Uit het Binnenland.
Uit de Pers.
Uit de Provincie,
GRAAN VOOR NEDERLAND.
Hot s,s. „Ilector" van de K. N. S. M.
ligt meld liet „Hbl." thans geheel
gereed om te vertrekken naar Amerika
met het doel om graan te halen voor
de Nederlandsche regeering.
Het stoomschip wacht echter nog op
toestemming van de regeering om uit te
varen, hetgeen in verband staat met de
vraag, of de uitgaaifde schepen naar
Amerika nog Halifax moeten aanloopen
waaromtrent bericht gewacht wordt,
dat van Engelschc zijde moet komen.
Zaterdagavond zijn de stoomschepen
„Algenib" en „Maasdijk", die door de
Regeering opgevorderd zijn om graan te
halen, van hier naar New-York vertrok
ken.
INVOERING DER TALMA-WETTEN.
Naar het Correspondentieburau ver
noemt, wordt aan de noodige maatrege
len tot invoering van Radenwet, Inva
liditeitswet en Ziektewet met grooten
spoed gewerkt, zoodat het vrijwel vast
staat, dat deze wetten op tijd in wer
king zullen kunnen treden.
Onderwijl wordt ook overwogen enke
le wijzigingen aan te brengen ter gemoet-
koming aan bezwaren. De bedoeling
schijnt te zijn dat die wijzigingen zoo
tijdig worden ingediend, dat ze nog te
gelijk met de invoering der wetten in
werking kunnen treden- Boveudien is
in voorbereiding een wettelijke regeling
voor de voorziening in een Ouderdoms
rente voor niet arbeiders.
Voorts wordt aan het Ministerie van
Arbeid op het oogenblik o.m. gewerkt
aan eene regeling van de huisindustrie
en aan eene zeer noodzakelijke technische'
wijziging van de Ongevallenwet.
'DISTRIBUTIE-VOORSCHRIFTEN
VAN VEEVOEDER.
Het Ilaagsch correspondentiebureau
meldt
Het heeft eeu punt van ernstige over
weging uitgemaakt, of de bestaande
voorschriften betreffende de distributie
van hooi en stroo, alsmede van de ar
tikelen met welker verdeeling de N. V.
Bieta is belast wel belmoren te worden
gehandhaafd. Aangezien echter deze
voorschriften voor het loopende siezoen
reeds ten deele ten uitvoer zijn gelegd,
zou intrekking op dit oogenblik voor
velen niet onbelangrijke schade betee-
kenen. Afgescheiden van de vraag of
op den duur de N. V. Bieta en de met
de distributie van hooi en stroo belaste
organen in stand moeten blijven, kon
dan ook thans aan eene ingrijpende ver
andering niet worden gedacht.
DE HOUTA-ANVOER DOOR DUIT
SCHE STOOMSCHEPEN.
Naar wij vernemen zijn, in verband
met de nieuwe politieke omstandigheden
van alle Duitsche stoomschepen, die door
houtimporteurs waren bevracht van
Zweden naar Delftzijl de charters ver
vallen verklaard.
Al deze schepen zijn door de Duitsche
regeering opgevorderd, teneinde erts
te vervoeren van Zweden naar Duitsch
land.
DE SCHELDE QUAESTIE.
Een bijzondere correspondent van de
„N. Crt." meldt uit Londen
Ik vestigde de aandacht van Minister
Balfour op het artikel van de „Echo de
Paris" betreffende de Nederlandsche
neutraliteit en de monden der Schelde. Ik
verwees naar vorige verklaringen van
Grey, Churchill en Cecil, die namens de
Britsche regeeriDg hebben verzekerd, dat
Engeland nooit de Nederlandsche neu
traliteit door het forceeren der Schelde
zou schenden.
De heer Balfour heeft me daarop ge
antwoord door te verklaren dat de po
litiek der Britsche regeering in dezen
niet veranderd is.
DE VOLKSKLEEDING.
Zooals men weet, zal in het vervolg
bij het aanvragen van eeu nieuw hee-
renpak de oude plunje ingeleverd wor
den.
