niets
van terecht gekomen.
Dat Limburg Nederlandscli bezit is,
heeft de Belgen geen schade gedaan,
wel voordeel. En zoo zal liet in de toe
komst eveneens zijn. 't Is dus ook in 't
Belgisch belang, dat Nederland vasthoudt
aan de leuze„geen duimbreed grond
staan we af". Alleen een enkele verra
der die helaas onder de Limburgers
gevonden wordt, kan België krijgen.
Maar daarmee moet het dan ook tevre
den zijn.
De brochure is duidelijk geschreven
en overtuigend. Wanneer komt er nu
iets dergelijks over de Scheldekwestie
De Manoeuvre om Limburg.
Door de Generale Staf van liet Neder-
landsclie leger werd ons toegezonden
een brochure, getiteld „De Manoeuvre
om Limburg".
Op duidelijke wijze stelt de schrijver
- kapitein „Ronduit" in het licht,
dat het bezit van Limburg door Neder
land in den oorlog van 1914'19 voordee-
lig is geweest voor België en de Entente.
"liet Duitsche Noordorleger werd tor
hoogte van Roermond en Veulo ontladen
en moest toen om ons Limburg heen
marcheeren, teneinde de Belgische grens
te kunnen overschrijden. Daardoor kwam
dit leger, dat een omtrekkende beweging
tegenover de Fransche legers moest
maken, teneinde deze tegen de Zwitser-
sche grens te dringen, steeds te laat.
Deze Duitsche legervleugel kwam te laat
aan de Gette, te laat aan de Sambre,
kwam uitgeput aan de Oise, kwam zon
der voldoende gevechtswaarde aan de
Marne.
Het heele Duitsclie plan was op snel
held gebaseerd. Duitscliland rekende er
op, dat Frankrijk tusschen den 40sten
en 50sten mobilisatiedag verslagen zou
zijn. Dan zou Rusland aan de beurt zijn.
Hadden de Duitschers over Roermond
en Venlo kunnen trekken (en dat zou 't
geval geweest zijn, als Limburg Belgisch
geweest was), dan waren ze eenige dagen
eerder geweest en dat had de beslissing
kunnen brengen. Do spoorverbindingen
ten Oosten van ons Limburg waren beter,
dan ten Oosten vaii België. Nu had
Duitscliland er niets aan.
duurt voort. In twee weken tijds heeft
het arme geplaagde land nu zijn vierde
ministerie reeds. En het ministerie Lo-
vaszy zit ook nog maar voorloopig, totdat
de Nationale Vergadering gekozen is,
die over de regeeringsvorm moet be
slissen.
Want dat aartshertog Jozef zal blijven
is nu weer in 't geheel niet zeker. De
Eutente stuit op zooveel moeilijkheden,
dat ze besloten heeft „het volk zelf' te
laten heslissen. Wat zooveel beteekent
als we trekken onze handen van aarts
hertog Jozef af.
Ondertusschen zijn de Roemenen druk
bezig om Hongarije, of althans een deel
daarvan onder liuu macht te brengen.
Zelfs wordt beweerd, dat Roemenië er
naar streeft de Hongaren te bewegen zich
onder de Roemeensclie kroon te voegen.
De Duitschers in Hongarije hebben
bij „vrije volksstemming" besloten zich
bij Duitsch Oostenrijk te voegen. Terwijl
Duitsch-Oostenrijk aan de vredesconfe
rentie vraagt dit toe te laten, heeft het
alvast een deel van bedoelde landstreek
bezet. Dit wordt trouwens meer en
meer de methode.
Aan den anderen kant probeeren Taj
echo Slowakije en Joego-Slavië een stuk
van den Hongaarschen buit in de wacht
te sleepen.
Geen wonder dus dat in 't vroegere
Hongarije de grootste verwarring heerscht
Zelfs heerscht er het „bendewezen." Ge
wapende hendenj trekkeu rooventl en
moordend van plaats tot plaats.
Ook Engeland
gaat op dezelfde wijze te werk. Buiten
zijn bondgenooteu en den volkerenbond
oin, heeft liet zich liet protectoraat over
Perzië verzekerd. Vooral de Fransche
pers gaat erg over deze inhaligheid te
keer. Maar 't zal wel niet baten. Zoo
wordt de volkerenbond reeds nu tot een
wassen neus. Tot een bespotting. En
de wereld raakt hoe langer zoo meer
aan de verwarring ten prooi. Wat zal
liet einde zijn
Een eigenaardige huwelijkssluiting
vond dezer dagen in Amerika plaats.
Te Franklin in den staat Indiana reed
een paartje naar de woning van den
predikant, met het doel door liern in liet
huwelijk' verbonden te worden. Men
vergete niet, dat dergelijke gewichtige
gebeurtenissen in Amerika vrij wat min
der omslachtig in hun werk gaan dan
in ons lieve landje. -
De eclitgenoote van den predikant
deelde mede, dat de dominé op het veld
met den tarwe-oogst bezig was. Toen
liet, paartje op liet land gekomen was,
hield de leeraar met zijn werkzaamheden
op. De z.g.n. licenses bleken in orde, de
predikant riep een paar van zijn knech
ten als getuigen, waarna het huwelijk
te midden der korenschoven voltrokken
werd.
