Orqaan ter verspreiding der Christelijke Beginselen in Zeeuwsch-l/iaanderen. No. 67. Woensdag 28 Augustus 1918. Ie Jaargang. FEUILLETON. IJuitenlaiidsch Overzicht. Uit het Buitenland. Uit het Binnenland. ABONNEMENT: Een Dorpsvertelling 3 A nVF.R TRNTIËN. en VRIJDAGAVOND, te TER NEUZEN. Dit blad verschijnt DINSDAG- den Uitgever D. H. LlTTOOIJ Az. bij bezorging 1,Franco per post uitgezonderd op Feestdagen, TELEFOON Nr. 20. Per drie maanden voor Nederland 1.10. ADVERTENTIE N. Van 1-4 rebels ƒ0.40. Voor eiken regel meer ƒ0.10. Handelsadvertentiën over twee kolom 6 centTper regel. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs tweemaal berekend. Abonnementen per contract. Inzending van advertentiën tot 12 uur 's middags op de verschijndagen. gras in de Boompjes. 1913 de verkiezingsactie mee- weet, hoe toen vooral als tegen het ministerie Heems- V Het Wie in maakte, stormram kerk werd gebezigd, het ontwerp-tanefwet van Kolkman. Met buitenlandsch geld en schromelijke overdrijving gelukte liet toen, een deel der kiezers bang te maken voor duur brood -en dure klompen. In roerende woorden gewaagden de linksche sprekers van hun liefde tot den minderen man, die, als rechts won, geplukhaard zou worden. Neen, links moest het winnen, dan zon ongekende welvaart allen ge lukkig maken. De Rotterdammers werden nog eens extra bang gemaakt door de voorspelling, dat in de Boompjes het gras zou gaan groeien, als de tariefwet in het Staats blad kwam. De drukke handelskaden zouden stil worden de handel verloopen. Links won. De tariefwet bleef uit, doordat het rechtsche kabinet tengevolge van de linksche laster- en leugencampagne moest altreden. Het werd vervangen dooreen ministerie der linkerzijde. De Maasbodewijst nu op de merk waardige ironie der historie. Nadat de liberale regeering, die het gras uit de Boompjes moest houden, vijf jaren lang het bewind is geweest, zijn de voor de eischen op sociaal gebied een open oog hebben, zonder echter toe te geven aan de dwaze wenschen eener valsche democratie. De samenstelling der lijsten vereischt ditmaal bijzondere zorg. Men beginne er daaront tijdig mee. Indien mogelijk, moesten we voor Januari klaar zijii. In den loop van den winter kunnen de candidaten dan lner en daar eens optreden. Zeeland kan voor blijven. Maar dan optreden. rechts behouden moeten we met beleid aan Rotterdamsche kademuren in zóó treuri gen toestand geraakt, dat men allerwegen de groene spruitsels ziet opschieten tussclien de steenen. Wie thans langs de Boompjes kijkt, zal er een groenende vlakte ontdekken, helaas nog zonder de koeien, die er in de fantasie der anti-tariefmannen liepen te grazen. Natuurlijk is het verre van ons dezen triesten toestand te wijten aan het linksch bewind. Wij wijzen alleen op den wonderen loop der dingen, waarbij het menschelijk wikken vaak zoo v\ .-mig gewicht in de schaal legt, en de uitkomst niet zelden steld is aan der menschen tegenovergest verwachting, doordat alles beschikt. De anti-tariefwet-actie kend voorbeeld van. Hooger Macht het is er het spre- voor worden reeds de Provinciale van die verkiezingen V De Staten. Over enkele maanden de verkiezingen Staten gehouden. Aan den uitslag hangt veel. Dc toekomstige samenstelling der Staten beslist, of de Eerste Kamer rechts dan wel links zal worden. Bovendien zal in de komende tijden stellig uitgebreider worden de taak, toegewezen aan de Staten. Aan de ontwikkeling der sociaal-economische verhoudingen hebben ook de Staten hun aandacht te wijden. Met het oog daarop is van belang, de samenstelling van de Staten. De socia listen zullen' straks allerlei dingen aan de orde stellen. Oók in de Staten van Zeeland. Daarom is het weiischehjk, dat door de christelijke partijen mannen worden afgevaardigd, die staan in het volle leven van hun tijd. Mannen, die voor de ontwikkeling van het leven, en V Fielterij. Hoe welig tiert toch de fielterij tegen woordig 1 Nu de aanvoer van grondstoffen voor de zeepbereiding stopgezet is, en onze huismoeders daardoor met de wasch zoo geducht in de klem zitten, zijn er „menschlievende" fabrikanten en winke liers, die ze wel helpen zullen. Geen zeep O, geen nood 1 Kom maar hier Een „schuurmiddel" is er in den handel gebracht, dat zoo vertelde men op een vergadering in Den Haag uitslui tend bestaat uit.zand en gemalen schelpen. En dit vrijwel waardeloos goedje zal worden verkocht voor f 1.10 per klein flaconnetje. 