Orqaan ter verspreiding der Christelijke Beginselen in Zeeuwseh-Vlaanderen.
No. 160.
W'oensdag 23 Juli 1919
2e Jaargang.
Dit het Buitenhuid.
Uit het Binnenhuid.
Uit de Pers.
A unNiNRMF.NT Rit hezorsrim? f 1.15 Der drie maanden. Franco per post voor Nederland 1.25.
Uitgave van de Christelijke Persvereeniging „Zeeuwsch-Vlaanderen" te Ter Neuzen.
Alle stukken de redactie en administratie van dit blad betreffende, moeten worden ge
zonden aan den redacteur, H. S. v. HOUTEN, Vlóoswijkstraat 62, Ter Neuzen.
ABONNEMENT Bij bezorging ƒ1,15 per drie maanden. Franco per post voor Nederland 1.25.
ADVERTENTIËNVan 1—4 regels ƒ0.40. Elke regel meer ƒ0.10. Handelsadvertentiën
over twee kolom 8 cent. per regel. Abonnementen per contract. Crisistoeslag lo }/o-
Inzending van advertentiën tot 12 uur 's middags op de verschijndagen bij den drukker
D. II. LITTOOIJ Az. te Ter Neuzen. Telefoon Nr. 20.
V Wat de revolutie voltooid.
Heel dikwijls beweren de socialisten
in de pers en in vergaderingen, met. pen
en met woord, dat de christelijke arbei
ders gerust de roode vaan kunnen volgen
en rood kunnen stemmen, zonder daar
door hun beginsel afbreuk te doen.
Dwaas is het zoo lieet het dan
gehoor te geven aan de waarschuwenüe
stemmen, die er op wijzen, dat socialisme
en christendom onverzoeubare vijanden
zijn. Dat er tusschen beide een onover
brugbare klove gaapt. En boe worden
niet de arbeiders, die als minnaars van
orde en rust, zicli aansluiten bij de
burgerwacht, bespot en uitgelachen.
Waakhonden bij de brandkast der kapita
listen worden dezulken smalend genoemd.
Alsof liet alleen om de brandkasten
ging! Alsof niet alles wat een christe
lijke!! geest ademt, door het socialisme
bestreden wordt
Neen, als er revolutie komt, dan wordt
bet door God ingestelde gezag omver
geworpen dan worden kerk en christe
lijke school vernietigd, dan worden
buisgezin en huwelijk verwoest. Kortom,
dan wordt alles wat den christen heilig
en dierbaar is, waaraan bij hecht met
heel zijn ziel, hem afgenomen.
In Duitschland kwamen door de revo
lutie de sociaal democraten aan 't bewind.
Ze moeten echter om zich te handhaven,
steunen op de katholieken. Daarom
kununen ze hun program niet geheel en
al uitvoeren.
„Het Volk", het sociaal democratisch
hoofdorgaan ten onzent, kapittelt in een
artikel daarover de Duitsche partijge-
nooten.
De Duitsche sociaal democratie is
zonder verschil van richting, voorstander
van de godsdienstlooze openbare school,
aldus „Het Volk".
„Zij is voor scheiding van kerk en
staat. Zij wil zuiver wereldlijke scholen,
waarin voor kerkelijk godsdienstonderwijs
geen plaats is," schreef dezer dagen de
Vorwarts."
Dat zouden de socialisten graag door
voeren. Ze hebben het trouwens al ge
probeerd ook, maar stuitten daaibij op
de hardnekkige tegenstand der katho
lieken. Daarom werd een overeenkomst
getroffen, waarin gezegd wordthet
godsdienstonderwijs is een gewoon leer
vak van de scholen met uitzondering
der wereldlijke scholen.
Daarover is de schrijver in „Het Volk
slecht te spreken. Waarom de katholie
ken naar de oogen gekeken Waarom
niet voor goed afgerekend met die gehate
godsdienst, en ze buiten de scholen ge-
Tannen
Op deze manier vermindert de sociaal-
democratie baar aanzien bij de arbeiders.
Immers lijkt 't wel of de socialisten
hebben afgezien van „het voortzetten óf
voltooien van de Novemberrevolutie.
