Oroaan ter verspreiding der Christelijke Beginselen in Zeeuwsch-Vlaanderen.
-TËïïiriTrïïi:
No. 117.
Zaterdag 22 Februari 1919.
2e Jaargang.
Fit de Schrift.
Uit de Provincie.
Uit het Binnenland.
Uit het Buitenland.
JAN WAANDERS.
mmm s
Aj I A HONNEMENT Bii bezorging f 1,15 per drie maanden. Franco per post voor Nederland f 1.2o.
Uitgave van tie Christelijke Persveieeniging
„Zeeuwsch-Vlaanderen te Ier Neuzen.
Alle stukken, de redactie en administratie van dit blad betreffend* moeten worden ge
zonden aan den redacteur, H. S. v. HOUTEN, V loos wijk straat 62, Ter Neuzen.
ABONNEMENT: Bij bezorging 1,15 por
ADVERTENTIËNVan 1-4 regels ƒ0.40. Elke regel meer ƒ0.10. Handelsadvertentien
1.1/.nnti'oot Orisistoeslag io zo
over twee kolom 8 cent per i egel. Abonnementen per contract.
Inzending van advertentiën tot 12 uur 's middags op de verschijndagen brj den drukker
I). II LITTOOI.T Az. te Ter Neuzen. Telefoon Nr. 20.
GEEN VERMENGING.
Sprei;kun 24 21, 22.
Mijn Zoon i vrees den
Ilocre on den koning;
vermeng u niet met hen,
die naar verandering
staan want hun verderf
zal liaastelijk ontstaan;
en wie weet hun beider
ondergang
In bovenstaand Scbriltwoord worden
wij gewaarschuwd tegen vermenging met
de mannen der revolutie en op teedere
wijze (mijn zoon gemaand tot eerbiedige
gehoorzaamheid aan het wettig gezag.
Degenen, die naar verandering staan
zijn toch zij, die muiterij willen aan
richten, en verandering van regeering
zoeken door omverwerping der wettige
overheid. Met zulke mannen mogen we
als christenen op geenerlei wijze ons
inlaten. Met name in onze dagen van
omwenteling mag deze stem van waar
schuwing wel tot ons christenvolk uit
gaan. De geest der revolutie, die dooi
de volken vaart, heeft ons in den laatsten
tijd doen zien, hoe diep liet socialisme
in de volksziel wortel schoot en welk
een uitgebreide macht het verkreeg.
Onder alle kringen sluiten er zich talloos
velen bij deze beweging aan, bekoord
door liet socialistisch ideaal, om door
de hel der revolutie te komen tot den
socialistischen heilstaat. Van die revo
lutiegeest gaat thans een besmettenden
invloed uit, die steeds meerderen aantast,
en die ook voor ons christelijk volksdeel
gevaar oplevert. Met name de arbeidende
stand staat bloot voor datgevuar. Onze
christelijke arbeiders inzonderheid heb
ben tegen deze besmettenden invloed
op hun hoede te zijn. Niet zoo spoedig
komt het onder hen tot uiterlijke ver
menging, maar er is dan toch ook een
geestelijke vermenging met de revolutie-
idee, die gevreesd moet worden. Ilun
ideaal is immers zoo aanlokkelijk
radicale verbetering van schreiende
misstanden in 't sociale leven wie
onzer christelijke arbeiders begeert het
niet en doordat er reeds veel onte
vredenheid bestaat, wordt men zoo
spoedig door algemeenen tijdgeest mee
gevoerd, door liet socialistische ideaal
hekoord, en heeft men, eer men het
weet, geestelijke vermenging gezocht met
den revolutie geest en straks zet de
geestelijke gemeenschap zich ook uit tot
daden, 'waarbij men zijn stem geeft aan
zulke mannen.
Het is hiertegen, dat we nu zoo ernstig
gewaarschuwd worden „Vermeng u niet
met hen, die naar verandering staan."
