Oraaan ter verspreidinq der Christelijke Beginselen in Zeeuwseh-Vlaanderen.
No. 159.
Zaterdag 19 Juli 1919.
2e Jaargang.
Uit de Schrift.
Uit het Buitenland.
Uit het Binnenland.
3 I ABONNEMENT: Bij bezorging 1,15 per drie maanden. Franco per post voor Nederland f 1.25.
Uitgave van de Christelijke Persvereeniging „Zeeuwseh-Vlaanderen" te Ter Neuzen.
Alle stukken, de redactie en administratie van dit blad betreffende moeten woirdnn ge
zoden a n den redacteur, H. S. v. HOUTEN, Vlooswifkstraat 62, Ier Neuzen.
ADVERTENTIËN Van 1-4 regels 0.40. Elke regel meer ƒ0.10. Handelsadvertentiën
over twee kolom 8 cent per regel. Abonnementen per contract. Cmisitoeslag 15 Av
advertentiën tot 12 uur 's middags op de verschijndagen bij den drukker
Telefoon Nr. 2t).
Inzending van
D. H. LITTOOIJ Az. te Ter Neuzen.
HET GEZAAIDE EN WATER.
Bovenstaand Schriftwoord meldt ons
van een eigenaardige proef. De godvree-
zeilde Daniël, met andere jongelingen
uit zijn land weggevoerd naar de balling-
schap, verkeert aan hét hot van Babel.
Nebukadnezar beeft er alles op gezet om
ben geheel van den Babylonischen geest
te doordringen, hun land en religie te
doen vergeten, en lien in t groote we
reldrijk op te smelten. Hij laat hen
daartoe onderwijzen in de Chaldeeuwsche
taal; maar vergt ook, dat zij zich zullen
schikken naar de Babylonische hoige-
bruiken en levenswijze. Zij moeten eten
van de stukken van de spijs des konings
en van den wijn zijns dranks. Dit laat
ste echter neemt Daniël zich vóór niet
te doen, niet alleen, wijl dit in strijd
was met de Joodsche spijswetten, maar
ook omdat het niet voordeelig was voor
de gezondheid. Laat men de proef maai
eens nemen. Daniël stelt liet zelf voor.
Eenerzijds zullen hij en zijne drie vrien
den alleen van het gezaaide eten en
water drinken, terwijl de anderen de
stukken van de spijs des konings zullen
eten. Tien dagen duurt de proef. En wat
bleek nu? Dat hun gedaanten schooner
waren en zij vetter waren van vleesch,
dan al de jongelingen, die de stukken
van de spijs des konings aten. Ziedaar
nu de zegen van een eenvoudige levens
wijze in tegenstelling met een weelderige
tafel vol lekkernijen. Hier blijkt op de
proef, dat eenvoudig degelijk voedsel
beter is voor de gezondheid dan allerlei
lekkernijen. Het is niet overbodig in
onzen tijd hierop eens te wijzen. Onze
tijd staat in het xteeken van genotzucht
en dit is het droeve van den geest onzer
eeuw, dat men almeer wil genieten, he
koord door de leuze: „laat ons eten en
drinken en vroolijk zijn". De zonde maakt
genotzuchtig; de genotmiddelen vermeer
deren met den dag op de markt des
levens. v
Snoepgoed lekkernijen liet is bijna
nooit lekker genoegMen neemt het er
van. Doch kom nu eens na enkele jaren
terug om te onderzoeken hoe zij er uit
zien bleeke gezichten, schrale gedaanten,
bedorven maag, weinig eetlust en slappe
zenuwen. De stukken van de spijs des
konings zijn gevaarlijk voor de gezond
heid. De vreeze des Heeren echter, die
verstaat, dat de vrucht des Geestes ook
„matigheid" is, houdt liet als Daniël bij
een eenvoudige levenswijze met degelijk
voedsel. Het gezaaide en water maken
sterke lichamen en teekenen een blos op
het gelaat. Dit is nu ook van beteekenis
voor het sociale leven in een tijd, waarin
ook inzinking van lichamelijke kracht en
lusteloosheid gevonden wordt. De genot
zucht met haar lekkernijen put uit, mat
af en maakt oud voor den tijdze maakt
lusteloos voor den arbeid en dooft de
energie. Daarentegen matigheid en dege
lijk voedsel als bij Daniël stalen het
lichaam, sterken onder Gods zogen de
gezondheid en geven energie tot den
arbeid. Weelde en genot putten uitmaar
eenvoudige levenswijze en degelijk voed
sel maken een levenskrachtig volk, met
lust en energie voor den arbeid. Laat
ons een vooimeeld nemen aan den god
vreezenden DaniëlHoe meer wij toch
de genotzucht voeden, des te ongeschik
ter worden we voor den arbeid. Bestrij
den we de zonde der genotzucht in ons
gezin en in het maatschappelijk leven.
