Oroaan ter verspreiding der Christelijke Beginselen in Zeeuwseh-Vlaanderen.
No. 136.
2e Jaargang.
F F U L L T 0 N.
Bsiitenlaiidseli Overzicht.
Uit het Buitenland.
Uit het Binnenland.
Ve rkiezingsnummers.
JAN WAANDERS.
Uitgave van de Christelijke Persvereeniging „Zeeuwseh-Vlaanderen" te Ter Neuzen.
Alle stukken, de redactie en administratie van dit blad betreffende, moeten worden ge
zonden aan den redacteur, H. S. v. HOUTEN, Vlooswjjkstraat 62, Ter Neuzen.
ABONNEMENT: Bij bezorging f 1,15 per drie maanden. Franco per post voor Nederland f 1.25.
ADVERTENTIES Van 1 4 regels fOAO. Elke regel meer /'O.lü. Handelsadvertentiën
over twee kolom 8 cent per regel. Abonnementen per contract. Crisistoeslag 15%.
Inzending van advertentiën tot 12 uur 's middags op de verschijndagen bij den drukker
D. H. LITTOOIJ Az. te Ter Neuzen. Telefoou Nr. 20.
Wegens uitstedigheid van den
redacteur wordt men verzocht
van heden af tot 16 Mei a.s. stukken
voor de redactie van ons blad bestemd
te zenden aan den heer D. SCHEELE Az.,
Brouwerijstraat, en advertentiën en be
richten aan den drukker 1). H. El 1
TOOIJ Az.
Door enkele kiesverenigingen werden
van de nummers van 10 en 17 Mei reeds
duizend exemplaren ter verspreiding
besteld. Kiesverenigingen, die deze als
verkiezingscourant ingerichte nummers
willen verspreiden, gelieven ten spoedigste
te bestellen bij het Bestuur der Peis-
vereeniging. (Secretaris de heer J.
HU1ZINGA). Mededeeling van de A.-R.
candidatenlijst, alsmede van het rang
nummer daarvan, is bij bestelling wen
schelijk.
V Allen mobiel.
Bij de aanstaande raadsverkiezingen
zal het hier en daar spannen. Op enkele
stemmen kan het aankomen, .la, zelfs
kan een kiezer den doorslag geven.
Daarom is het noodig, dat allen, van
wie redelijkerwijs verwacht mag worden
dat ze Antirevolutionair, of althans rechts
stemmen, naar de stembus gaan. Wie
gezond is en geen bijzondere reden heeft,
waarom hij op reis moet, die is verplicht
te komen. De wet eischt het. Wemogen
het toejuichen of bejammeren, 't doet er
niet toe, maar er is stemplicht.
Maar nu kunnen er zijn, die moeilijk
loopen, die in lichte mate ongesteld zijn.
Ieder kent er zoo wel enkele in z'u
omgeving. En die moeten, als 't even
kan, wel ter stembus. „Ophalen" heeft
voor de kiesvereenigingen weinig zin
meer. Het gros der kiezers komt toch.
Daarom denke ieder van ons er aan,
als hij per rijtuig gaat stemmen, dat hij
dan de geestverwante invaliden mee
neemt. Dan kunnen die meehelpen de
zego voor rechts te bevechten.
Ook moet gerekend met hen, die nog
wel kiezer zijn in onze Zeeuwsch-
Vlaamsche gemeenten, maar sinds eeni-
gen tijd zich elders metterwoon vestigden.
Dezuiken moeten overkomen. Althans
zij, die niet al te ver wonen, Maar als
'teven kan, ook zij, die verder af ver
huisden. Indien noodig drage de kies-
vereeniging gedeeltelijk of geheel de
reiskosten. Zulke uitgaven belmoren tot
de meest productieve verkiezingsuitgaven.
Voor de kiesvereenigingeu en voor de
propagandaclubs is hier werk. Er moet
gezorgd, dat bij de a.s. verkiezingen heel
ons Antirevolutionaire corps mobiel is.
