Orgaan ter verspreiding der Christelijke Beginselen in Zeenwseh-Vlaanderen.
No. 66.
Zaterdag 24 Augustus 1918
le Jaargang.
Uit de Schrift.
Biiiteiilandsch Overzicht.
Uit het Buitenland.
Uit het Binnenland.
3 - ADVERTENTIËN.
Dit, blad verschijnt DINSDAG- en VRIJDAGAVOND, uitgezomderd op Feestdagen,
bij den Uitgever D. H. LITTOOIJ Az. te TER NEUZEN. - TELEFOON Nr. 20.
ABONNEMENT:
Per drie maanden bij bezorging 1—, Franco per post voor Nederland 1.10.
ADVERT ENTIEN.
Van 1—4 rebels ƒ0.40. Voor eiken regel meer ƒ0.10. Handelsadvertentiën over twee
kolom 6 cent per regel. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie
wordt de prijs tweemaal berekend. Abonnementen per contract.
Inzending van advertentiën tot 12 uur 's middags op de verschijndagen.
GEHOORZAAMHEID.
„Zie, gehoorzamen is
beter dan slachtoffer, op
merken dau het vette der
rammen. Want weder-
spannigheid is een zonde
der tooverij, en weder
streven is afgoderij en
beeldendienst."
1 SAM. 15:22£-23 a.
voor de Zending. Duizenden bijbels
worden verspreid. Mannen en vrouwen
worden geofferd om den armen heiden
de zaligheid te verkondigen. Dat is
uitstekend
Maar die zelfde volkeren offeren in
hun overheden aan den onrechtmatigen
krijgsgod duizenden anderen. Verlaten
het° grondbeginsel van alle offerge
hoorzaamheid Gode ook in het volkeren-
leven. Wat beteekenen dan hun offers
Daar wordt onder de Christenen van
goede belijdenis veel geofferd. Velen
van hen onderhouden kerken en scholen
en instellingen van liefdadigheid en barm
hartigheid.
Wie eenigszins op de hoogte is met
het vruchtbaar Zuiden van ons vaderland,
weet dat ook daar de offeranden vaak
niet gering zijn.
Men offert mild. En men kan ook
mild offeren.
Helaas denkt nu menigeen, dat lnj
hiermee klaar is. Dat is zoo in hoofd
zaak zijn godsdienst. Als hij in dit
opzicht zijn plicht gedaan heeft en meer
dan zijn plicht, meent hij een buiten
gewoon ijverig Christen te zijn. En
rekent uit, dat anderen toch maar veel
achterstaan bij hem.
Zoo dacht 'ook Saul, Israels eerste
koning. Wanneer hij met buit van vette
runderen en zwaarbevachte schatten
uit den slag tegen Amelek weerkeert
en Samuel treedt hem in den weg, om
hem rekenschap te vragen van zijn krijgs
bedrijf, belooft hij aanstonds een plechtige
offerande. Neen, de lauwer der victorie
zal niet voor hem zijn, maar voor den
Ileere. Straks ial het vette der beesten
op het altaar branden. En die brand
zal wolken omhoog zenden voor den
Heere Sebaoth, den Heere der Heir-
scharen, Die de zegepraal gaf. 't Zal
plechtig en indrukwekkend zijn.
Saul is toch een vrome koning 1
Maar de oude profeet schijnt dat niet
in te zien. Hij spreekt harde, bittere
woorden en vat de oorzaak van zijn toorn
samen op deze wijze„Gehoorzamen is
beter dan slachtoffer". Wat de koning
offeren zal is vleescli van beesten. Meer
niet. Want hjj heeft geweigerd te offerep
eigen zin er lust, eigen wensch en be
geerte. God had geboden, dat hij in
Amelek alles zou verbannen, alles zou
dooden en ten vure doemen, tot den
laatsten man, tot het laatste beest. Daar
naar luisterde Saul niet. Hij had den
koning Agag, gespaard, hem meegevoerd
als een levende trofee naar zijn land.