Dat behoort mede tot de sociale roeping
der Christenen in onzen tijd. Laat ons
ook matig leven in deze tegenwoordige
wereld, en het vleesch niet verzorgen tot
begeerlijkheden. Houden we ons als
Daniël in de vreeze des Heeren aan een
eenvoudige levenswijze. Het sociale leven
zal er wél bij varen. Want het gezaaide
en water zijn ten slotte beter voor de
lichamelijke gezondheid en dus voor den
arbeid dan de stukken van de spijs des
konings 1
Axel. Thielen.
van den arbeid, waardoor het loon
verdiend wordt. Met verschil dus voor
den putjes schepper en den professor.
Anderen wilden het loon laten af
hangen van de hoeveelheid werk door
deii? arbeider verricht en kwamen zoo
tot stuk- of tijdloon.
Een vierde maakt, liet loon afhankelijk
van de meerdere of mindere winsten,
die in zekere onderneming wordt behaald
en spreekt van een glijdende loonschaal.
Een vijfde vindt, dat niet toevallige
vermeerdering of vermindering van winst,
maar uit de zuivere doorsnee-opbrengst
een vast loon moet worden berekend.
Een zesde eindelijk en 't zijn vooral
de katholieken, die het voorstaan
vraagt het zoogenaamde familieloon of
gezinsloon, dat rekening houdt met het
gezin van den arbeider, alweer in door
snee gerekend op man, vrouw en 8 of
4 kindereD, -en vraagt, dat dit door het
loon kan worden onderhouden.
Daar een gezin gemiddeld uit drie of
vier kinderen bestaat, moet dus het loon
op dien basis berekend worden.
Aldus Dr. Aengenent.
En wanneer door goed geregelde vak
organisaties in liet collectief arbeids
contract dit is i nomen, dan kan
zulks zeer goed algemeen worden door
gevoerd. De gezinnen zonder kinderen
zullen naast het verdriet van de
kinderloosheid eenigszins heter econo
misch kunnen bestaan en misschien op
den duur door zwaarder belastingen
worden getroffen.
Gezinnen met meer kinderen dan vier,
zullen op andere wijze geholpen moeten
worden.
Zoo gezien is er dus zekere tweeheid
in de bepaling van het loonsbedrag.
Ie. de economische factor uitkomend
in de koopwaar-theorie en de machine
theorie en 2e. de ethische factor, die met
den arbeider en zijn behoeften rekent.
Wat de eerste aangaat, zoo moeten
we zeer scherp staan tegenover de
theorie, alsof de arbeidskracht de koop
waar van den arbeider is, die tegen het
geld van den werkgever wordt verkocht.
Immers arbeidskracht is van den
arbeider niet te scheiden. Hij kan ze
niet verkoopen. Hij kan er niet zonder.
Te arbeiden is zijn plicht, maar ook
tevens het middel om zijn brood te
vinden.
Hij is ziju een en al, dat liij_ met
verkoopen mag, wil hij niet in minder
conditie dan de slaaf geraken.
