Orgaan ter verspreiding der Christelijke Beginselen in Zeeuwsch-Vlaanderen.
2e Jaargang.
De Landarbeiders wet.
F 1 TI T 0 N.
Uit het Buitenland.
Uit het Binnenland.
JAN WAANDERS.
Uitgave van de Christelijke Persvereeniging „Zeeuwscli-Vlaanderen" te Ter Seuien.
Alle stukken, de redactie en administratie van dit blad betreffende, moeten worden ge
zonden aan den redacteur, H. S. v. HOUTEN, Vlooswpstraat 62, Ter Neuzen.
ABONNEMENT: Bij bezorging /T,15 per drie maanden. Franco per post voor Nederland 1.25.
ADVERTENTIËN Van 1 4 regels 040. Elke regel meer ƒ0.10. Handelsadvertentiën
over twee kolom 8 cent per regel. Abonnementen per contract. Crisistoeslag 15
Inzending van advertentiën tot 12 uur 's middags op de verschijndagen bij den drukker
D. H. LITTOOIJ Az. te Ter Neuzen. Telefoon Nr. 20.
ii.
Indien het geval zich voordoet, dat er
verschil ontstaat tusschen den arbeider,
die een plaatsje in eigendom of los land
in huur vraagt, en de door deze wet
bedoelde vereoniging of stichting, of ook,
indien er bij ontstentenis van zulk een
vereenïging, versclnl ontstaat tusschen
den aanvrager en het gemeentebestuur,
dan is hooger beroep opengelaten bij
Gedeputeerde Staten. Uit is ook mogelijk,
als er verschil ontstaat tusschen een
veieeuiging en het gemeentebestuur.
De wei ^staat toe, dat een vereeniging
of stichting werkzaam is op een terrein,
zich uitstrekkende over méér dan een
gemeente, mits dat terrein behoort tot
het rechtsgebied van een en betzelfde
kantongerecht.
DE FINANCIEELE ZIJDE.
De arbeider moet voor rente en aflos
sing van zijn plaatsje betalen, liet jaat
waarop hijhet in eigendom krijgt, en
de 2 daarop volgende jaren vier percent
van de koopsom.
Van het door hemzelf betaalde deel
van de koopsom behoeft geen 4 be
taald te worden. (Dat deel moet min
stens een tiende van de koopsom be
dragen).
Na deze 2 jaar moet de arbeider nog
gedurende 30 jaar 5,8 betalen.
Kost b.v. een plaatsje f 44)00.dan
kon de arbeider hoogstens een voorschot
van f3600,— ontvangen. De eerste 3
jaren betaalt hij hiervoor 4 of f 144
'per jaar. Daarna gedurende 30 jaar
5,8%. of f208,80 per jaar.
Het verschuldigde mag in wekelijksche
termijnen worden betaald.
De vereeniging, of als deze er niet is,
de gemeente, krijgt eerste hypotheek op
het plaatsje, voor het voorschot.
De notarissen moeten hiervoor koste
loos bun medewerking verleenen.
Bij het in buur ontvangen van los
land moet in het huurcontract geregeld
wordon, de mogelijkheid vau weder
verhuring na afloop van den huurtijd.
Ingeval er geen voldoende grond te
verkrijgen is, om aan alle aanvragen te
voldoen, dan kunnen op verzoek van
het betrokken college (vereeniging of
gemeentebestuur) Gedeputeerde Staten
besluiten (behoudens goedkeuring door
de Kroon) bepaalde gronden te ont
eigenen.
Zulks kan echter niet, alvorens aan
getoond wordt, dat minstens 2 aanvragen
voor een plaatsje of 5 voor los land
zouden moeten afgewezen worden,zonder
onteigeniug.
I)e vereenigiugen en bij ontstentenis
daarvan, de gemeentebesturen, hebbeu
er naar te streven gronden in eigendom
te krijgen, om steeds zoo spoedig mogelijk
aan eventueele aanvragen te kunnen
voldoen. De gemeentelijke grondpolitiek
zal daarmee rekening dienen te houden.
Want bet land moet geschikt zijn,
maar ook de ligging is van veel belang.
Anders gaat te veel tijd met loopen en
rijden onnut voorbij.
■r
Y De Burgerwacht.
Uit Zaamslag ontvingen we onder-
23) Z E L A N D I A.
Fijn hè?" bevestigde Truus. „En wat
'n prachtige costuums
„Ja", zei bij, aarzelend. Eigenlijk had
hij daar weinig op gelet.
„Vin-je niet?" verwonderde ze.
„O, zeker, maar ik heb er heel weinig
aandacht aan geschonken".