Hij had de vette beesten verschoond
Hij had eigen wil gesteld boven 't gebod
des Heeren. Maar dan beteekent heel
die vette offerande niets. Want het we-»
zen van het offer schuilt in de overge
gevenheid des harten den Heere. Die
mist hij juist. En dan is de slachtoffe-
rande, die hij te brengen belooft, een
leege vorm. Neen sterker nog Zijn offer
is geen waarachtige dienst des Heeren.
Het is tooverij, beeldendienst en afgoderij.
Wèl een scherpe critiek 1
We kunnen begrijpen, dat Samuel de
offerande van Saul laakt, omdat zij niet
overeenstemt met de Gode-gewijdheid,
die er de grond van moet zijn. Maar nu
als het ware een is-gelijk-teeken te plaat
sen wederspannigheid tooverij, en
wederstreven afgoderij en beelden
dienst is toch wel wat sterk.
Toch stemt dieper nadenken den ouden
Godsman toe, dat zijn woord recht is.
Tooverij hier bedoeld als waarzeggerij
is het komen met eigen gedachte en
eigen woord op heilig terrein.
Wat deed Israels ongehoorzame koning
nu anders dan met zijn idee, en zijn
woord tegenover Gods gedachte en Gods
Woord treden op het heilige terrein der
offerande
Beeldendienst en afgoderij hebben den
gemeenschappelijken grondtrek van eigen
willige godsdienst, zoo'n religie op
eigen hand.
Spreekt ook Saul's voorgenomen offer
niet van zulk een eigenwilligheid. Niet
gehoorzaam zijn en dan toch offerande
Dat gaat niet. Dan is de godsdienst
valscli. Een godsdienst van onwetende,
blinde heidenen. Waardoor deze theo
cratische koning den levenden God ver
liest. Straks inderdaad aan een toover-
kol in Endor om raad vraagt. En eindelijk
bij het zien van verslagen heirscharen
Israels op Gilboa's gebergte laf uit het
leven wegvlucht en zich met eigen hand
stort in den dood
Daar zijn volkeren, die offeren. Offeren
voor de uitbreiding van Gods Koninkrijk,
nog
God gruwt er van, 't is valsche religie
Gij, lezer, lezeres kunt offeren voor
den dienst des Ile'eren op alle terrein.
Het wordt van U gevraagd, geëischt,
o zeker.
Doch bedenkt wel, dat die offers moe
ten gebracht met een hart, dat niet al
leen op dezen, maar op allen weg den
Heere moet zijn toegewijd. Dat vraagt
allereerst naar den wil Gods. Niet een
milde gift brengen en dan voorts op
Gods dag uw plaats in het Huis des Hee
ren ledig laten naar uw zin en lust. Dat
is ongehoorzaamheid.
Niet een offer van edel metaal voor
uw kerk en in de werkweek, in uw za
ken, in uw arbeid, op de markt oneer
lijke concurrentie voeren of woekerwin
sten zoeken. Dat is ongehoorzaamheid.
Dan beteekenen uw offers niets. Dan
gruwt God er van. Dan is uw godsdienst
niet waar.
Het middelpunt van ons Christelijk
geloof is het offer. Het offer van Christus
van het kruis gebracht. Dat was een
zuivere, en volmaakte offerande. Die ons
behouden kan. Die den Heere behagen
kon.
Waarom
Omdat ze dit kenmerk droeg, dat onze
Heiland gehoorzaam was, ja gehoorzaam
tot den dood des Kruises. Eerst daar
door blijkt zijn zoenoffer echt, zijn liefde
tot het verlorene zuiver. Maar, wie zich
dan naar dezen Christus noemt, die be
ginne allereerst hierin Hem na te volgen,
dat hij eigen zin en lust, eigen vleesch
en begeerte ten offer brengt voor hij
andere dingen offert.