Alleen wat die kracht produceert, is
iets dat hij heeft aan te bieden. Maar
alweer niet als marktwaar, omdat hij
zelf te nauw er hij betrokken is, en ook
liet leven van do zijnen er mee gemoeid
is. In de distributiettjdeu verkocht hij
toch ook niet het weinige brood, waarvan
hij en zij leven moesten
Neen, niet vraag en aanbod mag
gelden. Ook niet in liet z.g. tractement
van b.v. een predikant, dat in sommige
gemeenten jaren lang op één hoogte
blijfé, om eerst verhoogd to worden,
wanneer er een nieuwe dominé beroepen
moet worden. In het bepalen van het
loon, al naar vraag en aanbod is, steekt
geen enkele zedelijke beweegreden en is
dus daardoor den mensch onwaard'g.
Arbeid en Loon.
Moeilijk is te zéggen wat arbeid is,
maar nog moeilijker, hoeveel loon voor
geleverder, arbeid moet worden betaald.
Het meest heerschte tot dusver de
opvatting, dat vraag en aanbod liet
bedrag van het loon bepalen. Dat liet
loon moet stijgen, wanneer twee patroons
één arbeider naloopen, en noodzakelijk
zal dalen, wanneer twee arbeiders één
patroon naloopen.
Nieuw kwam de gedachte op, dat het
loon grooter of kleiner moet zijn, naar
de natuur, den aard van het bedrijf en
Tegen deze theorie kwam Karl Marx,
de vader van liet socialisme, met kracht
op. Hij wilde dat liet loon alleen zou
afhangen van de behoeften van den
arbeider. Alle menschen zullen moeten
werken, werken voor „de gemeenschap
maar dan ook van „de gemeenschap"
alles ruimschoots ontvangen, wat ze
noodig hebben. Hoeveel arbeid hij
verricht, en van welke qualiteit, hoe
goed of slecht die arbeid moge zijn,
doet weinig ter zake. Werkt lijj aan
zwaar of licht werk, lichamelijk of
geestelijk, liooger of lager, in verant
woordelijke positie of niet naar wat
hij noodig heeft, zal hij ontvangen.
'We voelen, deze theorie gaat niet op
óp de gemeenschap kunnen we niet
bouwen. Reeds nu hebben we in en
door de distributie geleerd, dat de prikkel
van het eigenbelang niet gemist kan
worden, wil men voordeelig zaken döen,
en wanneer men naar Marx' theorie
bovendien de prikkel tot vooruitstreven
mist omdat men in geenen gevalle,
meer of minder ontvangt dan loopt,
gezien de gemakzucht der menschen
aller bedrijf en alle arbeid vast als een
muur.
Paus Leo XIII in zijn beroemde ency
cliek van de Nieuwe Dingen Rerum
Novarum koos daarom voor de be
paling van het loonsbedrag een anderen
maatstaf. Hij en de katholieke sociolo
gen doen het met hem gaat uit van
liet goddelijk recht der menschen om te
huwen en de levensroeping om het gezin
met God en met eere groot te brengen.
Daarom moet nu God aan de
menschenkinderen de aarde met haar
schatten heeft gegeven demogelijkheid
en liet passende middel bestaan, om aan
de verplichtingen, die uit het huwelijk
voortvloeien, te voldoen. Met name om
te zorgen voor eigen vrouw en kinderen.
Daarom mag, ja moet de arbeider een
voldoend loon vragen om heel zijn gezin
naar de boven aangegeven levensroeping
met God en met eere te onderhouden
en groot te brengen.
„Loon naar arbeid" is en blijft de
grondleuze. Maar ze consequent, zonder
eenige afwijking, door te voeren, zal niet
gaan.
Toch blijft b.v. het karakter van den
arbeid een beslissende factor. Ook de
studie, die aan het leveren van arbeid
voorafgaat, de voorbereiding voor de
levenstaak, geldt mee in de verhooging
van het lqyn. Een architect verdient
meer dan een timmermansknecht, zooals
de metselaar- meer dan de opperman
ook al hebben .w. een even groot gezin.
Een tweede' -rector '-is de hoeveelheid
arbeid, die binnen de grenzen van het
zelfde vak door een bepaald persoon
wordt geleverd.
Een handig, vlugwerkend arbeider
heeft recht op meer loon, dan zijn
kameraad die door welke oorzaak
dan ook minder piaesteert. Van dat
recht kan hij, terwille van de samen
leving in één vakorganisatie vrijwillig
afstand doen, liet recht als zoodanig om
beter beloond te worden, behoudt hij en
niemand mag hem in dezen met een
minderwaardige gelijk stellen.