Er "*wordt niet bij gezegd wat er den
volgenden dag terecht kwam van de
prediking van dezen in den tarwe-oogst
werkenden predikant op Zaterdag.
Een christelijk dagblad voor de
Hollanders.
Van christelijke zijde zullen pogingen
aangewend worden om een christelijk
dagblad voor de Hollanders in Amerika
op te richten.
De arbeid is een zegen.
Een niet alledaagsch verschijnsel in
onzen tijd van minder arbeid en meer
verdiensten lieeft zich voorgedaan te
Chalons sur Saöne. De arbeiders van de
fabrieken van Montceau-le-Mines, waai
ook de 8-urige werkdag was ingevoerd,
hebben gevraagd 2 uren per dag meer
te mogen werken, zonder dat Inin loon
verhoogd behoefde te worden. Zij weten,
naar zij verklaarden, met hun ledigen
tijd geen raad,
'n Meevallertje.
Een stoker van de Amerikaansche
marine is plotseling schatrijk geworden,
doordien op het terrein van zijn boerde
rijtje in Texas twee maanden geleden
een rijke petroleumbron is aangeboord.
Hij strijkt thans per maand het som
metje van 40,000 dollar (dat is dus een
half millipen dollar per jaar) op.
Perkins, zoo heet de man, heeft nog
twee jaar dienst voor den boeg, en zegt,
dat hij ze kalm zal uitdienen en niet zal
trachten eerder vrij te komen.
De luchtvaart in dienst van de dieren-
verdelging.
Volgens een bericht van den zoöloog,
professor Neuburger in der Umschau, is
men in Canada van plan met luchtvaar
tuigen op de rendierjacht te gaan. Het
plan komt voort uit den wenscli om hij
het tegenwoordige gebrek aan vleesch
een bron te bezigen, die wel is waal
zeer overvloedig is, doch door de groote
moeiten en gevaren te bereiken is.
Men wil luchtexpedities organiseeren,
die de jagers in den kortst mogelijkeu
tijd naar de wildrijkste plaatsen voert,
al zijo deze nog zoo ver verwijderd.
Volgens een schatting zwerven er in
de eenzame vlakten van Noord-Canada
nog 20 tot 50 millioen rendieren rond.
Het vleesch wordt zeer smakelijk ge
noemd en naar de huiden bestaat op de
Canadeesclie pelzenmarkt veel vraag.
Om zich in deze afgelegen oorden met
goed gevolg te kunnen verdedigen tegen
de vele wolven en wilde honden, zullen
de vliegtuigen bewapend worden met
machinegeweren.
Het Corr. Bur. meldt
Het geheime stuk, dat volgens een de
zer dagen gepubliceerd bericht door den
Belgischen Minister van Buitenlandsclie
Zaken op 3 Juli jl. zou zijn gericht tot
het Groot Algemeen( Hoofdkwartier
van het Belgische Leger met betrekking
tot liet doen slagen van een Belgische
politieke propaganda in Limburg, blijft
liet onderwerp van vele gesprekken.
Het heeft ook in Regeeriugskringen de
aandacht getrokken, te meer omdat de
ze nota indien zij inderdaad mocht zijn
uitgegeven, het bewijs zou leveren, dat
de Belgische Regeering nadat zii officieel
had verklaard zich te vereenigi u met de
beslissing der groote Mogendheden van
4 Juni, dat de herziening der tractaten
van 1839 geen overdracht vansouverei-
niteit en geen vestiging van internatio
nale servituten ten gevolge zou hebben
in liet geheim maatregelen zou hebben
beraamd ter bereiking van een doel, dat
met die beslissing in lijnrechten strijd
zou zijn.
Naar wij vernemen,fflleft dejMinister
van Buitenlandsclie Zaken aan ons ge
zantschap te Brussel opgedragen zich
om inlichtingen tot de Belgische Regee
ring te wenden.
MR. VAN GROENENDAEL.
De „Tel." deelt liet volgende mede
Indien de lieer Mr. Dr. H._A. G. van
Groenendal vóór dien tijd zijn ontslag
nog niet heeft genomen, zal zijn houding
ten opzichte van de Holland-Belgische
kwestie onmiddellijk, wanneer de Twee
de Kamer haar vergaderingen heeft her
vat, worden ter sprake gebracht. In-
tusschen is zijn ontslagneming zeer waar
schijnlijk, doch gaat hij hiertoe niet vrij
willig over, dan zal er ongetwijfeld een
bepaalde uitspraak tegen hem vallen. In
parlementaire kringen is men dit stellig
voornemens.
GEEN MELK BROOD MEER?
Volgens de „Tel." is er wel kans dat
er spoedig een verbod tot liet bakken
van melkbrood zal worden uitgevaardigd.
De prijs van het waterbrood zou dan
onveranderd blijven.
zien.
De chaos in Hongarije