Orgaan ter verspreiding der Christelijke Beginselen in Zeeuwsch-Vlaanderen. 2e Jaargang. De Landarbeiders wet. F 1 TI T 0 N. Uit het Buitenland. Uit het Binnenland. JAN WAANDERS. Uitgave van de Christelijke Persvereeniging „Zeeuwscli-Vlaanderen" te Ter Seuien. Alle stukken, de redactie en administratie van dit blad betreffende, moeten worden ge zonden aan den redacteur, H. S. v. HOUTEN, Vlooswpstraat 62, Ter Neuzen. ABONNEMENT: Bij bezorging /T,15 per drie maanden. Franco per post voor Nederland 1.25. ADVERTENTIËN Van 1 4 regels 040. Elke regel meer ƒ0.10. Handelsadvertentiën over twee kolom 8 cent per regel. Abonnementen per contract. Crisistoeslag 15 Inzending van advertentiën tot 12 uur 's middags op de verschijndagen bij den drukker D. H. LITTOOIJ Az. te Ter Neuzen. Telefoon Nr. 20. ii. Indien het geval zich voordoet, dat er verschil ontstaat tusschen den arbeider, die een plaatsje in eigendom of los land in huur vraagt, en de door deze wet bedoelde vereoniging of stichting, of ook, indien er bij ontstentenis van zulk een vereenïging, versclnl ontstaat tusschen den aanvrager en het gemeentebestuur, dan is hooger beroep opengelaten bij Gedeputeerde Staten. Uit is ook mogelijk, als er verschil ontstaat tusschen een veieeuiging en het gemeentebestuur. De wei ^staat toe, dat een vereeniging of stichting werkzaam is op een terrein, zich uitstrekkende over méér dan een gemeente, mits dat terrein behoort tot het rechtsgebied van een en betzelfde kantongerecht. DE FINANCIEELE ZIJDE. De arbeider moet voor rente en aflos sing van zijn plaatsje betalen, liet jaat waarop hijhet in eigendom krijgt, en de 2 daarop volgende jaren vier percent van de koopsom. Van het door hemzelf betaalde deel van de koopsom behoeft geen 4 be taald te worden. (Dat deel moet min stens een tiende van de koopsom be dragen). Na deze 2 jaar moet de arbeider nog gedurende 30 jaar 5,8 betalen. Kost b.v. een plaatsje f 44)00.dan kon de arbeider hoogstens een voorschot van f3600,— ontvangen. De eerste 3 jaren betaalt hij hiervoor 4 of f 144 'per jaar. Daarna gedurende 30 jaar 5,8%. of f208,80 per jaar. Het verschuldigde mag in wekelijksche termijnen worden betaald. De vereeniging, of als deze er niet is, de gemeente, krijgt eerste hypotheek op het plaatsje, voor het voorschot. De notarissen moeten hiervoor koste loos bun medewerking verleenen. Bij het in buur ontvangen van los land moet in het huurcontract geregeld wordon, de mogelijkheid vau weder verhuring na afloop van den huurtijd. Ingeval er geen voldoende grond te verkrijgen is, om aan alle aanvragen te voldoen, dan kunnen op verzoek van het betrokken college (vereeniging of gemeentebestuur) Gedeputeerde Staten besluiten (behoudens goedkeuring door de Kroon) bepaalde gronden te ont eigenen. Zulks kan echter niet, alvorens aan getoond wordt, dat minstens 2 aanvragen voor een plaatsje of 5 voor los land zouden moeten afgewezen worden,zonder onteigeniug. I)e vereenigiugen en bij ontstentenis daarvan, de gemeentebesturen, hebbeu er naar te streven gronden in eigendom te krijgen, om steeds zoo spoedig mogelijk aan eventueele aanvragen te kunnen voldoen. De gemeentelijke grondpolitiek zal daarmee rekening dienen te houden. Want bet land moet geschikt zijn, maar ook de ligging is van veel belang. Anders gaat te veel tijd met loopen en rijden onnut voorbij. ■r Y De Burgerwacht. Uit Zaamslag ontvingen we onder- 23) Z E L A N D I A. Fijn hè?" bevestigde Truus. „En wat 'n prachtige costuums „Ja", zei bij, aarzelend. Eigenlijk had hij daar weinig op gelet. „Vin-je niet?" verwonderde ze. „O, zeker, maar ik heb er heel weinig aandacht aan geschonken". „Hoe is 't mogelijk, dat is bij mij 't voornaamste haast", bekende ze open hartig. „Zoo 't Kwam er haast op