De weg der Trade Unions in Engeland
gekozen, n.l. Iiea» te verbieden meer dan
zooveel te produceren, lijkt ons zeer
slecht.
En ten slotte, we spraken liet reeds
hierboven uit, bepaalt de behoefte van
het gezin mede liet loon. De maatregelen,
die noodig zijn om in tijden van buiten
gewone omstandigheden in de behoeften
te voorzien, voorzoover ze niet door
verzekering ten bate van ziekte, over
lijden, ongevallen, enz. te dekken zijn,
mogen niet hebben liet karakter van
gaven van liefdadigheid, maar moeten zijn
een vorm van loon, uit liet bedrijf in
liet algemeen geput, Uitkeeringen uit
de bedrijfskassen, zijn hier het aange
wezen middel.
Geeft God rijken kinderzegen, over
vloedig zelfs, liet is ten bate van land
en volk, van kerk en maatschappij, ook
van liet bedrijf, en de arbeider die niet
heeft, dan zijn wil en vermogen om te
arbeiden, moet daarin voldoende bron
van inkomsten vinden.
Zendt God allerlei beproeving, ook dan
moet de normale arbeider, die wil werken
en het in de dagen van zijn kracht heeft
getoond, kunnen leven uit de opbrengst
van den arbeid, door hein en zijn vak-
genooten verricht.
Het vrouwenkiesrecht.
Naar aanleiding van de aanvaarding
van l^t vrouwenkiesrecht'door de Eerste
Kamer schrijft het anti-revolutionair
„Friescli Dagblad"
„De Heere regeert; óók over den
gang des tijds en ook deze zaak is
tenslotte van Hem over ons gekomen
en op óns rust nu de taak, onszelf af
te vragen: „Wat dóén we er mee?"
"Nu onzerzijds géén reaktie.
Wij voor ons, en we kunnen gerust
zeggen verreweg 't grootste deel onzer
anti-revolutionaire mannen en vrouwen
in stad en dorp, wij" schamen er
ons niet voor, ook n u nog te zeggen,
dat we er vlak en glad tegen waren.
Net als de Duitschers tegen den
vrede.
Maar nu deze eenmaal geteekend is,
nu zal elk e e r 1 ij k Duitscher ook liet
uiterste doen, om de vredeshepalingen
na te komen.
Zoo dienen ook wij te staan.
Hoe wordt dat aan de lezers van Het
Volk medegedeeld
Tegen de pogingen, van socialisti-
schen kant aangewend, om hij de her
ziening der Arbeidswet onder minister
Talma de leeftijdsgrens op 14 jaar te
stellen, werd liet leerplicht,bezwaar
aangevoerd. Zoolang de leerplicht niet
geldt tot 14 jaar, zou een arbeidsver-
hod de kinderen maar op straat bren
gen. Ter Laan heeft/ toen een wets-
ontwerpje ingediend om den leerplicht
uit te breiden tot 14 jaarvele jaren
zwerft dit voorstel in de archieven
dat het nog niet is aangenomen, is
alleen aan bijkomstige omstandigheden
te wijten.
De cursiveering is van ons, ander com
mentaar lijkt ons overbodig. Natuurlijk
zijn die vervloekte bourgeois de schuld,
dat de leerplicht nog niet is uitgebreid.
De overwinningsfeesten.
Maandag 14 Juli zijn te Parijs en
Biussel deze feeslen met grooten luister
gevierd. Te Brussel onder plasregens,
te Parijs onder een schitterende zon.
Te Parijs was den nacht te voren het
publiek al opgetrokken om een plaats
te krijgen langs den weg van het défilé,
dat op een bewonderenswaardige wijze
plaats gehad heeft. Millioenen toe
schouwers hebben de groote chefs eu
de soldaten toegejuicht. Het kanon
dreunde gedurende het défilé, waarhij
allerlei vermakelijke of ontroerende
tafereelen plaats hadden. Er waren
toeschouwers, die etenswaren en geld
naar de voorbijtrekkende soldaten wier
pen. Bij liet ontbinden van den stoet
volgde het publiek de troepen en be
stormde daarna hij het heengaan alle
vervoermiddelen.