„Hoe is 't mogelijk, dat is bij mij 't
voornaamste haast", bekende ze open
hartig.
„Zoo
't Kwam er haast op een toon van
teleurstelling uit. Maar hij herstelde zich.
Wat kon het hem ook feitelijk schelen,
wat Truus Breedveld 't belangrijkste
vond.
Ze waren buiten.
Hij wou nu maar graag van 't gezel
schap af zijn.
Hij groette, zoo stijfjes mogelijk Truus
lichtte den hoed „juffrouw stak haar
de hand ten afscheid toe.
„Hoe akelig", pruilde ze„juffrouw,
siaand schrijven, dat we om de belang
rijkheid er van onverkort overnemen.
„Onder de vele woorden, die in de
laatste jaren meer dan vroeger zijn
bekend geworden, behoort ook „burger
wacht."
Schier allerwegen, zoowel in de groote
steden als kleine dorpen, vormen zich
burgerwachten.
Ook in ons kleine dorp bestaat thans
zulk een burgerwacht.
Vergelijken we echter het aantal harer
leden met dat van andere kleine plaatsjes
in Zeeuwsch Vlaanderen, dan moet dit
hier bedroevend klein worden genoemd.
In andere plaatsen hoort ge van 100
en 200 leden hier kwam het nog niet
verder dan 27.
't Is in verband hiermee, dat ik graag
een en ander cruder 't oog bracht van
de Zaamslagsche bevolking, opdat spoe
dij» meerderen zich aansluiten en alzoo
een burgerwacht worde gevormd, die van
zessen klaar is en op alle gebeurlijk
heden voorbereid.
En nu zegt ge met ecu spotlachje
wat wil hier op ons kleine, rustige dorpje
gebeuren? Waar is al die drukte voor
noodig Wat kan hier gebeuren
Hetzelfde, dat thans in anderelanden
gebeurt.
Niemand, die eenigszins voelt den
polsslag van den tijd, durft beweren, dat
het schrikkelijk gevaar van revolutie
voor ons vaderland voorbij is.
Wanneer Duitschland zich straks^als
met starren blik, door de meedoogenlooze
eisclien der Entente, werpt in de armen
van liet Bolsjewisme, dan is de machtige
dam doorgebroken en bruist de roode
vloedgolf over West-Europa.
Zal hij onze erve niet overspoelen?
Nu leeft men in den waan, dat die
rovolufiekoorts meer het stadsleven
ondermijnt, maar geen vat heeft op het
stoere, rustige leven vau het platteland.
Een gansch verkeerde gedachte.
Wanneer de revolutievlam ook ons
land aantast, dan zal ook Zaamslag
brandwonden oploopen.
Of meent ge, dat bier geen revolutio
naire elementen zijn te vinden
Stondt ge dan niet verbaasd over het
groot aantal stemmen, dat 1.1. op den
socialistischen caudidaat werd uitge
bracht
Weet ge dan nog niet, dat zelfs het
Bolsjewisme sommigen niet vreemd is.
Met deze feiten voor oogen, hebben
we ons te organiseeren, om tegenwicht
te bieden, wanneer dit uoodig is. Daarom
ook een burgerwacht en wel één met
vele leden.
Wat ons nu het meest verbaasd beeft,
is, dat geen enkele boerenzoon zich opgaf
als lid vau de burgerwacht. Toch niet,
omdat zulk een organisatie burgerwacht
heet
Het staat toch onomstooteiijk vast,
dat bij revolutionaire woelingen in deze
streken juist het platteland groot gevaar
loopt. Als men dan op roof en plunde
ring uitgaat, dan zijn de hofsteden door
hun afgelegen ligging voor de revolutio
naire benden een uitgelezen terrein.
Nu behoeft het zoover nog niet te
komen. Stel maar even de mogelijkheid,
dat uit het naburige België we kennen
zijn bewoners strooptochten in deze
richting worden ondernomen. Ook dan
waarom geen Truus
En terwijl ze 't zei, keek ze hem met
haar bruine glinsteroogen recht aan.
Wat bedoelde ze toch
Er was onderzoeking in zijn wederblik.
Ze bond in. Was ze te ver gegaan?
En heel vormelijk boog zesteeg in
de gereedstaande trammaar bij het
instappen, toen hij haar onwillekeurig
nakeek, lachten haar oogen hem plots
weer tegen.
Nu Selms nog.
Maar die was niet zoo gauw te loodsen.
't Was warm daar binnen, niet?" be
gon Selms, terwijl ze samen opliepen.
„Ja, wel wat", zei Waanders, wat af
getrokken.
