mi
Orgaan ter verspreiding der Ghristeiijke Beginselen in Zeeuwseh-Vlaanderen.
f e u i l l e frnr
No. 116.
Woensdag 19 Februari 1919.
2e Jaargang.
Uit het Binnenland.
Uit het Buitenland.
JAN WAANDERS.
3
Uitgave van de Christelijke Persvereeniging „Zeeuwseh-Vlaanderen" te Ter Neuzen.
Alle stukken, de redactie en administratie van dit blad betreffende, moeten worden ge
zonden aan den redacteur, H. S. v. HOUTEN, Vlooswijkstraat 02, Ter Neuzen.
ABONNEMENT: Bij bezorging 1,15 per drie maanden. Franco per post voor Nederland f 1.25.
ADVERTENTIËN: Van 1—4 regels ƒ0 40. Elke regel meer ƒ0.10. Hrtudelsadvertentiën
over twee kolom 8 cent per regel. Abonnementen per contract. Crisistoeslag 15%.
Inzending van advertentiën tot 12 uur 's middags op de verschijndagen bij den drukker
I). H. LïTTOOIJ Az. te Ter Neuzen. u- on
Telefoon Nr. 20.
Schandelijk.
Wij hebben nooit gerekend op dank
voor wat ons land voor België heeft ge
daan. Dankbaarheid is iets, dat in de
verhouding der volkeren niet te pas
schijnt te komen.
Maar toch doet het bitter aan, dat als
men iemand gastvrij heeft opgenomen
toen hij dakloos rondzwierf, hem zijn lij
den ten koste van groote offers heeft
helpen verzachten, dat hij dan bij het
afscheid nemen poogt zich uit de bezit
tingen van den gastheer iets toe te eige
nen.
België doet niet anders.
Het heeft thans ter vredesconferentie
eischen gesteld, die het levensbelang van
ons land raken. Al zijn de berichten nog
vervVard, toch is 't wel duidelijk, dat
België onder meer Zeeuwseh-Vlaanderen
verlangt.
Schandelijker handelwijs is niet denk
baar.
In de herinnering zal voortaan met
voortleven het ongelukkige België, dat
door een overmachtigen geweldenaar
werd vertrapt, maar de roofstaat tusschen
Schelde en Ardennen, die terwijl hij zelf
nog lijdt onder de gevolgen van onder
vonden onrecht, reeds probeert een ander
land nog grooter onrecht aan te doen.
Wat ook te denken van koning Albert,
die pas nog een zending van onze ko
ningin, die hem kwam gelukwenschen
met liet herstel van zijn koninkrijk, ont
ving en zeide dankbaar te zijn voor het
vriendelijk gebaar van de vorstin van
een bevriend land. Toen liep zijn regee
ring al rond met plannen van roof tegen
datzelfde bevriende land
Is koning Albert niet genoemd een
ridderlijk vorst? Hebben duizenden Ne
derlanders het „nobele" koningspaar niet
hulde gebracht? En wat zal nu de ge
schiedenis van licrn zeggen Zal ze hem
Albert den Trouwelooze moeten noemen?
Als de Belgische eisch slaat op Neder-
landsch grondgebied, dan zeker
't Is echter de vraag, of de andere
geallieerde mogendheden België zijn
wensch zullen toestaan. De Engelsche
pers wijst er op dat Zeeuwseh-Vlaande
ren Nederlandsch is en wil blijven. Dat
geeft moed.
Ons protest, door alle meerderjarige
Zecuwsch-Vlamingen geteekend, in af
schrift naar Wilson gezonden, heeft al
thans dit succes gehad, dat heel de we
reld meet, dat niemand in Zeeuwseh-
Vlaanderen aansluiting bij België wil.
De dwaze en leugenachtige bewering
der Belgen, als zou ons gewest een bij
uitstek Belgische streek zijn, is er wel
duidelijk door gelogenstraft.