De gemeentebesturen mogen in zekere
gevallen ontheffing hiervan verleenen,
echter met dien verstande, dat in den
regel voor ten minste 75 pCt. van het
aantal gedistribueerde bovenkleeding-
stukken, oude bovenkleedingstukken zul
len worden ingeleverd.
Er zijn zoodanige maatregelen te ne
men, dat verkoop aan opkoopers onuit
voerbaar is. De koopers van distribu
tie-kleeding moeten een verklaring af
leggen dat het pak om hun leden zal
sluiten en niet om die van een natuur
genoot.
Verschil lende gemeenten mogen ook
gezamelijk de kleedingdistributie bewerk
stelligen
ERNSTIG OPROER IN DE
HARSKAMP.
Vrijdagavond is in de legerplaars te
Harskamp, vermoedelijk tengevolge van
het intrekken der verloven een ernstig
oproer uitgebroken onder de militairen
van het le Regiment Infanterie dat
tijdelijk die legerplaats heeft betrokken.
De muiters hebben met scherp ge
schoten en de officieren op de vlucht
gejaagd.
Zaterdag heeft dit muiten zich voortge
plant, verschillende gebouwen, o.a. de
cantine, werden in brand gestoken.
Er werd onmiddelijk te Arnhem hulp
gerequireerd van andere troepen. De
geneeskundige dienst vertrok in allerijl
naar de Harskamp.
Het korps rijdende artillerie, voor zoo
ver te Arnhem in garnizoen, werd in de
kazerne geconsigneerd.
De muiterij is uitgebroken bij hetzelfde
regiment dat ongeveer 2 jaar geledgn
aan het muiten is geslagen in Apeldoorn.
Het gevolg daarvan was gelijk men zich
zal herinneren, het ontslag van kolonel
Land.
Het regiment bestaat hoofdzakelijk uit
Groningers.
De oorzaak van het oproer is te zoeken
in de intrekking van verloven en de
klachten over het eten. Het in de Hars
kamp gelegerde le regiment, had zich
reeds Donderdag en Vrijdag roerig ge
dragen, doch Zaterdag kwam het tot uit
barsting, men weigerde dienst, wilde de
officieren te lijf of ging er van door.
Dakrbij begon men den boel te vernielen
en hier en daar werd brand gesticht.
Het hout, waaruit het kampement is
opgetrokken, leverde daartoe maar al te
brandbaar materiaal en drie troepenba
rakken, de officierscantine en een rijwie
len bergplaats werden door het vuur
vernield. Maar gelukkig wisten de in-
tusschen van elddrs ontboden troepen
verdere uitbreiding van den brand te
voorkomen, terwijl dank zij hkt krachtig
optreden van de militaire overheid wel
dra de rust was teruggekeerd.
Thans zijn al weder de meesten der
wegloopers opgevangen en zij zullen even
als de heihamers van het relletje hun
straf niet ontgaan. Het regiment, zal in-
tusschen zoo spoedig mogelijk het kam
pement verlaten en naar onze Zuidelijke
grenzen worden gezonden.
Koekjes,
De „Maasbode" schrijft
Nog weer eens is het Damoeles-zwaard
boven der banketbakkers hoofden weg
genomen. Zij behouden de bloem voor
het vervaardigen van taarten en koek-
ies-
Die koekjes zijn het geweest, die vo
rige week in de Kamer hebben aange
toond, welke vergissingen „democraten"
begaan die de toestanden en de menschen
niet kennen.
Mr. van de Laar is een goedhartig
man die wat al te makkelijk in vlagi
geraakt zoodat hij nog al eens van de
wijs is.
Zoo wenschte hij ter wille van de
arbeiders de bloem onttrokken te zien
aan de banketbakkers.
Sim|)le cijfers van de Rotterdamsche
arbeiderscoöperatie „De Volharding",
cijfers welke de Minister aanhaalde,
toonen echter aan, dat koekjes wel voor
den arbeider zijn en zeer veel door hem
gebruikt worden.
Tegen 143000 guldens aan brood ston
den 81000 guldens aan koekjes.
Zoo ziet men, dat de werklijkheid
voor niets staat. In de literatuur, in
de verg'aderingstaal lijkt de arbeider dik
wijls een man, die holle kaken, heeft
van wege het eten van een kleine por
tie droog brood met water. Maar de
werkelijke arbeider al leeft hij de
ellende mee die wij allen beleven
eet koekjes en veel koekjes.