een toon van teleurstelling uit. Maar hij herstelde zich. Wat kon het hem ook feitelijk schelen, wat Truus Breedveld 't belangrijkste vond. Ze waren buiten. Hij wou nu maar graag van 't gezel schap af zijn. Hij groette, zoo stijfjes mogelijk Truus lichtte den hoed „juffrouw stak haar de hand ten afscheid toe. „Hoe akelig", pruilde ze„juffrouw, siaand schrijven, dat we om de belang rijkheid er van onverkort overnemen. „Onder de vele woorden, die in de laatste jaren meer dan vroeger zijn bekend geworden, behoort ook „burger wacht." Schier allerwegen, zoowel in de groote steden als kleine dorpen, vormen zich burgerwachten. Ook in ons kleine dorp bestaat thans zulk een burgerwacht. Vergelijken we echter het aantal harer leden met dat van andere kleine plaatsjes in Zeeuwsch Vlaanderen, dan moet dit hier bedroevend klein worden genoemd. In andere plaatsen hoort ge van 100 en 200 leden hier kwam het nog niet verder dan 27. 't Is in verband hiermee, dat ik graag een en ander cruder 't oog bracht van de Zaamslagsche bevolking, opdat spoe dij» meerderen zich aansluiten en alzoo een burgerwacht worde gevormd, die van zessen klaar is en op alle gebeurlijk heden voorbereid. En nu zegt ge met ecu spotlachje wat wil hier op ons kleine, rustige dorpje gebeuren? Waar is al die drukte voor noodig Wat kan hier gebeuren Hetzelfde, dat thans in anderelanden gebeurt. Niemand, die eenigszins voelt den polsslag van den tijd, durft beweren, dat het schrikkelijk gevaar van revolutie voor ons vaderland voorbij is. Wanneer Duitschland zich straks^als met starren blik, door de meedoogenlooze eisclien der Entente, werpt in de armen van liet Bolsjewisme, dan is de machtige dam doorgebroken en bruist de roode vloedgolf over West-Europa. Zal hij onze erve niet overspoelen? Nu leeft men in den waan, dat die rovolufiekoorts meer het stadsleven ondermijnt, maar geen vat heeft op het stoere, rustige leven vau het platteland. Een gansch verkeerde gedachte. Wanneer de revolutievlam ook ons land aantast, dan zal ook Zaamslag brandwonden oploopen. Of meent ge, dat bier geen revolutio naire elementen zijn te vinden Stondt ge dan niet verbaasd over het groot aantal stemmen, dat 1.1. op den socialistischen caudidaat werd uitge bracht Weet ge dan nog niet, dat zelfs het Bolsjewisme sommigen niet vreemd is. Met deze feiten voor oogen, hebben we ons te organiseeren, om tegenwicht te bieden, wanneer dit uoodig is. Daarom ook een burgerwacht en wel één met vele leden. Wat ons nu het meest verbaasd beeft, is, dat geen enkele boerenzoon zich opgaf als lid vau de burgerwacht. Toch niet, omdat zulk een organisatie burgerwacht heet Het staat toch onomstooteiijk vast, dat bij revolutionaire woelingen in deze streken juist het platteland groot gevaar loopt. Als men dan op roof en plunde ring uitgaat, dan zijn de hofsteden door hun afgelegen ligging voor de revolutio naire benden een uitgelezen terrein. Nu behoeft het zoover nog niet te komen. Stel maar even de mogelijkheid, dat uit het naburige België we kennen zijn bewoners strooptochten in deze richting worden ondernomen. Ook dan waarom geen Truus En terwijl ze 't zei, keek ze hem met haar bruine glinsteroogen recht aan. Wat bedoelde ze toch Er was onderzoeking in zijn wederblik. Ze bond in. Was ze te ver gegaan? En heel vormelijk boog zesteeg in de gereedstaande trammaar bij het instappen, toen hij haar onwillekeurig nakeek, lachten haar oogen hem plots weer tegen. Nu Selms nog. Maar die was niet zoo gauw te loodsen. 't Was warm daar binnen, niet?" be gon Selms, terwijl ze samen opliepen. „Ja, wel wat", zei Waanders, wat af getrokken. „Zeg, ik weet nog een lekker zitje, waar je gelijk nog genieten kan in Tivoli kerel, zoo'n fijn orkest zc daar eiken avond hebben". „'t Is wel een beetje laat geworden", wierp Waanders tegen. „Laat?" lachte Selms, „kom. dat meen je toch wel niet. 