Antirevolutionair
voor
nieuws- en Advertentieblad
Zeeland.
FEUILLETON.
OMHOOG!
Binnenland.
Buitenland.
No. I486.
Zaterdag 24 November 1917.
15' Jaargang.
ABONNEMENT:
Per drie maanden binnen Ter Neuzen 1Franco
per post: voor Nederland ƒ1,10.
Men abonneert zich bij alle Boekhandelaars, Postdirec
teuren en Brievengaarders.
Dit blad verschijnt Dinsdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op Feestdagen,
bij den Uitgever D. H. LITT091J Az. te TER NEUZEN.
Inzending van advertentlën vóór uren op den dag der uitgave.
ADVERTENT1EN:
Van 14 regels ƒ0,40. Voor eiken regel meer ƒ0,10.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde adver
tentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend.
Qrootere letters worden naar plaatsruimte berekend.
INGEZONDEN STUKKEN TE RICHTEN AAN DE REDACTIE; ABONNEMENTEN EN ADVERTENTIEN TE BEZORGEN BIJ DEN UITGEVER.
V De valsche antithese?
Gelijk men reeds bemerkte uit de rede van
mr. Marchant op den vrijzinnig-democratischen
landdag, begint er in 'de vrijzinnige kringen
een toeleg openbaar te worden om de antit
hese „Godsdienst óf Rede" uit den booze te
verklaren.
Ook in de Tweede Kamer waren mr. Dres-
selliuis (vrij liberaal) en de heer Troelstra het
er over eens, dat deze antithese uit den tijd
is, wijl-valsch.
In elk geval, ze mag niet langer liet schib-
boleth blijven aan het politieke veer.
Men heeft, dat is de zaak, aan do linker
zijde een andere antithese noodig, om zijn
positie te redden en schaamt zich wel eeni-
germate over zijn verleden.
Mr. Lohman dacht daar anders over.
Hij frischte het geheugen der heeren ter
dege op.
De tegenstelling van Godsdienst of Rede
blijft overwegend.
Die antithese komt telkens weer uit.
Ze zal blijven bestaan, ook al is straks de
schoolkwestie opgelost en de schooltijd be
ëindigd.
En wèl juist hierom, dat men ter linker
zijde Uj|H godsdienst tot privaatzaak verklaard
heeft en hem alle verband tusschen Gods
dienst en staatkunde eenvoudig ontkent.
Daaruit zal voortdurend weer de botsing
volgen tusschen baar en degenen, die van
oordeol zjjn met mr. Lohman dat „do Gods
dienst de basis is van alles."
V Een pluimpje.
Een pluimpje voor de anti revolutionairen,
hun op den hoed gestoken door mr. Troelstra.
„De revoluties" zoo zeide hij in zijn jongste
Kamerrede bracht ons de democratie in den
vorm van de helft plus één. Tegen dit ato
mistisch streven kwam de anti revolutionaire
partij terecht op."
Atomistisch streven.
Zeer juist is hier door mr. Troelstra het
wezen der revolutie geteekend.
Een volk een hoop losse korrelen zand.
Daar tegenover stelde onze partij van den
beginne aan de leer van het volk een orga
nisch geheel.
De schriftuurlijke gedachte.
De echte awfi-revolutionaire.
En als mr. Troelstra dan concludeert„Het
om alle groepen in liet volk tot haar recht
te doen komen vormt een integreerend deel
der moderne democratie", zoo veroorloven we
ons op te merken, dat ook hier de anti-revo
lutionaire partij de palm wegdraagt.
Welke partij anders strijdt reeds sedert
jaren er naar, alle groepen in het volk tot
haar recht te doen kernen.
Recht voor allen, dat is waarlijk niet de
48)
Nog steeds sprak hij niet. Begeerig sfurpte
hij de heerlijk geurende thee.
Ze keek hem onderzoekend aan.
„Hoe gaat het, Karei Je ziet wat bleek,
vind ik. Niet wèl geweest
Inderdaad, hij zag naar zijn armoed-leventje.
Hij hemde eens.
„Niet wel? Och ja; of neen; zoo je 't ne
men wilt," was zijn antwoord, waaruit ze niet
veel wijzer werd. Ze wachtte maar, of hij
méér wilde loslaten.
„Je weet. misschien, dat oom Van Dalem
gestorven is?" begon hij, na een poos.
