Orgaan ter verspreiding der Christelijke Beginselen in Zeeuwseh-Vlaanderen.
^FFfTTTIToT^
No. 109.
Zaterdag 25 Januari 1919.
2e Jaargang.
Terechtgebracht.
Uit het Buitenland.
Uit het Biiineuland.
Uit de Pers.
Uitgave van de Christelijke Persvereeniging „Zeeuwseh-Vlaanderen" te Ter Neuzen.
Alle stukken, de redactie en administratie van dit blad betreffende, moeten worden ge
zonden aan den redacteur, H. S. v. HOUTEN, Vlooswjjkstraat 62, Ter Neuzen.
ABONNEMENT: Bij bezorging f 1,15 per drie maanden. Franco per post voor Nederland f 1.25.
ADVERTENTIËNVan 1 4 regels ƒ0.40. Elke regel meer ƒ0.10. Haudelsadvertentiën
over twee kolom 8 cent per regel. Abonnementen per contract. Crisistoeslag 15%.
Inzending van advertentiën tet 12 uur 's middags op de verschijndagen bij den drukker
II. II. LITTOOIJ Az. te Ter Neuzen. Telefoon Nr. 20.
V Verblijdend.
De woelige Novemberdagen hebben
ons duidelijk doen zien, welk een zegen
rijke invloed er uitgaat van de christelijke
vakorganisatie. Ook thans nog is ze een
dei steunpilaren voor de regeering tegen
socialistische aanslagen.
We verblijden ons daarom in de uit
breiding en versterking der christelijke
vakvereenigingen. Meer dan ooit, is
thans organisatie een eisch des tijds.
Verwacht mocht dan ook worden dat
in onzen christelijken kring de waar
deering van het optreden der christelijke
werkliedenorganisatie's algemeen zou
zijn. Waar dit echter nog niet het geval
is, moeten we daarom des te warmer
de vakorganisatie op christelijken grond
slag steunen. Er staan zoo groote be
langen op 't spel. Als onze werklieden
niet georganiseerd worden in christelijke
vereenigingeu, vallen ze straks aan 't
socialisme ten prooi. De roode vogelaar
laat niet na telkens te lokken.
Daarom juichen we het toe, dat in
Zaamslaa- thans een afdeeling van den
Christelijken Landarbeidersbond is opge
richt. Voor enkele weken een afdeeling
van den Christelijken Boerenbond, 't Gaat
goed zoo
Laat men nu ook zorgen dat de zaak
verder in goede banen wordt geleid,
't Christelijk beginsel moet grondslag
zijn. En de goede verhouding tusschcn
patroon en werkman moet niet ver
stoord, maar bevestigd worden.
Dat dit kan, blijkt uit het feit, dat
het bestuur van den Christelijken Boeren
bond op de vergadering aanwezig was,
evenals uit het vooraf gepleegde overleg
bij de oprichting van de beide afdeelingen
mot Patrimonium.
Mogen de beide afdeelingen in goede
harmonie samenwerken, opdat de resul
taten in 't belang van boer en arbeider
't bedrijf ten goede komen. Onder de
zegen Gods kan er dan kracht uitgaan
van de belijders van Christus Naam, óók
op 't maatschappelijk terrein des levens.
Zaamslag ging vóór, laten de andere
plaatsen nu volgen, 't Terrein ligt lner
nog braak. Nóg heeft de roode klauw
de geesten niet gegrepen. Laten we
vóór zijn. Zooals onze christenplicht ons
gebiedt.
De tijd is nu gunstig, 't Is het psy
chische moment.
Grijpt dan, nu 't rijpt
V De fout der ongeloovige
Staatkunde.
„Gezag en orde ontleenen hun sturende
kracht aan de gevestigde gewoonte en
aan de overlevering. Sla die weg en
wat blijft er voor de Ebert's, de Schei-
deman's en de Liebknecht's over Of
onmacht, óf bruut geweld die beide
even heilloos zijn."
Aldus schrijft in De Amsterdammer
de oud-hoogleeraar Van Hamel.
Hoewel we het met de laatste twee
zinnen van deu liberalen oud professor
geheel eens zijn, dat een socialistisch
bewind óf onmachtig is tegenover revo
lutionaire aanslagen, óf slechts door
geweld zich staaude kan houden, ver-
oordeelen we zijn uitspraak, als zouden
gezag en orde slechts op gewoonte en
overlevering berusten.
Dat is een oude liberale theorie.
Maar die geen recht van bestaan
heeft. Wat op gewoonte of overlevering
berust, mist een vasten grondslag. De
gewoonten wisselen met de tijdende
overlevering staat bloot aan do critiek
van het lieden.