Het is niet genoeg om de propaganda
van liet bolsjewisme aan onze grenzen
te weren, maar we moeten ook in eigen
boezem alle geestelijke vermenging met
de omwentelings-idée schuwen
Waarom Dat zegt Salomo ons in
Spr. vs. 22: „Want hun verderf zal
liaastelijk ontstaan en wie weet hun
beider ondergang?" Hier worden we van
alle vermenging met de revolutie afge-
maand nu niet alleen, wijl de revolutie
zonde is tegen denAllerhoogstenMajesteit,
hij Wiens gratie de koningen regeeren
en alle ziel, den machten, over haar
gestald onderworpen moet zijn, maar
zeer bepaald om de ellende, die zij
meebrengt.
Zonde sleept altoos ellende na zich,
ook de zonde der revolutie. En terecht
heeft Melanchton eens gezegd, dat de
leiders der revolutie meestal een ellendig
uiteinde hebben gehad. V\ ie de macht
wederstaat, die wederstaat do ordinantie
Gods; en die haar vvederstaan, zullen
over zichzelven een oordeel halen. God
straft hen en onverwachtskomt die
straf. Het komt op als een onweer:
daarom ziet, men het metfeen strat.
waar zij niet om denken, waarvan zij
niet weten, hoe zwaar zij is. „W ie weet
luin beider ondergang? De verleidei
en de verleide sameli worden gestraft.
Ge ziet dit, oui nu maar één Bijbelsch
voorbeeld te noemen aan Absalom, de
man der revolutie, welk een ellendig
uiteinde hij gehad heeft. Ge ziet dit bij
alle revolutie. Revolutie vestigt een
schrikbewind, dat voor geen geweldenarij
terugdeinst. Revolutie brengt bloed en
tranen, roof en plundering, diefstal en
moord, verwarring en hongersnood.
Denk aan 'tonde Rusland, dat nu in
flarden gereten is. Wat is er geworden
van een Lenin en Trotsky? Hebben ze
niet over zichzelven en hun aanhangers
de bitterste ellende gehaald Verleiders
en verleiden zijn heiden gestraftaaii
den ondergang prijsgegeven. Denk aan
't naburige Duitscliland. Welk een droe
vig einde vonden daar de leiders der
revolutie Liebknecht en Rosa Luxemburg.
Plotseling is het verderf gekomen en
het volk, dat zij verleid hebben, is den
ondergang nabij in bloed en moord, in
roof en honger. De historie leert het,
dat de revolutie geen geluksstaat aan
brengt; maar een volk den zedelijken en
natuurlijken ondergang tegemoet voert.
Houdt daarom geen gemeenschap met
de mannen der omwenteling, niet^ de
minste gemeenschap, want verderf en
ondergang bedreigen dan het volksbe
staan. Laten vooral onze Christelijke
arbeiders tegen deze vermenging ernstig
waken
Als Christenen hebben wij van een
ander beginsel uit te gaan dan de revo
lutionairen. De revolutie stelt de leuze
„Noch God, noch meester" en zij ver
werpt beide. Doch wij, anti-revolutio
nairen, gaan uit van het beginsel„Vrees
den Heere en den koning 1" De vreeze
des Heeren is de bron van den eerbied
voor den koning en de overheid. En de
overheid is Gods dienares, die om Zij
nentwil door ons gehoorzaamd moet
worden en geëerd. Alwie den Heere
vreest, zal dan ook den koning en de
wettige macht eeren en onderworpen zijn.