De houding van onze regeering is in
deze kwestie te roemen. Over afstand
van grondgebied spreken we niet. Dat
is de korte inhoud van 's ministers ver
klaring.
Wie ons Nederlandsch Zeeuwseh-
Vlaanderen wil hebben, moet bethalen.
Maar hij kome dan welgewapend, want
er zal om gevochten moeten worden.
Nederland, onder 't bewind der Oranjes
stond nimmer grondgebied af, al werd
't ook door overmachtige vijanden be-
spongen.
Als de Belgen werkelijk Zeeuwseh-
Vlaanderen of Limburg eischen, dan
moeten oogenblikkelijk alle betrekkingen
5)
ZELANDI A.
„We moeten dus een kunstavondje
«even" vervolgde Waanders, zonder op
de lastige tegenwerping in te gaan. „En
ik zou willen voor stellen er een te or-
ganiseeren".
„Ja ja, een kunstavondje. Het avondje
is wel te vinden, maar waar is de kunst
schertste Van Donk weer.
„Ik had gedacht", legde Waanders uit
„als we eens een paar viool- en piano
nummers konden geven. En dan eenige
voordrachten, en een kleinkamerstukje"
„Wat informeerde heel oneerbiedig
een van de overzijde.
„Een kamerstukje, een samenspraakje
een klein tooneelstukje
„Tooneelstukje klonk het uiterst
verwonderd.
„Ja; is dat zoo'n onmogelijk idéé
„Onmogelijk niet. maar wel oncliriste
lijk, ongereformeerd
„Kom nou, wees toch wijzer zeker.
met België worden afgebroken. Met roo-
vers onderhoudt men geen vriendschap-
pelijken omgang De verklaring van onze
regeering iaat dat trouwens doorscheme
ren. En daarbij staat heel het volk achter
haar.
En mocht wat God verhoede
ons Zeeuwseh-Vlaanderen toch worden
geroofd, dan zal wie ons opslokt, een
onverteerbare brok aan ons hebben. Dan
zou 't kunnen gaan als met den snoek
die 't stekelbaarsje doorslokte, en die
stierf door de stekels van 't doorgeslikte
vischje
Want Belg worden we nooitElke
gelegenheid zouden we aangrijpen om
den overweldiger schade te doen.
Tot dusver is onze actie een zuiver
Nederlandsehe geweest, gespeend geble
ven van alle vijandschap tegen de Belgen
Teeedt België openlijk op met den eisch
van annexatie van ons gewest, dan zou
er een vijandelijke, een bittere stemming
komen, waarvan België alleen de schuld
zou dragen.
Overigens is er ook thans nog geen
reden tot overmatige vrees. Van Enge
land en Amerika mag verwacht worden,
dat ze zich tegen de Belgisch-Fransche
annexatie^ucht zullen verzetten. En voor
België alleen koesteren we geen vrees.
België zag z'n eischen verwezen naar
den Raad van Tienin onze historie
komt het getal tien óók voor. De Belgen
weten er trouwens van.
Onwrikbaar is de wil van iedere
Zeeuwsch-Vlaming om bij Nederland te
blijven.
„Wij willen Vlaanderen houen,
Ons Vlaaud'ren fier maar klein
Wij blijven 't hou en trouwe,
Wat ook ons lot moog' zijn
En wie ons denkt te dreigen
En denkt te nemen ooit,
Hij zal ons land niet krijgen,
Wij geven Vlaand'ren nooit!"
Rekenen we er op, dat Engeland en
vooral Amerika de Belgische eischen
zullen tegenwerken, ook nu, terwijl 't
govaar dreigt, zij ons betrouwen bovenal
op Hem, die 't alles bestuurt.
God, die machtiger is dan eenig vorst,
die de harten der machtigen neigt als
waterbeken, kan Nederland voor vreemde
aanranding beschermen. Zij er veel gebed
tot Hem in deze veelzins zoo bange dagen.
