Ornaan ter versoreidinq der Christelijke Beginselen in Zeeuwseh-Vlaanderen.
;r.cr.
No. 84.
Zaterdag 26 October 1918.
Ie Jaargang.
Uit de Schrift.
F II I L]7kT 0 N.
11 uiteiilandsch Overzicht,
ij f-m ADVERTENTIËN.
ABONNEMENT:
Een Dorpsvertelling
Per drie maanden bij bezorging f 1Franco per post voor Nederland f 1.10.
ADVERTENTIE N.
Yan 1—4 regels f 0.40. Voor eiken régel meer ƒ0.10. Handelsadvertentiën over twee
kolom 8 cent per regel. Abonnementen per contract.
Inzending van advertentie» tot 12 uur 's middags op de verschijndagen.
DE I1EERE ZAL U BEWAREN.
Troostvol woord in onze dagen.
Hebt gij dit woord wel eens meege
geven aan iemand die op reis ging; die
een onbekende toekomst tegenging; die
zich aangordde tot den strijd
Vele gevaren bedreigen ons van dag
tot dag.
Lijfs- en zielsgevaar.
Gelukkig, wie in 't geloof kan zeggen
„De Heere zal u bewaren" inzonderheid
met de toevoeging: „uwe ziel zal IIij
bewaren", en dan „van alle kwaad
Wie gelooft in God kan 't zeggen. De
Heere toch kan bewaren. Bewaren van
alle kwaad kan alleen wie alle gevaren
kent en ze af kan wenden; wie sterker
is dan alle schepselen. Alwetendheid en
almacht moeten de eigenschappon zijn
van Hem die bewaren zal van alle kwaad.
De gevaren zijn er door de zonden.
De satan drong het Paradijs binnen. De
mensch viel af van God. De harmonie
in Gods schoone schepping is verbroken.
De heerschappij ontviel den mensch. Zijn
kennis ging verloren, zijn verstand werd
verduisterd. Alle schepselen schenen nu
met den heer der aarde te spotten. In
't zweet zjjns aanschijns moest hij zijn
brood eten altijd worstelen om zich te
wapenen tegen 'de gevolgen van de zonde
en daartegen strijden.
Zooveel zwaarder en moeilijker werd
dit, omdat de verleider der wereld met
's menschen val ook Overste der wereld
is geworden. Zoo staat alles in satans
dienst.
Denkt aan wat Job overkwam, en gij
ziet iets van de beteekenis van deze heer
schappij des duivels.
In satans dienst staan de oorlogzuch
tige Sabëerssatan laat 't vuur Gods uit
den hemel neerdalen de op buit beluste
Chaldüen wijst satan een vetten buit
aan de winden des hemels weet hij zoo
te richten, dat op een door hem gekozen
moment, een huis dat hij treffen wil,
daardoor instort.
De mensch is nu onttroond, omdat hij
God verliet. De duivel is de Overste der
wereld, die onder toelating Gods aarde
en zee, wind en wolken, het vuur des
hemels en 't vuur der hartstochten van
den mensch richten kan zoóals hij wil.
De mensch-Koning slaaf eb slachtoffer
van den satan.
Alle uur in gevaar, bedreigd door alle
kwaad, mogen wij dan wel uitroepen.
Maar er is Eén die kan bewaren, Een
die sterker is dan alle schepselen, ster
ker dan de duivel.
Die Een is God, die regeert; die bleef
regeeren ook toen de mensch onttroond
werd.
De Heere, Israels Wachter, die mot
sluimert en niet slaapt, kan bewaï en, ja
meer zal bewaren van alle kwaad. Ge
looft gij dit. Hoe troostvol dan dit woord
in onze dagen van velerlei kwaad.
Troostvol woord in onze dagen.
Dagen van velerlei kwaad beleven wij.
Dagen van oorlog, van hongersnood, van
18) door ZELAND1A.
Deze van zijn kant deed, alsof hij het
gramstorig gezicht van Brandsen in t
geheel niet bemerkte en stapte recht op
hem af, terwijl hij, bij wijze van vrede-
teeken, de hand naar hem uitstak en
hem vriendelijk groette.
Brandsen deed, alsof hij de uitgestoken
hand niet opmerkte en beantwoordde
den groet met een soort van kwaadaar
dig gebrom.
Burgemeester liet zich echter niet uit
het veld slaan door deze ver van vrien
delijke bejegening.
„Mooi weer, Brandsen, vandaag
Een nieuw gegrom, dat als toestem
mend bescheid moest, dienen.
„Best weer voor 't land, man. Ik zag
onderweg, je bent druk aan den arbeid
je ligt bepaald een heel eind voor bij de
anderen".