Wie Gode geeft wat Godes is, geeft ook
den keizer wat des keizers is. Nu zijn
er ongetwijfeld vele misstanden in het
sociale leven van de arbeiders, die drin
gend verbetering eischen. Die verbete
ring hebben onze Christelijke arbeiders
en wij met hen te zoeken. V> ij mogen
ons niet rustig neerleggen hij de be
staande misstanden. Nimmer echter mo
gen wij die verbetering, gelijk de mannen
der revolutie, zoeken in een zondigen
weg van omverwerping der door God
gestelde macht. Wel moet hervorming
en verbetering van sociale misstanden
gezocht, niet in den weg van het geweld,
maar altoos naar 't beginsel: „Vrees
den Heere en den koning", niet door de
hel der revolutie te entketenen, doch
langs wettigen weg. Naar dit beginsel
hebben ook onze Cltrstelijke arbeiders
en wij allen in onze .geu televen. En
zoo we naar dit beginsel handelen, zullen
wij het. van God ge si -1de gezag eerbie
digen, naar Zijnen <yien koning en de
wettige overheid eeren Maar dan mogen
we ook eerst met een gerust geweten
hij koning en overheid aankloppen, om
te vragen alles te doen wat zij kunnen
ten einde in onze sociale nooden te voor
zien. En Gode zij dank wij hebben een
koningin, die medeleeft in al de nooden
van haar volk. Wij hebben een regeering
van vastberaden mannen, die bereid zijn
alle uoodige sociale hervormingen langs
wettigen weg in te voeren. Zij buigen
voor God en Zijn Woord. Onze arbeiders
zullen verkrijgen, wat zij redelijkerwijze
kunnen begeereu. Laten zij dan te mid
den van hun sociale nooden altoos ons
beginsel hoog houden en den wettigen
weg tot verbetering der misstanden be
wandelen. Alleen als wij Gods ordinantie
en gebod gehoorzamen, iiebben wij zegen
te wachten. Het pad der revolutie voert
voor ons zeiven en ons volk naar ver
derf en ondergang. Daarom Christenen
Geen vermenging met de revolutie, maar
leveu naar Gods ordinantie: „Vraesdeu
Heere en den koning
de man niet te zien, blijkens de ziels-
verbitterde stemming welke die politiek
in iDuitschland verwekt heeft en die
zelfs leidende mannen er toe brengt om
Duitscliland den raad te geven zich te
isoleeren van de rest der wereld. Toch
is het een wandenkbeeld, dat door den
moord op één man die haat-geest is uit
te roeien. Die zit dieper, blijkens de
instemming welke Clemenceau's politiek
bij de Frauschen vindt. En dat is te
vens liet zoo dieptreurige in den toestand,
nu de wereld rijp is voor de Volkeren-
honds idéé, die slechts met aller goed
gezinde samenwerking is door te voeren.
Tusscheu Triest en Nabresina heeft
een» ernstig spoorweg ongeluk plaats
gehad.
Op het station van Nabresino lie]) een
trein op een aantal leege wagons, welke
tegen zeven wagons met Italiaanscha
soldaten geslingerd werden. Tengevolge
van deze botsing kwamen de zeven
wagons in beweging, die met steeds
sneller vaart in de richting van Triest
voortrolden, totdat zij op het station
van Triest op een leegen trein liepen.
De zeven wagons werden totaal ver
nietigd, 150 personen werden er gedood
en gewond.
geering nadere inlichtingen te vragen,
nopens de mededeeliugeu, door haar te
Parijs gedaan. Aan het gezelschap te
Brussel is daarom de opdracht gegeven
een daartoe strekkenden stap bij de
Belgische Regeering te doen. Tevens
zullen de Nederlandsche vertegenwoor
digers in de hoofdsteden den betrokken
vijf groote mogendheden 's Ministers
verklaring van 14 Febr. officieel ter ken
nis brengen van de Regeeringen dier
mogendheden.
'Axel.
Thielen.
V „Mobilisatie-klanken.",
De Christelijke Zangvereeniging „Mo
bilisatie klanken" hoopt 13 Maart a.s.
een uitvoering te geven. Reeds thans
vestigen we daarop de aandacht. Want
voor mnzieklief hebbers zal er iets schoons
te genieten zijn. Wat we van de plannen
hoorden wekte onze belangstelling Ieder
boude daarom dien avond vrij.
Door de uitvoering te bezoeken, wordt
behalve het kunstgenot dat ongetwijfeld
gesmaakt zal worden, ook een verdiende
steun geboden aan de zangvereeniging.