'tis even half elf. We beginnen pas goed wakker te worden". „Nou, even danstemde Waanders toe. Hij wou Selms spottende opmer kingen niet uitlokken, door te bekennen, dat hij er tegen opzag, al te laat thuis te komen. zijt ge niet meer veilig. Denk aan bet geval-Dekker. Daarom wilt ge allen, zegt ge, op de „stee" blijveu. Maar, wat zult ge be ginnen, als daar 10 tot 20 rr,an 's nachts u komen opkloppen-? Letterlijk niets. Daarom, als één man, lid van de burgerwacht! Met een 30 man burgerwacht, is niets uit te richten, wanneer b.v. een kleine bende in den Groot,en Iluijssenspolder en tegelijk een 10-tul andere onverlaten in den Otheuschen boek, in 't Foldertje of bij de Ter Neuzensche straat hun misdadig plan uitvoeren. Alleen iri den weg van organisatie staat ge tegenover zulk gedoe sterk. Nu weet ik wel, dat een burgerwacht hoofdzakelijk behoort te bestaan uit mannen van rijperen leeftijd en dat de jongeren belmoren bj den Vrijwilligeu Landstorm, maar omreden zulk een afdeeling bier niet bestaat, zeggen we in de gegeven omstandigheden Jongelui, sluit u aan bij de bestaande burgerwacht. Bij den heer C. J. van Vessem op 't kantoor ligt de lijst ter teekening. Hoe meer leden, hoe sterker we staan tegenover stroopende benden en plunde rende revolutionairen. Ik ben er tevens vau overtuigd, dat ook meerdere burgers zich als lid op geven, wanneer de boerenzoons hunne medewerking verleenen. Al keur ik ten sterkste af de uitdruk kingen van sommigen, die zeggen, niet van plan te zijn de bezittende klasse te beschermen, bun zeggen is te verklaren uit de omstandigheid, dat dezulken niet medewerken. Daarom, jongens geef u op als lid We onderschrijven graag wat in dit stuk wordt betoogd. Hot gevaar voor revolutie is nog niet geweken. Vooral van uit het buitenland dreigt de vlam over te slaan naar onze erve terwijl de socialisten direct mede zouden helpen de boel onderstboven te keeren. Daarom organiseert u, voor wat komen kan. Allen, oud en jong, rijk en arm, hebben we belang bij orde en rust, moeten we optreden tegen de uitspattingen der revolutie. Een belangwekkende proef. Een zeer belangwekkende proef op economisch en industrieel gebied is in de Engelsche parlementzitting van 13 Mei in het vooruitzicht gesteld. De par lementaire secretaris van het ministerie voor de scheepvaart deelde toen n.l. mede, dat de Regeering aan den bond van machinisten en aan den bond van scheepstimmerlieden een voorstel heeft gedaan, om de nationale scheepswerven te Ghepstown en elders tot hun beschik king te stellen cn dat dit aanbod thans door den bond wordt overwogen. De boud zal 15 Mei zijn jaarlijksche vergadering te Cardiff houden en het voorstel zal dan ter tafel worden ge bracht. Neemt de bond het aan, dan zullen nadere bijzonderheden behandeld worden. Naar de „Daily Tel." verneemt, komt „Wel ja, waarom ook niet? 'tls nog lang. eer 't dag is". Hij lachte, als gewoonlijk om zijn eigen geestigheid. In behaaglijke stemming troonde Selms Jan mee naar Tivoli. Daar was het nog vol. Een strijkor kest, een reizend Weener, gaf verschil lende nummers ten beste. En de gasten luisterden, veinsden te luisteren of deden, als was er geen strijk orkest mijlen ver in 't rond en praatten en lachten. En er tusschen door bedrijvigden de zwartgerokte kelners, en dienden de extra dure consumptie rond, gedienstig in verschillenden graad, naar gelang van de hoegrootheid der fooi. Selms stelde een glaasje port voor. En hij liet grootmoedig Jan Waanders betalen. En een tweede eu derde glaasje be stelde hij. En Waanders betaalde. Toen, na een uur, Jan van heengaan begon te spreken, weerde Selms af. „Kom, nog