9)
SCHETS door ZELANDiA.
Ze had schik in zijn ongekunstelde
blijdschap. Ze was heelemaal de oude,
gebogen vrouw niet meerze was wel
tien jaar jonger nuen 't leek wel
of de droefrimpels geheel waren weg
gestreken.
„Nou gaan we maar, Janneman," schrok
ze, toen haar oude klok langzaam haar
zes slagen aftelde„ze zullen wel niet
weten, waar we blijven."
„Daar is opoe gelukkig," dat zei zach
tjes Lena's zwakke stem dat zeien nog
nadrukkelijker Lena's blije oogen.
Daar was 'n warmte van liefde, van
Een gezag, dat op deze grondslagen
rust, kan niet bestaan. Gewoonte en
overlevering vallen mét den mensch
wég.
Dit niet te zieu, is juist de font der
ongeloovige staatkunde, waardoor ze den
weg bereid voor de revolutie.
Is toch, zooals de liberaal leert, het
gezag niet uit God, maar uit den mensch,
dan staat de mensch er als heer boven,
en kan het omverwerpen als 't hem
belieft.
Alleen wie belijdt, dat alle macht die
er is, van God is, heeft de echte eerbied
voor gezag en orde. Die gehoorzaamt
de machten over hem gesteld, om Gods
mille.
Dat de ongeloovige staatkunde de
souvereiniteit Gods loochent en die van
het volk leeraart, is de reden, dat ze
zoo weinig principieel tegenover revolu
tionaire woelingen kan optreden. Daarom
verschilt het liberalisme slechts in graad,
niet in wezen van het socialisme, En
kan alleen kracht uitgaan tegen de
propaganda van het socialisme van hen,
die ook op 't staatkundig terrein zich
buigen voor God en Zijn Woord.
Druppelsgewijs worden de verliezen
bekend die de verschilllende legers in
den wereldoorlog hebben geleden. Nu
geeft de Servische minister van oor
log de volgende statistiek in het licht
Servië mobiliseerde 757,343 man.
Voor het offensief op den Balkan ver
loor het aan op de slagvelden gesneu
velde en aan wond of ziekte bezweken
mannen 430.925. De verliezen ge
durende het Jaatste offensief, dat de ca
pitulatie van Bulgarije en de bevrijding
van Servië bewerkte, konden nog niet
worden vastgesteld, maar bij dit aantal
moeten nog enkele tienduizenden wor
den geteld, zoodat het totale aantal der
Servische verliezen, dat derhalve de
sterfte der mannelijke bevolking van het
vroegere koninkrijk Servië weergeeft
435,000 tot 440,000 man bedraagt. In
dit aantal zijn de verliezen der vrijwillige
Zuid-Slavische troepen, die eveneens
ernstig werden geteisterd, daar hun ver
liezen de 70,000 te boven gingen, niet
begrepen. De toegebrachte schade wordt
op zes miljard geschat.
De nationalisten in Zuid-Afrika
hebben Hertzog en De Wet naar Europa
afgevaardigd, met het doel de onafhan
kelijkheid van Zuid-Afrika van de vre
desconferentie te verkrijgen.
Aanvoer van oliën.
Het s.s. „American" is van New-York
te Rotterdam binnengekomen met een
lading van 1660 tons petroleum, 800 tons
benzine en 1870 ton gasolie.
Zoolleder uit Engeland.
Naar de „Ned Lederindustrie" mede
deelt, is o.m. de volgende overeenkomst
met Engeland getroffenEr zijn toege
wezen 13,400 ton looimaterialeu (op basis
van 30 pCt. tan ine) plus 300 ton bichso-
maat. Het wordt per kwartaal verstrekt
is het in een kwartaal niet per eigen
stoomschepen gehaald, dan wordt het
afgeschreven.
De Engelsche autoriteiten hebben ons
land een extra rantsoen toegekend van
4000 ton looistof, dat op Engelsche boo
ten kan worden verscheept.
Zonder tegenprestatie zouden geïm-
echte genegenheid in de' wijze, waarop
opoe werd ontvangen. Ze voelde het
wel, de oudeze voelde die atmosfeer,
die zoo weldadig haar omgaf.
Jan moest vertellenvan de reis, van
opoe's kamertje; van zijn dapper helpen
van moe, die zoo'n klein meisje was
geweesten guitig lachten z'n oogen
moe tegen.
En grootje glimlachte maar bij 't vertel
len van haar jongen
„Eir vondt U het óók geen leuk ka
mertje, moe
„Ja, Jan héél leuk zei ze.