Brandsen keek zijn „gast" eens even
van ter zijdu aan. Hoe had hij liet 1 oen,
met een kwalijk verholen trots, antwoord
de hij
pestilentie; dagen van aardbeving en
zeebevingdagen van allerlei buitenge
wone rampen zoo te land als te water.
En al is het, dat ons land nog ver
schoond bleef van den oorlog, en van
allerlei hem verzeilend kwaad, wie telt
de tranen ook in ons land reeds geschreid
om de oorlogsweëen
Duurte en schaarschte deden hier en
daar metterdaad honger en gebrek de
deur binnen komen.
Gebrek deed kwijnenkwijnen hier
een man, daar een vrouwhier een moe
der, daal een kind; hier een jongeling,
daar een jongedochter. Kwijnen, weg
kwijnen, sterven. Ontzettend
En toch er is een veel ontzettender
kwaad.
Te midden van alle wereldrampen
woedt de wereld geest, en de geest des
satans ten verderve.
Zonen uit christelijke huisgezinnen zijn
helaas door dien geest uit den afgrond
meegesleurd.
Drie jaren bij het leger, drie jaren bij
de vloot, buiten oorlog, brengt onze zonen
in veel grooter gevaar dan de oorlog zelf.
Het kwaad, het gevaar der verzoeking
brengt tot ongeloof en zedeloosheid.
Ook van onze jonge dochters zijn er
op dat zelfde pad meegelokt.
Lijfs- en zielsgevaar door oorlog, hon
gersnood en pestilentie is erg.
Zielsgevaar door verzoeking die doet
bezwijken is erger.
Hoé. troost nu juist in deze dagen van
velerlei kwaad, dit woord, inzonderheid
dat slot: „Hij zal uwe ziel bewaren."
Maar daarom weer de vraag, hebt gij
dat woord wel eens aan iemand mee
gegeven op reis? Nu inzonderheid is
't noodig dit woord biddend mee te geven
aan onze zonen en onze dochters, wan
neer zij 't ouderlijk huis verlaten een
onbekende wereld ingaan, een wereld
waarin zij bedreigd worden met zoo
velerlei kwaad.
Hoe troostrijk bij elk ontmoeten van
het kwaad zich veilig te weten in de
armen des Almachtigen, zich aanbevolen
te weten aan den Heere, die bewaren
zal van alle kwaad.
in de hoogste aanvechting, gelooven en
betrouwen. De Heere zal bewaren, ook
van het tegenwoordig kwaad.
De Heere zal bewaren van alle kwaad.
In duren tijd, in hongersnood, bij oorlog
en pestilentie, bij krankheid en dood.
Krankheid mag onze krachten sloopen
moeite en verdriet mogen ons leven
verterengebrek en kommer mogen
onze woning binnentreden doodsgevaren
mogen dreigen, niets hebben vvij te
vreezen, als de Heere met ous is, en
ons bewaart.
Geen kwaad zal dan genaken.
De Heere toch zal bewaken.
Menigwerf, zoo overlegt dan 't geloof,
heeft God, de Heere, uitgered, als de
nood op 't hoogste was. Uc God van
Elia leeft nog.
En komt na allen nood zelfs de dood,
dan nog zegt 't geloof„De Heere zal
onze ziel bewaren".
Betrouwt u dan toe aan diep God.
Beveelt ook uwe kindereu Hem aan
en leert ze Hem achteraan te kleven.
Kunt gij uw kinderen, al uw geliefden
en dierbaren dit troostvol schriftwoord
toeroepen bij elk scheiden Kunt gij 't
gelooven voor u zeiven
Dan kent gij den eenigen troost in
leven en in sterven beide.
onderdanen voor den honger te bewaren.
Tot zoolang zijn echter de vluchtelingen
onze gasten en deelen we't schamel stuk
brood, dat we op onze bonnetjes halen,
met hen. En daarvoor vragen we geen
belooning.
Al zou 't heel mooi zijn, dat de entente-
regeeringen .uit dankbaarheid ons nu
eens toestemming gaven vet te halen
uit onze overzeesche gewesten en graan
uit Amerika.
Of ze dat zullen doen
We rekenen er voorloopig nog maar
niet op.
Dan valt het nooit tegen.
V Laffe praatjes.
1 Hoe troostrijk is dit woord.
De Heere zal u bewaren. De Heere,
de trouwe Bonds-Godde God van
Abraham, Izak en Jacob. De Heere,
die van oude dagen af Zijn volk geleid
en bewaard heeft. De Heere, die Zijn
verbond heeft opgericht met Abraham
en zijn zaad, en daarom ook onze kinderen
wil bewaren. De Heere, die ons al/.oo
bewaart, dat zonder zijn wil geen haaf
van ons hoofd kan vallen.