Dan zal er kalmte zijn en betrouwen.
Dan kunnen we met te meer vertrouwen
aanheffen.
Wij worden nimmer Belgen,
Maar doen de leus gestand
„Oranje in 't hart en niemands knecht!"
Zeeuwseh-VlaanderenNederland
Ras volk der Nederlanden
(Wijze: Wilhelmus v. Nass
1. Ras, volk der Nederlanden
Stelt U nu op den voet
Dat Gij voor 't Belgisch begeeren,
Uw zuidergrens behoedt.
De roofzucht kromt zijn klauwen
En maakt ten sprong zich reê,
Op, volk der lage landen,
Der landen bij de zee
2. Ras, volk der Nederlanden
Stelt U nu op den voet
3.
Verdedigt Uw landouwen
Met d'ouden heldenmoed 1
Wat Staatszucht moge brouwen,
En hebzucht róoven tracht,
Houdt gij dan, 'istberaden
Aan uwe grenzen wacht!
Ras, volk der Nederlanden,
Stelt U nu op den voet;
Ondankbaarheid zoekt vonden
Vergeldt met kwaad, uw goed!
't Geldt niet slechts Limburgsdreven,
Den Zuider-Scheldekant,
't Geldt hooger, bóven alles:
't Geldt d'eer van Nederland
4.
't Tooneel is op zich zelf Volstrekt niet
verkeerd als we
„Dan mogen we voortaan wel naar de
komedie gaan ook
„Nou, als er een goed stuk vertoond
wordt, waarom niet?"
De voorzitter humdeklopte Waan
ders af. Dat ging te ver.
„Vriend Waanders, ik geloof, dat. we
zóó wat afdwalen. Al konden we er
toe besluiten, (ik voor mij meen, dat het
niet geoorloofd is), dan nog zou er waar
schijnlijk wel niets van komen wie zou
ei den tijd en de gaven voor bezitten?"
„Wat dat tooneelstukje betreft, voor
zitter", begon Kooiman weer, „daar hoe
ven we niet lang over te praten. Stelling
negen van het referaat van
„Och schei toch uit met je referaten",
viel, boos, Waanders uit. „Als jij maar
ergeus een stelling bij kunt plakken, is
voor jou de zaak beslist. Moet je dan
altijd een ander voor je laten denken?"
„Nou uog mooier dus als er op een
Bondsvergadering over een of andere
quaestie een besluit gevallen is, moeten
we ons er maar niets van aantrekken
„Ik beweer, dat er niets in steekt,
om een klein tooneelstukje op te voeren,
dat beweer ik", verklaarde, door de
waardeereu de tegemoetkomendheid der
socialisten, doordat deze de marxistische
eischen op den achtergrond hielden ten
einde met de burgerlijke demokraten en
het centrum te kunnen samenwerken.
Als belangrijke socialistische concessies
aan de bourgeoisie noemen ze bescher
ming van in den oorlog" verminkte han
delaars op kleine eu middelbare schaal,
bevordering van den handel en de op
voering van de landbouwvoortbrengst.
Ras, volk der Nederlanden,
Stelt U nu op den voet
't Is tijd van waken, werken,
Waar trouweloosheid woedt.
Geen schending van Uw gronden
Duldt gij te geenen kant
Vast blijft g' aaneengesloten
Eén taal, één volk, één land
S. K
Oorlogsvernieling.
PARIJS, (Ilavas.) Van het oogenblik
dat de Duitschers voelden, dat zij het
gingen verliezen, richtte hun vernielings
werk zich voornamelijk op de spoor
wegen, spoorwegwerken en stations. Zoo
zijn er vernield of buiten gebruik gestald
5000 K.M. spoorlijn, 700 bruggen en
duikers, 1010 overgangen, 12 tunnels,
590 gebouwen, 165 reservoirs, 3189 K.M
telefoon- eu telegraaflijn, binnenschepen
20,000 ton.