Hier wordt dus ouomwonden gezegd,
dat het tot het voltooien der revolutie
behoort, de godsdienst uit de scholen te
bannen. Zij het een waarschuwing voor
onze arbeiders
Als in Nederland de socialisten de
macht in handen krijgen, 't zij door
revolutie, 't zij door de stembusuilslag
dan is liet uit met de christelijke school.
Dan is al de strijd daarvoor gestreden
vergeefsch geweest. Dan worden onze
kinderen naar godsdienstlooze, dus gods
dienstvijandige scholen gedreven.
Dat zal één der noodlottige gevolgen
van de overwinning der socialisten zijn.
Sta daarom ieder christen pal voor
't beginsel. Er staat zooveel op 't spel.
Helpt de revolutie voorkomen door u
aan te sluiten bij burgerwacht of vri]
willige landstormzorgt dat de socia
listen bij de stembus nooit in de meer
derheid komen, door ze niet te steunen,
maar ze te bestrijden.
En voer daarbij propaganda voor uw
beginsel.
Dan zal de revolutie in ons land niet
alleen niet voltooid worden dan zal ze
eens nooit begiunen.
der gewone middelen vindt echter en
dat is een zeer verblijdende omstandig
heid zijn grootste oorzaak in de her
leving van ons handelsverkeer. De
invoerrechten b.v. brachten 2% millioen
op, of 4 maal zooveel als Vis van de
raming voor dit jaar. Vergeleken met
Juni 1914 is de tegenwoordige opbrengst
haast dubbel zoo groot, wat natuurlijk
niet zeggen wil, dat ook de omvang
van onzen handel tweemaal zoo groot
zou zijn. Het verschil moet geheel op
rekening van de hooge prijzen der inge
voerde artikelen geschreven worden.
Waar die prijzen niet zoo spoedig zullen
dalen, is er uit deze bron bij toenemend
borstel der handel, nog veel te ver
wachten. Wat den minister van financiën
te pas komt ook De loodsgelden brach
ten deze maand 150 mille op, tegen
11000 gld. in Juni 1918, die toen trou
wens de laagste waren, die ooit voor
dit middel werden geboekt. In Juni
1914 beliepen de opbrengsten 301,000 gld.
We zijn er dus nog niet, al zijn we op
den goeden weg/ wat onze zeevaart
betreft. De zegel- en registratierechten
brachten 2 millioen meer op dan oen
jaar geleden. Het gedistilleerd gaf VU
millioen, gevolg van de tariefsverhooging.
Het geslacht bracht ruim 1 millioen
binnendat is 21/3 maal zooveel als in
Juni 1914. Waar "het vlceschverbruik
niet veel liooger zal 'ijn, dan in de
normale tijden van voor den oorlog,
moet dit geweldige verschil worden
toegeschreven aan de buitensporig hooge
prijzen van liet rundvleescli. De suiker
accijns bleef bijna 2 millioen bij verleden
jaar achter. Óok de wijn en het zout
gaven minder.
De buitengewone belastingen zijn
echter beduidend minder. Leverde Mei
j.l. bijna 32 millioen, in Juni kwam er
nog geen 20 millioen in. Alleen de
oorlogswinstbelasting die trouwens
spoedig geheel ophoudt bracht 10
millioen minder op,
Overzien we nu nog even de opbrengst
over het eerste halfjaar van 1919. Met
een totale opbrengst van f 138,252,500
hebben de gewone ontvangsten dei-
schatkist de raming voor deze 6 maanden
met ongeveer 27 millioen overtroffen.
De buitengewone belastingen brachten
f129,811,700 op. Groote cijfers voorwaar,
maar de uitgaven toonen helaas nog veel
hoogere, zoodat reeds verluidt, dat de
begrooting voor 1920 maar even 130
millioen hooger zal zijn dan in 1919.
Waar dat op den duur been moet?
De Rijksmiddelen.