,,'k Heb er van gehoord."
„Hij heeft me niets achtergelaten. Niets
zij hij, en zijn stem had zulk een somberen
klank, dat ze begréép.
„En waarvan studeer je dan nu?" kon z«
zich niet weerhouden.
„Ik heb moeten bezuinigen. Ben uit mijn
pension vertrokken, 'k Heb wat zoeken te
'verdienen met correctiewerk. Bah 1"
socialistische, maar de anti revolutionaire leus
bij uitnemendheid.
Welke partij anders voerde immer liet pleit
voor de zwakken en verongelijkten
Welke partij anders stelde liet sociale
vraagstuk met meer nadruk op den voorgrond,
En dat waarlijk niet met oogmerk van
stembus-reclame, maar als rechtstreeksch uit
vloeisel van haar christelijk-historische be
lijdenis.
NEDERLAND EN DE FRANSCH-
RUSSISCHE SCHIKKING.
Bij het, ook door ons opgenomen,communi
qué van de Fransche legatie in den Haag
teekent „Het Volk" aan
Het doet ons leed, dat wij aan deze ver
klaring niet de waarde kunnen toekennen,
waarop zij aanspraak zou mogen maken. De
mededeeling van ons blad, waartegen zij zich
richt, was zoozeer uit de eerste hand afkom
stig, dat wij haar ook tegenover deze tegen
spraak volkomen en in allen deele# moeten
handhaven. Indien er van verstoring van de
goede Fransch-Nederlandsche gezindheid sprake
zou kunnen zijn, dan is die niet teweegge
bracht door onze inlichtingen, maar door liet
deel van den inhoud der geheime overeen
komst tusschen Tsaar Nicolaas en president
Poincaré, waarvan wij bericht gaven. Een af
doende tegenspraak zou slechts in de letter
lijke en volledige publikatie van deze over
eenkomst of althans in hare bekendmaking
aan de Nederlandsche regeering gevonden
kunnen worden, indien het juist ware, dat
daarin de aangevochten passage niet voor
komt. Maar wij vreezen, dat de publikatie of
bekendmaking achterwege zal blijven.
DE BLOMMERSDIJK EN DE RIJNDIJK
(Officieel.) Het ministerie van buiten-
landsche zaken deelt mede, dat van de Duitsche
regcering uitbetaling is ontvangen van 'de
schadevergoeding, aan de reederij van het
vernietigde stoomschip Blommersdijk toegekend
voor liet verlies van genoemd vaartuig. Even
eens heeft de Duitsche regeering vergoeding
betaald voor de schade aan de reederij van
liet stoomschip Rijndijk, ten gevolge van den
qar.val op dit schip veroorzaakt.
Gelijk bekend is, werd liet bedrag dezer
vergoedingen vastgesteld door twee commis
sarissen, van wie de Nederlandsche en Duit
sche regeering elk er een aangewezen.
Volgens de Tel. heeft de Duitsche regeering
de Blommersdijk en de Rijndijk vergoedresp.
voor f 1,000,000 en f 1,300,000 in Ilollandscli
geld.
VERKEER MET ENGELAND.
Er kwam weer een schip met «en volle la
ding kolen te IJmuiden binnen.
Een Engelsch convooi, bestaande uit 11
„Kom, vertel me alles," zei ze. Ze zette
zich naast hem, lei haar hand op zijn arm,
die hij niet wegtrok.
„Alles?" zei hij bitter. „Alles? Hoe kun
je er naar veriangen het te weten, 't Is
ellende voor en na.
Wat zal het ook helpen, of ik je alles ver
tel Jij kunt er toch ook niets aan veran
deren."
„Dat week ik nog niet," zei ze eenvoudig.
„Maar als je het liever niet doet, moet je het
zelf weten."
„Och waarom zou ik het je niet willen zeg
gen. Je zult zien, het is den zondaar niet
meegeloopen."
Hij kon toch niet nalaten, deze schampere
woorden uit te spreken ze moesten Betje
kwetsen, dat begreep hij maar hij wilde haar
vóór zijn in de boetpredikatie, die hij van
haar meende te moeten verwachten.
Ze deed maar, of ze ze niet had gehoord.
Misschien kwam zijn ironische bekentenis Ia-
ter te pas.
Het viel hem mee, dat ze geen vuur vatte.