„Zoo," kwam Jan wijs „en waarom
bent U er dan later nooit meer geweest
Er was een pijnlijke stilte. Opoe keek
voor zichMoe kreeg een kleurPa
schoof op zijn stoel heen en weer.
Jan keek verwonderd, wat was dat
nu
Opoe brak de ban:
porteerd kunnen worden 150.000 Indische
en 250 000 Argentijnsche en andere hui
den, verder eventueel in ruil nog 100.000
huiden. Verder is nog sprake van den
invoer van 300 ton leder. De tenuitvoei
legging der overeenkomst is geheel af
hankelijk van de scheepsruimte, die wij
er voor beschikbaar stellen.
De, zoolleer voorraad in ons land is op
het oogenblik uiterst gering.
Ons theerantsoen.
Naar de „Maasb." verneemt, bedraagt
het theerantsoen, dat ons land bij het
Londensche agreement is toegewezen,
5000 ton.
Petroleum v r ij
Naar men aan het „N. v, d. D." meldt,
zal de vrije handel in petroleum spoedig
intreden. Nederlandsche maatschappijen
in het Noorden des lands hebben con
troleurs en verkoopers aangesteld om
reeds 1 Februari hun werk te beginnen.
De Nederlandsche schepen
in Amerika.
Reuter seint uit New-York
Hot scheepvaart-departement der Ver.
Staten deelt mede dat alle opgevorderde
Nederlandsche schepen, met uitzondering
van die, welkm zich in regceringsdienst
bevinden, aanprun eigenaren zullen wor
den teruggegeven, zoodra zij in de Ame-
rikaansche havens beschikbaar zijn.
V r ij g e 1 a t e n schepen.
Door het vrijlaten van de indertijd
door de Britsche regeering in beslag ge
nomen Nederlandsche schepen komen de
reederijen in het bezit van totaal 42
stoomers, metende 105.309 bruto ton.
Verhoogde rantsoenen.
(Officiëel). Het Ministerie van Buiten-
landsche Zaken deelt het volgende mede
In de vergadering van de Tweede Ka
mer van 13 November 1918 verklaarde
de tijdelijke voorzitter pan den Raad van
Ministers, dat Nederland zou kunnen re
kenen op toevoer gedurende een jaar
vau (o.a. 375.000 ton broodgraan inclusief
rijst, 45.000 ton chilisalpeter, 40.000 ton
phosphaten, 25.000 ton pyrieten en
300.000 ton mais voor veevoeder.
Voortgezette onderhandelingen hebben
thans tot het resultaat geleid dat deze
hoeveelheden met ingang van 30 Januari
zijn verhoogd als volgtbroodgraan tot
600.000 ton, salpeter tot 70.000 ton, plios-
phaat 60.000 ton, pyriet tot 33.000 ton,
mais voor veevoeder tot 500.000 ton.
Voor andere soorten veevoeder is een
jaarlijksche hoeveelheid bepaald van
250.000 ton. Rijst is niet meer begrepen
onder broodgraan, maar er is een apart
rantsoen van 70.000 ton voor rijst, in
clusief ,mout, sago, tapioca, mandioca,
arrowroot en stijfsel.
Met „tou" wordt in het bovenstaande
bedoeld een metrieke ton, is 1000 K.G.
Verkiezing P r o v. Staten:
De stemming voor de verkiezing van
de Provinciale Staten van Zuid-Holland
is bepaald op Woensdag 9 April.
In Noord-Holland is de stemming be
paald op 3 April.
In Groningen op 2 Aprii.
Een Socialistisch congres.
„Het Volk" meldt dat Zondag 2 Fe
bruari a. s. te Amsterdam een congres
inzake de levensmiddelenvoorziening za!
worden gehouden. De bijeenkomst wordt
uitgeschreven door het partijbestuur der
S. D. A. P. en het bestuur van het N.
V. V.
Een deputaten-ver gade ring?
De antirev. kiesvereen. „De vrije Fries"
„Maar Jan, Moe woont nu immers in
d'r eigen huisze kan jullie toch niet
allemaal alleen laten. En nou kan jij
in Moe's plaats, hé
Ik weet het beter", zei Riemstra
„voortaan komt Opoe bij ons, hé Opoe?"
en hij legde liefkoozend zijn hand op de
hare.
Ze voelde tranen lauwen op haar ka
ken.
„Ja," juichte Jan en een blosje van
verrukking toekende zich op Lena's bleek
gezicht.