't Loopt toch de spuigaten^ uit. Andere, even „waardevolle" surrogaten worden het publiek onder den naam zeep in de hand gestopt. En bleef zulk knoeien maar beperkt tot zeep alléén. Maar er wordt letterlijk geknoeid in en met alles. En niet alleen gewetenlooze ketting handelaars doen aan dit schandelijk werk. Zelfs officieele lichamen doen er aan mee. Zoo was onlangs de gemeente Aalten er in gevlogen, 't Gemeentebestuur had een wagon ondeugdelijke en waardelooze zeep gekocht. De schadepost was minstens f 40.000 groot. Want de zeep, die door het publiek met 23 cent per stuk betaald moest worden, had een waarde van BVa cent per stuk. Natuurlijk bedankte de be volking van Aalten er hartelijk voor deze zeep te koopen, zoodat dt gemeente daarmede bleef zitten. Maar ziet, wat gebeurt, 't Gemeentebestuur van Winterswijk (notabene vlak in de buurtis zoo handig, en koopt 3000 pond of meer tegen 18 cent, per stuk van Aalten, hoewel het gebeurde in Aalteu van algemeene bekendheid was. „In Aalten heeft men zich heel vroolijk gemaakt om dit bewijs van collegialiteit en koopmanschap van Winterwijk's gemeentebestuur." Zoo luidt het bericht De fielterij schijnt zóó ver doorgedron gen, dat zé zelfs in toepassing wordt gebracht, als officieele lichamen met elkaar in handelsverkeer treden. Ons volk wordt er in dezq mobilisatie- dagen werkelijk niet beter op. HOOFDSTUK I. Rustige Rust. 't Ging wel aardig zoo op 't dorp. De menschen waren liet er allemaal zoo goed met elkaar eensonbegrijpelijk. De no taris en de burgemeester en de dokter en de schoolmeester 't was alles botertje tot den boom. Vooral 's winters, als er zoo'n soort sociëteitje werd gehouden in „Het gouden Paard" op het dorpsplein, was de eensgezindheid waarlijk roerend. „Het gouden Paard" was dan de verza melplaats voor ieder, die zich, natuurlijk met permissie van den burgemeester en de zijnen, tot de notabelen van het dorp mochten rekenen. -Zeker zou geen der andere dorpsbewoners het wagen de her berg naast het gemeentehuis binnen te gaan, als daar in den winter 's Woens dagsavonds „club" was die was immers alleen toegankelijk voor de „leden Alles wordt nog steeds verwoed gevochten. De Duitschers trekken nog meer terug. Hier en daar zijn ze al weer in de oude „Hindenburg-linie" aangekomen, waaruit ze dit voorjaar opgebroken zijn. Al de strijd van dit jaar is dus vrijwel vruch teloos geweest. Er zijn duizenden jonge menschenlevens vernietigd,.schattengelds verspil,d en onnoemlijk veel is er verwoest en vernield. En wat is het resultaat Dat beide partijen weer bijkans op dezelfde plaats staan, waar ze waren. De zoogenaamde- Hindenburg-linie is een streek, waar de eene sterke stelling achter de andere ligt. Daar hopen de Duitschers den schok der entente-legioe nen te kunnen weerstaan. Daar zullen ze althans gevrijwaard zijn voor verras singen, als Foch hun voor enkele weken tot tweemaal toe bereid heeft. We schreven den vorigen keer, dat deze strijd een worsteling om het initiatief, de leiding was. Foch tracht door telkens herhaalde slagen rechts en links den vijand buiten adem te houden, hem den tijd te be nemen, dien hij behoeft om weer op verhaal te komen. Alleen zóó kan Foch voorkomen, dat de Duitschers het initiatief weer her nemen, nn weer aanvallers worden. Hij moet zorgen, dat de aanvallen steeds voortduren en de plaats, waar aangevallen wordt, moet steeds wisselen. Of Foch dat echter zal kunnen vol houden Zullen straks zijn troepen niet uitgeput en oververmoeid raken? 