nieuws- en Advertentieblad
Zeeland.
Antirevolutionair
voor
eens: de actie der boeren.
Binnenland.
15" Jaargang.
Woensdag 26 September 1917
No. 1469.
ABONNEMENT:
Per drie maanden binnen Ter Neuzen ƒ1,Franco
per post: voor Nederland ƒ1,10.
Men abonneert zich bij alle Boekhandelaars, Postdirec
teuren en Brievengaarders.
Dit blad verschijnt Dinsdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op Feestdagen,
bij den Uitgever D. H. LITT00IJ Az. te TER NEUZEN.
Inzending van advertentiën vóór uren op den dag der uitgave.
ADVERTENTIEN:
Van 1 4 regels ƒ0,40. Voor eiken regel meer ƒ0,10.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfdq adver
tentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend.
Grootere letters worden naar plaatsruimte berekend.
INGEZONDEN STUKKEN TE RICHTEN AAN DE REDACTIE; ABONNEMENTEN EN ADVERTENTIEN TE BEZORGEN BIJ DEN UITGEVER.
Onder herinnering aan ons artikel in no.
1466 van ons blad, getiteld „De actie der
boeren", werd van bevriende zijde onze aan
dacht gevestigd op een driester in „De Nieuwe
Aaltcnsche Courant", van 21 Augustus j.I.
Bedoelde driester beeft tot opschr iftRevo
lutionair.
Een gedeelte ervan volgt hier
„Als bij ontevredenheid onder dc ar
beiders socialistische woordvoerders optreden
in druk bezochte-^yergaderingen, bet volk
aanmanende tot verzet tegen de Overheid
^dan noemen wij dergelijk optreden revo
lutionair.
Als bij ontevredenheid onder de boeren
bun voormannen optreden in druk bezochte
vergaderingen, de hoorders opzettende tegen
de plaatselijke Overheid, en als diezelfde
mannen in iurn bladen aanvuren tot verzet
tegen de Overheid dan noemen wij der
gelijk optreden natuurlijk ook revo
lutionair.
In Amsterdam was men ontevreden over
den onvoldoenden toevoer van aardappelen.
Mannen van de S. D. P. wakkerden die
ontevredenheid aan, hieven den revolutio
naire leuze „eigendom is diefstal" aan en
gaven openlijk te kénnen, dat 't oogenblik
was gekomen om de graanpakhuizen en de
aardappelenschepen te plunderen.
Was erjn 't geheel geen reden tot onte
vredenheid
Wij zouden 't niet gaarne ontkennon.
Toch protestceren wij tegen het optreden
van dé valsche volksleiders en brandmerken
hun actie als revolutionair
Niet één lezer van ons blad. die 't hierin
niet met ons eens zal zijn.
Nu hot andere geval.
De regeering neemt allerlei maatregelen
voor de volksvoeding. Deed ze dit nie^ dan
hadden we in een minimum van tijd revo
lutie: 't eene deel van ons volk zou volop
hebben van allerlei levensmiddelen, 't andere
deel zou omkomen van honger en gebrek.
Tast de regeering in dezen nooit mis
Wie zou het durven ontkennen!
En daarom is het heel goed, dat verschil
lende volksgroepen hun wenschen en be
zwaren aan de Regeering kenbaar maken.
Laten ze vergaderen, laten zo hun protes
ten opzenden, laten ze er de Kamerleden
en allen, die bij de Regeering invloed hebben,
warm voor maken, maar wat niet mag, wat
volstrekt ongeoorloofd is vooral in deze ook
voor de Regeering ontzettend moeilijke
tijden, dat is: verzet prediken tegen de
Över-heid."
Tot zoover de „Nieuwe Aaltensche Courant."
Van andere zijde werd, naar aanleiding van
hetgeen wij over de actie der boeren schreven,
om de vraag gesteld, of wij het dan billijk
keurden, dat een boer de vrijheid -kreeg, zoo
veel brood te eten, als liij verkoos, terwijl
toch aan den anderen kant duizenden met
hun karig rantsoen moeten toekomen.
Naar aanleiding yan bovenstaande, meenen
we good te doen, nog eens duidelijk ons stand
punt in deze quaestie uiteen te zetten.
Allereerst merken we dan op, dat we het
met het geciteerde uit de „Nieuwe Aaltensche"
volkomen eens zijn.
En we haasten ons erbij te voegen, dat uit
ons artikel over de actie der boeren geenszins
kan volgen, dat wij er anders over dachten.