Daartegenover ondervindt de bij den
wapenstilstand opgelegde levering van
materieel nog altijd aanzienlijke vertra
ging. De Duitschers leverden tot 1 Fe
bruari slechts 1305 locomotieven van de
geëischte 3600 en 34,971 spoorwegrij
tuigen en -wagons van de 70,000.
Het is bekend, dat onlangs een Duit
sche spoorwegwagen, die in dienst was,
plotseling bij het binnenloopen in het
ondergrondsche gedeelte van het station
te Nanteuil in brand is gevlogqn. Er
waren verscheiden dooden.
De spoorwegmaatschappij heeft mee
gedeeld, dat er in den wrakhoop van
het rijtuig een hclsche machine was
gevonden.
De Petit Parisien deelt mede, dat zich
op andere plaatsen verscheiden dergelijke
incidenten hebben afgespeeld sinds de
aflevering van het Duitsche materieel.
Het brood in België.
Uit Brussel wordt gemeld, dat de
commissie voor de levensmiddelenvoor
ziening besloten heeft den prijs van het
brood van Maart af te verlagen. In
April zal de rantsoeneering ophouden.
De Duitsche regeering.
De Duitsche regeering is door den
loop van zaken tot een politiek van geven
en nemen veroordeeld. De beide uitersten
heeft ze tegen zich. Naar geen van beide
kanten mag de wip doorslaan. Natuurlijk
trachten de bladen van verschillende
politieke kleur de regeering naar hun zij
over te halen.
Dit blijkt uit de bespreking van de eerste
rede door Scheidemann als minister
president guhouden. „Burgerlijke" bladen
tegenspraak geprikkeld, Waanders.
„En Doktor Ivuijper verklaart", ant
woordde Kooiman slagvaardig, „dat een
Christen zich wachten moet voor hetgeen
op den weg van het tooneel ligt."
„En de Bijbel", vulde Van Donk ernstig
aan, „waarschuwt ons, dat we de wereld
niet gelijkvormig zullen worden."
„Och hé, wat bennen jullie vanavond
zwaar op de hand, zeg. Jullie snappen
gewoon niks van kunst. Niks".
„Vriendelijk dank voor je welwillende
opinie", spotte Kooiman.
De voorzitter klopte.
„Voorzitter", begon Waanders opnieuw,
„laten we dan over dat kamerstukje
maar zwijgen dat snappen ze hier blijk
baar toch nietmaar een paar voordrach
ten, dat zou toch wel gaan Ik zou er
me wel voor willen geven
„O o-o-oü" klonk 't van het eind der
tafel, alsof een verrassend licht iemand
opging.
„Ik ook", viel een ander bij, die kort
geleden de gansche vergadering uitermate
verveeld had door het voordragen van
een vers van Cats.
„Maar", viel Waanders in de rede,
„we moeten eraan denken, dat het een
k'MMsfavond moet worden en dus zijn
DE REGEERINGSVERKBARING.
Hedenmiddag te kwart voor 4 zijn in
de Tweede Kamer door den heer Loeff
de volgende vragen gesteld
„Kan de Regeering medcdeelen of de
berichten juist ziju, blijkens welke België
ter Conferentie in Parijs o. a. zou hebben
geëischt, dat de bezetting van den linker
oever van de Schelde door Nederland
niet kan worden gehandhaafd, op grond
dat de bevolking Belgisch zou zijn.
Zoo ja, welke houding denkt de Re
geering daartegenover aan te nemen
De Minister van Buitenlandsche Zaken,
de heer Van Karnebeek antwoordde
daarop
De dagbladberichten, waarin gewag
wordt gemaakt van een eisch van België
betreffende den linker-Schelde-oever, zijn
aan de aandacht der Regeering niet
ontgaan.