Er mag niemand ontbreken.
V Waanzin.
Door waanzin aangegrepen lijkt wel
een deel der Duitsche arbeiders.
De revolutie gaf hen de macht in
handen.
En toch is er meer strijd dan ooit te
voren.
Dat ze staken, is al zoo onzinnig.
Want als Duitschland niet produceert,
gaat het gansche volk naar den afgrond.
20)
ZELANDI A.
Dat was haar opvatting. En Jan ver
geleek haar gedragingen op de wekelijk-
sche repetities met die opvatting en hij
moest tot de conclusie komen, dat beide
elkaar volkomen dekten.
Maar aleer hij in die richting een op
merking kon maken, die hem reeds on
willekeurig op de lippen lag, viel ze
weer uit
„Kunstnee 'k hou er overigens Wel
van, dat niet. Maar dan moet je ergens
anders wezen
„Bijvoorbeeld? Op „Hosanna" soms?
Daar is 't óók niks gedaan
„Och nee. Da's everal eender. Alle
maal geliefhebber. Dan moet je de be
roeps zangers hooren, in de opera
Jan's oogen begonnen te schitteren.
„Ja, da's wat anders. Daar heb je
gelijk an. Maar, dat heb jij toch ook
maar van hooren zeggen
„Ik, van hooren zeggen 'k Ben er al
Geen klasse uitgezonderd, ook de ar
beidersklasse niet.
Maar dat zien de door onverantwoor
delijke leiders opgezweepte arbeiders
allicht niet in.
Ze mepnen jpeker, dat ze met hun
stakingen en met de vele onlusten, die
eraan gepaard gaan, een staat van 't
hoogste geluk voor den arbeider zullen
bereiken.
Doch wat ziet men nu bovendien
gebeuren
Dat de arbeiders, als 't. van hen afhangt
de mijnen gewoonweg onder water laten
loopen, hoewel zij welen, dat deze daar
door voor maanden zóó bedorven worden,
dat alle arbeid erin onmogelijk is. Ja,
dat zij zelfs meer verstandigen, die de
porripinstallaties wilden bedienen, be
letten hun werk te verrichten
Bij de hoogovens 't zelfde verschijnsel.
Ais daar 'twerk stilstaat, moeten die
langzaam en voorzichtig worden „ge
doofd", anders zouden ze wat men noemt
„invriezen" en in vele maanden onbruik
baar worden.
Toch worden zij, die voor de ovens
wilden zorgen, op de scherpste wijze
door de bolsjewisten aangevallen en
verjaagden dat, terwijl zij toch
feitelijk voor aller toekomst, zorgden.
„Waanzin" is 'teenige woord dat hier
past.
Spare God ons vaderland voor de
rampen en ellende vfin een revolutie!
Vreemde kranten-
Een van de zonderlingste couranten
is wel de Kamloops Wawa, een blad,
dat in stenografie uitgegeven wordt voor
een Indianenstam in Columbia. Voor
eeuige jaren ging zendeling Le Jeune
naar deze streken. Hij zag, dat de zeer
onontwikkelde inlanders hun eigen taal
niet konden schrijven. Hij probeerde
nu een schrijftaal samen te stellen op
stenografischen grondslag. Het „nieuwe
sprëekschrift", zooals de Indianen het
noemden, viel zeer in den smaak.
De zendeling begon met gedeelten van
den Bijbel te vertalen en in kortschrift
te verspreid-en. Eindelijk volgde de
uitgave van de Kamloops Wawa. Het
eerste jaar werd het blad gehectogra-
faerd thans wordt het in een naburige
stad gedrukt. Meer dan 2000 Indianen
kunnen het lezen. Al het nieuws van
den stam en van de kerk, die de zendeling
en het voornaamste dorp heeft opgericht,
wordt er in afgedrukt.