Riemstra behoefde geen nadere schuld
bekentenis te doenzijn voorslag was
de meestoprechte en welgemeende.
,,'t Is heel mooi van je, Jan," zei ze
eindelijk tegen Riemstra„maar nee,
dat zou ik toch niet kunnen, van m'n
huisje afzienOch, ik ben d'r zoo eigen
an 'k zou 't niet kunnen missen, nee."
Dat werd een wedijver, om Opoe van
te Sneek sprak bij motie uit, dat een
deputatenvergadering in het vroege voor
jaar noodzakelijk is, daar de tijdelijke
benoeming van voorzitter en vice-voor-
zitter in het centraal-comité niet in over
eenstemming is met het statuut, daar de
benoeming leden van genoemd comité
door de deputatenvergadering dient te
geschieden.
Voorts dient de antirev. partij zichjjit
te spreken met betrekking tot de komende
grondwetsrevisie en wekt een depntaten-
vergadering geestdrift op voor de a. s.
verkiezingen.
De Sigaren industrie.
Naar de „Tel", weet te melden, moe
ten in alle Nederlandsche fabrieken te
zamen circa 2 milliard sigaren opgesta
peld liggen, voor binnenlandsch verbruik
voldoende voor 4 jaar, daar het jaarlijksch
verbruik op 500 millioen stuks wordt
geschat.
Evenwel zijn de voorraden tabak zoo
goed als uitgeput, zoodat een steeds toe
nemende werkloosheid dreigt.
Tegen de belastingplannen
van minister De Vries.
De antirevolutionnaire kiesvereeniging
„Nederland en Oranje" te Utrecht heeft,
naar de St. Ct meldt, de volgende motie
aangenomen
De kiesvereenigiug, enz., kennis geno
men hebbende van de mededeelingeD
van den minister van financiën, waarbij
deze een belasting aankondigde op koffie,
thee, cacao, enz.betreurt ten zeerste,
dat de minister voor dekking van de
staatsschulden een belasting wil gaan
heffen op artikelen, die door het alge
meen gebruik, ook in de kringen der
financieel-zwakken voor een belasting
niet in aanmerking mogen komen, in 't
bijzonder niet, omdat een zoodanige be
lasting hoogst onbillijk kan worden ge
acht en niet in verhouding van de draag
kracht van de verschillende deelen dor
bevolking.
verzoekt der regeering dringend voor
stellen tot heffing van deze belasting niet
in te dienen en draagt het bestuur op
deze motie ter kennis te brengen van
de regeering, het centraal comité, 4*^
centrale convent en de Antirev. Kamer
club en ter publicatie te zenden aan de
pers.
Luit. Graafland heeft, naar uit Maas
tricht aan de „'s-Hertogenb. Ct." wordt
geweld, meegedeeld-, dat er Maandag ge
tracht is, van Aken uit pakken met op
roerige geschriften over de grens te
brengen, hetgeen evenwel door de waak
zaamheid der militairen belet werd De
pakken zijn in beslag genomen.
Revolvers gestolen.
Aan het „Centrum" kwam ter oore,
dat aan de Rijksartillerie-imichtiugen
nabij de Hembrug dezer dagen 5000 re
volvers zijn gestolen.
Naar de zegsman van het blad beween
de, zouden het Duitsche revolvers zijn,
afkomstig van de ontwapening der door
Limburg getrokken Duitsche troepen.
De Rijksmiddelen over 1918.
In het geheele jaar 1918 is de op
brengst van alle middelen ongerekend
die, welke in verband met de buiten
gewone omstandigheden worden geheven
f249,232,000 geweest, d.i. f 14,158,000
meer dan in 1917. Hier volgt een over
zicht van de opbrengst der middelen in
de laatste 10 jaar
1909 f 150,089,000 1914 f 174,341,000
1910 156,361,000 1915 169,613,000
1911 163,052,000 1916 198,669,000
1912 167,274,000
1913 176,432,000
1917 235,075,000
1918 249,232,000
haar standpunt af te brengen. Maar
't eenigste, wat verkregen werd, was,
dat grootje beloofde, er eens op te zul
len slapen.
En den anderen morgen, toen ze met
Riemstra ep Hanna alleen was, en die
beiden haar vergiffenis vroegen, voor wat
ze haar hadden aangedaan, Riemstra
vooralen toen ze met schreiend- lachen
de oogen geantwoord had, dat ze daar
over geen woord meer hooren wou
toen herhaalde Riemstra zijn verzoek.
Maar grootje was beslist. Nee, op
d'r eigen wou ze blijven. Maar dikwijls
zou ze komen. En heel graag zou ze
hebben, dat haar kinderen haar kwamen
opzoeken.