Zeker, daar is voor noodig het kennen
van Gods wil. Nu, dien kent ge uit
Zijn Woord, als ge dat Woord maar
onderzoekt voor alle levensverhouding
en levensarbeid.
Zeker, daarvoor is noodig vernieuwing
van ons gemoed, (v.g.l. Rom. 12). Maar
ook die wil op uw zuchten Gods Geest
tot stand brengen.
En brengt dan in gehoorzaamheid Uw
offers.
Dat is ware godsdienst.
Dan vindt Gij in onz' offeranden lust,
Waarmee wij TJ, naar 't heilig recht, vcreeren
Dan zal 't altaar de varren gansch verteren,
Dan wordt het vuur daarop nooit uitge-
[bluscht.
Brouwer.
aantal te beperken, practijken in toe
passing, die men slechts in de schand-
huizen zou verwachten. Treedt men
Gods gebod met voeten, onteert man en
vrouw beide, en berokkent naar ziel en
lichaam zichzelve onb°rekenbare schade.
Geen Christen kan ooit, op geen
enkelen grond, deze zonde van het Nieuw-
Malthusianisme in bescherming nemen.
Onze strijd er tegen mag nooit verslappen.
Wij gelooven aan en berusten ver
trouwend in het Godsbestuur, dat zoowel
over den enkelen mensch gaat, als over
Zijn gansche schepping. Hij, de Heere,
vergist zich nooit. Elk mensch is Zijn
schepsel.
En Hij zal er voor waken :Hi), die
jonge raven voedt en zonder Wiens wil
geen muschken ter aarde valt, Hij
zal er voor zorgen, dat de aarde niet te
klein wordt voor 't menschdom, dat Hij
het leven schenkt.
En de feiten stellen ons in 't gelijk.
De bevolking van Duitschland bedroeg
in Napoleons tijd 26 millioen en in 1913
reeds 70 millioen. En de 70 millioen
hadden het beter, véél beter, dan de
26 millioen.
In 1813 telde Europa 180 millioen
zielen. In 1913 was dat aantal geklommen
tot 400 millioen.
En toch was er in 1913 oneindig veel
méér welvaart, dan in Napoleons tijd.
Hoewel Europa even groot bleef,
hadden de 400 millioen in 1913 hét door
elkaar genomen veel beter, dan de 180
millioen in 1813.
Een bewijs, dat Malthus dwaalde, en
dat het Nieuw-Malthusianisme rust op
een dwaling.
V Het Nieuw-Malthusianisme.
Meer dan ooit valt in dezen oorlogstijd
de zwartste schaduw op het Nieuw
Malthusianisme.
Dat is op de theorie van den Engelsch
man Malthus, die met cijfers en formules
meende te kunnen bewijzen, dat het vast
loopen moest hier op aarde. Een over
vloed van menschen zou komen te staan
naast een groot tekort aan voedsel
en dan zou de wereldramp gekomen
zijn, waarvoor Malthus huiverend terug
deinsde.
Eerst door Malthus' volgelingen is zijn
stelsel gemaakt tot een moordstelsel,
de opzettelijke kinderbeperking, door
afdrijving of voorbehoeding.
In vele landen, in allerlei kringen en
standen, was deze zonde geworden tot
een gewoonte. Zóó sterk was zelfs deze
schandelijke gewoonte ingevreten, dat
wie deze ongerechtigheid niet meebedreef,
in vele kringen werd aangezien als een
achterling.
Gemakzucht, drang naar weelde en
genot, afkeer van de moeite aan kinder
opvoeding verbonden, gebrek aan natuur
lijke liefde ziedaar, de voornaamste
oorzaken.
Zelf wil men het „goed" hebben, en
aan zijn 1 of 2 kinderen een nóg betere
plaats verschaffen aan den disch des
levens.
Zóó spreken, wie een schijn-motief
zoeken, om hun zonde goed te praten.