Troost biedt dit echter alleen voor den
geloovige, ja voor wie werkelijk geloolt.
De geloovige ontmoet ook kwaad, zelfs
velerlei kwaad. En geen wonder. De
satan gebruikt zijn macht juist tegen de
qeloovigen. Zoo komt de geloovige dik
werf meer in de moeite dan de ongc-
loovige. Denkt aan Job, aan Asaph
(Psalm 73), aan Paulus- 't Kwaad behoeft
echter geen smart aan te brengen. Denkt
aan Kalebs gebed „Indien Gij 't met het
kwade alzoo maakt, dat het mij niet
smarte!" (1 Kron. 4 10). Zoo triuin-
pheert het geloof over alle kwaad. Te
midden van het kwaad, onder 's levens
kruis, onder alle aanvechting satans, tot
V De vluchtelingen.
Andermaal worden onze grenzen over
stroomd door scharen van vluchtelingen,
die van huis en hof verdreven, rust
zoeken in ons gastvrij land. Medelijden
met die ongelukkigon moeten we hebben,
en we juichen 't dan ook toe, dat onze
regeering niet aarzelde die stroom van
ellende andermaal op de vaderlandsche
erve toe te laten.
Een krans van onverwelkelijke eere,
schooner dan de glorie van overwinningen
op 't slagveld vlecht zich ons volk
door zijn onbaatzuchtige gastvrijheid.
Toch moet, hoezeer 't gemoed ook
ontroerd wordt bij 't zien dier van uit
putting schier bezwijkenden, het hulp
betoon met wijsheid geschieden.
Zoo spoedig mogelijk moeten de vluch
telingen naar 't binnenland worden ver
voerd, om opeenhoopingen aan de grenzen
te voorkomen. Wie lijden aan besmette
lijke ziekten moeten direct worden afge
zonderd. En vooral brenge men de
stroom der vluchtelingen niet onder in
onze particuliere huizen. De besmetting
moet zooveel mogelijk geweerd worden.
Maar eveneens behoort de regeering
zich reeds uü bezig te houden met de
vraag, hoe de vluchtelingen zoo spoedig
mogelijk weer naar hun eigen land
(Noord-Frankrijk) te transporteeren. Hun
woonplaatsen, waarvan ze verdreven
zijn, liggen nu al weer achter de linie s.
Waar door toedoen van de entente de
nood hier zoo nijpend is, mag van ons
niet worden gevergd, de vluchtelingen
hier duurzaam te verzorgen, vooral niet,
waar hun eigen land er goed toe in
staat is.
Frankrijk zende eten naar ons land,
of haaste'zich, zijn landskinderen terug
te halen naar hun eigen steden en dorpen.
Indien noodig, daaftip de aandacht te
vestigen, is plicht van onze regeering,
die moeite genoeg heeft haar eigen
Bij de behandeling van zijn interpellatie
over de levensmiddelenvoorziening zei
de heer Schaper, die er zijn gewoonte
van maakt, om op de hoeren te schelden
zoo hard hij kan, in de Tweede Kamer
op 15 October j 1., volgens het Kort
Verslag
„Spreker herinnert aan het geval van
den boer, die uit wraak, dat de distri-
buticboonen tegen lageren prijs moesten
worden geleverd, in den wagon zijn
behoeften deed om de waar te bevuilen.
Dat is de mentaliteit van den boer.
Men moet dus niet speculeeren op het
gevoel van de boeren, maar zorgen voor
voortdurende controle."
Wij weten niet, of inderdaad een boer
zich heeft misdragen op de wijze als de
heer Schaper hier vertelt. Het is mogelijk.
Onder alle standen der bevolking
treffen we laagstaande individuen aan.
Doch indien we dit als vaststaand
aannemen, dan vragen we, gaat het nu
aan, zulk een verhaaltje in de Kamer
te 'gebruiken als een argument tegen
den boerenstand in 'talgemeen? Heeft
de heer Schaper met een dergelijk laf
praatje want meer is 't. niet nu
bewezen, dat alle boeren knoeiers zijn,
oubetrouwbare schavuiten, die voort
durend gecontroleerd moeten worden
Immers neen, maar dan is 'took schan
delijk onbillijk van hem, om nu maar
alle boeren over één kam te scheren.
Zoo doet de man van de straat, die bjj
de zinken toonbank z'n glas „brandy"
naar binnen slaat. Maar van een Kamerlid
verwachten we zoo iets niet.