't Meet haast wel, en dat zou dan ontegenzeggelijk in het voordeel der Duitschers zijn. wordt door de pers zeer verschillend geoordeeld. In Uuitschland bevatten onderscheidene bladen duidelijke, bljjkbaar van hooger- hand ingegeven artikelen, waarin be weerd wordt, dat de strijd aan het Westfront binnenkort weer zal verstijven tot de „onbewegelijke" stellingoorlog. Op de Hindenburg-linie dan. De Engelsche bladen leiden daaruit af, dat., "als de entente-troepen tegen de schier onneembare vaste stellingen der Duitschers, zonder doorslaand resul taat hebben gestormd, de Duitschers mét nieuwe vredesvoorstellen zullen komen. De/e voorstellen zouden meer of minder veroveringszuchtig zijn, al naarmate het succes der geallieerden zou zijn. Terwijl de Duitschers op het West front dan zich tot de verdediging zouden bepalen, zouden ze op de andere fronten hun uiterste krachten kunnen inspannen. Dat zou hun meerdere „vuistpanden" geven bij de komende vredesonderhande lingen. Geheel tegengesteld aan deze meening is de verwachting van een ander deel der pers. Zij wijst er.op, dat de terugtocht der Duitschers, hoewel onder den drang der geallieerden, veel sneller en verder in zijn werk gaat, dan noodig is, met het oog op den militairen toestand. Daar door bereikt Hindenburg een dubbel voordeel. De verbindingslijnen der geallieerden worden langerhun inspanning wordt grooter. En de Duitschers komen achter de rivierscheidingen, zonder twijfel, om ach- en nog wat werd er bedisseld raads vergaderingen werden natuurlijk af en toe wel belegdmaar feitelijk was dat niet eens hard noodigin de „soos" zooals de dikke kruidenier op den hoek van de Voorstraat, die na langdurige, onvermoeide pogingen ook tot den kring der ingewijden was toegelaten, gaarne zei, op de soos was alles reeds beklonken. Dat gaf groot gemak; de zaken liepen in den Raad of 't gesmeerd was. Brand- sen, den rijken boer, die altijd wilde dwarsdrijven en hardnekkig bleef weige ren de bijeenkomsten in „Het gouden Paard" bij te wonen, liet men praten niemand sprak hem tegen en ten slotte stemde men hem dood. Voor den burge meester ging het zoo ook bijzonder naar wenschde kastelein schonk een goed glas wijn of cognacopperde een of ander „lid" der soos eenige bedenking tegen een plan van den burgervader, het einde was altijd, dat deze zijn zin kreeg een extra rondje maakte veel goed en de burgemeester was er best voor. Och, 't waren zulke gezellige avondjes in „Het gouden Paard". Een partijtje biljart of een spelletje kaart waren een zeer aangename tijdkorting en trouw werden do verschillende nieuwtjes uit ter die sterkere verdedigingslinie gele genheid te hebben om voorbereidingen te treffen, om later op liün tijd een tegenstoot uit te voeren. De Duitsche legerleiding tracht zich dus voorloopig den tegenstander van het lijf te houden. Zij slaat voor het oogen- b'lik geen acht op het terreinverlies, om in de worsteling om het initiatief te overwinnen. Zóó beschouwd is dus de snelle terug tocht der Duitschers minder in het voor deel der Franschen dan het op het oog schijnt. Hij bezorgt Foch allicht tijdver lies en bovendien begint de stelling tussclien Oise en Aisne een hoekigheid te vertoonen, die tot een flankaanval der Duitschers vanuit den ChemiTi des Dames haast uitnoodigt. Welke beschouwing de meest juiste is, zal de tijd moeten leeren. Als Hindenburg nog eens een poging wil doen om de krijgskans te doen keeren, dan moet hij er vlug bij zijn. Het vol gend jaar is het overwicht der gealli eerden al te groot. We gelooven, dat het op den duur moet komen tot een verdedigingsoorlog aan den kant der Duitschers. Over de voedselvoorziening van Duitschland in het komende jaar, bevat de Tag het volgende artikel Duitschland heeft de grootste voe dingsmoeilijkheden weer achter den rug. Het voorbijgaande gebreje aan aardap pelen