De gewone middelen hebben zich in
Juni weer schitterend gehouden. De
ontvangsten bedroegen bijna 29 millioen
en zijn verreweg de hoogste, die ooit in
één maand geboekt werden. Juni 1918
gaf 24 millioen. De successie-belasting
bracht ruim 3,350,000 op. Het recht op
de mijnen, dat tot dusver nog geen cent
bad opgeleverd, gaf nu ruim|200,000 gld.,
of 3 maal zooveel als de raming voor
liet beele jaar was. Dat lijkt dus een
goede post te worden. De hooge opbrengst
Stad» en Platteland.
Men herinnert zich de „classificatie'
in de Salariswet van Min. De Visser.
Daartegen rees veel verzet.
Vooral het platteland meende, dat liet
hierdoor werd achtergesteld, bij de stad,
wat wij voor ons, beide kennende uit
eigen ervaring, niet konden toegeven.
Reeds begint de praktijk te spreken.
Wij lezen
„Het Vaderland" vernam, dat onder
de sollicitanten voor hoofd van een
school te Wadenoyen onderwijzers waren
uit Den Haag, Haarlem en Amsterdam.
Hierin is een aanwijzing te zien, dat het
getij bezig is te verloopen. Maar er is
nog meer,,IIet Onderwijs" weet te
berichten, dat te Amsterdam vier pas
benoemde leerkrachten intrekking ver
zochten van hun benoeming vier
tegelijk, wat nog nooit voorgekomen
was en dat reeds verscheiden candi-
daten van de lijst van bij voorkeur
benoembaren zich hadden teruggetrok
ken, toen ze 't „gevaar" van een benoe
ming zagen naderen. Voorbeen richtte
de stroom van sollicitanten zich naar de
groote steden, omdat die een veel hooger
salaris konden geven dan de kleinere
gemeenten, maar reeds heeft de stroom
zich verlegdin Lochein meldden zich
voor 4 vacatures bij het gewoon lager
onderwijs niet minder dan 219 sollici
tanten aan, in Hulst, een klein stadje, 74
voor één vacature, in Egmond 80 en in
Schagen 66. Al deze gemeenten behooren
tot de derde klasse, die het minste
salaris betaalt volgens de nieuwe wet.
(Ook voor tal van andere dorpen meldden
zich groote aantallen aan).
'n Conclusie is op die enkele feiten
nog niet te bouwen, maar toch zijn ze
merkwaardig en de moeite van over
weging waard.
En 't zou wel eens kunnen blijken, dat
de plannen van minister De Visser om
een grooter verschil in salarieering tus
schen stad en land te maken, nog zoo
kwaad niet waren.
Een zesvoudige moord.
Een ontzettend misdrijf is dezer da
ger» voor den buitengewoneu krijgsraad
van Müuster behandeld. Terecht stond
de 19 jarige mijnwerker Joseph Ritter,
aangeklaagd van een zes-voudige moord.
Eenigen tijd geleden door zijn vader
uit huis gejaagd en geen geld hebbend
vroeg hij onderkomea bij een kennis,
den markencontroleur Peukmann. wat
hem door den man werd geweigerd
maar door de vrouw werd toegestaan.
Raar de man dien nacht afwezig was,
zouden Ritter en de 16 jarige zoon Wil
helm het huis bewaken. Nadat deze
laatste was ingeslapen, haalde Ritter
een bijl en sloeg hem daarmede tegen
de beide slapen. Ziju slachtoffer sleep
te bij vervolgens naar de huiskamer en
hing het op aan den knop van de deur
Toen den volgenden morgen de vrouw
opstond en aan Ritter vroeg, waar haar
zoon was, gaf hij ten antwoord dat de
ze boven was gaan slapen. Onverhoeds
viel daarna de moordenaar ook de vrouw
aan en gaf' haar eveneens twee slagen
met de bijl tegen de slapen. De vrouw
werd insgelijks naar de huiskamer ge
bracht.
Oridertusschen kwam de man thuis,
wien ILtter een kogel door het hoofd
joeg. De man stortte ineen en werd
naar den kelder gesleept. Het dienst
meisje door het revolverschot, wakker
gewordeu werd toen zij beneden kwam
ilo schedel ingeslagen. Vervolgens begaf
zich de bandiet naar de slapende kin
deren en wurgde bet 9-jarig zoontje en
het 4-jarige dochtertje.