„Zeg, ik weet nog een lekker zitje,
waar je gelijk nog genieten kan in Tivoli
kerel, zoo'n fijn orkest zc daar eiken
avond hebben".
„'t Is wel een beetje laat geworden",
wierp Waanders tegen.
„Laat?" lachte Selms, „kom. dat meen
je toch wel niet. 'tis even half elf. We
beginnen pas goed wakker te worden".
„Nou, even danstemde Waanders
toe. Hij wou Selms spottende opmer
kingen niet uitlokken, door te bekennen,
dat hij er tegen opzag, al te laat thuis
te komen.
zijt ge niet meer veilig. Denk aan bet
geval-Dekker.
Daarom wilt ge allen, zegt ge, op de
„stee" blijveu. Maar, wat zult ge be
ginnen, als daar 10 tot 20 rr,an 's nachts
u komen opkloppen-?
Letterlijk niets.
Daarom, als één man, lid van de
burgerwacht!
Met een 30 man burgerwacht, is niets
uit te richten, wanneer b.v. een kleine
bende in den Groot,en Iluijssenspolder
en tegelijk een 10-tul andere onverlaten
in den Otheuschen boek, in 't Foldertje
of bij de Ter Neuzensche straat hun
misdadig plan uitvoeren.
Alleen iri den weg van organisatie
staat ge tegenover zulk gedoe sterk.
Nu weet ik wel, dat een burgerwacht
hoofdzakelijk behoort te bestaan uit
mannen van rijperen leeftijd en dat de
jongeren belmoren bj den Vrijwilligeu
Landstorm, maar omreden zulk een
afdeeling bier niet bestaat, zeggen we
in de gegeven omstandigheden Jongelui,
sluit u aan bij de bestaande burgerwacht.
Bij den heer C. J. van Vessem op 't
kantoor ligt de lijst ter teekening.
Hoe meer leden, hoe sterker we staan
tegenover stroopende benden en plunde
rende revolutionairen.
Ik ben er tevens vau overtuigd, dat
ook meerdere burgers zich als lid op
geven, wanneer de boerenzoons hunne
medewerking verleenen.
Al keur ik ten sterkste af de uitdruk
kingen van sommigen, die zeggen, niet
van plan te zijn de bezittende klasse te
beschermen, bun zeggen is te verklaren
uit de omstandigheid, dat dezulken niet
medewerken.
Daarom, jongens geef u op als lid
We onderschrijven graag wat in dit
stuk wordt betoogd. Hot gevaar voor
revolutie is nog niet geweken. Vooral
van uit het buitenland dreigt de vlam
over te slaan naar onze erve terwijl de
socialisten direct mede zouden helpen
de boel onderstboven te keeren. Daarom
organiseert u, voor wat komen kan.
Allen, oud en jong, rijk en arm, hebben
we belang bij orde en rust, moeten we
optreden tegen de uitspattingen der
revolutie.
Een belangwekkende proef.
Een zeer belangwekkende proef op
economisch en industrieel gebied is in
de Engelsche parlementzitting van 13
Mei in het vooruitzicht gesteld. De par
lementaire secretaris van het ministerie
voor de scheepvaart deelde toen n.l.
mede, dat de Regeering aan den bond
van machinisten en aan den bond van
scheepstimmerlieden een voorstel heeft
gedaan, om de nationale scheepswerven
te Ghepstown en elders tot hun beschik
king te stellen cn dat dit aanbod thans
door den bond wordt overwogen.
De boud zal 15 Mei zijn jaarlijksche
vergadering te Cardiff houden en het
voorstel zal dan ter tafel worden ge
bracht. Neemt de bond het aan, dan
zullen nadere bijzonderheden behandeld
worden.
Naar de „Daily Tel." verneemt, komt
„Wel ja, waarom ook niet? 'tls nog
lang. eer 't dag is".
Hij lachte, als gewoonlijk om zijn eigen
geestigheid.
In behaaglijke stemming troonde Selms
Jan mee naar Tivoli.
Daar was het nog vol. Een strijkor
kest, een reizend Weener, gaf verschil
lende nummers ten beste.
En de gasten luisterden, veinsden te
luisteren of deden, als was er geen strijk
orkest mijlen ver in 't rond en praatten
en lachten.
En er tusschen door bedrijvigden de
zwartgerokte kelners, en dienden de
extra dure consumptie rond, gedienstig
in verschillenden graad, naar gelang van
de hoegrootheid der fooi.
Selms stelde een glaasje port voor.
En hij liet grootmoedig Jan Waanders
betalen.
En een tweede eu derde glaasje be
stelde hij.
En Waanders betaalde.
Toen, na een uur, Jan van heengaan
begon te spreken, weerde Selms af.