De kunst wordt zoo zelden om het
beginsel beoefend. Zelfs is er veel anti
christelijke kunst. Toch mag dit ons
niet verleiden tot een verachten vanjde
kunst, die e«n gave Gods is, en die
mits recht gebruikt tot verheerlijking
kan dienen van Hem, Wien engelen en
gezaligden ook door zang lof en eere
brengen. We moeten ook dit terrein der
kunst opeisclien voor God, uit W ien,
door Wien en tot Wien alle dingen zijn.
Het christelijk gezang is een waarde
vol opvoedingsmiddel. In dagen van
smart brengen onze psalmen immers
troost, in voorspoed voeren ze onze ziel
tot [den Gever alles goeds. Met liet
christelijk lied is liet niet anders.
Met vrijmoedigheid wekken we onzen
lezers daarom op tot steun. Financieel,
door waardeering, door bezoeken van
de uitvoering en door toetreden als lid,
indien ze daarvoor de talenten ontvingen.
Dan zal „Mobilisatie-klanken" nog veel
kunnen hereiken.
Naar huis? Och wat liad-ie daar! Pa
en Moe hadden wellicht wel bezoek,
maar zijn hoofd stond er niet naar.
Vast zaten ze den heelen avond te hoo
rnen over de politiek.
Er was muziek in liet Park de staf
speelde. Daar kon hij nog een poosje
heen. 't Was daar wel een hoetroep
dikwijls, maar je had toch nog best hier
en daar een stil plekje, een beetje uit
den stroom, waar je rustig kon staan
of zitten en luisteren.
Dat dééd hij.
Een beetje iiaast maken dan, anders
was het daar ook de moeite niet meer.
Hij sloeg een paar stillere straten in
die hem spoediger dan de hoofdwegen
naar zijn doel voerden. Uit de verte
hoorde' hij de muziek reeds. O, de Ca-
valleria 'verrukkelijk onwillekeurig ver
haaste hij zijn stap.
Hij kwam' weer in een drukker ge
deelte.
„Hé," voelde hij zich op eens aau den
mouw trekken, „hé, waar gaat dat naar
toe
't Was Henk van Rensen, met hem
op 't zelfde kantoor.
«En jij
Hij zei het op ietwat knorngen toon
er was iets' in Henks manier van spre
ken en optreden, dat hem altijd min of
meer hinderde.
„O, mag ik 'tniet weten?"
„Weljawaarom niet, er steekt
,,'k Wed, dat 'k het kan raden".
„Best mogelijk, maar niet noodig. 'k
Beu op weg naar het Park."
„Naar 't Park
„Ja, naar 't Park. Is dat nou zoo iets
bijzonders, dat je er compleet over ver
slagen bent
„Naar 't Park? Op Zondagavond?
Naar 't muziek?"
„Nou en wat zou dat? Of steekt daar
soms ook al kwaad in
Henk schudde liet hoofd over zooveel
verdorvenheid.
Het ergerde Jan Waanders buitenge
woon.
„Zeg, sta nou niet zoo te grootvaderen.
Wat heb je?"
De Fransché minister-president is door
een anarchist niet gevaarlijk in het
rechterschouderblad gewond. Deze zag
in den Jouden „tijgereen gevaar voor
een nieuwen oorlog. Geheel mis schijnt
„Moet je nog vragen op Zondagavond
naar het muziek in het Park
„Hoor es, ik heb de eer je te groe
ten bonsoir, tot morgen
Ilij liet den hoofdschuddenden Van
Rensen staan en vervolgde zijn weg.