is door den voortgang van den oogst overwonnen en van 19 dezer af wordt ook het broodrantsoeu weer ten naaste bij jop het vroegere quantum teruggebracht. De nieuwe oogst doet zich heel goed aanzien. De graanoogst is bevredigend, de opbrengst van den aardappeloogst zal, naar het schijnt, zelfs zeer goed worden en ook de uiterst belang rijke oogst van voedergewassen is beter dan verleden jaar. Inderdaad bestaat de mogelijkheid, dat de voedingsmoeilijk heden in Duitschland niet alleen voor dit jaar, maar voorgoed linn hoogtepunt hebben overschreden. In het begin van den oorlog en met name in de daarop volgende jaren, toen de gewone buiten- landsche aanvoer meer en meer ophield en de innerlijke organisatie van het Duitsche voedingswezen moeiz-iam-tas- tend werd opgebouwd, was de loe-uand van Duitschland zonder twijfel voel ern- Thans hebben wij een zekeren toestand van bestendigheid bereikt Duitschland heeft geen reden om aan te nemen, dat het in komende jaren aanmerkelijk anders of slechter zal wor den, dan het tegenwoordig is, en zoo kunnen wij zeggen als de oorlog nog lang mocht duren, dan zal Duitschland wel is waar ook verder in onbnvredi gende voedingsomstandigheden verkee- ren, maar het zal niet door de vijanden worden uitgehongerd Dat alles is on loochenbaar het gevolg van de inwendige organisatie. Hoeveel gebreken haar ook in bijzonderheden mogen aankleven, de bovengenoemde, ons betrekkelijke veilig heid verzekerende toestand is toch een succes, en het afgeloopen economische jaar is daarvan het bewijs". .Manchester Guardian" beschrijft de moderne wijzen waarop de onder zeeërs worden opgezocht en vernietigd. „Onlangs", schrijft het blad, „zag een torpedojager een vijandelijken onderzeeër die aan de oppervlakte voer. Met volle kracht voer hij er heen. De manoeuvre was zoosnel uitgevoerd, dat de Duitscher geen tijd had gehad om te duiken. Bin nen de dertig seconden, van het oogen- blik af waarop de onderzeeër het eerst was gezien, was liij ook reeds geramd en had een groote scheur in den scheeps wand opgeloopen. Tegelijkertijd werd een waterbom uitgeworpen, welke „be vredigend ontplofte", zooals de comman dant zich uitdrukte. De torpedojager zwenkte, keerde terug en liet weer een bom vallen. Een groote massa olie kwam aan de oppervlakte drijven, maar andere kenteekenen van de verblijfplaats van den onderzeeër waren niet te zien. Later bij een onderzoek op die plaats, bleek hét vaartuig daar nog waarneembaar te zijn op de plek waar het gezonken was. „Éen koopvaardijschip was dezer dagen van het convooi waartoe het behoorde, afgedwaald, en werd door een torpedo jager weder daarheen geleid. Juist toen de beide schepen weder bij het convooi waren aangekomen, werd een daartoe behoorend schip getorpedeerd. De tor pedojager zwenkte onmiddellijk en voer met volle kracht naar de plaats waar de aanvaller zich moest bevinden. Even later gevoelde de torpedojager een hevi- gen scliok, en dadelijk daarop bemerkte een andere de periscoop van den onder zeeër en liet op die plaats een waterbom vallen. „Een hevige ontploffing volgde en de onderzeeër kwam achter den tweeden torpedojager boven water. Weder volgde een vlugge wending en de Engelsche schepen openden onmiddellijk het vuur. Vlug na elkander werden drie treffers waargenomen. De tweede torpedojager was het dichtst bij den onderzeeër, voer recht op hem aan, en sneed hem vol komen in tweeën. Beide helften kwamen even boven water en zonken daarna voor goed. „Een andere torpedojager die op jacht was, bemerkte aan stuurboord twee periscopen, die op ongeveer 8 voet van elkander boven het water uitstaken. De torpedojager voer er heen en was op een vijftig meter afstands van de duikboot gekomen, toen deze dook. Een waterbom werd uitgeworpen op den weg dien de onderzeeër moest volgen. Even na de ontploffing der lading werd een tweede en krachtiger ontploffing gehoord en gevoeld door allen, die zich