En zoo brengt men dan, om 't kinder
De straf op het kwaad.
Beperken zou men 't aantal kinderen.
Eén, hoogstens twee, wilde men er
hebben.
De moeder moest jong en schoon
blijven de ouders moesten tijd en geld
houden voor schouwburg- en bioscoop
bezoek.
De zonde vrat in. Nam hand over
hand toe.
De officiëele statistieken wezen reeds
in menig land een vermindering van
het aantal inwoners aan.
Doch de oorlog brak uit. Op de slag
velden werden de jonge, sterke mannen
weggemaaid. In 't sombere massagraf
werden ze gelegd, of als levenslang
verminkten sleepen ze zich door de
straten voort.
Men wilde 't aantal menschen beperken.
De Dood kwam, en dunde op ont
zettende wijze de rijen. Door staal en
lood. Maar ook door sluipende ziekte.
De menschheid wordt met vernietiging
bedreigd. En Frankrijk, waar de zonde
der kinderbeperking 't ergste heerschte,
schreit van weedom bij 't wegvloeien
van zijn volkskracht.
De straf op het kwaad
Kentering
Blijkbaar gaan de lessen der ontzet
tende ervaring met het Nieuw-Malthu
sianisme opgedaan, niet geheel onopge
merkt aan de vrijzinnigheid in ons land
voorbij.
We lezen toch in de „Nationale11het
Vrij-Liberaal weekblad, naar aanleiding
van een conferentie ter bestrijding van
het Nieuw-Malthusianisme, het volgende
Wij wekken met aandrang op tot deel
neming aan dit congres. Men kan niet
zeggen dat het liberalisme zich ooit tot
verdediger van het Nieuw-Malthusianisme
heeft opgeworpen, maar het heeft er
stellig veel te onverschillig tegenover
gestaan. Hoe weinig opzettelijke be
strijding vond Mr. v. Houten op dit punt
.n onze kringen.
1 Er is, gelukkig, kentering. Ook in de
Kamer is onzerzijds reeds op het gevaar
van het kleine gezin gewezen. Wij
hopen dat velen onzer vrienden thans
ook buiten het parlement den strijd tegen
dezen zedelijken kanker zullen willen
aanbinden.
Wij verheugen ons over deze kentering
in de meening der liberalen, ten opzichte
van deze gruwelijke volkszonde.
Maar al te dikwijls stuitten we op
tegenstand bij de liberalen, als we den
strijd aanbonden tegen tie onzedelijkheid.
Spot was dan ons deel.
Gaan thans de oogen open
We hopen het.
Laat het ons een aansporing zijn om
des te krachtiger den strijd tegen den
gruwel van dit kwaad te voeren.
Een nieuw Fransch offensief
is op het Westfrdnt begonnen.
De krachtige aanvallen ten Noordwes
ten van de Oise, die-den Franschen in
die buurt een aanmerkelijken vooruitgang
bezorgden, zijn gevolgd dooi een gewel
digen stormloop tegen de Duitsche stel
lingen aan de Oostzijde van die rivier.
Dit is geheel in overeenstemming met
hetgeen wij tot dusverre van de methode
van maarschalk Foch hebben gezien.
Hij blijft niet lang op een eenmaal
aangevallen frontstuk naknagen, maar
nauwelijks is zijn offensief tegen een be
paald vak voldoende aan den dag getre
den, dat de vijand zijn tegenmaatregelen
zou kunnen treffen, of hij valt al weer
aan op een naburig vak van het front.
Zoodoende dwingt hij den vijand overal
op zijn hoede te zijn en ontneemt hij
hem den tijd, om zich voor te bereiden
tot een t.egenstoot, die hem het verloren
initiatief van den aanval zou kunnen
hergeven.
Want daarom is het vooral, waarom
het bij den tegenwoordigen, grimmigen
strijd in Frankrijk gaat.
