Orqaan ter verspreiding der Christelijke Beginselen in Zeeuwseh-lllaanderen.
No. 134.
'Woensdag 23 April 1919.
2e Jaargang.
FEUILLETON.
Biiitenlaiidsch Overzicht.
JAN WAANDERS.
Uitgave van de ChristelijkePersvereeniging „Zeeuwsch-Vlaanderen" te Ter Neuzen.
Alle stukken de redactie en administratie van dit blad betreffende, moeten worden ge
zonden aan den redacteur, H. S. v. HOUTEN, Vlooswijkstraat 62, Ter Neuzen.
ABONNEMENT Bij bezorging 1,15 per drie maanden. Franco per post voor Nederland f 1.25.
ADVERTENTIËN: Van 1-4 regels ƒ0.40. Elke regel meer ƒ0.10. Handelsitdvertentiën
over twee kolom S cent per regel. Abonnementen per contract, -t Crisistoeslag 15%.
Inzending van advertentiën tot 12 uur 's middags op de verschijndagen bij den drukker
D. H. LITTOOIJ Az. te Ter Neuzen. Telefoon Nr. 20.
Wegens uitstedigheid van den
redacteur wordt men verzocht
van heden af tot 16 Mei a.s. stukken
voor de redactie van ons blad bestemd
te zenden aan den heer D. SCHEELE Az.,
Brouwerijstraat, en advertentiën en be
richten aan den drukker D. H. LIT
TOOIJ Az.
Beslist vrijzinnig.
„De Economische Bond is onomwonden
vrijzinnig", aldus sprak de geestelijke
vader van den Bond, oud-minister lreub
bij de oprichting.
Laten onze menschen dat onthouden.
Wie stemt op een candidaat der
Economische Bond stemt liberaal.
Want en weer laten we Treub aan
't woord de Economische Bond wenscht
niet, dat de Staat dienstbaar wordt
gemaakt aan eenig godsdienstig streven.
Echt liberaal uitgedrukt.
De afgevaardigden van den Economi-
schen Bond zullen dus tegenstanders
zijn van een christelijke politiek. In
den Raad doen ze niet mee aan ons
pogen, om ook door de plaatselijke
Overheid de eere Gods te erkennen en
te verbreiden.
Laten we dat in ons oor knoopen.
Vooral het niet vergeten, als straks de
deuren wijd worden opengezet en men
op bet reclamebord schrijft„Komt allen,
er is voor personen van elk geloof
plaats."
Want die leus is onwaar. Er is voor
u slechts plaats in den Economischen
Bond, als ge uw geloof achterlaat. Anders
niet.
Op den disch van den Economischen
Bond vinden we vrijzinnige spijze, door
liberale koks klaargemaakt.
En die lijsten we niet.
We geven de voorkeur aan degelijker
voedsel.
Een ander bewijs dat de Economische
Bond beslist vrijzinnig is, is het feit, dat
op vele plaatsen aftredende liberale
Raadsleden candidaat worden gesteld
door den Economischen Bond. 't Zjjn
toch twee handen op één buik.
De Economische Bond is een liberale
groep, die evenals alle vrijzinnige partijen
geducht klop heeft gehad.
In beginsel liberaal, wordt de Econo
mische Bond hoe langer zoo meer een
groepje van ontevreden liberalen.
En 't schijnt, dat in den laatsten tijd
in onze naaste omgeving ook ontevrede
nen van andere kleur bij den Econo
mischen Bond vervulling van vervlogen
illusies zoeken.
Daarom leek 't ons noodig, te waar
schuwen voor den liberalen Economischen
Bond.
Onze kiezers hooren achter 't Anti
revolutionaire vaandel op te trekken.
En geen vlaggetjes na te loopen, die aan
de eene kant een kerkelijk kleurtje,
maar aan de keerzij beslist liberale en
antigodsdienstige kleuren vertoonen.
Y Belangelooze vriendschap?
Op het congres van den Bond van
Dienstplichtigen te Utrecht gehouden,
bleek de bijzondere en warme vriend
19)
Z E L A N D I A.
schap der S. D. A. P. voor genoemden
Bond.
Nu is dit te begrijpen, i Immers is de
Bond van Dienstplichtigen socialistisch,
en voert hij propaganda onder de sol
daten en gedemobiliseerde!) voor de
revolutionaire beginselen.
Toch is er nog een andere reden.
Op voorstel van de afdeeling Dordrecht
en van het hoofdbestuur sprak het
congres zich uit, dat de afdeelingcn,
naar draagkracht deel zullen nemen aan
de obiigatie leening van het socialistische
dagblad „Het Volk.''