aan boord van den torpedojager bevonden, en een zwartachtige waterzuil werd een tien meter hoog opgeworpen. Een dun huidje olie verspreidde zich over de zee, dat zich vervolgens gedurende een paar uren steeds v.erder uitbreidde." Of het niet een beetje overdreven is De den omtrek, of meer of minder belang rijk nieuws op politiek gebied tot onder werp der gesprekken gemaakt. En't ging meestal in de treffendste harmonie. Want, hoorde men op andere plaatsen nog ai eens van kerkelijke en andere troebelen, hier was het zoo rustig en zoo stil. Er was een klein troepje afgescheidenen en dat had indertijd wel aardig wat op schudding gegeven, maar nu, och, men liet die menschen maar stilletjes begaan niemand had er last van en, onder de notabelen school immers geen enkele „nieuwlichter". Die naar liet „kleine kerkje" in de achterstraat gingen, waren meest wat boerenarbeiders en andere handwerksluidie gaven geen lastze telden eigenlijk niet eens meedat wil zeggen, hun jielastingpenningen waren zeer welkom, maar verder hadden ze niets in te brengen. Zoo was het al jaren geweest op het dorp. En 'tging immers goed zoo. Dat vond de moderne dominé, Kleinstra, ook. 't Kerkbezoek liet wel veel te wenschen over, maar dat verdroot hem niet bijzon der. 't VA7as maar eens per Zondag kerk, behalve met kermis en in den schoon maak, op welke tijden er in 't geheel geen dienst was, en hoe minder dominé zich in te spannen had, hoe beter. Den weinigen, die ter kerk kwamen, beviel hij bestze zaten gerust en de preek duurde heel kort. Dominé had een best leven, zeiden de menschen op 't dorp en de kruidenier, die mee van de soos was en als een uiterst geestig man be kend stond, beweerde, dat dominé 't wel zou uithouden zoolang hij zijn twaalf honderd vrienden behield. Die twaalf honderd vrienden waren de twaalfhon derd gulden tractement, die dominé had. Zeg zelf, of de kruidenier niet een gees tig man was. Och, verlichte menschen, als de bur gemeester en consorten lieten het, met een medelijdend schouderophalen graag aan de afgescheidenen over, om driemaal op een Zondag en bovendien 's winters op den Woensdagavond (als het bij hen zoo aangenaam was op de soos), in een armelijk klein gebouwtje te gaan zitten, waar het in den zomer was om te Braden en 's winters om te bpvriezen, naar het beweren van den kruidenier, die het in- tussclien ook maar van hooren zeggen had. Wat die menschen er nu eigenlijk aan hadden, daar wat psalmen te zingen en van de vier Zondagen in de maand drie er van een preek te hooren lezen, Mr. Theo Heemskerk heeft zijn be noeming tot lid der Tweede Kamer niet aangenomen. ONZE GR A AN VOORZIENING. De Haagsche correspondent van de „Tel" deelt mede, dat spoedig weer een of twee graanschepen uit Amerika hier te lande kunnen verwacht worden. hun verlicht gemoed kon het niet door gronden. Want een „eigen" dominé had den ze niet eenszoo eens een enkele maal kwam er een uit een naburige ge meente anders was het „maar lezen". Maar zooals gezegd, ze waren kalm en rustig, legden niemand iets in den weg en zoo liet men ze stil begaan. HOOFDSTUK II. 't Was een koude Novemberdag. De winter had al tamelijk vroeg zijn intree gedaan en het beloofde op de soos van avond bijzonder gezellig te worden. Er was in den loop van den dag in de herberg verkooping geweesteen groote boerenhoeve, de grootste in de buurt, waarvan de eigenaar een poos geleden was gestorven, had een vreemden kooper gevonden, al had ook de rijke Brandsen al het mogelijke gedaan om ze in handen te krijgen. Dat gaf dus voor dien avond een tamelijk rijke stof tot praten en de kruidenier verwisselde dan ook al heel vroeger zijn witte sloofje voor zijn zwart pak en „hooge zijden" om toch vooral niet de laatste te zijn. (Wordt vervolgd). b'J DOOR ZELANDIA. 0p het Westfront Over de plannen van Hindenburg 0p jacht naar onderzeeërs. De „Soos".

Krantenbank Zeeland

Luctor et Emergo | 1918 | | pagina 1