En immers, elk nummer der dagbladen
bevat wel een verhaal van een arbeider
of een middenstander, die zich ergerlijk
misdraagt. Wat zou de heer Schaper
er nu van zeggen, als een ander Kamerlid
zulk een „geval" meedeelde in de volks
vertegenwoordiging en er bijvoegde „Dat
is de mentaliteit (geestesgesteldheid) van
den arbeider, of van den middenstander.
De heer Schaper zou terecht zeggen,
dat dit laffe praatjes zijn, maar moet
dan ook voor zichzelf bedenken, dat
dergelijke praatjes in de Kamer niet op
hun plaats zijn.
Of, als wij het oppervlakkig en onrecht
vaardig optreden van den heer Schaper
tegen de boeren nu eens als „geval
namen en dan gingen concludeeren
„Dat is nu de mentaliteit van een
Kamerlid", zou de Kamer zich niet
schamen en vernederd gevoelen
We hopen, dat de heer Schaper zich
in 't vervolg zal wachten voor het te
berde brengen van laffe praatjes als dit
Het verbittert slechts, en werkt niets
goeds uit.
En een Kamerlid moest voor zooiets
ook te hoog staan.
De Rijksmiddelen.
De maand September heeft zich goed
gehouden. Er kwam ruim 4 millioeu
méér binnen, dan in September 1917.
Vooral de inkomstenbelasting maakte
een mooi figuur met haar accres van
bijna 3 millioen.
Ook de personeele belasting kan op
een meerdere opbrengst wijzen. Bijna
8 ton.
Toch heeft de personeele belasting in
de eerste 9 maanden van dit jaar nog
f 822,000 minder opgébracht dan in
dezelfde maanden van 1917. De tijds
omstandigheden spelen hier een voorname
rol. Er worden minder dienstboden
gehouden het aantal auto's dat voor de
belasting wordt aangegeven is in verband
met het benzinegebrek, zeer gering en
hier en daar zijn door den brandstoffen-
nood minder schoorsteenen in gebruik.
De indirecte belastingen brachten ruim
5 millioen op, of la/s millioen méér dan
in September 1917. De registratierechten
(de vele verhoogingen van vast goed)
droegen daartoe het meeste bij.
De suikeraccijns bracht ruim 4 millioen
op bijna 1 millioen méér dan in dezelfde
maand van 't vorig jaar. Deze vermeerde
ring is een gevolg van het sterk toege
nomen verbruik van suiker en suiker
houdende voedingsmiddelen, nu boter en
vet zoo schaarsch zijn.
De accijns op het gedistilleerd heeft
ruim VU' millioen minder opgebracht.
In de eerste 9 maanden van dit jaar
maar eventjes f 7,685,000 minder dan
over denzeltden tijd van 1917. Eveneens
daalde de bieraccijns. Slechts 105 mille
tegen een half millioen in Sept. 1917.
De waarborg op gouden en zilveren
voorwerpen steeg weer, als gevolg van
de weelde in sommige kringen.
Over de eerste 9 maanden was de
geheele opbrengst 187Va millioen, of 15
millioen méér dan over dezelfde maanden
van 1917.
Aan buitengewone belastingen ontving
de schatkist sedert 1 Januari 1751 a
millioen, tegen 158Ya millioen in de eerste
9 maanden van 't vorig jaar.
Sedert de invoering van de oorlogs
winstbelasting heef-t de schatkist er nu
nagenoeg 300 millioen uitgetrokken, een
bedrag, dat stellig de stoutste verwach
tingen niet beschaamd heeft.
Het Duitsche antwoord
aan president Wilson heeft, als de tee
kenen niet bedriegen, den vrede niet
nader gebracht.
Het is nauwelijks twijfelachtig meer,
of de" entente zal de onvoorwaardelijke
overgave van Duitschland eischen. Het
tweede antwoord was reeds een stap
in die richting.
Een oogenblik heeft het mogelijk ge
schenen, dat de entente den oorlog zou
willen staken, nu zij, door de militaire
ontwikkeling der zaken, den tegenstander
bereid zag tot aanvaarding van het pro
gram dat door Wilson was opgesteld.
„Och kom 1"
„Ja beslist. Wel, ik kwam gisteren nog
voorbij de Kastanjehoeve, waar die nieu
we bóer, Donker, op woontnu, wat
daar van terecht moet komen die moest
nog met alles beginnen".
In Brandsens oogen flikkerde liet.