In het Noordwesten van Canada
verscheen voor eenige jaren een week
blad gedrukt in het handschrift van zijn
uitgever, redacteur, drukkej; en adver
tentiereiziger. Dit weekblad verscheen
in rooden inkt door middel van een
hectograaf vermenigvuldigd.
Een der Noordelijkste bladen is de
Nord Kap, die te Hammersfest, de
Noordelijkste stad der wereld; gedrukt
wordt. Dit blad wordt samengesteld
uit gegevens, die een schip, dat eens
per week te Hammerfest komt, mee
brengt.
Voor enkele jaren verscheen op Groen
land een courant, waarvan de abonne
mentsprijs een zeehond bedroeg per
jaar.
In Parijs wordt een courant uitgegeven,
die uitsluitend aan de belangen van
dikwijls genoeg lieqn geweest. Vanavond
geven ze Samson en Dalila in de Groote.
En 'k ben van de partij hoor".
„Jij?;
„Ja, is dat nou zóó wonderlijk
„En zijn blik dwaalde onwille
keurig de richting van mevrouw Breed-
veld uit.
Ze begreep hem.
„Of moeder 't goed vindt En vader
Och, zoo heel erg zijn ze d'r niet voor.
Maar erg togen toch ook niet. Ze zijn
gelukkig niet zoo zwaar op de hand".
Het gesprek tusschen mevrouw Waan-
ders en mevrouw Breedveld, dat al een
poosje bijzonder kwijnend was geweest,
was juist heelemaal op 't doode punt
gekomen en begon aan een pauze.
't Laatste gezegde van Truus was door
haar moeder opgevangen.
„O, jou ondeugd", lieftalligde ze, „moet
jij van de ouders kwaad spreken?"
„Kwaad Wel nee. 'k Zei alleen, dat
U en pa niet zoo erg zwaar op de hand
zijn, dat U me niet zou gunnen eens een
enkele maal naar de opera te gaan".
Een enkele maal zal niet schaden, als
't overigens een fatsoenlijk stuk is. As
je jong bent, moet je wel es 'n verzetje
hebben", oordeelde mama Breedveld,
trouwlustige paren is gewijd. Agenten
in dienst van dit blad verzamelen door
geheel Frankrijk gegevens, die voor
trouwlustige personen van belang kunnen
zijn. In ieder nummer komen de
adressen, namen en andere inlichtingen
omtrent vermogen, poGtie en toekomstige
woonplaats van verloofde paren voor.
De geldschieters voor deze uitgave moet
men zoeken bij de leveranciers, die het
blad lezen om de daarin veizamelde
personen met aanbiedingen van uitzetten,
meubelen enz. van dienst te zijn.
Onder de zonderlinge vakbladen moeten
zeker wel de bedelaarscouranten ge
noemd worden. Zoo geeft Le Bon
Guide te Parijs eiken dag een lange
lijst van bruiloften
en begrafenissen,
aldus op de hoogte van de voordeeligste
wijken, waarin ze met succes kunnen
wérken." Eveneens geeft het blad de
adressen, uren van aankomst, hotels en
namen van de reizigers die algemeen
bekend zijn als weldoeners der mensch-
j dooppleehtigheden
De aboune's komen
beid.
Het blad
de English
der Londenscho bedelaars,
Beggar Journal geeft ty
pische nieuwtjes ter inlichting van de
hoeren bedelaars. Eigenaardig is zeker,
dat het blad niet gedrukt, maar gehecto-
grafeerd is op pakpapier, zooals bakkers
en kruideniers gebruiken voor het ver
pakken vari hun waren.
In 1914 verdween Le Bien Et/re, een
Fransch blad, dat al zijn abonné's een
kostelooze begrafenis aanbood.
Le Courier des Boigneurs wordt
in een badplaats uitgegeven en is gedrukt
op watervast papier, zoodat de abonné's
het blad gedurende het baden kunnen
lezen.
Te Madrid verschijnt de Luminario,
die met phospjior-houdende inkt is ge
drukt, en dus in 't donker gelezen kan
worden. In onze dagen van licht-
schaarschte dus een zeer voordeelig blad
Ten noorden van de Adriatische Zee,
aan een schoone golf, ligt de stad Fiumo.