Tenminste de gemiddelde roode arbei
der der Rotterdamschecoöperatie neemt
bij iederen gulden aan brood voor 56 ct.
aan koekjes. Zij zijn hem gegund maar
men zal ons toegeven dat er wel eens
vreemd wordt gepraat over „den" ar
beider, die zich dat, met een koekje
tusschen de tanden, laat welgevallen.
Werkwijzd^van de Tweede Kamer.
In enkele bladen wordt voor de zoo-
veelste maal weer eens" de werkwijze
van de Tweede Kamer besproken, om
dat men hoe langer hoe meer voelt, dat
de Kamer niet tegen haar werk op kan.
Metterdaad zal, zoodra de omstandig
heden weer wat rustiger zullen zijn ge
worden, dit probleem eens fundamenteel
aan de orde moeten worden gesteld.
Er zal, om het op te lossen, wel een
revisie op de Grondwet mee gemoeid
zijn.
De heele kwestie is, dat in de laatste
halve eeuw de werkzaamheden van den
staat zooveel meer en zooveel anders
zijn geworden, dat de oude machinerie
daarvoor nier meer is ingericht. Het
gaat met de Kamer juist als met de
gemeentebesturen, zij zijn ingericht met
het oog op een heel andere taak, dan
ze thans te vervullen hebben. En daar
om komt men er niet met het Reglement
van Orde te wijzigen op ondergeschikte
punten. De juridische ordening beant
woordt niet meer aan de levende wer
kelijkheid, wat zij in den tijd, toen zij
in het leven geroepen werd, wèl deed.
Eu dat is met kleine middelen niet te
verbeteren.
De kunst zal zijn om met behoud der
groote, heilzame beginselen van het par
lementaire karakter der Kamer veel
meer werk door Commissies te laten af
doen. Beginselen als dat der publici
teit, van het recht van amendement en
andere.werken thans belemmerend op het
afdoen van den arbeid. Hoe behoudt
men hun nut 'en neemt men hun scha
delijke toepassing weg, dat is de moei
lijkheid. Een eerste vereischte zal zijn,
dat men de Kamer veel talrijker maakt
om de noodige personen te krijgen voor
de Commissies. En zoo zijn er tal van
punten meer.
Het ware allicht gewenscht tijdig een
kleine Staatscommissie te benoemen, be
staande uit enkele parlementariërs en
enkele staatsrechtelijke deskundigen,
om zulk een hervprming voor te berei
den. Bij de invoering van het evenre
dige Kiesrecht is gebleken, hoe vingen
zakelijk zulk een Commissie kan werken.
(Rotterd.)
Tot secretaris der Gezondheidscommis
sie, wier zetel is gevestigd te Ter Neuzen,
is benoemd wegens het vertrek van den
heer J. M. Mulder, do heer E. II. T.
van Borssum Waalkes, lid dier commis
sie alhier.
Woensdagavond juist elf uur ge
slagen werd Ter Neuzen en omstreken
hevig verschrikt door de knallen van
bommen. Ramen en deuren, ja zelfs het
gansche huis daverde. Het was zeer
angstig het zoovele malen achterelkaar
te hooren.
Het vliegtuig waaruit ze geworpen
zijn was even te voren over onze stad
gekomen, velen hoorden het geronk en
anderen hebben het vliegtuig ook gezien.
Donderdagmorgen werd bekend dat
op den dijk van den in den Braakman
bedijkten, polder, dicht bij de Isabella-
sluis een achttal bommen zijn gevallen
zonder persoonlijke ongelukken te ver
ooi zaken.
Velen sliepen dien nacht zeer onrustig
en waren bevreesd voor herhaling.
Gelukkig werden we bewaard.
K o n i n k 1 ij k bezoek.
Gisteren was het voor de Gemeente
een verrassend oogenblik, toen H.M.de
Koningin met Haar gevolg een bezoek
kwam brengen.
Dit bezoek geschiedde door Hare Ma
jesteit om zich te overtuigen van de in
gereedheid gebrachte gebouwen voor te
verwachten vluchtelingen.