Wat een farizeeer die Henk, bah
Voor dien was niets goed de Jonge-
lingsvereenigiug, niet, dat hij, Jan, er
nu zooveel mee op had daar niet van
maar dat was toen uit een andere oor
zaak, de Jongelingsvereeniging deugde
voor Van Rensen ook al niet: ze waren
hem te verwaand daar. naar hij voorgaf
er was geen ernst genoeg't ging er al
ie luchtig toe alles kon er daar ook
al mee door. Maar wie was Henk van
Rensen zelf? Een heel Imogen dunk
had Jan Waandrs nooit van hem gehad
Hij woonde hem dagelijks hij, al hadden
ze op 't kantoor ook verschillende lesse
naars nou, kwam Van Rensen niet
haast altijd te laat En als-ie maar
even kans zag, als de patroon weg was
dan luierde-ie er maar op los. Was
dat dan zoo fraai En had zoo één ook
maar een greintje recht hem onderhan
den te nemen
„Laat'm op troebelen, 'k Trek me
van z'n gemier niks an", dat was zoo
ENORME BEDRAGEN EN DE
GEVOLGEN.
Door het Kon. Nat. Steuncomité is te
Leerdam in 1918 totaal uitgekeerd ruim
50.000 guldeu en in Januari 1919, alleen
aan gewone wekehjksclie uitkeeringen,
reeds bijna 15000 gulden.
Er wordt zeer geklaagd over den
slechten invloed vau deu al te gemak
kelijk te verkrijgen steun. Het werk
volk ontvangt vaak liever zijn uitkeering
van het comité met nietsdoen, dan een
aanmerkelijk liooger bedrag met werken.
DE MARINE-CRISIS.
Het ligt in de bedoeling, na het den
minister van marine op diens verzoek
te verleenen ontslag uit ziju ambt, deu
minister van binnenlaudsclie zaken, jhr.
mr. Ruys de Beerenbroeck, te belasten
met het beheer van het departement
van marine.
AMERIKAANSCHE TROEPEN
NAAR HUIS.
Reuter seint
Het departement van oorlog te as-
hington deelt mede, dat het schikkingen
heeft getroffen waardoor de Amerikaan-
sclie troepen in Frankrijk inet booten
van de Holland-Amerika lijn uit Neder
landsche havens naar Amerika zullen
terugkeeren.
ONZE REGEERING VRAAGT BELGIË
NADERE INLICHTING.
In de Twaedé' Kamer heeft de Minis
ter van Buitenlandsche Zaken een ver
klaring afgelegd, waarin hij mededeelt,
dat naar aanleiding van de officieele
bekendmaking der Belgische Regeeri»g
inzake liet aanhangig maken van vraag
stukken bij de geallieerden, waarbij Ne
derlandsche belangen rechtstreeks be
trokken zijn, onze Regeering liet tot
haar plicht stelt, aan de Belgische Re-
In een rede, die met gloed werd uit
gesproken, trad voor de afd. Ter Neuzen
der Ver. tot Chr. Verz. van Krankzin
nigen in Zeeland op de Weleerw. .Heer
Ds. G. H. Kersten van Ierseke in het
kerkgebouw der Geref. gemeente.
Z Eerw. bepaalde zijn gehoor bij Matth.
5 7 „Zalig zijn de barmliartigen, want
hun zal barmhartigheid geschieden \wees
op de barmhartigheid die vrucht is van
algemeene en ook van die welke vrucht
is van hizondere genade. Er moet chr
barmhartigheid bewezen worden omdat
de grond daarvan ligt in liet Woord van
God en daarom is liet ook mogelijk.
Mot pakkende voorbeelden uit het
dagelijksclie leven werd deze schoone
rede aangevuld.
De collecte was schitterend (f 107.89'
de opkomst matig.j
Sluiskil. Het zevenjarig jongetjeA.de
C. alhier kreeg onder 't spelen aan tafel
de tanden van een vork in 't oog, met
het treurig gevolg, dat het na genees
kundige behandeling in Middelburg zijn
oog moest missen en een kunstoog daar
voor heeft gekregen.
Wij vernemen dat waarschijnlijk
12 Maart m Zaamslag een zanguitvoering
gegeven zal worden, door het Mannen
koor en de Zangvereeniging „Zingt den
Heere een nieuw lied". De uitvoering
zal plaats hebben in de Geref. Kerk.