De geheele pers wijdt geestdriftige
woorden aan het overwinningsfeest,
hetwelk het symbool en de waarborg
is van de groote toekomst, die weggelegd
is voor Frankrijk en zijn bondgenooten,
zoo waant zij tenminste. Een der bladen,
met een weinigje overdrijving, zegtDe
Fransehe en geallieerde soldaten van
dezen oorlog hebben een Bastille inge
nomen, waarbij die van 1789 slechts een
kleine gevangenis was. Men denke
slechts aan de Duitsche vesting, die zich
van de Noordzee tot de Adriatische Zee
uitstrekte.
Hulde aan Hindenburg.
De Duitsche officierenboud heeft aan
Von Hindenburg een schrijven gericht,
waarin o.a. gezegd wordtNa weerga-
looze successen in liet Oosten en VY esten
en na onoverwonnen in offensief en
defensief geweest te zijn, treedt gij af.
Duizenden officieren, onderofficieren en
manschappen, die ouder uwe leiding
streden, blijven u onwankelbaar trouw.
Overwinnaar in den Oostmark, en be
schermer van het Westen, zijt gij het
symbool der Duitsche kracht. U groeten
uwe officieren. Gij waart onze groote
leider en blijft onze trots en hoop. Uw
naam zal schitteren, zoolang er Duitschers
zijn.
Een ramp te Valparaiso.
LONDEN, 15 Juli. (V.D.) Naar uit
Valparaiso wordt gemeld, heeft in de
haven aldaar Zaterdag eu Zondag een
licviye orkaan gewoed. Er ziju minstens
87 duoden 40 groote en meer dan 100
kleine schepen zijn gezonken. Er zijn
geweldige massa's waren verloren ge
gaan. De materieele schade wordt
escliat op 200 millioen pesos.
Roode voorlichting.
De „Nieuwe Courant" schrijft
In de Kamer hij de bespreking van
Arbeidswet en Leerplichtwet, had minis
ter Aalberse er aan herinnerd, dat sedert
1914 het Voorloopig Verslag op het ini
tiatief-voorstel van den heer Ter Laan
tot wijziging van de Leerplichtwet, hij
de Kamer ligt, maar dat de heer Ter
Laan nog geen tijd had kunnen vinden
voor zijn M. v. A.
DE NIEUWE ARBEIDSWET.
Thans nu de Tweede Kamer met 69
tegen 3 stemmen het wetsontwerp Aal
herse, dat in het bedrijfsleven diep zal
ingrijpen, heeft aangenomen is een kort
overzicht dier wet, waarmede bijna ieder
een te maken zal hebben, niet ondienstig
te achten.
De wet is niet van toepassing op
I. arbeiders, wier arbeidsvoorwaar
den krachtens andere wetten reeds ge
regeld zijnstuwadoors, mijnarbeiders,
steenhouwers,- spoor- en tramwegperso
neel
II. landarbeiders;
III. dienstboden
IV. hoofden of bestuurders, cournier-
cieele, administratieve en wetenschappe
lijke leiders van ondernemingen.
Een paar opmerkingen over arbeid van
kinderen, jeugdige personen en vrouwen
gaan vooraf.
Arbeid van kinderen beneden veertien
jaar of die nog leerplichtig zijn, is vol
strekt verboden. Aan jeugdige personen
(tot achttien jaar) moet desgewenscht
's middags na vijf uur steeds gelegenheid
gegeven worden tot het volgen van on
derricht, herhalings-, vak-, of Godsdienst
onderwijs. Vrouwen mogen ten tijde
van bevalling niet werken gedurende
acht weken, waarvan minstens zes na
de bevalling, zij moeten in de onderne
ming waar zij arbeiden, gelegenheid heb
ben tot verzorging van hun kind.