Ongeveer 3 uur arriveerde de „Hy
dra" en bracht H. M. de Koningin aan,
waarop zij door de heer Burgemeester
welkom werd geheeten, die zich gaarne
bereid verklaarde Hare Majesteit de in
richtingen te laten zien. Inmid
dels informeerde zij naar de wel
stand en de gezondheid der bevolking,
wat naar omstandigheden zeer bevredi
gend kon genoemd worden.
Allereerst werd een bezoek gebracht,
aan het Diakoniehuis, hetwelk vooreen
gedeelte tot huipziekenliuis was in ge
richt. H. M. de Koningin onderhield
zich met het dames comité, ds. Timmer
man, dr. van Nes en den huisvader,
waarop zij een bezoek bracht in de zaai
der ouden van dagen, welke zij de liand
drukte en de goede wenschen uitsprak
bjj het loenemen der jaren.
Daarna werd de tocht voortgezet naar
het Stations emplacement en een der ge
bouwen in gebruik bij de firma Little
thans afgestaan voor het bergen van
vluchtelingen.
De Koningin onderhield zich daar met
de aanwezige commissie voor zaalwacht
Zij bezichtigde een en ander en gaf er
hare tevredenheid over te kennen. De
Koningin informeerde nog naar de voor
radige goederen, vooral voedsel en dek
sel, terwijl Zij den Burgemeester Hare
dank betuigde voor zijn genomen maat
regelen.
Hierna werd de reis voortgezet naar
Axel en Hulst.
Namens H. M de Koningin ontving
de Burgemeester de opdracht om bloe
men te doen bezorgen in het Diaconie
huis en Ziekenhuis en de vluchtelingen
a/d staalfabriek, terwijl aan het Bestuur
van het Ziekenhuis een gift van f 100.-
kon worden toegezegd.
Tegen ongeveer 6 uur keerde de Ko
ningin terug, en noodigde den Burge
meester uit Haren dank over te bren
gen aan de Burgerij voor de hartelijke
en geestdriftige ontvangst, terwijl zij
den Burgemeester nogmaals bedankte
voor alles wat gedaan was.
Axel. Gisterenmiddag 4 uur arriveerde
alhier II.M. de Koningin met haar gevolg
in vier auto's.
Hare Majesteit onderhield zich met
den Burgemeester en den kapitein-com
mandant der alhier vertoevende mili
tairen. Daarna werd een bezoek gebracht
aan het concoursterrein, waarna de hooge
bezoekers weer vertrokken richting
Hulst.
Honderden toeschouwers waren aan
wezig.
Gisterenmorgen arriveerde II.M. de
Koningin met den Koninklijken trein te
Vlissingen. vergezeld van gevolg en den
Commandant van Zeeland, den vice-ad-
miraal W. C. J, Smit en den commissa
ris der Koningin, mr. IT. J. Dijckmeester
Op het perron waren ter begroeting, be
halve marine- en legerautoriteiten aan
wezig de burgemeester van Vlissingen,
Jhr. mr. A. A. van Doorn van Koude-
kerke en de regeeringscommissaris voor
de vluchtelingen in Zeeuwsch-Vlaande
ren, de heer J. N. Pattist uit Aarden
burg.
Door de Koninklijke wachtkamer be
gaf H. M. de Koningin zich naar de
ponton, en vervolgeifs aan boord van de
torpedoboot G 16, waarop de Koninklijke
standaard was geheschen. Met dezen
oorlogsbodem deed de Koningin de reis
naar B'reskensbij hot uitvaren joel
den de bemanningen der in de buiten
haven liggende oorlogsschepen II. M.
toe, waarvoor II. M. staande op de com
mandobrug dankte door naar de man
nen te buigen.
De Koningin in Zeeuwsch-
Vlaanderen.
Heden (Donderdag) brengt, aldus
sehrijft de „Midd. Crt.", H. M. de Ko
ningin een hezoek aan Zceuwsch-Vlaan-
deren. Deze tocht heeft ten dool in
oogenschouw te nemen wat is gedaan en
voorboreid ter verzorging van de vluch
telingen die mogelijk in die streken zullen
komen. 11ij is dan ook een onderdeel van
een reis die zich over N.-Brabant en
Limburg uitstrekt, waar de vluchtelingen
verzorging reeds werkelijkheid is gewor
den.