In gemeld artikel is gewezen op velerlei
grief.
En de hoop uitgesproken, dat „het gezamen
lijk protest van den landbouwenden stand een
geopend oor mocht vinden bij den minister."
Ofschoon we weten, voor welke moeilijk
heden de Regeering zich ziet geplaatst, met
name wat het voedingsvraagstuk belangt, toch
meenen we, dat een gepast protest tegen
maatregelen, welke een zekere klasse ondoel
matig of onrechtvaaidig schijnt, volkomen op
haar plaats is.
Zóó alleen kan de Regeering er toe korpen,
mogelijke misstanden weg te ruimen.
Alleen, en daarop wenschen we, na wat
ons bekend is geworden over don toon, waarop
in sommige kringen is gesproken, den nadruk
er op te leggen, dat het een gepast protest zij.
D. w. z., dat men zakelijk, zónder, over
drijving de grieven kenbaar maakt en den
toestand bloot legt, met verwijzing naar even
tueel schadelijke gevolgen, welke doorvoering
van getroffen maatregelen zouden kunnen
meebrengen.
Nooit evenwel mag gedreigd worden, waar
het zulk een ernstige zaak geldt als de voedsel
voorziening van ons gansche volk, met staking.
Dat zou inderdaad revolutionair zijn.
Niemand wenscht dit in bescherming te
nemen.
Bleek inderdaad, dat de landbouwende stand
door zekere maatregelen der Regeering zich
ruïneerde, of dat tenminste groote schade het
gevolg zou zijn, dan kwam de zaak anders
te staan.
Doch zoolang dit niet liet geval is, en zelfs
nog niet alle pogingen bij do Regeering aan
gewend waren tot wegneming der grieven,
was een dreigen met staken ten hoogste on
gepast. t
Wc hoorden van een landbouwer in onze
omgeving, die 18 gemeten bezaaide met
koolzaad, terwijl liet land bestemd was voor
den verbouw van tarwe.
Die landbouwer onttrekt moedwillig een
deel van het zoo noodigé broodkoren aan
bet, volk.
Zoo iets komt ons onverantwoordelijk voor.
Die koren inhoudt, dien vloekt het volk.
o
Intusschen hebben de grieven der boeren
voor een deel althans goeden ingang gevonden
bij de Regeering.
Er heeft een samenspreking plaats gevonden
tusschen minister Posthuma en een 25-tal
voorzitters van verschillende landbouworga
nisaties in ons land.
Aan verschillende grieven is door den Mi
nister tegemoet gekomen, voor zoover deze
die grieven rechtmatig vond, èn m de moge
lijkheid verkeerde ze in te willigen.
De veevoederquaestie werd onder de oogen
gezien en de Minister zei toe, een nader
onderzoek in te stellen en desnoodig maat
regelen te nemen tegen vervalsching.
Ook de prijszetting der producten werd
geregeld in dien zin, dat aan rechtmatige
grieven tegemoet gekomen werd.
Voorts werd toegezegd, dat de prijzeli der
speculatieve gewassen zouden gedrukt worden,
teneinde het animo voor het zaaien van voe
dingsgewassen te vermeerderen.
Een practisch woord sprak o. i. de lieer
Van Foreest, (voorzitter van de Holl. Mij van
Lanöb.), waaruit ook blijkt, dat de revoluti
onaire dreiging met staken volstrekt niet
overal weerklank heeft gevonden.
Het verslag zegt er van
A- „De heer Van Foreest (Holl. Mij. v.
Landbouw) zegt, dat bij het hoofdbestuur
van de Hollandsche Maatschappij van Land-
bouw, zoowel van afdeélingen als van kringen
tal van brieven ingekomen zijn met klachten
over do wijze, waarop dit jaar de boel is
geregeld, gepaard gaande met de bedreiging
dat de boeren in een geheelen kring overeen
zijn gekomen om, wanneer er geen verbe
tering komt, niet te zaaien. Dit zou zeer
te betreuren èijn en het bestuur heeft die
bedreigingen zooveel mogelijk tegengehou
den. Spr. geeft in overweging den boer
meer vrijheid te laten door hem slechts te
verplichten naar de grootte van zijn bed rijf
en de qualiteit van zijn grond tegen matigen
prijs een zekere hoeveelheid tarwe, rogge,
enz. te leveren, waarbij hem algehcele vrij
heid gelaten zou moeten worden om met
de rest van zijn bedrijf te doen wat hij wil.