Het ontwerp behandelt, dan acht soor
ten van arbeid, te weten
A. buiten fabrieken, werkplaatsen,
kantoren, winkels, apotheken, koffiehui
zen en verplegingsinrichtingeii
B. in/fabrieken of werkplaatsen;
C. in broodbakkerijen
D. in winkels
E. in kantoren
F. in apotheken
G. in koffiehuizen en hotels
Buiten rekening latend de overgangs
maatregelen, de bepalingen omtrent rust
tijden, gelden over het algemeen voor
A. Arbeid, buiten fabiieken;
le. arbeidsuur 10 uur per dag, 55 uur
per week. De Minister kan^bij bestuurs
maatregelen de acht uren dag invoeren
voor bepaalde soorten van arbeid of ar
beiders
2e. Zondagsarbeid, verboden voor jeug
dige personen, wordt voor volwassenen
aan bepaalde regelen gebonden
3e. nachtarbeid is verboden voor
jeugdige personen
4e. vrije Zaterdagmiddag kan voor be
paalde arbeidersgroepen bij algemeenen
maatregel van bestuur worden ingevoerd
B. Arbeid in fabrieken of werkplaat
sen
le. arbeidsduur 8 uur per dag 45 uur
per week
2e. Zondagsarbeid verboden, behoudens
enkele uitzonderingen voor vrouwen, wer
ken zij langer dan 4 uur op Zondag, dan
muet toch een onafgebroken rusttijd van
36 uur gegeven worden
3e. nachtarbeid verboden, behoudens
drie of vier ploegenstelsel
4e. vrije Zaterdagmiddag wordt inge
voerd behoudens eenige uitzonderingen.
C. Arbeid in broodbakkerijen
le. arbeidsduur 8 uur por dag, 45 uur
per week mot verlaging van arbeids
duur op andere dagen mag Zaterdags
hoogstens 11 uur worden gewerkt;
2e. Zondagsarbeid verboden
3e. nachtarbeid verboden tussclien
's avonds 8 en 's morgens 6 uur. Op
Zaterdag en tien andere dagen in liet
jaar mag 's morgens om 4 uur begonnen
worden. Patroons die zonder knechts
werken, kunnen verlof krijgen tot nacht
arbeid onder verbod voor negen uur 's
morgens brood te verkoopen.
Voor Israëlietische bakkerijen gelden
over bet algemeen dezelfde bepalingen,
met dien verstande dat voor Zondag Sa-
batdag wordt gelezen en voor Zaterdag
Vrijdag.
L). Arbeid in winkelsook barbiers
en kappers-ondernemingen.
le. Arbeidsduur 10 uur per dag 55 uur
per week
2e. Zondagsarbeid, verboden voor jeug
dige personen
3e. nachtarbeid, verboden voor jeug
dige personen van 8 uur tot 8 uur, voor
volwassenen van 11 tot 6 uur;
4e. vrijt- middag eens per week.
E. Arbeid in kantoren
Ie. arbeidsduur 8 uur per dag, 45
uur per week, behoudens in gevallen
van groote drukte, in werk geval tot 10
en 55 tiur kan worden gearbeid.
2e. Zondagarbeid, verboden voorjeug-
dige personen verboden voor vrouwen,
kan voor dezen echter bij bestuursmaat
regel worden toegestaan. Werken vol
wassen personen op Zondag langer dan
vier uur, dan moet een onafgebroken
rusttijd worden verstrekt van 36 uur
3e. nachtarbeid verboden voor jeug
dige personen van 6 uur 's avonds tot
8 uur 's morgens
4e. vrije Zaterdagmiddag wordt inge
voerd.
F. Arbeid in apotheken
le. arbeidsduur 10 uur per dag 55
uur per week, kan bij bestuursmaatre
gel tot 8 onderscheidenlijk 45 uur worden
ingekrompen
2e. Zondagsarbeid verboden voor jeug
dige personen, voor volwassenen de helft
der Zondagen vrij, de overige weken een
andere dag
3e. nachtarbeid verboden voor jeug
dige personen van 8 tot 8 uur.
G. Arbeid in koffiehuizen en hotels
le. arbeidsduur, voor volwassenen D
uur voor jeugdige personen 9 uurknn
bij bestuursmaatregel tot 8 uur werden
ingekrompen
2e. Zondagsarbeid verboden voor jeug-
ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Daniël 1 1215.
1