een oogenblikje. Wat kun je thuis nog doen Tijd om te werken is het nu toch niet meer". „Ja, maar begon Jan Waanders. „Een mensch.mag wel es een ont.span- iiet voorstel hierop neer dat de scheeps werven voor een aantal jaren ter be schikking van de arbeiders zullen wor den gesteld, met het recht om na het verströken van den bepaalden termijn ze te koopen. Indien de arbeidersbond dit voorstei gunstig beoordeelt, zal bet noodige geld worden verschaft. Hoe Frankrijk het zelfbeschikkingsrecht uitlegt. Wolft' meldt, dat de Fransehen nog voortdurend Duitschers uit El/.as-Uit ha ringen blijven zetten. Volgens de Deut sche Allg. Ztg. is het aantal dorgenen, die sinds bet begin van het bewind der Franschen bet land hebben verlaten, tot over de 34.000 gestegen. Na de vernietiging van militairisme. Het „Berl. Tagebl." meldt: Ernst Litzmann, professor aan de universiteit van Bonn is door het Engelsche krijgs- gerecht in bet bezette gebied tot 2 maanden gevangenisstraf veroordeeld. Het vergrijp? Ongeacht het aanplakbiljet aan bet station te Keulen en een tot twee maal toe herhaalde waarschuwing van een Engelschen ofticier bad den pro fessor nagelaten zijn hoed af te nemen. De Duitsche verliezen. Te Berlijn worden thans de eindcijfers bekend gemaakt van bet verlies aan dooden, gewonden en gevangenen tot 30 April 1919 toe. Als dooden zijn op gegeven 1.676.696; liet aantal vermisten bedraagt. 373.776. Van hen moet men echter 90 pet. als dood beschouwen, soodat het heelt verlies aan dooden meer dan twee millioen is. Als gewond zijn opgegeven 4.207.023. Thaus zijn nog in vijandelijke gevangenschap 615 922nian, de burgergevangenen niet inbegrepen. hef heele verlies in den oorlog bedraagt fi 873 416 man. De soldatenraden. In verband met de bijna algeheele ontbinding van bet leger iu Duitschland zijn de soldatenraden bij verordening van den minister van rijksweerbaarheid en den Pruisischen minister van oorlog aanmerkelijk beperkt. Zij blijven alleen nog bestaan bij bureaux, waaraan meer dan 300 militairen zijn verbonden. In garnizoenen van meer dan 1500 militai ren komt een garnizoenssoldatenraad en in den zetel van een generaaikommando een korpssoJdatenraad met drie leden. Een onderhoud met Ebert. De correspondent van de New-York Evening Post" heeft te Berlijn een on derhoud met Ebert gehad. De correspondent vertelt, dat hij har telijk is ontvangen. Onder liet gesprek boorde men van de straat* waar groote betoogingen weiden gehouden, bet ge zang van de Wacht amRhein doordringen. De president verklaarde de moreele oorlogsverklaring van Duitschland als een veldtocht tegen de entente politiek van geweld en vernieling, aangekleed met idealistische frases van menschelijk- heid, rechtvaardigheid eu vrijheid. Er is hoopt gewekt door de stemmen van menschelijke sympathie, redelijkheid eu goeden wil ten opzichte vau een wezen lijken Volkerenbond, waar Duitschland lid van is. ninkje hebben", verleidde Selms. „Jij hebt toch waarlijk ook zoo veel niet zeg 'k Geloof, dat je 't er veel te weinig van neemt. Je sluit je te veel op", begon hij met den ernst van beginnende dronken schap te betoogen. „Je moet er meer uit. 't Leven genieten, keren" En hij riep den ober aan. Bestelde opnieuw gelag. En Jan Waanders betaalde. Hij voelde zich wat licht in 't hoofd. Nee, besloot hij, zóó niet. Selms begon hem te vervelen. Hij meende hem te doorzien. Zoo'n klap- looperzoo'n parasiet. Hij stond op. ,,'k Ga". „Nou al En hij nam een houding aan, als om Waanders eens heel duidelijk 't ongerijmde van zijn besluit onder 't oog te brengen. Maar deze sneed hem den pas af. „Nee, 'k ga nou. Bonsoir Hij liet Selms zitten. Die moest maar weten, wat hij deed. Hij kon het zelfs niet over zich verkrijgen, hem de hand te