In verband hiermede is het van belang
mede te deeleu, dat, naar aanleiding van
de door Hr. Ms. gezant te Parijs uitge
sproken verwachting, dat geen vragen
of onderwerpen, Nederlandsehe belangen
rakende, ter Conferentie zullen worden
behandeld zonder dat Nederland daarbij
wordt toegelaten, d.d. 14 Januari 1.1. een
schrijven is ontvangen van der. secretaris
der conferentie, waarbij ter kennis van
de Regeering is gebracht, dat volgens
art. 1 van het Reglement, neutrale
staten zullen worden opgeroepeu tot
bijwoning der zittingen, bepaaldelijk
gewijd aan het onderzoeken van quaesties
die hen rechtstreeks aangaan, ten einde
mondeling of schriftelijk daarover te
worden gehoord.
In het volle vertrouwen dat geene
beslissingen zullen worden genomen
welke inbreuk maken op de vaststaande
rechten van den Staat, of die zouden
indruischen tegen de gevoelens van aan
hankelijkheid en saamhoorigheid der
bevolking van eenig gebied van het Rijk,
acht de Regeering het nauwelijks noodig
te verklaren, dat zij, hoezeer prijsstellen-
de op liet onderhouden van goede be
trekkingen met het buitenland, tegenover
eischen van welken aard ook, met den
meesten nadruk en de grootste beslistheid
afwijzend zou moeten optreden. Overigens
beschikt zij nog niet over gegevens,
waardoor zij het optreden der Belgische
Regeering in deze verhoudingen kan
beoordeelen. Onder deze omstandigheden
moet zij zich hare houding voorbehouden.
DE BELGISCHE EISCHEN.
De Parijsche correspondent van het
Ilbld. meldt
„Men heeft definitief besloten tot de
vorming van een speciale commissie
voor de Belgische territoriale eischen.
Frankrijk zal daarin vertegenwoordigd
worden tU>or Tardieu en Laroche, onder-
alle gedichten niet geschikt".
„Soms alleen van die rare dingen als
vriend Waanders vanavond opzei", schoot
de minnaar van Vader Cats uit.
De voorzitter stelde voor, het onder
werp maar verder te laten rusten. Hij
vreesde, dat er toch niet veel van terecht
zou komen. Een paar vrienden, die wel
graag zich eens wilden laten hooren,
vroegen stemming. Waander's voorstei
viel; slechts drie stemmen waren er
vóór.
Boos stond hij op.
„Voorzitter, ik ga heen. En je ziet me
hier niet meer ook. De lui voelen hier
niets voor de kunst; 'k hob or me al
lang aan geërgerd. Adjuus
Ilij luisterde niet naar het protest van
den voorzitter, noch naar de half spot
tende zegenwenschen, die sommige vrien
den hem meegaven, en vertrok.
,,'k Had het welgedacht, dat-ie er eerst
daags van door zou gaan", zei Kern, de
vijf-en-dertig jarige„al die praatjes zijn
maar smoesjeshij is immers geïnga-
geerd
De ring had opuieuw onheil geprofe
teerd.
HOOFDSTUK II.
Ja, waar nu heen
directeur voor de Europeesche aange
legenheden aan het ministerie van buiten
landsche zaken, Engeland door den
onder-minister voor buitenlandsche zaken
Sir Eyre Crowe. Waarschijnlijk zullen
de Belgen niet vertegenwoordigd zijn,
evenmin als de Nederlanders. De com
missie zal het Belgische dossier onder
zoeken en verslag uitbrengen aan den
Raad van Tienen, die zal beslissen."
(Uit de mededeeling, dat Nederland
waarschijnlijk niet in do commissie zal
vertegenwoordigd zijn, moet men op
maken, dat Belgiö's territoriale eischen
ook Nederland gelden, hetgeen de Parij
sche correspondent van liet Handelsblad
een paar dagen geleden ontkende).
DE BELGISCHE AANSPRAKEN.