„Kom, nog een oogenblikje. Wat kun je
thuis nog doen Tijd om te werken is
het nu toch niet meer".
„Ja, maar begon Jan Waanders.
„Een mensch.mag wel es een ont.span-
iiet voorstel hierop neer dat de scheeps
werven voor een aantal jaren ter be
schikking van de arbeiders zullen wor
den gesteld, met het recht om na het
verströken van den bepaalden termijn
ze te koopen. Indien de arbeidersbond
dit voorstei gunstig beoordeelt, zal bet
noodige geld worden verschaft.
Hoe Frankrijk het zelfbeschikkingsrecht
uitlegt.
Wolft' meldt, dat de Fransehen nog
voortdurend Duitschers uit El/.as-Uit ha
ringen blijven zetten. Volgens de Deut
sche Allg. Ztg. is het aantal dorgenen,
die sinds bet begin van het bewind der
Franschen bet land hebben verlaten, tot
over de 34.000 gestegen.
Na de vernietiging van
militairisme.
Het „Berl. Tagebl." meldt: Ernst
Litzmann, professor aan de universiteit
van Bonn is door het Engelsche krijgs-
gerecht in bet bezette gebied tot 2
maanden gevangenisstraf veroordeeld.
Het vergrijp? Ongeacht het aanplakbiljet
aan bet station te Keulen en een tot
twee maal toe herhaalde waarschuwing
van een Engelschen ofticier bad den pro
fessor nagelaten zijn hoed af te nemen.
De Duitsche verliezen.
Te Berlijn worden thans de eindcijfers
bekend gemaakt van bet verlies aan
dooden, gewonden en gevangenen tot
30 April 1919 toe. Als dooden zijn op
gegeven 1.676.696; liet aantal vermisten
bedraagt. 373.776. Van hen moet men
echter 90 pet. als dood beschouwen,
soodat het heelt verlies aan dooden meer
dan twee millioen is. Als gewond zijn
opgegeven 4.207.023. Thaus zijn nog in
vijandelijke gevangenschap 615 922nian,
de burgergevangenen niet inbegrepen.
hef heele verlies in den oorlog bedraagt
fi 873 416 man.
De soldatenraden.
In verband met de bijna algeheele
ontbinding van bet leger iu Duitschland
zijn de soldatenraden bij verordening
van den minister van rijksweerbaarheid
en den Pruisischen minister van oorlog
aanmerkelijk beperkt. Zij blijven alleen
nog bestaan bij bureaux, waaraan meer
dan 300 militairen zijn verbonden. In
garnizoenen van meer dan 1500 militai
ren komt een garnizoenssoldatenraad en
in den zetel van een generaaikommando
een korpssoJdatenraad met drie leden.
Een onderhoud met Ebert.
De correspondent van de New-York
Evening Post" heeft te Berlijn een on
derhoud met Ebert gehad.
De correspondent vertelt, dat hij har
telijk is ontvangen. Onder liet gesprek
boorde men van de straat* waar groote
betoogingen weiden gehouden, bet ge
zang van de Wacht amRhein doordringen.
De president verklaarde de moreele
oorlogsverklaring van Duitschland als
een veldtocht tegen de entente politiek
van geweld en vernieling, aangekleed
met idealistische frases van menschelijk-
heid, rechtvaardigheid eu vrijheid. Er is
hoopt gewekt door de stemmen van
menschelijke sympathie, redelijkheid eu
goeden wil ten opzichte vau een wezen
lijken Volkerenbond, waar Duitschland
lid van is.
ninkje hebben", verleidde Selms. „Jij
hebt toch waarlijk ook zoo veel niet zeg
'k Geloof, dat je 't er veel te weinig van
neemt. Je sluit je te veel op", begon hij
met den ernst van beginnende dronken
schap te betoogen. „Je moet er meer
uit. 't Leven genieten, keren"
En hij riep den ober aan.
Bestelde opnieuw gelag.
En Jan Waanders betaalde.
Hij voelde zich wat licht in 't hoofd.
Nee, besloot hij, zóó niet.
Selms begon hem te vervelen. Hij
meende hem te doorzien. Zoo'n klap-
looperzoo'n parasiet.
Hij stond op.
,,'k Ga".
„Nou al
En hij nam een houding aan, als om
Waanders eens heel duidelijk 't ongerijmde
van zijn besluit onder 't oog te brengen.
Maar deze sneed hem den pas af.
„Nee, 'k ga nou. Bonsoir
Hij liet Selms zitten. Die moest maar
weten, wat hij deed. Hij kon het zelfs
niet over zich verkrijgen, hem de hand
te reiken.