Deze stad met 50,000 inwoners en eene
voortreffelijke haven heeft in Italië felle
hartstochten ontketend.
Geen wonder ook. Fiume, een scherpe
concurente van Triest, is de haven van
Hongarije met veel uitvoer van koren,
vee en hout. Wel was de regeering
Hongaarsch, de bevolking in den omtrek
Kroatisch( en was de taal van het
garnizoenen den winkelstand Duitsch,
maar de bevolking bestaat er hoofd
zakelijk uit Italianen.
Toen nu Italië in den oorlog ging,
was het hoofddoel van dit land om meer
macht en invloed te krijgen aan de
Oostzijde van de Adriatische Zee, vooral
langs de Dalmatische kust. Met Engeland
was eene geheime overeenkomst gesloten,
bekend als het verdrag van Londen.
In dat verdrag was men overeengekomen,
dat Italië in de eilanden langs de
Dalmatische kust steunpunten zou ont
vangen ter beveiliging zijner eigene
kusten tegen aanvallen uit zee van
Oostenrijk-Hongarije.
Nu echter bestaat de Donau monarchie
niet meer. In verschillende staten viel
het groote rijk uiteen. De macht van
vergoelijkend.
„Nou, fatsoenlijk is 't genoeg hoor",
stelde Truus haar overigens niet al te
zeer bezorgde mama „gerust,,'t is im
mers een Bijbelsch stukSamson en
Dalila
„Guus ja, dat ik daaraan niet dacht",
verontschuldigde zich mama, wie het in
werkelijkheid schemerde, wie Samson
en Dalila waren. „Guus ja".
Mevrouw Waanders rtiengde zich met
opzet niet in dit gesprek. Ze kende Jan's
sympathieën welen schoon die tot op
zekere hoogte ook de hare waren wou
ze ze toch niet te sterk aanwakkeren
't gaf licht aanleiding tot verschil van
meening met papa en boven alles hield
ze van den vrede.
„En wat zegt U er van, mevrouw
viel Truus rechtstreeks aan.
„Je bedoelt
„Of U er kwaad in ziet, dat iemand
af en toe de opera bezoekt. Je hebt lui,
die dat zonde noemen".
„Zonde, welnee maar in onze kringen
is het zoo geen gewoonte. En ik hou er
van, maar zoo weinig mogelijk aanleiding
te geven tot praatjes. De menschen zijn
nu eenmaal op dit punt bij ons wat
kleingeestig".
Oostenrijk-Hongarije beeft in Dalmatië
opgehouden. De Zuid-Slavische staten
zijn ter vredesconferentie als zelfstandige
staten erkend en daarmee heeft feitelijk
het verdrag van Londen alle beteekenis
verloren. Daaruit volgt dan ook, dat
Fiume voortaan moet zijn de uit- eu
invoerhaven van al de verschillende
landen ten N. en N.O. dier stad, van
Hongarije en de Zuid Slavische groepen.
De Italianen eischen evenwel de stad
voor zich op en het geschil, daarover
ontstaan, is tot een gevaarlijk twistpunt
gew-orden ter vredesconferentie. Iets
daarvan was wel bekend, maar het juiste
is men eerst te weten gekomen, toen
Wilson op eigen verantwoordelijkheid
plotseling den sluier der geheimhouding
verbrak en eene openbare verklaring
over het twistpunt aflegde.
Daarin zegt de President van Amerika,
dat wel is waar langs de Adriatische
kust en zoo ook te Fiume groepen dei-
bevolking wonen van Italiaansch bloed
en Italiaansche verwantschap, maar dat
het hoogst onrechtvaardig zou zijn en
strijdig met de beginselen, waarop de
wapenstilstand is gesloten, om Fiume
aan Italië te geven, een land, dat geen
souvereiniteitsrechten op deze stad kan
doen gelden. Vooral ook, omdat de lan
den, ciie met Italië ten oorlog trokken,
niets van het geheime verdrag van
Londen, hebben afgeweten.