reiken. De koele nachtlucht deed hem huive ren. Hij zette den kraag overeind. In de buurt sloeg een torenklok. Half. De voorwaarden zijri een bespotting van de 14 punten. Misschien was Wilson gedwongen om toe te geven, maar bij bad niet moeten teekenen. Duitschland kan op de Ver- eenigde Staten een moreel reebtsberoep doen van de belofte van de 14 punten te houden. Wordt deze belofte gebroken, dan maakt Amerika zich schuldig aan bedrog. Dan heeft het van zijn eerlijken naam misbruik gemaakt om de wapenen uit de handen van een dapper volk te ontfutselen. Tech blijft liet geloof van Amerika nog bestaan, omdat de Duit schers weten, dat de Amerikanen fat soenlijke lieden zijn. De finaucieele bepalingen zijn liet allerdrukkendst, maar de bemoeiing met de binnenlandsche zaken en de controle over de wetten zijn voor de Duitschers nog kwetsender. Zij weigeren tot de witte negers van Europa tt worden gemaakt. Met zulk een manifestatie van bruut geweld hebben de felste Duitsche militaristen niet voor den dag (lurven komen. Brest is iu vergelijking daarmee een verklaring van de rechten van den menscli. Liever dan te teekenen, zal Duitsch land een algeheele bezetting ondergaan. „Zal Duitschland.vechten vroeg de persman. „Nu niet", was het antwoord. Er kan slechts sprake zijn van lijdelijk verzet. De troepen, die er nog zijn, zijn slechts politietroepen, zij zullen zich terugtrek ken, om botsingen te vermijden. De tegenwoordige regeering, door het Vulk gekozen, ontkent alle verantwoordelijk heid voor den oorlog. Dc correspondent voegt er aan toe, dat de regeering met deu dag sterker komt te staan eu dat er onderhandeld wordt over vereeniging van de twee socialistische partijen. DE TAAK VAN DE RADEN VAN ARBEID. In een vergadering van de voorzitters van de Raden van Arbeid hield minis- tet Aalberse een rede, waarin hij de nagedachtenis van Einister Talma naar voren bracht en huldigde. Verder vestigde hij de aandacht er op, dat thans het welslagen der arbeiders verzekering voor het grootste deel af hangt van den persoon der voorzitters der Raden van Arbeid, van de wijze, waarop zij hun taak opvatten en uit voeren. Vap hun beleid eu werkkracht zal het afhangen, of 3 Dec. a.s. een geluk kige dag voor de arbeidersverzekering zal zijn. Op dien datum zal de geheele uitvoe ring der Invaliditeitswet haar beslag krijgen, terwijl later, naar de Minister hoopt in 1220, de uitvoering der ziekte wet zal volgen. De organen, aan welke de wetgever de uitvoering dier wetten opdraagt., zijn de Raden van Arbeid. Hun taak is de uitvoering der verze keringswetten, in het bijzonder van de Invaliditeitswet en de Ziektewet. Aan de belanghebbenden is bij de uitvoering dier wetten medezeggenschap gegeven, omdat de wetgever vertrouwde, dat het „Half twaalf?" verwonderde hij in zich zelf. Om zich te vergewissen, haalde hij zijn horloge uit. Ja, 't was zoo. Ellendig, zóó laat. Wat zouen ze thuis zeggen En wat moest hij zeggen Die indringerige Selms; bah, hij kon hem niet luchten. Had hij 't Hielp nietwat baatte al dat na- pleit.en Maar 't zou niet wéér gebeurendat nam hij zich reeds vast voor, Hij schelde aan. Moe deed zelf open. 't Dienstmeisje was al ter rust. „Laat Jau", onderzocht ze, een beetje ongerust. „Ja, 't is wat laat geworden. Is pa..." „Pa is wat vroeger dan anders naar bed gegaan. Hij was niet al te wel. „Gelukkig", dacht hij bijna. Moe vroeg niet verder. Ze dacht niet anders, of Jan was bij de Vlietstra's ge weest. Ofschoon ze 't wel wat vreemd vond, dat hij zóó laat kwam daar waren die menscheu anders toch niet voor. Hij begaf zich spoedig te bed. (Wordt vervolgd). ■ewoftawam t m r£M*xv*avjui.-iJu. j^9Mè*m*kr*%&mvx3m*mnnrvmm DOOR „hef

Krantenbank Zeeland

Luctor et Emergo | 1919 | | pagina 1