Maar deze tocht heeft daarnaast de
beteekenis dat de Koningin in Zeeuwsch-
Vlaanderen komt, in het deel van ons
land dat in dezen oorlog sterk de inter
nationale aandacht heeft getrokken, en.
dat veel kans heeft bij de aanstaande
vredesonderhandelingen ook nog ter
sprake te worden gebracht.
Helderder dan tevoren is in de oor
logsjaren in liet licht gekomen, hoe sterk
de bevolking van Zeeuwsch-VIaanderen
aan haar Nederlanderschap gehecht is.
En een bezoek als dat van heden, waarbij
die bevolking in haar afgelegen gebied
de Koningin in haar midden ziet, zou
zeker aanleiding hebben gegeven tot een
uiting van het nationale gevoel, indien
het onverwachte van de reis, en de om
standigheid dat feestelijkheden bij de
vorstelijke reizen worden vermeden, het
niet onmogelijk hadden gemaakt, daar
voor ook maar eenige voorbereidingen
te treffen.
Het voornemen is, om, tenzij onvoor
ziene omstandigheden een wijziging uoo-
dig maken, achtereenvolgens eeu bezoek
te breugen aan Breskens, Sluis, Ter
Neuzen, Axel en Hulst. Als de bevolking
daar tijdig van het bezoek af wist, zal
zij wel op haar post zijn geweest om de
Koningin te begroeten: Maar mocht dat
niet het geval zijn, dan hebben wij het
volle vertrouwen de tolk van héél velen
te zijn, wanneer we hier een woord uit
spreken van hartelijke toegenegenheid
tot de Voi'stin, die in Haar persoon de
natie vertegenwoordigt waarvan ook de
Zeeuwsch Vlamingen een deel uitmaken.
Zaamslag. Woensdagvoormiddag zou
een vrouw, die een meisje bij zich had,
van de tram stappen. Omdat ze aan den
verkeerden kant uitstapten, wat de con
ducteur niet kon zien, begon de tram
reeds te rijden voor ze nog den grond
bereikten, liet meisje kwam te vallen
en ieder toeschouwer voorzag een groot
ongeluk.
Door het geschreeuw van verschillende
personen stopte de tram direkt. Alles
liep wonderwel af.
Men kan zich indenken, hoe ontsteld
men was.
Zaamslag. Dat het niet altijd raadzaam
is 's avonds zonder licht te fietsen on
dervond een onzer ingezetenen. Van zijn
meisje temgkeerende, ontmoette hij fu
t
het donker eeu anderen fietser. Beider
hoofdon botsten tegen elkander, wat de
één tusschen oog en neus, de andere
aan zijn mond verwondde.
Zaamslag. Gedurende de laatste weken
kwamen liier zeer weinig gevallen van
Spaansche griep voor. Thans begint de
ziekte zich meer en meer uit te bieiden.
Van beslist ernstige gevallen hoorden
we nog niets.
Zaamslag. Dinsdag vergaderde do ge
meenteraad alhier. De ingekomen stuk
ken leverden niets bijzonders op.
De heer S. v. Hoeve stelde de vergade
ring voor uit te stellen eene beoordeeling
van de door Ged.Staten ingezonden nieuwe
regeling der jaarwedden voor den bur
gemeester en secretaris en van den
gemeente-ontvanger, waarbij eerstge
noemde titularissen, daar Zaamslag in
de 8e klasse valt, een minimum van
f1750 en een maximum van f 2500 zullen
genieten, terwijl zij vanaf 1 Jan. jl. in
verband met hunne dienstjaren op f 2050
komen, terwijl de gemeente voor den
ontvanger in de 6e klasse komt, waarvoor
een salaris van f 1000 tot f1500 is aan
gegeven, welk maximum door den titularis
in verband met zijn dienstjaren, terstond
is bereikt.
Evenwel werd een voorstel tot wijzi
ging der begrooting voor 1918, waarin
de jaarwedden der genoemde titularissen
tot de genoemde bedragen worden ver
hoogd, met algemeene stemmen aange
nomen.