Klare wijn alzoo, maar nitjt naar den
smaak der Italiaansche afgevaardigden
ter vredesconferentie, die hoogst verbol
gen waren over de eigenmachtige open
baarmaking van Wilson.
Orlando maakte dan ook dadelijk be
kend, dat hij uithoofde van den toestand,
ontstaan door het manifest van Wilson,
direct uit Parijs naar Italië zou vertrek
ken. Geen wonder, dat Lloyd George en
Clemenceau al het mogelijke beproefden
om dit te voorkomen. Het is hun echter
niet mogen gelukken Orlando van zijn
plan af te brengen deze heeft werkelijk
Parijs verlaten.
Toch vat men dit vertrek, buiten de
grenzen van Italië dan. algemeen niet
ernstig op. Niet de geheele Italiaansche
vertegenwoordiging ter vredesconferentie
heeft Parijs verlaten, zoodat het tafel
laken niet geheel doorgesneden is. Best
mogelijk ook, dat Orlando alweer te
Parijs terug is, als de Meimaand in het
land en de Duitsche missie te Parijs
komt en anders zouden ook nog wel de
overige associeerden alleen het verdrag
kunnen onderteekenen.
Maar de Italiaansche pers is ontzaglijk
boos op Wilson en gebruikt allerlei
krachttermen om hare woede te luchten.
En gelijk Wilson eenmaal sprak den strijd
niet te voeren tegen het Duitsche volk,
maar tegen de Duitsche regeering, zoo
roepen nu ook luide de Italianen, dat
hunne verbetenheid niet geldt het Ame-
rikaansche volk, maar den imperialist
Wilson
Een storm in een glas water natuurlijk.
Voel ernstiger houden wij voor wat
uit het oosten bericht wordt. Men ijst
van hetgeen men daar aandurft. En
toch stelt het ons, antirevolutionairen,
in 't gelijk, waar we altijd hebben be
weerd, dat het zóó komen zou. De
scheidingslijn tusschen hen, die God
eeren eu die Hem bespotten wordt met
den dag duidelijker. Het gaat tusschen
„Ja, ziet U, precies wat me man er
van zegt", beijverde mevrouw Breedveld
zich bij te vallen.
„Maar 'n enkel keertje kan geen kwaad,
hé moe lachte Truus.
't Gesprek werd nog een poos voort
gezet, tot Jau verklaarde, dat hij tot zijn
spijt niet langer kon blijven, want dat
het zijn tijd werd voor 't kantoor.
„Guns" kwam mevrouw Breedveld,
„ja, nou zouen we 't voornaamste nog
vergeten. Volgende week wouen we een
partijtje geven, ziet U, een huiselijk
feestje maar, 'k zal maar zeggen, zoo
ante toe Truus
„Entre-nous", verbeterde Truus, nu,
baars ondanks, toch kleurende om mama's
flater.
„Juist, juist; guns, dat me dat woord
nou zoo ineens uit me gedachten schoot",
rammelde mama voort„juist, zoo ante-
noe, zal ik maar zeggen heelemaal geen
drukte zoo maar alleen voor de intiem
ste vrienden. En nou wouen we zoo
graag, dat U ook kwam, U met Uw
man en op mijnheer", (zich tot Jan wen
dend) „mogen we toch ook vast rekenen?"
Mevrouw Waanders antwoordde ont
wijkend, dat, ze er met mijnheer over
spreken zouJan kon ook nog geen be-
Christus en Belial. Eu kiezen móeten
we. Ook nu nog kunnen wij niet èn
God èn den mammon dienen. Ge zult
zijn óf rood, óf zwart, lezer.
En kiest ge rood, dan gaat ge straks
over de bekende trapjes van het soci
alisme tot het communisme, al willen
de socialisten dat nog zoo ontkennen.