Daar was ze niet af te brengen. En
zoo gebeurde 'took. Ze bleef wonen
op d'r hofjemaar zorgen had ze niet
meer. En ,,'t waschje," en d'r „werkhuis"
behoorden tot het verledcnc.
Behalve de bijna f250 millioen aan
gewone ontvangsten, die de schatkist
in het afgeloopen jaar kon boekon,
vloeiden haar nog aan buitengewone
belastingen ruim f218 milloen toe tegen
f21678 millioen een jaar geleden. De
oorlogswiustbelasting droeg daartoe
f 164,29 millioen bij, tegen f 167,87 milli
oen in 1917. Terwijl de verdedigings
belastingen la en lb, ad resp. f2,93
millioen en f20,18 millioen, iets onder
de bedragen van het vorige jaar zijn
gebleven, is de verdedigingsbelasting II,
die gebaseerd is op het zuivere inkomen,
volgens de inkomstenbelasting, ad f30,70
millioen, f7,2 millioen voordeeliger uit
gevallen dan in 1917. Aan opcenten
ten bate van het leeningsfonds 1914
kwam voorts een bedrag binnen van
ruim f40 millioen, tegen f36% millioen
een jaar tevoren.
Uit al het bovenstaande is wel geble
ken, dat er, de tijdsomstandigheden in
aanmerking genomen, over de produc
tiviteit van de verschillende bronnen
van inkrmsten niet te klagen valt. In
dien de inkomsten gedurende de volgen
de jaren in gelijke mate mochten blij
ven toenemen (wat helaas te betwijfelen
valt) dan zou de positie van de schat
kist bij de vermindering van lasten, die
het eindigen van den mobilisatietoestand
en van de geldverslindende economische
maatregelen met zich zal brengen, er
minder somber gaan uitzien dan voor
't oogenblik alsnog het geval is.
Lenige regeling.
Een aardige bijzonderheid deelt de
heer Stork mee.
In een nog niet door den Russischen
geest bevangen industrieplaats in Duitsch-
land deed een Hollandsch afnemer do
volgende ervaring op
Een gereedstaand werktuig kon niet
binnen den door hem gewenschten ter
mijn verzonden worden wegens den
achtarendagdirectie der fabriek noch
Arsolraad wisten uitkomst, de voorschrif
ten waren absoluut.
Maar de werklieden zelf, die het werk
moesten afleveren, wierpen hun 8-uren-
dag over boord voor een flinke fooi.
Toen hun op die beginsel verzaking ge
wezen werd, was het antwoord„Och,
wat helpen ons de beginselen, geld ver
dienen is hoofdzaak".
Deze anekdote is voor den schrijver
eene aanwijzing dat de regeling van den
achturendag lenig behoort te zijn.
(Rotterd.)
Barbertje moet hangen.
Barbertje moet hangen oftewel Mi
nister van IJsselstein verdient de strop.
Een der klachten tegen Minister Pos-
thuma was dat hij te karig bij de dis
tributie optrad.
Groote voorraden warerr hier, groote
voorraden waren daar e i die alle moes
ten ter beschikking van het volk gesteld
worden.
Minister Postuma deed het niet, en
dus was hij de zondebok, het voorwerp
van veler smaad en vijandschap, het be-
geerig mikpunt van het sociaal democra
tisch hoofdorgaan „Het Volk" niet het
minst.
Gunstiger tijdsomstandigheden stellen
Minister van IJsselstein in staat met
milder hand op te tredenveel ruimer
is de voedselverstrekkinghet weke-
lijksch distributielijstje krijgt allengs
een respectabelen omvang.
Ze had het nu goed.
Daar zorgde Hanna wel voor.
„Kijk nou es!" zeiden de belangstel
lende buurtjes een maand later, toen
op een Zondagmiddag Riemstra en Jan
en Lena Opoe op d'r hofje kwamen op
zoeken.
„Visite zeg, bij vrouw Van Hagen
"Heb-ie ooit van je leven Nee, maar!
Wat gaat er nou nog meer gebeuren?"
„Weten jullie dat nog niet? Da's d'r
dochter nou 'k zei t'je ommers toen
wel
„En ze mocht niet bij die lui in huis
kommen, zei je 1" zegevierde een ander.
„Da's nou veranderd, vat-je Menschen
wat 'n statigheid. Nou
Ja, dat was veranderd.
Maar er was méér veranderd, dan de
buurt vermoedde.
EINDE.
eamnass- r. 2tmi.