Deze leening wil niet te best slagen.
Nu worden de afdeelingen van den Bond
er blijkbaar voorgespannen.
By opheffing van de afdeeling worden
de obligaties aan de S. 1). A. P. ge
schonken.
Geen wonder dus dat de heeren
socialisten vriendschap toonen voor de
Bond van Dienstplichtigen.
Of het echter een geheel belanglooze
vriendschap is
En of alle leden, ook van de
afdeeling in Ter Neuzen - daarvoor
hun centen gegeven hebben
Zullen ze nu hun dwaling inzien?
Jammer, dat ze zoo was. Zoo stijf,
als 't op zulke zaken aankwam. Ach ja
't was de eerste maal niet dat 't zoo liep.
't Botste wel eens meer. llij was veel
vrijer in zijn opvattingen. Én eigenlijk
móest ze daar toch wat meer rekeniDg
mee willen houden. Je kunt je leven
toch niet gaan verkniezen. Als je je
nu elk genoegen moest ontzeggen Maar
't kwam door haar opvoedingdie Vliet-
stra's namen het zoo erg nauw. Als
hij en Jo maar es eenmaal getrouwd
waren, zou t' wel beter gaan. Als ze
niet zoo voortdurend meer onder de
suggestie van vader en moeder stond
Zou het? Zou Jo zoo zijn? Werkelijk
Als hij eerlijk wou zijnneen, dat ver-
wachtto hij toch eigenlijk ook niet
Hij moest er dan, om des lieven zoons
wil, maar niet meer over beginnen, het
plan maar op geven. En des noods er
maar alleen heengaan. Ja, dat kon ook
Jo hoefde dat zelf heelemaal niet te
De toekomst van Azië.
Met de overwinning van Japan op
Rusland is Japan zeer in beteekenis
geklommen. Het werd een der groote
wereldmachten.
Uit het besef van het gevaar, waarmede
Japans geweldige opkomst en de ont
waking van het Gele Ras de wereld
heerschappij van het Westen en daarmee
die van Engeland zelf in de allereerste
plaats bedreigden, was de toenadering
van Engeland tot zijn aartsvijand Rusland
te verklaren.
Na de RussischJapansche oorlog
hoopten velen, dat de Europeeschc
twisten meer en meer op den achtergrond
zouden raken, naarmate de ontzaglijke
worsteling tussehen Oost en W'est,
tusschen Azië en Europa naderkwam.
De Duitsche keizer waarschuwde voor
het gele gevaar. De Temps bepleitte
aansluiting van Frankrijk bij Duitschland.
Engeland legde te Singapore een kolossale
maritieme basis aan, om als 't noodig
was Japan te kunnen weerstaan.
Jaren gingen voorbij.
De groote oorlog in Europa brak uit.
Tegen veler verwachting in, bleef Japan
aan het bondgenootschap met Engelaud
trouw. Inmiddels lieten de Japanners
niet na hun invloed uit te breiden in
de landen en op de markten, waar
Engeland tot dusver de baas speelde.
Japan kreeg de handen vrij, om, „terwijl
de oude wereld zich dreigt uit te putten
en onder haar schuldenlast te verplette-
reu", de wieken breeder uit te slaan.
Met de aansluiting van Japan en de
Vereenigde Staten opent zich een nieuw
tijdperk in de wereldhistorie. Beide
zijn betrekkelijke „jonge" naties, vol
kracht.
Oost-Azië heeft de leiding in handen
genomen. De voorspelde worsteling
tusschen Japan en Amerika om China
is uitgesteld. De Amerikanen moeten
Japan vooralsnog ontzien en te vriend
houden. Bij verdrag van 2 November
1917 heeft Amerika moeten erkennen,
weten, 't Was wel veel aardiger samen
maar ten slotte, hij kon zich toch ter
wille van een stel ouderwetsche ideeën
niet van de zijne, die beter gezonder
waren, af laten brengen
Er werd gebeld.
Een oogenblik later kwam hot dienst
meisje binnen.
„De dames Breedveld", kondigde ze
aan.
„Laat de dames binnenkomen",gelastte
mevrouw Waanders, terwijl ze meteen
zweem van tegenzin haar boek sloot.
„Da 's in langen tijd niet gebeurd",
zei ze nog in de gauwigheid tegen Jan.
liet meisje opende de deur voor de
bezoeksters.
In vollen praal ging mevrouw Bree
veld voorTruis volgde.
Er volgde een gezeg van gebruikelijke
algemeenheden.