Ritter onderzocht daarna alle kasten
en vond een bedrag van 25 Mark. Ten
slotte nam hij een paar revolvers, trok
een paar schoenen en kousen van den
16-jarigen zoon aan, sloot de huisdeur
van binnen af en verwijderde zich door
een kelderraam. Eerst twee dagen
daarna werd de moord ontdekt.
Ritter is een Oostenrijksch onderdaan
en heeft den Piave-slag medegemaakt. Bij
een terugtocht zou hij een hersenschud
ding gehad hebben. Volgens zijn verde
re verklaringen was de misdaad in een
aanval van razernij bedreven, maar de
doktoren vonden zijn geestestoestand
volkomen in orde. i)e aangeklaagde is
ter dood veroordeeld.
Het monument van den dood.
Het monument ter eere van de Fran-
sclien, die voor hun vaderland gevallen
zijn, en dat op den vooravond der vre-
desfeestdh is onthuld, is een kunstwerk
van de beeldhouwers Sue en Sartorio, en
beeft den vorm van een afgeknotte py-
ramide, ter hooogte van 17 M. en met
een basis van 9 M. Aan alle vier zijden
bevindt zich een gevle'ugeld overwinnings-
beeld, met de zegepalmen in de hand.
Verder zijn op het monument aangebracht
twee bas-reliefs, voorstellend de Duit
sche trofeeën, geweren, helmen, kanon
nen, granaten en bajoneiten en de in
scriptie Aux morts pour la patrie.
Op de vier hoeken zijn vaandels geplant
De top vau de pyramide wordt bekroond
door een reukaltaar in den vorm van
een torpedo, onderschraagd door pijlers
van 3 M. lengte. Dit bovenstuk is ge
heel massief en goud geschilderd. Het
gelieele monument heeft een gewicht
van 30 ton.
Het is een schoon heidensch stuk,
voegt de „Croix" aan hare monument-
beschrijving toe, maar ook alleen hei-
denschj alsof al onze anderhalf millioen
dooden slechts heidenen geweest zijn.
Vlaamsche leutigheid.
Ondanks alle drukte met de Vlaam
sche kwestie vergeten do vrooljjke Vla
mingen hun lachedingen toch niet.
Wij lezen het volgende
Stiiius ging door de Snijstraat te
Éoutegem en las op de deur van 'ne
winkelkelder
„Wanneer niemand in den kelder is,
wordt men beleefd verzocht te bellen".
Stinus keek binnen, zag niemand
en trok uit al zijn macht aan do bel
De winkelier liet vallen dat viel en
stormde beneen.
Wat zou er u believen, beste vriend
Mij, wel nikske, zei Stinusaange
zien ge zoo beleefd vraagt om eens te
bellen, als er niemand in den. kelder is,
heb ik u dat plezier willen doen
Wat een staking veroorzaken kan.
In een medisch blad, het „Journal des
Praticiens", worden een paar diep-treu
rige feiten aangehaald, die bewijzen,
welke de droevige gevolgen kunnen zijn
van het onverantwoordelijk optreden van
gewetenlooze volksmenners en hun dom
me navolgers.
Het blad vertelt n.l. hoe bij de staking
op 1 Mei in Parijs tengevolge van bet
plotseling uitdooven der lichten door de
stakers eenige pasgeboren kinderen zijn
gestorven, daar het niet mogelijk was
om aan de moeders dier kinderen de
nooclige onmiddellijke hulp te brengen.
Do zoogenaamde volksvrienden, die
zoo hoog opgeven van hun liefde voor
liet arme, verdrukte en lijdende volk,
mogen wel eens bedenken,hoe barbaarsch
hun optreden is, tegenover de vrouwen,
wier uur gekomen is, en die dan, van
allen bijstand verstoken, geen leniging
vinden voor haar smarten.