Spr. vertrouwt, dat de vrijheidszin en de
speculatiegeest van den boer tot resultaat
zouden hebben dat er een veel grooter
quantum werd afgeleverd, dan thans het
geval is."
Zou zou iets niet zeer wel uitvoerbaar zijn
Dr. Kuyper ging in zijn aitikel „Het
platteland" ongeveer denzelfden kant uit, toen
ook hij er op aandrong, dat de Regeering de
teelt van heel het land aan zich moest trekken.
o
Ten slotte willen we de vraag nog beant
woorden, omtrent het verstrekken van brood
koren aan de boereu van eigen graan. Nimmer
is bij ons de gedachte opgekomen, alsof de
boer en zijn arbeiders maar de vrije beschik
king zouden krijgen over hun gewas en naar
believen zooveel brood konden verorberen als
zij wilden.
Wat we wél een rechtige vraag hebben ge
noemd is deze, dat de hoer van zijn eigen
graan mocht eten.
Hoeveel
We willen het zeggen met de woorden van
Dr. Kuyper in het reeds gemelde artikel
Het platteland.
„In de eerste plaats moet hij" (de boer),
uit zijn eigen teelt zich wet zijn gezin en zijn
dienstvolk naar behooren kunnen voeden".
Een bijzondere rantsoeneering kan worden
toegepast,
En als het niet kan, volgens de mecning
van don minister?
Welnu, dan natuurlijk nog geen dreigen
niet staking enz. Maar een zich schikken in
liet onvermijdelijke.
Dat voegt ieder Nederlander.
Ook den boer.
KOFFIE EN THEE.
Het Bureau voor mcdedeclingen in zake
dc Voedselvoorziening meldt
Op 30 September houdt de voorloopigc
koffie- en theeregeJing op te werkende be
doeling was op dat tijdstip dc definitieve
regeling in werking te doen treden. Intusschen
is dit niet mogelijk gebleken met liet oog op
de omvangrijke administratieve voorbereiding
dier regeling, met name de uitreiking der
koffie- en theekaarten. Daarom zal nog één
maal het lichaam der broodkaart, en wel die
voor de 28ste week, dienst moeten doen voor
het verkrijgen van thee en koffie. Deze brood-'
kaart is echter tot 4 October noodig voor het
verkrijgen van brood, zoodat eerst op 5 Oct.
daarvan gebruik kan worden gemaakt voor de
koffie- en thee-distributie.
In verband met een en ander is daarom
bepaald, dat van 30 September tot en met
4 October geen thee of koffie mag gekocht
of verkocht worden. Van 5 tot en- met 13
October 'kan dan tegen inlevering van het
lichaam eerier broodkaart voor de 28ste week
een half ons koffie of een half ons thee
worden gekccht. Inmiddels hoopt men gereed
te zijn met de invoering der definitieve
regeling.
VOORRADEN IN ONS LAND.
Naar het Bureau van Mededeelingen in
zake de voedselvoorziening meldt, is de voor-
stalling, die een Amsterdamsch blad lreeft
gegeven, omtrent de in ons land beschikbare
voorraden veel te gunstig.
Het is onjuist, dat wij zoodanige graanvoor
raden hebben, dat tot Mei 1918 op voldoende
brood kan worden gerekend op den voet
waarop thans brood beschikbaar wordt gesteld
Even onjuist is, dat de thans aanwezige rijst-
voorraad tot Maart 1918 zou kunnen strekken.
Ook ten aanzien van zuivelproducten en rund-
vleesch is de toestand anders dan in boven
genoemd blad werd geschetst.
BOTER.
Van Rcgeeringswege is "thans reeds niet
minder dan 2400.000 K.G. inmaakboter in
koelhuizen opgeslagen.
STOPZETTEN VAN HET SPOORWEG
VERKEER.
Naar de Msb. verneemt zal over drie wekqn,
indien de onderhandelingen met Duitschland
omtrent onze kolenvoorziening niet ten
spoedigste ten goede geleid worden, het ge-
heele spoorwegverkeer worden stopgezet, daar'
de Nederlandsche spoorwegen, slechts een
kolen voorraad hebben, genoeg om het verkeer
ongeveer drie weken gaande te houden.
Uit betrouwbare bron kan men meedeelen
dat in deze nog geen enkele beslissing is
genomen.