Van Maart tot half Juli streefden de
Duitschers naar een beslissing in het
Westen, en zij brachten hun tegenstan
ders geduchte slagen toe. Maar de rust-
poozen tusschen de aanvallen der Duit
schers duurden te lang. Hun vijanden
hadden daardoor den tijd, zich voor te
bereiden op een tegenoffensief.
En dat heeft Foch gedaan.
Door zijn tegenoffensief heeft hij den
Duitschers de leiding ontnomen. Hij zelf
heeft nu het initiatief. Bepaalt, waar en
wanneer aangevallen zal worden. En
rusteloos hamert Foch tegen de linie's
der Duitschers. Nu hier, dan daar. En
overal wint hij terrein en moeten de
Duitschers terug.
De Duitsche pers probeert nog te be
weren, dat het terugtrekken der Duit
schers vrijwillig is, om manschappen
te sparen. Ze spreekt van een „bewege
lijke verdediging".
We hechten weinig waarde aan derge
lijke beschouwingen. Want de Duitsche
legerleiding zou het heusch om zijn man
netjes niet laten, als ze kans zag op te
rukken naar Parijs, of naar de zeekust.
En de „bewegelijke verdediging", kent
alleen de beweging „achteruit".
De huidige aanval is tegen de stelling
van Noyon gericht. Valt deze plaats, dan
zullen de Duitschers weer een heel eind
terug moeten.
Groote moeilijkheden
heeft de regeering van Oostenrijk-Hon
garije op te lossen.
Daar is de kwestie van het bestuur
des lands, naar den grondslag van het
parlementarisme vrijwel onmogelijk ge
worden, door de naijver der verschillende
nationaliteiten. Het ministerie Seidleris
daardoor bezweken, hoeveel moeite er
ook gedaan is, om het kunstmatig in hot
leven te houden.
Husarek zal nu beproeven, orde te
biengen in den warwinkel van lands
bestuurszaken. Hij heeft groote plannen,
waarvan hij zich heel wat voorstelt.
Met steun van de kroon en in over
eenstemming met de leden van het Hee
renhuis, van het Huis van Afgevaardig
den en andere vooraanstaande personen,
wil hij een reorganisatie van de dubbel
monarchie tot een statenbond. Die zou
dan bestaan uit een Duitschen,^ een
Tsjechischen, een Poolschen, een Zuid-
Slavischen staat en uit Hongarije. In
dezen bond zal dan elk volk de vervul
ling van zijn wettige nationale verlangens
kunnen vinden.
Minister Husarek is dus bezig met een
grondwetsherziening. Het zal de vraag
zijn, of dat hem gelukken zal. De vijand
schap der verschillende nationaliteiten
is haast te groot. De Tsjechen, wordt
verzekerd, willen van geen verzoening
weten. Ze staan vijandig tegenover Hu
sarek.
Het zal dan ook do grootste moeite
kosten, om in Oostenrijk te komen tot
een regeling, waarbij allen zich neer
leggen. Van tevredenheid met de nieuwe
regeling zal althans wel geen sprake zijn.
Wat het nog worden moet in Oosten-
rijk-Hongarije
Niemand die het weet. Maar dat de
Donau-monarchie een bangen crisis door
maakt, is wel zeker.
Dagbladet" brengt, zoo meldt Wolff, een
hoofdartikel met het opschrift„Fransche
plannen tegen Denemarken". Daarin
wordt beweerd dat Fransche stemmen
zijn opgegaan om een aanval tegen de
Duitsche kust te beproeven. Een ge
schrift van den Franschen admiraal
Degery zou daaromtrent aanwijzingen
bevatten. Men zou van die zijde in
Denemarken door politieke actie willen
zien te bewerken dat een steunpunt
verkregen werd op Deensch gebied,zooals
Saloniki op Grieksch gebied werd ver
kregen. Ook tegen Nederland zouden
dergelijke plannen worden gesmeed.