En de jonge levens, die roekeloos wor
den opgeofferd aan de heerschzucht van
heethoofdige stakingsleiders? Veroorza
ken van den dood door schuld is een
strafbaar feit, maar Avat is bun onver
antwoordelijk optreden anders vraagt
men zich af.
dent verneemt, wordt de Nederiamlsche
gezant te Berlijn door den rijkspresident
Ebert in audiëntie ontvangen ter over
handiging zijner geloofsbrieven. Daardoor
is Nederland bij de nieuwe Duitsche re
geering geaccrediteerd.
AANVOER VAN MAIS.
De regeering is voornemens in de
maanden October, November en Decem
ber resp. 24000 ton, 20000 ton en 20,000
ton le Plata-maïs aan te voeren. De
scheepsruimte om 24,000 ton te balen
is reeds aangewezen en zal einde Augus
tus of begin September laadklaar zijn.
De bedoeling van de regeering is de
maïs, zoodra zij is aangekocht, bij in
schrijving c. i. f. te verkoopen.
OP 31 AUGUSTUS EEN DANKUUR.
Naar men aan de „N. R. Ct," meedeelt,
ligt het in het voornemen der Regeering
de Kerkgenootschappen nit, te noodigen
op 31 Augustus in de openbare gods
dienstoefeningen te doen berdenken,dat
Nederland buiteu den oorlog bleef.
STAATSBEGROOTING 1920.
De begi'ootiug van 1920 zal die over
1919 met ten minste 130 millioen over
treffen.
SCHIPPERS-ACTIE.
W a t, m en wil.
Het Persbureau Vaz Dias meldt: Wij
hadden een onderhoud met den lieer De
Groot, voorzitter van den "Algemeenen
Schippersbond. In dat onderhoud vestigde
de beer De Groot er de aandacht op,
dat allerlei geruchten de ronde doen, die
geheel en al bezijden de waarheid zijn.
De meening b.v. dat de schippers terug
verlangen naar den toestand van voor
den oorlog; er is niemand, die dat wil.
Echter ook de nieuwe regeling, ingevoerd
door het Rijk wil men niet. Wat de
schippers willen, is het vólgende
Bevrachting uit te voeren op de beurt
naar vaste tarieven. Het liefst zou men.
daar nog bet Rijk buiten willen houden,
omdat de schippers meenen best in staat
te zijn, bun eigen regeling door te voeren
Wanneer men wil beurtbevrachting
tegen vastgestelde tarieven, aldus de
beer De Groot, dan kan de handel net
zooveel schepen krijgen als bij hebben
.vil,
HET COMITÉ VOOR VLAAMSCHE
VOLKSBELANGEN
beeft, een reeks van vijf verschillende
briefkaarten uitgegeven, waarop, aan de
adreszijde, enkele statistische gegevens
met betrekking tot den economisclien,
cultureelen of socialen toestand van
Vlaanderen. Als propaganda voor de ver
spreiding van meer kennis onder de Hol
landers over Vlaamsche toestanden, is
deze kaart in liet dagelijksch gebruik
uiterst geschikt.
Hieronder een model
ZeeuwschVlamingen en Limburgers
dit zou U te wachten staan
Aan belasting betaalden in België van
1830 tot 1910:
Vlamingen: 18 miljard, Walen C 12
miljard.
Uit de staatskas ontvingen, van 1830
tot 1910:
Vlamingen: 6 miljard, Walen 24 mil
jard.
Staatstoelage
Voor arbeiderswoningen
Wallonië: 113 miljoen, Vlaanderen:
16% miljoen, Gent 2 miljoen, Charle
roi 21 miljoen.
Voor uitvoering van gezondheidswee
ken
Namen (Wr.)637.000 fi\, Luik (W.)
85.000 fr., Antwerpen (V.)163.000, O.-
Vlaanderen 42.000 fr.
Spoorwegen
Prov. Namen (360.000 inwoners)
563 K.M., Antwerpen(1.000.000 inwo
ners) 321 K.M.
Reis Antwerpen Oostende (130 K.M.)
kost 5 fr. Reis Luik-Oostende (212 K.M.)
kost 4 fr.
Kindersterfte
Vlaanderen 16%, Wallonië 8%.
NEDERLAND EN DE DUITSCHE
REGEERING.