Tevens zullen optreden de heeren Mr.
P. Dieleman en Ds. Pattist.
Vrijdagavond 14 Februari vergader
de de afdeeling „La#d van Axel" der
Ver. voor Chr. Oud. en Onderwijzeressen
onder leiding van haren Voorzitter dhr.
J. C. de Koning.
Verschillende omstandigheden in aan
merking genomfen, was de opkomst niet
onbevredigënd.-
De Wetsvoorstellen van het Hoofdbe
stuur werden besproken en de desbe
treffende lijsten ingevuld.
In de pauze werden de aanwezigen
door de goede zorg der damesleden,
verkwikt door koffie, en bracht Mej. J.
Ploos v. Ainstel een altsolo ten gehoore
(met pianobegeleiding): „Gebed" van
Stradella.
Na de pauze leverde dhr, J. J. Bal
een leerrijke en uitvoerige inleiding over
De Herodessen.
Besloten werd nog tot het Hoofdbe
stuur een voorstel te richten (voor de
a.s. Alg. Verg.), dat de Ver. kome tot
het uitgeven van een geregeld verschij
nend orgaan (liefst W eekblad).
Mogen alle onderwijzers en onderwij
zeressen in Oost-Zeeuwsch-iaanderen
niet alleen lid der afd. worden en blijven,
ongeveer de slotsom van zijn denken.
Hij was in liet. Park.
Net, zooals-ie had verwacht, een echte
hosboel. Jongens en meiden, heertjes
en dametjes, gearmd in lange slierten
achter elkaar aan, zich heelemaal niet
bekommerend om de muziek, in tegen
deel als die begon, werd de herrie juist
't ergstdan hotsbotsten ze als dollen,
of liet een wals of een treurmarsch was
die gespeeld werd, en dan lalden vette
lachgeluiden om vuile grappen, dubbel
zinnige kwinkslagendan was het daar
eenvoudig niet uit te houden. Aan den
overkant van den vijver daar was het
rustiger daar stonden en zaten de
kunstliefhebbers, die kwamen om te ge
nieten, om ontroerd te worden of zij,
die zich het air gaven veel verstand van
muziek te hebben, en gelegenheidsge
zichten zetten; of verliefde stille paal
tjes op den achtergrond, die uit here
kening hierheen kwamen, en fluisterden
of zuchten.
Hier zocht Jan Waanders een plaatsje
Ilij vond nog net een zitje op een
bank, waarop een bejaard heer met zijn
familie, lieel stijf en deftig had plaats
genomen. Het'was hier heerlijk donker
onder de zware olmen, en ingesloten
door dicht plantsoenover den vijver
heen de hel verlichte tuin, in welks mid
den de schitterende muziekkoepel, waar
honderden gasvlammetjes, hij wijze van
illuminatie de ranke bevallige lijnen der
tent ingloeiden in den donkeren achter
grond van zwart geboomte en dik bos
schage. In liet midden de rustige fi
guur van den dirigent, den man wiens
enkel beweeg van hand of arm, of wiens
lichte buiging van zijn lichaam de gelui
den wakker riep of deed zwijgen; ze
deed zwellen tot een bruisenden klate
renden stroom, of deed versmelten tot
zoet gekabbeldie een storm ontketen
de maar evenzeer met een wenk hem
het zwijgen opleide toovenaar, die
met zijn tooverstaf sprookjes verklank
te of uit duistere krochten de wilde
hartstochten opriep, maar ze straks be
zwoer en rillend ze vluchten deed als
booze geesten voor het zoete spel dei-
luiten
Jan Waanders genoot.
Dit was iets anders, iets schooners,
iets hoogers dan al die pralerij en kof-
ferij van avondiets remers, iete ede-
Iers.
(Wordt vervolgd).
I Minn irrt MBSB
ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Vreeselijk spoorwegongeluk.
6)
DOOR
Z E L A N D I A.
TER NEUZEN, 21 Februari 1919-