Waarover men in Engeland niet spreken mag
De „Times" schrijft
Voor een gerechtshof te Londen kon
een volksredenaar, die tot drie maanden
hechtenis veroordeeld was en daarom in
liooger beroep was gegaan, geene ver
mindering van straf verkrijgen. De
aangeklaagde, een fotograaf, had in het
openbaar in een redevoering gezegd, dat
de Franschen nu bereikt hadden, wat
Napoleon nooit had kunnen bereiken,
n.l. het opperbevel over het Engelsche
leger. Voorts had hij nog verklaard, dat
generaal Foch vaker dan eemg ander
generaal tot den terugtocht genoopt
was en dat Japan hoopte in het bezit
van den Engelschen wereldhandel te
komen door het land uit te putten.
De neutralen bedreigd.
Het Stockholmsclie blad „Svenska
DE TWEE VERNIELDE ENGELSCHE
TORPEDOBOOTEN.
De Haagsche correspondent van de
"Tel." vernam van schipper C. Baak,
van de logger Voortvaren Sch. 84, die
getuige was van de torpedeering van
twee Engelsche torpedobooten, nog de
volgende bijzonderheden
Donderdagmorgen omstreeks 11 uur
bemerkte men aan aan boord van de
Sch 84 op ongeveer 9 mijlen N.W. ten
W. van Scheveningen een convooi van
13 schepen. In de nabijheid van de
Sch. 84, die op de thuisreis was, voeren
ook twee sleepbooten met bakken, waar
schijnlijk op de thuisreis en bestemd
voor Hoek van Holland. Volgens ge
woonte kwamen twee het convooi bege
leidende torpedobooten naar de Sch. 84
en de sleepbooten toe, om te zien ot er
ook onraad in de nabijheid was. Zij
voeren om de booten heen, doch de
oppervlakte van de zee bleef en was
onbewogen.
Plotseling spleet echter een der tor
pedobooten, de F 83; in tweeën getrof
fen klaarblijkelijk door een torpedo,
het voor en achterstel stond rechtop in
het water waarschijnlijk werd de ma
chinekamergespleten, want wolken stoom
spoten de lucht in, terwijl van de sto
kers en machinisten niets meer werd
gezieu. Oogenblikkelijk schoten drie
torpedobootjagers te hulp, om de be
manning van het getorpedeerde schip
te redden, doch binnen 10 a 12 minuten
was er van de F 83 geen. spoor meer
te ontdekken.
Het convooi was inmiddels doorge
stoomd. Ook de Sch. 84 zette de zeilen
bij om te trachten weg te komen. Hulp
behoefde niet geboden te worden, daar
de drie oorlogsschepen aan alle kanten
de schipbreukelingen oppikten. Velen
konden zonder twijfel gered worden,
maar dat er ook ook zeer velen zijn
verongelukt, staat voor den schipper
vast.
Terwijl de drie oorlogschepen lagen
te wachten werden opnieuw drie bel-
lenbanen waargenomen waardoor een
der torpedobooten zoodanig werd getrof
fen, dat zij oogenblikkelijk zonk. Van
de Sch. was niet waar te nemen, welke
torpedoboot het was, maar intusschen
is het zoo goed als zeker, dat het schip
met man en muis naar den kelder is
gegaan.
Waarschijnlijk bleven de drie tovpedo-
booten tegen de gewoonte in stilliggen,
omdat men dacht, dat de F 83 niet ge
torpedeerd was, maar op een mijn was
geloopen.
De gezonken torpedobooten waren van
het nieuwste type, met 4 schoorsteenen.
Het convooi was nog vergezeld door
een zestal Fransche watervliegtuigen,
die de zee afzochten naar duikbooten,
maar onverrichterzake moesten terug-
keeren.
Tegen den middag kwam een convooi
den Waterweg uitstoomen, dat naar
koers zette. Waarschijnlijk is door de
torpedobooten den duikboot opgemerkt,
want er werd hevig in het water ge
schoten.
I