Eenmaal daar aangekomen zult ge tot,
de vreeselijkste consequenties komen.
Uit Rusland komen nu reeds berichten?
dat men er overgaat tot de cemminu-
seering der vrouwen. Dat wil zeggen,
dat de vrouwen tot gemeenschappelijk
bezit der mannen worden verklaard.
Het huwelijk dus afgeschaft en de wereld
veranderd in een groot hoerenhuis. Maar
in Duitschland zijn er, voor wie dat nog
niet ver genoeg ..gaat. Landauer heeft
te Munchen i®eeue communistenverga-
dering gezegd dat de mannen der be
zittende klasse van den omgang met
vrouwen moeten worden uitgesloten,
maar de vrouwen zelfs van 1 apita-
listen moeten het bezit worden van
de gemeenschap der arbeiders. Die wil
dus de wereld veranderen in een reus-
achtigen harenn
Het Berliner Tagehlatt noemt Lan
dauer een gek. Maar een gek sluit men
op in een gi-s.t«ht en deze volks- eu
zedenverpester kan vrij zijn gif in de
volksziel storten. Zoo gaat het, als men
van God afvalt.
Voeg daar nu bij, wat er overal ge
leden wordt.
Zoo bijv. te St. Petersburg, waar bijna
alle voedsel en brandstof verbruikt is,
de huizen onbewoonbaar zijn, vlektyphus
en pokken woeden, de sterfte zoo groot
is, dat duizenden lijken er wekenlang
onbegraven blijven, er gebrek komt aan
kleeding en huisraad enz. Perst zich
dan de vraag niet naar de lippen „Hoe
lang nog En vraagt men zich niet af,
hoe het mogelijk is, dat in ons gezegend
Nederland nog menschen zijn zoo dwaas,
om van die zijde het heil der menschheid
te verwachten
Mochten zij nog inzien, eer liefc te
laat is, dat alles vallen moet, wat afvalt
van God.
De stakingen in het Roergebied
kunnen naar men uit Essen seint
als geëindigd worden beschouwd. In
alle mijnen wordt weer gewerkt, ook in
de streek van Hamborn, de haard van
de stakingsbeweging, waar de mijnwer
kers gedurende twee volle maanden niet
hebben gewerkt, is de arbeid hervat,
evenwel voorloopig nog slechts door een
derde van het personeel.
KALI VOÜR LEVENSMIDDELEN.
Hier te laude vertoeft een Duitsche
commissie uit Keulen, welke levens
middelen poogt in te koopen tegen leve
ring van kali aan ons land. Deze
commissie heeft hierover een onderhoud
gehad met den directeur-generaal voor
deze producten, den heer Dr. Lovink.
ONZE U1TVOERPOL1TIEK.
Volgens het Corr. Bureau heeft de
Minister van Landbouw in een vergade
ring van den Nijverheidsraad mede-
slissend antwoord geven, moest ook Jo's
oordeel nog vernemen.
„O, maar dat kwam wel in orde",
constateerde mevrouw Breedveld „we
zullen er dan alvast maar op rekenen,
hé
En met een allerinnemendst lachje
namen moeder en dochter afscheid.
HOOFDSTUK VI.
Selins wachtte Jan Waanders op. toen
deze gereed stond het kantoorpand bin
nen te gaan.
„Zeg, amice, ben je van avond nog
van de partij
„Hé?"
Jan kon zich niet eenige afspraak met
Selins herinneren.
„Je weet wel, we hebben 'n paar dagen
geleden 't over de opvoering van Samson
en Dalila gehad. Je hadt, dacht ik, toch
wel zin om er es heen te gaan lichtte
Selms zijn vraag nader toe.
„O, bedoel jé dat Nou
„Ja, zie jeik kreeg gisteren van 'n
goeien kennis 'n paar vrijkaarten en 'k
dacht direct an jou".
(Wordt vervolgd).
i -»:• i sa ak .1 I OK
DOOR