De koele nachtlucht deed hem huive
ren. Hij zette den kraag overeind.
In de buurt sloeg een torenklok.
Half.
De voorwaarden zijri een bespotting
van de 14 punten.
Misschien was Wilson gedwongen om
toe te geven, maar bij bad niet moeten
teekenen. Duitschland kan op de Ver-
eenigde Staten een moreel reebtsberoep
doen van de belofte van de 14 punten
te houden. Wordt deze belofte gebroken,
dan maakt Amerika zich schuldig aan
bedrog. Dan heeft het van zijn eerlijken
naam misbruik gemaakt om de wapenen
uit de handen van een dapper volk te
ontfutselen. Tech blijft liet geloof van
Amerika nog bestaan, omdat de Duit
schers weten, dat de Amerikanen fat
soenlijke lieden zijn.
De finaucieele bepalingen zijn liet
allerdrukkendst, maar de bemoeiing met
de binnenlandsche zaken en de controle
over de wetten zijn voor de Duitschers
nog kwetsender. Zij weigeren tot de
witte negers van Europa tt worden
gemaakt. Met zulk een manifestatie
van bruut geweld hebben de felste
Duitsche militaristen niet voor den dag
(lurven komen. Brest is iu vergelijking
daarmee een verklaring van de rechten
van den menscli.
Liever dan te teekenen, zal Duitsch
land een algeheele bezetting ondergaan.
„Zal Duitschland.vechten vroeg de
persman.
„Nu niet", was het antwoord. Er kan
slechts sprake zijn van lijdelijk verzet.
De troepen, die er nog zijn, zijn slechts
politietroepen, zij zullen zich terugtrek
ken, om botsingen te vermijden. De
tegenwoordige regeering, door het Vulk
gekozen, ontkent alle verantwoordelijk
heid voor den oorlog.
Dc correspondent voegt er aan toe,
dat de regeering met deu dag sterker
komt te staan eu dat er onderhandeld
wordt over vereeniging van de twee
socialistische partijen.
DE TAAK VAN DE RADEN VAN
ARBEID.
In een vergadering van de voorzitters
van de Raden van Arbeid hield minis-
tet Aalberse een rede, waarin hij de
nagedachtenis van Einister Talma naar
voren bracht en huldigde.
Verder vestigde hij de aandacht er op,
dat thans het welslagen der arbeiders
verzekering voor het grootste deel af
hangt van den persoon der voorzitters
der Raden van Arbeid, van de wijze,
waarop zij hun taak opvatten en uit
voeren.
Vap hun beleid eu werkkracht zal
het afhangen, of 3 Dec. a.s. een geluk
kige dag voor de arbeidersverzekering
zal zijn.
Op dien datum zal de geheele uitvoe
ring der Invaliditeitswet haar beslag
krijgen, terwijl later, naar de Minister
hoopt in 1220, de uitvoering der ziekte
wet zal volgen. De organen, aan welke
de wetgever de uitvoering dier wetten
opdraagt., zijn de Raden van Arbeid.
Hun taak is de uitvoering der verze
keringswetten, in het bijzonder van de
Invaliditeitswet en de Ziektewet. Aan
de belanghebbenden is bij de uitvoering
dier wetten medezeggenschap gegeven,
omdat de wetgever vertrouwde, dat het
„Half twaalf?" verwonderde hij in
zich zelf.
Om zich te vergewissen, haalde hij zijn
horloge uit. Ja, 't was zoo.
Ellendig, zóó laat. Wat zouen ze thuis
zeggen En wat moest hij zeggen
Die indringerige Selms; bah, hij kon
hem niet luchten. Had hij
't Hielp nietwat baatte al dat na-
pleit.en
Maar 't zou niet wéér gebeurendat
nam hij zich reeds vast voor,
Hij schelde aan.
Moe deed zelf open. 't Dienstmeisje
was al ter rust.
„Laat Jau", onderzocht ze, een beetje
ongerust.
„Ja, 't is wat laat geworden. Is pa..."
„Pa is wat vroeger dan anders naar
bed gegaan. Hij was niet al te wel.
„Gelukkig", dacht hij bijna.
Moe vroeg niet verder. Ze dacht niet
anders, of Jan was bij de Vlietstra's ge
weest. Ofschoon ze 't wel wat vreemd
vond, dat hij zóó laat kwam daar waren
die menscheu anders toch niet voor.
Hij begaf zich spoedig te bed.
(Wordt vervolgd).
■ewoftawam t m r£M*xv*avjui.-iJu. j^9Mè*m*kr*%&mvx3m*mnnrvmm
DOOR
„hef