Mevrouw Waanders vond het verruk
kelijk, dat mevrouw Breedveld met
Truitje, pardon ze meende Truus, eens
aan kwam. Ze had al dikwijls tegen
Waanders gezegd: we zien de Breed-
velds toch weinig.
Waarop mevrouw Breeveld te kennen
gaf, dat het haar reusachtig speet, dat
ze niet éér had kunnen komen, bij welke
betuiging Truitje, gezegd Truus, zich
dat Japan „speciale belangen" in China
heeft, en zich tevreden moeten stellen
met de Japansche bi'ofte, dat het de
handelsrechten van andere naties in
China „niet zal miskennen."
Naar China ziet 'ap n reeds vele jaren
uit. Van Rusland nri eg het in 19t6 de
vrije hand in 't hemelsche rijk.
En nu maakt Japan van de verzwak
king van Europa gebruik om zich eens
vooral vast te zetten in China, waar
zulk een ontzaglijk terrein open ligt voor
zijn krachtig ontwaakten haudelszin en
ondernemingsgeest.
Japan heeft een grooten voorsprong
gewonnen en de prachtigste gelegenheid,
zijn omstreeks 1896 begonnen werk op
het Aziatische vasteland voort te^etten.
In Japan kwam de leus op„Azië voor
de Aziaten." In het begin van den
oorlog schreef een Japansch blad, dat
Europa en het blanke ras het hoogtepunt
bereikt hadden en thans „voor ondergang
bestemd" zijn.
En 't moet gezegd, de kans voor Japan
staat gunstig.
Rusland is uitgeschakeld, Engeland en
Frankrijk zijn niet vrij, Duitschland is
uit het strijdperk verdwenen en machte
loos geworden, China blijft een te logge
massa met zijn honderden millioen
inwoners, om voorloopig nog een actieve
rol te spelen.
Daartegenover' staat Japan, als de
eenige O. W.er onder de groote mogend
heden. Handel, scheepvaart, nijverheid
en landbouw bloeien er. De Europeesche
oorlog werd voor Japan een sterke bries
in een strak gespannen zeil. Het ging
op alle gebied reusachtig vooruit.
Bij de handhaving van Cliiua en het
tegengaan vau verdere machtsuitbreiding
van Japan hebben de Vereenigde Staten,
maar heeft ook de overige wereld het
grootste belang.
Alleen een samengaan van Amerika
en Engeland kan de Japansche heersch-
zucht binnen de perken houden.
Of het daartoe zal komen
Zeker is wel, dat naast het gevaar
van het bolsjewisme, voor Europa ook
dreigt het Aziatisch gevaar, zij het in
eenigszins verdere toekomst.
Paaschgroet.
Jezus zeide tot haar: Vrouwe
wat weent gij
JOH. 20 15.
„Gij weent Ween nieto Paaschwoord,
[Vredegroet!
Al trildet ge eens door Magdalena's
[harte,
Geën moederkus is zoo verrukkend zoet
Gij kust hem weg, den wrangsten
[traan der sinarte....
'k Weet wie ook mij dien blijden feest
groet biedt
„Gij weent Ween niet
„Gij weent Ween nietwant zie daar
[wandelt Hij
Kent gij Hem niet, den Hovenier der
[gaarde
Gij zoekt Hem, en Hij is u zoo nabij,
Die bloemen voor den Hemel kweekt
[op aarde
Hij, die ook u, krank roosjen, kwijnen
[ziet
„Gij weent? Ween niet!"
„Gij weent Ween niet! Of weent gij
[om uw schuld
Is dat de steen, u op het hart gezegen
Zie HemHij heeft voor u de Wet
[vervuld,
En uit Zijn oog straalt Gods genade
[u tegen.
Gij leeft, sinds Hij voor u het leven liet
„Gij weerit? Ween niet!"
„Gij weent? Ween niet!" Of weert ge
[om aardschen nood
Omdat voor u de nacht des lijdens
daalde
Bedenk hoe schoon het heerlijk Morgen
rood
Der Taaschzon na den Vrijdag-rouw-
[nacht straalde
Bid! Hoop! Geloof! Straks jeindigt al
['t verdriet
„Gij weent? Ween niet!"
„Gij weent? Ween niet!" Duurt u de
[tijd te lang
Smacht gij naar Huis, na 'trust'loos
[ommedwalen
ZieHij ging vóórStraks eindt uw
[pelgrimsgang
Dan schudt gij ze af, de grijze réis-
sandalen.
U wenkt alreeds de Bruiloft in 't ver
schiet
„Gij weent? Ween niet!"