Hij begon te vertellenal zijn tegenspoed
van zijn armoedig bestaan, van zijn zolder-
vertrek van zijn ontberingen van de behan
deling, welke hij nog weer dezen avond zich
had moeten laten welgevallen, en die hem nu
in de grootste moeilijkheden had gebracht.
stoomschepen in den Waterweg aangekomen.
Een ander convooi, uit 7 schepen bestaande,
is vertrokken.
OFFICIEELE FRANSCHE TEGENSPRAAK.
De Fransche Legatie te 's-Gravenhage ver
strekt ons de volgende mededeeling
Sommige Nederlandsche Persorganen, wier
loyauteit en goede trouw boven twijfel ver
heven zijn, publiceeren „uit welingelichte bron"
inlichtingen, volgens welke er in de tusschen
Frankrijk en Rusland getroffen schikkingen,
bepalingen zouden voorkomen, welke een af
stand van Ilollandscli grondgebied aan een
derde land in zicht hebben.
De Fransche legatie is gemachtigd tot de
verklaring, dat deze inlichtingen volstrekt on
juist zijn, zoowel in vorm als in wezen en
dat zij op geen enkelen grondslag rusten. Zij
stelt daarom de publieke opinie op haar hoede
tegen de verbreiding van inlichtingen, welke
slechts tot uitwerking kunnen hebben de ver
storing van de hartelijke en vertrouwensvolle
betrekkingen, welke gelukkigerwijze tusschen
Frankrijk en Nederland bestaan en welker
behoud de Regeering der Republiek bijzonder
prijs stelt.
DE OORLOG.
DE TOESTAND.
Er is een tjjtï geweest in de geschiedenis
van den wereldoorlog, dat men een overzicht
van den algemeenen toestand herhaaldelijk
kon samenvatten in deze twee woorden niets
nieuws
Die periode is voorbij. Thans vergen ver
schillende terreinen als om strijd de nauw-
lettendste aandacht.
Het voornaamste nieuws levert ditmaal
Rusland weder op. Een telegram (uit Lon
den meldt, dat de regeering der holsjewiki
den Russischen opperbevelhebber gelast, den
vijandelijken aanvoerders een wapenstilstand
aan te bieden met het doel, vredesonderhan
delingen te openen. Zoo positief is nog nimmei-
een bericht geweest. Wat zal het gevolg zijn
De holsjewiki, d. w. z. de mannen van de
uiterste revolutionaire richting, schijnen naar
luid van berichten uit verschillende bron,
thans meer en meer de overhand te-hebben
gekregen. Is hun positie geconsolideerd ge
noeg, ook naar het oordeel der Centralen,
dan is liet niet twijfelachtig, wat thans staat
te geschieden. En hoe zal dan een terugslag
zijn op de Entente, nu het eeuwig edict van
het niet-dan-gemeenschappelijk vrede sluiten
begint te wankelen? Zal de algemeene vrede
er door bevorderd worden En hoe zullen
do reactionaire elementen in de oorlogvoerende
landen er op reageeren
In Italië een hopen van weerszijden. De
„Ik zie geen uitweg meer."
Dat was zijn besluit.
Ze keek hem van ter zijde aan.
Onder het spreken had hij de oogen neer
geslagen, alsof hij zich schaamde voor het
relaas van zijn ellende.
Wat uioest haar antwoord zijn op zijn con
clusie
Mócht zc nu zwijgen. Móest ze hem niet
wijzen op Hém, hij Wien uitkomsten zijn. Op
gevaar af, dat hij haar zou misverstaan, en
haar woorden toeschrijven aan bedilzucht, be
sloot ze hem hij zijn laatste woorden vast te
houden.
„In 't gehéél geen uitweg meer?" vroeg ze,
zacht.
„In 't geheel niet," zei hij, werktuiglijk haar
woorden herhalende:
„Moeder," begon ze.
Hij lichtte thans het hoofd op en keek haar
aan.
„Wat nu?"
liet scheen, alsof het noemen van dien
naam hem eenigszins pijnlijk aandeed.
„Moeders lievelingslied, in haar tegenspoed
was altijd „Maar de Heer zal uitkomst ge
ven," herinnerde ze.
Hij schudde wrevelig het hoofd.
„Dat is vrome taal," zei hij met minach
ting, „waar ik niets mee opschiet."
Centralen hopen de Piave-linie binnenkort te
foreeeren de Italianen hopen ze te behouden.