De „Daily News" zegt in een hoofd
artikel, dat er ongetwijfeld geen bezwaar
zal zijn om België de volledige vrijheid
van schecfpvaart op de Schelde te geven.
Wat evenwel de overdracht van
Zeeuwseh-Vlaanderen en een stuk van
Limburg betreft, er is geen twijfel aan,
of de bevolking is daar in verpletterende
meerderheid tegen en de conferentie mag
dit allerbelangrijkste feit niet over het
hoofd zien.
PETROLEUM.
Het Bureau voor mededeelingen inzake
de voedselvoorziening meldt:
Maandag j 1. trad de distributieregeling
voor de petroleum in werking. De
houders eener groene kaart zullen tot
en met 28 dezer op de bons 13 en 14
elk 2 L. mogen ontvangen, terwijl ge
durende hetzelfde tijdvak op de bons
13 eu 14 der bruine schipperskaarten elk
3 L. kan worden geleverd.
Tegelijk is de prijs tot 25 cent per L.
verlaagd.
Intussehen bestaat de mogelijkheid,
dat, in verband met transportmoeilijk
heden wegens gesloten water, nog niet
alle kleinhandelaars over het geheeie
land aanstonds voldoende voorzien zijn
van petroleum om aan de aanvragen te
voldoen.
Men make zich daarover echter niet
ongerust. Binnen korten tijd zullen alle
kleinhandelaars over voorraad kunnen
beschikken. Er is dus geen aanleiding
om, wanneer de gewone leverancier nog
geen voorraad mocht hebben, de petro-
leumdistributiekaart op een andere leve
rancier te doen overschrijven.
Mr. TROELSTRA EN HET
BOLSJEWISME.
Het Officieele Bulletin van het pers-
comité van de internationale arbeiders-
socialistenconferentie te Bern, geelt, een
resumé van de rede, door Mr. Troelstra
uitgesproken, waaraan wij het volgende
ontleenen
„Troelstra verklaart inzake het bolsje
wisme, dat hij geen bolsjewiek is, maar
zich ook niet tegen het bolsjewisme laat
gebruiken. De methode moge niet deugen
en het mag waar zijn, dat er het een
en ander tegen in is te brengen, maar
wij voelen, dat wat de bolsjewiki doen,
geschiedt in den strijd voor het socialisme
(tegenspraak en bijval) en wij laten ons
niet tegen hen uitspelen."
Om te onthouden In het parlement
wilde Mr. Troelstra niet revolutionair
zijn, maar er buiten beging hij zijn
vergissiug.
Jan Waanders stond een oogenblik in
beraad, 't Was nog pas half tien hij
voelde nog het meest lust om een eindje
rond te gaan. Jo zou hij toch wel niet
thuis treffen die was met haar ouders
op bezoek hij had haar uit de avond
kerk nog naar huis gebracht, daardoor
was hij ook wat laat op „Jonathan" ge
komen. Nou, hij kon wel even aanloopen
bij Van Rcnsen, daar was Jo dan maar
bij vond die Van Rensens vervelende
lui, een beetje héél érg stijf. Die men-
schen hadden 't nog al eens over de preek
van douiiné A of dominé B of overeen
teksthij kon het er maar slecht vinden
was altijd blij, als hij weer kon vertrek
ken. Lui, die absoluut uiet 'r tijd niet
meeleefden, die ongeveer overal zonde
in zagen al te ernstig en tc ingetogen.
Vreemd, dat Jo er nog al graag heenging
ze vvas toch geen kniezer andersen
tóch ja, zoo heel vreemd kon hij het
ook weer niet vinden Jo was óók niet
heelemaal vrij van wat ouderwetsche
ideeën.
Nee, dat deed-ie niet, naar Van Rensens
gaan. 't Was feitelijk ook de moeite niet
waard, eer-ie er was, werd het licht een
uur of tien.
(Wordt vervolgd).
ijjj.r
e£.-V.
1
DOOR