„Gij weent? Ween niet!" Ja, Heere
[Uw trouw is groot,
Den lijdenskelk verzoet Ge uit mede-
[doogen
En breken wij nog dikwijls tranen brood,
Eens wischit Gij alle tranen uit onze
[oogen.
'k Hoor reeds van ver' der Englen Wel
komstlied
„Gij weent Weent niet
aansloot.
Onderwijl hadden de dames plaats
genomen en volgde een oogenblikje stilte
na het kunstmatig stormpje.
Mevrouw Breedveld was vrij pronkerig
en opzichtig gekleed wel wat jeugdig
ook voor haar vijf en veertig jaren. 'tWas
een massieve verschijning met iets man
nelijks in haar bewegingen. Haar rood
gezicht was zwaar bepoederd haahgroote
handen waren geperst in te nauwe gla
cés ze behoefde toch immers niet zoo
op staanden voet te verraden, dat zij
ze lange jaren terdege had moeten ge
bruiken, om alles behalve damesachtig
werkzaamheden te verrichten.
Truus zag er in een allerluchtigst
toiletje niet onaardig uit, oordeelde Jan
Waanders. Ineens herinnerde hij zich
hoe ze hem eergisterenavond tot twee
maal toe opmerkelijk had aangestaard.
Weer die lachende oogendie hem ook
nii weer zochten. Maar och, zóó was
Truuseen beetje vrijvroolijk en levens
lustig.
Na de pauze, die ingetreden was,
ontspon zich een tamelijk mat gesprek
tusschen de beide oudere dames.
Truus trachtte Jan aan 't spreken te
krijgen. Ze kende zijn voorliefde voor
muziek begon over de repetitiesdeed
Wachter, wat is er van den nacht?
De morgen is gekomen, de morgen
zoo lang verbeid maar het is nog
nacht.
Somber stemt ons het Paaschfeest
van 1919.
De wereld moge trachten den ernst
en het verschrikkelijke weg te lachen,
geen dansmuziek, geen tooneelspel, geen
bioscoop geschitter vermogen te doen
vergeten, wat er woelt en gist. De
Augustusdagen van 1914 vervulden het
hart met angst en vreeze, maar waren
niet zoo angstwekkend als de tijd, dien
wij thans beleven. Is het niet, of de
echo van het Kaïnswoord „Ben ik mijns
broeders hoeder?" duizendvoudig wordt
herhaald
Alle gevoel voor den naaste is afge
stompt.
De wreedheid van het Bolsjewisme
kent geen grenzen. Zie het aan Rusland.
Volgens berichten uit Riga lagen daar
in liet begin van April duizenden aan
zienlijke burgers den hongerdood in de
overvolle gevangenissen af te wachten.
Hun dagelijksch rantsoen bestond uit
een bord waterige soep en 50 gram brood.
Een verlossing is het voor die ellendigen
als zij, om plaats te maken voor anderen,
buiten de stad gesleurd te worden om
daar te worden doodgeschoten. Wat
hebben die ongelukkige slachtoffers ge
daan Zijn het landverraders, .dieven,
moordenaars Neen. Maar God had
hen tot rentmeesters gesteld over aard-
sche bezitting. Mogelijk zijn er onder,
die het loon hebben verkort der werk
lieden, die hunne landen hebben gem.ïaid,
die lekkerlijk hebben geleefd en hunne
wellusten hebben gevolgd. Maar zeker
zijn er ook bij hen, die hunne gaven
hebben geofferd ten algemeenen nutte
en hunne talenten besteed voor het
welzijn van den evenmensch. Daarnaar
wordt echter niet gevraagd. Het bezit
van kapitaal is misdaad en daarom moet
hei gestraft. Maar nu zullen dan de
Geallieerden dat Bolsjewisme bestrijden
door Rusland van levensmiddelen te
voorzien. Men is van meening, dat het
is ontstaan tengevolge van economische
ellende en dat het zich handhaaft door
bepaalde klassen te voeden en de overige
uit te hongeren. Geef allen evenveel
te eten, zoo redeneert men, en het
Bolsjewisme zal verdwijnen. Wie, die
vasthoudt aan zijn Bijbel, die 't gelooft
En is men dan ook niet veel te laat tot
dat inzicht gekomen Hoeveel ellende
zou voorkomen zijn, als terstond na den
wapenstilstand de blokkade was opge
heven en de wereldvoorraadschuren wa
ren ontsloten voor alle hongerende volken.
Echter, niet erbarming, maar politieke
berekening bepaalt den te volsren koers.