Aangenomen werd eene wijziging der
begrooting, waarin de ontvangsten en
uitgaven met f60,000 worden verhoogd
voor het sluiten eener leening voor het
stichten eener electrische centrale en
het betalen van de kosten dier stichting.
De buurten Veer en Reuzenhoek zullen
waarschijnlijk geen licht krijgen, waar
tegen de heer Koopman protesteert.
Goedgekeurd werd een besluit tot het
aangaan eener leening van f 60,000 tegen
een rente van ten hoogste 5 °/o.
De begrooting voor het Burgerlijk
Armbestuur voor 1919 werd vastgesteld
op een bedrag van f2754; de subsidie
voor de gemeente is uitgetrokken op
f2600, zijnde f600 hooger dan voor het
loopende jaar.
Vastgesteld werd het tarief en de
voorwaarden voor aansluiting aan de
Centrale.
De levering geschiedt, waar mogelijk,
over den meter tegen een prijs van 55
cent per K.W.U.
Waar geen meters zijn, zijn de kosten
voor 1 lamp van 32 normaalkaarsen 75
cent per week, voor 2 lampen f 1.25 per
week, voor 3 lampen f 1.40 per weck.
Medegedeeld werd, dat de installaties
in de Axelsche straat al gereed zijn,
terwijl die in de Ter Neuzensche straat
flink opschieten. Met, half November
kan gedraaid worden.
(Ditmaal kon geen uitvoeriger verslag
gegeven worden).
Axel. Gistermorgen werd met militaire
eer de overleden soldaat Kok begraven.
Dit is reeds het 5de sterfgeval binnen
8 dagen nog eenige militairen zijn ziek,
doch niet meer ernstig.
Te Axel werd met militaire eer ter
aarde besteld het stoffelijk overschot van
den milicien II. van der Maas, afkomstig
van Kamperland (gemeente Wissekcrke).
Aan de geopende groeve werd een woord
van deelneming gesjtroken door den lui
tenant. Ook nu was de belangstelling
bij deze droevige plechtigheid zeer groot.
Maandag is alhier weer een geval
van de Spaansche griep voorgekomen
met. doodelijken afloop. Dit is in één week
tijds het derde sterfgeval aan deze ziekte.
De ziekte breidt zich nog steeds uit, ook
onder de burgerlijke bevolking.
Dinsdag is weer een milicien aan deze
ziekte overleden.
Wegens het heersehen van de
Spaansche griep is do R. K. school alhier
gesloten.
Axel. Tegen een bewoner van 't ge
hucht Spui is door de gemeentepolitie
alhier proces-verbaal opgemaakt, door
dat hij een varken had geslacht zonder
vergunning. liet vleesch werd in be
slag genomen.
Te Uzendijke heerscht in hevige mate
de Spaansche griep. De Openbare School
en de Neutrale Bewaarschool zijn inge
richt voor zieke militairen. Een honderd
tal patiënten zijn hierin opgenomen.
Overleden aan die ziekte zijn een zestal
patiënten, waaronder de heer A. van
Delden (arts), op 46 jarigen leeftijd en
een soldaat. De lieer v. Deldeiv was ge
meentegeneesheer te IJzendijke, Bier
vliet, Hoofdplaat en Waterlandkerkje.
Te Biervliet werd door een notaris
verkocht in een zitting een stuk bouw
land in den Beukelspolder groot 1.3430
hektaren of 3 gemeten voor f 3850 aan
de kinderen Leenhouts aldaar.
Zuidzande. Het echtpaar Notebaart
alhier werd diep getroffen, doordat Don
derdag hun 15 jarige zoon en Vrijdag
hun 8 jarig dochtertje, na kort doch
smartvol lijden, van hen weggenomen
werden.
De Spaansche griep begint ook te
Aardenburg in vrij lievige mate te heer
sehen. Ongeveer 400 gevallen komen
thans voor, waaronder ook reeds enkele
met doodelijken afloop, tengevolge van
daarbij komende longontsteking.
De strijd aan de grens.
Aaiderdmrg, 30 Oct.