Naar de Berlijnsclie „Hdbl."-korrespon-
Tusschen twee vuren.
De Engelsclie regeering tobt nog altoos
met, de lersche quaestie maar hce vaak
ook uitgesteld, tot groote schade voor
Erin zelf en voor Brittanje's eigen poli
tieke Avelzijn, is liet nu wel duidelijk, dat
liet eindelijk toch tot kiezen of deelen
moet komen, zal een herhaling van het
drama van 1916 vermeden worden.
In het besef dat de toch zoo gewenscb-
te pacificatie anders nooit verkregen
wordt, hebben tal van vooraanstaande
Ieren nu een „Irish Dominion League"
opgericht, die streeft naar een Dominion
Ierland met zelfbestuur binnen het Rijk
en met een onafhankelijk parlement,
onder waarborgen voor Ulster, en dan
dezelfde plaats voor Ierland in den Vol
kenbond opeischt, als nu de Overzeesclie
Dominions reeds innemen.
Met bomende op den ouden voet, dat
ziet men wel in, is niet verder te komen.
De voorstellers van de nieuwe oplossing,
erkennend dat verdere tegenstand de
klove tusschen Ierland en Engeland
slechts onoverbrugbaar kan maken, stel
len daarom voor, aan Ierland een zelf
standigheid toe te kennen gelijk Canada,
Australië en Zuid-Afrika die reeds ge
nieten, en bij tal van Engelsche politici
en ook bij de lersche nationalisten ont
moet hun voorslag niet geringe sympathie.
Er zijn echter twee uiterste partijen
die hardnekkig op hun standpunt blijven
staan en van toegeven niet Avillen weten:
de Sinn-Fein-partij en de lersche Unio
nisten, onder aanvoering van Carson. En
jiu is 't maar de vraag, of de voorstan
ders van Dominion homerule bet wan
trouwen kunnen overwinnen van Ierland
en Eugeland beide tegen de practische
uitvoerbaarheid en profijtelijklioid van
hun denkbeeld.
De Engelsclie politiek heeft de lersche
wonde laten verkankeren of er nu nog
heelen aan is, blijven niet weinigen be
twijfelen, en de opstand van 1916 zal
denkelijk de laatste niet zijn. Carson in
zijn politieke speeches predikt openlijk
liet, goAvapend verzet voor 't geval dat
er Dominion homerule zou komen, en de
Valera houdt voor en na vast aan de
Lersche Republiek, met verbreking van
eiken band, die Erin nog aan 't Vereenigd
Koninkrijk binden zou.
De regeering zal nu Aveldra moeten
uitspreken Avat ze wil. Ze zit tusschen
twee vuren en moet nu kiezen of deelen.
En baar beslissing zal daarom ook voor
het overige Europa van zooveel gewicht
zijn, omdat er uit blijken kan hoe de
Entente-Mogeudheden nu in eigen boezem
liet zelfbeschikkingsrecht willen toepas
sen. Het blad dat zich aandient als de
„tolk van liet Vlaamsche front" noemt
de lersche quaestie ook voor de Vlamin
gen uiterst belangAvekkend, omdat ze
„als de voorspiegeling levert van de ont
wikkeling die het Vlaamsche vraagstuk
waarschijnlijk nemen zal". Inderdaad, als
Engeland den knoop doorhakt, zal men
ook elders zicli van de oplossing der
nationaliteiten quaestie niet langer kun
nen afmaken. Maar zouden van achteren
diezelfde geallieerde Mogendheden dan
toch niet inzien, dat ze met dit zelfbe
schikkingsrecht het paard van Troje
hebben binnengehaald en dat hetgeen mi
tegenover den vijand als een recht geldt,
ook binnen eigen gebied om voldoening
roept {„Stand.").
Het
's Werelds loop.
^Centrum" merkt pittig op
Dat bad Ossendorp op 11 Mei, den dag
van hot glorieuze congres van den Bond
van Nedeilandsche onderwijzers, niet
kunnen denken, dat bij zelf nog voor het
salarisontwerp-De Visser zou moeten
stemmen.
üMvMSSWK-JS II ■■IWMWWrn
itgggwa fi'.nvfa