KOLEN VOORZIENING EN KOLENNOOD.
Het Hbld. meldt dat, in zake de levering
van steenkool tusschen Nederland en Engeland
overeenstemming is verkregen.
Het N..v. d. I). deelt mee, dat, in verband
met den kolennood, de spoorwegen Woensdag
het goederenvervoer stop zullen zetten.
VRIJE VAARGEUL VOOR
KOLENSCHEPEN VAN ENGELAND.
Het persbureau Vaz Dias verneemt uit
vertrouwbare bron, dat onze regeering onder
handelingen met de Duitsche regeering voert,
ten einde een vrije vaargeul naar Engeland
voor de kolenschepen te verkrijgen.
De bespreking is nog niet geëindigd.
LEVENSMIDDELENVOORZIENING.
Het Nederl. Correspondentie;-bureau in Den
Haag meldt:
In de Openingsrede is medegedeeld, dat
maatregelen om in den meest dringenden nood
van ons volk to voorzien, weldra aan do
Staten-Generaal zullen worden voorgesteld.
In verband hiermede vernemen wij, dat hierbij
gedoeld wordt op een uitbreiding van do
distributie, waarvoor dan ook voor dc komende
periode aanmerkelijk boogere sommen zullen
noodig zijn dan voor do maanden, die achter
ons liggen. Naar verluidt, is aan het departe-
van landbouw, nijverheid en handel reeds ge-
ruimen tijd in voorbereiding een wetsontwerp,
waarbij belangrijk boogere bedragen voor de
levensmiddelen voorziening in het laatste
kwartaal van 1917 on voor het jaar 1918
worden aangevraagd. De verschijning van dit
wetsontwerp kan spoedig worden tegemoet
gezien. Niet alleen zal meer geld noodig zijn
voor de verschillende artikelen, welke reeds
thans onder de distributie vallen, er zal ook
met de verstrekking van schoenen en klompen
veel geld gemoeid zijn, maar bovendien zijn
nieuwe maatregelen in voorbereiding ten op
zichte van de distributie van vot. Ook zal
het wel tot distributie van rundvleesch moeten
komen, gezien liet feit, dat de varkensstapel
zoo geweldig inkrimpt ten gevolge van het
niet aankomen van veevoeder. Of ook melk
zal worden gedistribueerd, staat nog niet vast.
Wel kan voorspeld worden, dat de melkprijs
in den komenden winter zal stijgen. Wij
hoorden een maximumprijs van 15 cent per
liter noemen. Maar daartegenover staat, dat
het in de bedoeling ligt, op ruimer schaal dan
thans melk beschikbaar te stellen tegen den
prijs van 11 cent per liter voor zieken, zwakken
en kinderen.
PETROLEUM.
Er zijn maatregelen in voorbereiding, be-
oógende de levering van petroleum aan ge
zinnen, die van elke andere kunstverrichting
zijn verstoken.
IIET NEDERLANDSCHE GEZANTSCHAP
IN WASHINGTON.
Reuter seint
Volgens de Washingtonsche bladen heeft
minister Lansing ontkend, dat de Nederland
sche gezant in Washington, Ridder van
Rappard, zich met pro-Duitsche bemoeiingen
zou hebben ingelaten.
DE ENGELSCHE KOLEN.
Het Hbld. verneemt van zeer bevoegde zijde,
dat Engeland bereid is ons kolen te leveren
tegen billijken prijs, die zeker niet hooger is
dan f50. Zelfs is er reden aan te nemen,
dat.de prijs niet hooger zal zijn dan f25.—
inclusief de vracht cn assurantie. Zij wil
leveren tot 200,000 ton kolen per maand op
voorwaarden, 'lat een gelijke tonnemaat als
gebezigd wordt voor het vervoer van de
Engelsche kolen beschikbaar worden gesteld
voor de Belgien Relief.
De eisch, dat de schepen welke de kolen
halen, beladen naar Engeland moeten' komen,
is vervallen. De schepen mogen in ballast
naar Engeland varen.
Als tegenvQorwaarde stelt Engeland, dat
geen Nederlandsche schepen mogen worden
opgelegd of mogen opgelegd blijven. Het is
de bedoeling van Duitschland, zoo redeneert
de Edgelsche regeering, om de scheepvaart
stil te leggen, teneinde Engeland te isoleeren
voor aanvoeren over zee. liet opleggen van
schepen is dus spelen in de kaart van Duitsch-