Vandaag was ook de vliegeractie weer
groot. Tal van machines der geallieerden
hebben de Duitsche stellingen opgezocht
een Zuid-Slavisch rijk gesticht worden. Italië
krijgt het zoogenaamde „Italia irredenta",
het „onverlost Italië", met Italiaansche be
woners.
En als bewijs van volledige overgave meldt
men thans officieel uit Weenen, dat de legers
teruggeroepen zullen worden uit Italië en
het door Italië begeerde gebied. En dat, ter
wijl er op 't Italiaansche front een groote slag
woedt, die niet bepaald ongunstig voor de
Oostenrijkers verliep. Voortaan zullen we daar
dus anders niets zien gebeuren dan een terug
tocht, wellicht gedekt door achterhoedege
vechten. Ook Servië is thans ontruimdde
Serviërs hebben den Donau bereikt.
De groote oorlog heeft te veel gevergd van
het innerlijk zwakke rijk, bestaande uit el
kander benijdende en wantrouwende nationa
liteiten. Het scheen een wonder, dat Oosten-
rijk-Hongarije nog zoo krachtig in den oorlog
optrad als het deed, zij het immer met be-
teekenenden steun van den grooten, sterken
Duitschen bondgenoot.
Maar die kracht is voorbijgaand gebleken.
De economische nood steeg hooger en hooger.
De oude veeten herleefden. En nu er eenmaal,
na tal van vruchtelooze pogingen der Oos-
temijksche staatslieden, contact met den vijaDd
gekomen is, nu openbaart zich de inwendige
zwakheid en verdeeldheid zóó plotseling en
zóó schril als enkele weken geleden nog niet
was in te denken.
Alles valt ineen. De Donau-monarchie, het
veelkleurige rijk van den ouden Franz Joseph,
zal straks niets meer zijn dan een aantal ge
scheiden levende of zeer los-samenhangende
kleine rijkjes, waarvan de grens nagenoeg
overeenkomt met de nationale grenzen der
bewoners
Waar dan nog bijkomt, dat er belangrijke
stukken aan de-naburige staten zullen komen.
Italië, Roemenië en Polen zullen ongetwijfeld
hun aandeel van de erfenis opeischen en
verkrijgen.
Zoo staat Duitschland dan nu
gansch alléén.
Bulgarije en Turkije vielen als bondgenoo-
ten weg; nu stort ook Oostenrijk-Hongarije
inéén.
De Duitsche pers slaat vooral dit laatste
niet licht aan, en rekent reeds met de moge
lijkheid, dat Oostenrijk-Hongarije opmarscli-
gebied zal worden van de geallieerden tegen
Zuid-Duitschland. Dat zou voor Duitschland
wel uitermate pijnlijk en gevaarlijk worden.
Terecht schrijft de Vorwarts dan ook,
dat het tijd wordt, dat Duitschland de voor
waarden voor den wapenstilstand van de
entente verneemt. Die voorwaarden zullen
niet fnalsch zijn. Ze zullen een oogen-
blik van hartstochtelijke opwellingen ver
oorzaken en de kreet tot den laatsten wan-
hopigen krijg zal vele verborgen zenuwen
van ons gevoel in beweging brengen, maar
wij zullen dit tot ons moeten zeggen, dat
wij niet het recht hebben anderen voor ons
te laten sterven Doelloos bloedvergieten
moet vermeden worden en alle ver
dei bloedvergieten i-s doelloos
geworden. Tot zoover de Vorwarts.
Duitschland heeft in een nieuwe nota reeds
opnieuw om mededeeling van de voorwaarden
gevraagd en nog eens uiteengezet, dat de
entente met een echte volksregeering in
Duitschland te doen heeft.
Dat de voorwaarden hard zullen zijn, is
ongetwijfeld zeker. Toch kan Duitschland
niéts anders doen, dan zo aannemen in de
hoop op een niet al te onbillijke behandeling,
óf in wanhopigen strijd ten ondergaan.
't Wachten is dus nu op de voorwaarden
die de militairen der entente zullen vast
stellen. Mogen ze niet al te hard zijn, opdat
de vrede spoedig kome
TER NEUZEN, I November 1918.