Donker Hij vergaf het dion nooit, dat
hij hem, den rijken Brandsen, die schoone
hóeve had afgesnoept. Maar wat had de
burgemeester er mee voor, daar nu juist
over te beginnen. Kwam hij soms om
hem een beetje er mee te plagen en aan
zijn nederlaag te herinneren?
De burgemeester had de flikkering in
Brandsens oogen wel opgemerkt, en merk
te, dat hij een goede snaar had geraakt.
Ilij zou nog wat duidelijker spreken.
„Och ja", ging *hij voort, toen geen
antwoord volgde, „en 't is geen wonder
ook, dat die wat achteraan komt".
„Hoe zoo?" kon Brandsen zich niet
weerhouden te vragen.
„Die man moest immers van de week
een dag voorbij laten gaan om te bidden".
„O ja, dat is zoo'n fijne kwezel hé
Brandsen vergat een oogenblik heelemaal
zijn afkeer van den burgemeester en grin
nikte spottend.
„Fijn Hij loopt de kerk plat. Anders
een échte bluffer, geloof ik", was het
antwoord.
„Dat hoort er zoo bij".
„Dat geloof ik ook. Je hebt wel ge^
boord, wat dat heerschap van plan is?"
„Ik, nee, wat dan?"
Het ijs was gebroken. Zijn haat tegen
Donker' en de fijnen bracht de toenade
ring. Hij had wel vast besloten in geen
geval een gesprek aan te koopen, maar
nu
„Wel, dat hij een fijne school wil op
richten".
„Anders niet Laat hem doen. Ik trek
me daar ten minste weinig van aan. Ik
heb kind noch kraai en 't is me om t
even, welke scholen op 't dorp worden
gebouwd".
„En meester Pennema dan. Moet die....
„Meester Pennema", viel Brandsen uit
„meester Pennema nu voor hém steek
ik vast geen hand uit. Die is immers
zulke dikke vrinden met den burgemees
ter t
De burgervader begreep, dat hij een
verkeerden zet had gedaan. Pennema
had het immers eerst een poos met
Brandsen gehouden, maar toen die com
pagnieschap minder profijtelijk bleek de
huik naar den wind gekeerd en hem
alleen laten staan
„Nu ja", hernam de bezoeker, nu meer
recht op het doel afgaande, „maar ik
dacht toch, dat jjj anders ook zoo'n groot
vriend van die fijnen niet was".
„Dat ben ik ook niet", verklaarde
Brandsen.
Nu dan".
„Wat?"
„Wel, je begrijpt toch, dat die lui zoo
hoe langer hoe meer verbeelding zullen
krijgen. Ze zullen het er nu bij de hin
ders al gaan inkweeken, dat ze minstens
100 percent beter zijn dan de anderen
en dat wij niet anders zijn dan een troep
deugnieten".
„Ja, dat kennen we", zei Brandsen,
geprikkeld. „Die huichelaarsbende t is
een mooi' spul ook. Maar wat kan ik
daartegen doen
„Nu", hervatte de ander, „maar ik had
toch allerminst van je verwacht, dat je
die lui nog zou stijven in hun kwaad
„Ik?" vroeg Brandsen, ten hoogste
verwonderd. „Ik
„Ja zeker, jij".
„Je mankeert het toch met hier
luidde het weinig beleefde antwoord en
hij tikte met den wijsvinger op het voor
hoofd.
,,'k Zou het van jou haast denken an
ders".
Brandsen keek met een mengeling van
boosheid en bevreemding den burgemees
ter aan.
„Natuurlijk", hervatte deze. „Je eigen
arbeider is een van de grootste opruiers,
die is zelfs secretaris van de zaak en
helpt dapper mee".
„Wat zeg-je. Wie?"
„Wel, wie anders dan Kampman; die
werkt toch bij je?"
„Die? En is die secretaris, zeg-je?
„Precies"
De aderen zwollen op Brandsens voor
hoofd.
„Hij zal het niet lang meer wezen'
„Denk je
„Ik weet het".
„Wat ben je van zins? Het hem ver
bieden
„Natuurlijk".
„En als hij weigert?"
„Dat zal lrij nietwant dat zou hem
zijn brood kosten".
,,'t Zou heel verstandig van je wezen,
Brandsen. Dat zal er bij de anderen ook
den schrik wat in brengen. En als ze
allemaal dien Donker alleen laten staan,
wat zal die dan kunnen beginnen hé?"
,,'t Zal gebeuren, wis en zeker. Direct,
op staanden voet".
(Wordt vervolgd).
ZEEUWSCH-VLAANDEREN
De Heere zal u bewaren
van alle kwaad; uwe ziel
zal Hij bewaren.
Ps. 121 7.
S. Groenevei.d.