Best mogelijk zelfs, dat op Duitschland
nogmaals het uithongeringssysteem wordt
toegepast. Mogen we toch de berichten
gelooven dan zullen op a.s. Vrijdag de
vredesvoorwaarden aan de Duitschers
worden voorgelegd.- De tekst bestaat
uit maar even 1000 artikelen. Duitsch
land zou te betalen krijgen 300 milliard
francs. Of dat veel is Als deze som
gestort werd in Nederlandsche zilveren
guldens, dan zouden er 3000 treiuen elk
van 50 waggons noodig zijn om dien
schat te vervoeren Natuurlijk behoeft
niet alles contant te worden betaald,
en ook niet alles in goud, maar betalen
blijft toch de boodschap.
Voeg daar nu bij al de vernederende
eischen, die verder aan Duitschland
worden gesteld, als afstand van grond
gebied, blijvende bezetting, uitsluiting
van bepaalde voorrechten én verlies van
invloed en wij vragen ons afZal
Duitschland zulke voorwaarden onder
teekenen Er is eene sterke groep onder
de bevolking die deze voorwaarden voor
volstrekt onaannemelijk verklaart, maar
de Franschen dreigen reeds nu met be
zetting en hongerblokkade voor het ge
val de onderteekening werd geweigerd.
Maar als dan volgens de redenee
ring van Wilson door den honger,
evenals in Rusland, ook in Duitschland
het Bolsjewisme de overhand krijgt, aan
wie dan de schuld En dat gevaar is
niet denkbeeldig. De strijd tusschen
Regeeringstroepen en Spartacisten wordt
er met wisselende kans gevoerd. Den
eenen dag heet het, dat de eene partij
hier de baas is, den volgenden dag is
weer de andere partij elders aan de
winnende hand.
Brunswijk is op het oogenblik, dat we
dit schrijven, weer door Regeeringstroe
pen bezet. Zal het nog zoo zijn als de
lezers dit onder de oogen krijgen Het
gebeurde in den nacht van Vrijdag op
als naar gewoonte heel druk.
„Wat denk je van de uitvoering; heb
je d'r nog al moed op? polste ze.
„O ja, wanneer is 't ook 't Is me
heelemaal ontschoten."
„Over veertien daag immers, nee
maar
„Ja, da's waar; 'k kon me den datum
niet precies meer herinneren, zie je."
„Nou dan
„Wat?"
,,'k Geloof, dat je slecht luistert. Een
beetje verstrooid Och ja hé, verliefde
harten
Jan lachte, wel wat gedwongen. Ja,
hij was inderdaad wel wat verstrooid.
„Zóó erg is 't niet, hoor," weerde hij
af, schertsend.
„O nee verwonderde ze, quasie ern
stig. ,,'k dacht, dat het met jullie toch
heel erg an was."
En alweer keek ze hem met die schit
terende oogen recht aan.
Hij vond haar doen wat vreemd. Wat
had ze toch eigenlijk
In eens schalde weer haar volle lach
,,'k Had niet gedacht, dat je d'r zoo
confuus over zou zijn. Die Jo heeft jou
toch wel te pakken, hoor
Haar praat stond hem ineens tegen
't Had er veel van, of ze telkens in hun
korte gesprek opzettelijk zijn verhouding
tot Jo ter sprake wou brengen.
„Laten we over wat anders praten,"
zei hij, min of meer stug.
Boos Koüi, kan je daar niet tegen.
Maar goed, je hebt me feitelijk ook nog
geen antwoord gegeven. Toe dan
plaagde jze, op Jan's verwonderd doen.
,,'k Weet niet begon hij.
„Nou, 'k zal je helpen. We hadden 't
over de aanstaande uitvoering. Wat je
daarvan denkt."
„O, ja, 'k weet niet recht, wat 'k er
van zal zeggen. Soms heb ik er nogal
moed op, maar op 'n anderen keer heele
maal niet. 't Gaat zoo Verschillend op
de repetities."
„Jij stelt je eischen een beetje hoog,
denk ik."
„Die kun je nooit hoog genoeg stellen.
De kunst.
„Ho hoKunstDat bereik je op Ex
celsior toch nooit
„Waarom niet. Als we allemaal..."
„Ja, moet je es komen. Nee jhoor,
zóó ver brengen we 't nooit, 't Is al wel
als 't een beetje draaglijk is."
(Wordt vervolgd).
unNMt?MK1'NiT Ri; Kn^nrtrincr f 1 tTi ner tTrifi maanden Franco ner nost voor Nederland f 1.25.
DOOK