Edoch, er zijn reeds konteekenen, dat het
Italiaansche icger nóg verder zal terugtrekken.
Do eerste faze van den inval in Italië is
evenwel klaarblijkelijk afgeslotende faze
van paniek eenerzijds, en zegevierend voort
rukken anderzijds. Maar, als straks nu Rus
land eens geen militaire macht meer tegen
over zich eiselit, hoe zal dan de situatie
worden
In Frankrijk hebben de Engelschen een
mooi succes te boeken hij een onverhoedscli
offensief rukten ze over een breed front ter
diepte van 4 a 5 mijlen de Duitsche linies
binnen. Reeds maakten ze 8000 gevangenen
en veroverden zwaar geschut. Een kleine
vergoeding voor de debacle in Italië Zal
evenwel de algemeene toestand door deze
aanvallen tusschen St. Quentin en de Scarpe
van méér dan plaatselijk belang zijn
Intusschen zijn ook de Franschen op het
front Craonne-Berryau-Bac tot den aanval
overgegaan. Met welk resultaat is op het
oogenblik ons nog niet bekend. Ongetwijfeld
houden beide bewegingen met elkaar verband
en dragen ze wel het karakter van een z. g.
verlichtings offensief.
Lloyd George heeft in Engeland getriom
feerd. Hij heeft zijn Parijsche rede zóó ver
klaard, dat ze geen Parijsche rede meer
was. Nu komt dan de nieuwe oorlogsraad
eenheid op het heele frontVoor de zoo-
veelste maal.
De duikbootcampagne beteekent nu, naar
liet optimisme van sommige vóórmannen in
de Entente-landen, niet veel meer.
Dat Engeland echter, in plaats van 2Vg mil
joen ton scheepsruimte voor Frankrijks voed
selvoorziening slechts F/s miljoen ton meer
beschikbaar stelt, naar een bericht meedeelde,
spreekt andere taal. Zoolangs zelf de leiden
de staatslieden het noodig achten, het volk
te verzekeren, dat het duikbootgevaar bezwo
ren is, schijnt de noodzakelijkheid klemmen
der, om liet metterdaad te fnuiken.
De wensch blijkt ook hier zoo vaak de
vader der gedachte.
Wapenstilstand aangeboden.
LONDEN, 21 Nov. („Reuter.") Een
Russisch draadloos bericht deelt mode: De
regeering der Bolsjewiki heeft den opperbe
velhebber last gegeven toenadering te zoeken
mot de vijandelijke bevelhebbers, teneinde
hen een wapenstilstand aan te bieden, met
het doel vredesonderhandelingen te openen.
De vorderingen der Engelschen.
LONDEN, 21 Nov. (Reuter). Engelsch
stafbericht. Gistermorgen heeft het derde
leger onder hevel van generaal Julian Byng
een reeks aanvallen ondernomen tusschen
St. Quentin en de Scarpe. Deze aanvallen
„Gewis," beaamde ze, „vrome taal. Taal
van geloof."
„Ik behoor niet tot de kudde," zei hij, zich
ergerend.
„Je behóórt er wèl bij," zei ze, ernstig.
„Je bent moeders kind. Je bent kind van
't verbond."
Hij schudde ongeduldig met het hoofd.
„Ik vreesde er wel voor, dat je aan't pree-
ken zou slaan." „Waarom noem je dat pree-
ken Een herinnering aan moeder 1"
„Wat schiet ik er mee op!" viel hij ruw
uit.
Hij greep naar zijn hoed en stond op.
„Waarom wil je heengaan? Ik zei het
-niet, om je onaangenaam te zijn. Je weet
geen uitweg, zeg je, ik wijs je er Een. Waar
om wil je niet naar me hooren
„Niets voor mij, niets voor mij. Wat je
zegt, weet ik al lang. Laten we daar maar
over zwijgen."
Ze zuchtte.
„Nu dan," zei ze, „als je niet anders wilt.
Karei, het spijt me zoo." v
Hij haalde de schouders op.
„Ik ga maar," zei hij.
„Nee," antwoordde ze. ^Blijf nog even."
„Waarom?" hernam hij, besluiteloos.
„Misschien zou ik je kunnen helpen. Mis
schieu." (Wordt vervolgd.)
DOOR ZELANDIA.
Nadruk verboden.