Antirevolutionair voor nieuws- en Advertentieblad Zeeland. F E U1L L T OMH O O G Uit do Pers. Binnenland. 1441. Woensdag 20 Juni 1917. 15" Jaargang. ABONNEMENT: Per drie maanden binnen Ter Neuzen ƒ1,Franco per post: voor Nederland ƒ1,10. Men abonneert zich bij alle Boekhandelaars, Postdirec teuren en Brievengaarders. Dit blad verschijnt Dinsdag= en Vrijdagavond, uitgezonderd op Feestdagen, bij den Uitgever D. H, LIT rüOIJ Az. te TER NEUZEN. ADVERTENT1EN: Van 14 regels ƒ0,40. Voor eiken regel meer ƒ0,101 Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde adver tentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Grootere letters worden naar plaatsruimte berekend. INGEZONDEN STUKKEN TE RICHTEN AAN DE REDACTIE; ABONNEMENTEN EN ADVERTENTIEN TE BEZORGEN BIJ DEN UITGEVER. V De Kamerverkiezingen. De uitslag van de verkiezingen voor de Tweede Kamer was, gelijk verwacht werd. Nergens gelukte het een protestcandidaat een zete^ te veroveren. Slechts in Amsterdam II kwam liet tot een herstemming tusschen den socialist Gerhard, die 885 stemmen en den tegenstander der Grondwetsherziening, die er G39 verkreeg. Overigens liep het in de 50 districten, waar nog stemming noodig was gemaakt, in éénen af. Al is de einduitslag niet anders, dan alge meen werd vermoed, tóch hebben de stemmen- eijfers, door de onderscheiden protestcandidaten behaald, wel eenigo verrassing bezorgd. Algemeen leefde do verwachting, dat ze met een 50 tot 100, of nog minder dan 50 stemmen uit. de bus zouden komen. En ziet, een 54000 stemmen in totaal werden gegeven aan de tegencandidaten. Een getal, dat ongetwijfeld nog heel wat grooter had kunnen zijn, indien ook in de andere 50 districten een stemming ware uitgelokt. Daarbij komt, dat er ditmaal al zeer weinig animo tot stemmen bestond. Algemeen was de gedachte van de kiezers; dê aftredenden komen er toch. Heel deze stemming vestigt den indruk, dat een niet gering deel van ons volk zich feitelijk om de heele Grondwetsherziening niet erg druk maaktterwijl een zeer kleine groep werkelijk bezwaren ertegen gevoelt. Noch links, nog rechts blaakte thans van ijver. Wat ook niet te verwonderen is. Noch artikel 80, noch artikel 192 vermogen de partijen wederzijds tot den rechten strijd lust en strijdgeest te bezielen. Artikel 80 blijft rechts onsympathiek. Artikel 192 blijft voor rechts een belofte, die nog lang geen zekerheid van regeling der schoolquaestie naar strikte rechtvaardigheid waarborgt. Art. 80 is voor een groot deel van links een heel zuur appeltje, dat men liever niet op het parlementair menu zag prijken. En artikel 192 is voor een deel, een groot deel van links wellicht, een heet hangijzer. Vandaar de weinige geestdriftde „wat-kan- het-me-schelen" stemming. Een opmerking moeten we nog maken over Amsterdam II. Daar werd Gerhard, de sociaal-democraat, bijna het beentje gelicht. Dat vinden we opmerkelijk. Gerhard was het, die,vooral in eerste instantie, zoo friscli zijn strandpunt inzake den school strijd uiteen zette en zoo beslist op kwam voor het recht der bijzondere school. En juist hij wordt in Amsterdam het felst bestreden. We vermoeden, dat zijn tegencandidaat heel 27) Hoe meer hij ontgroeide aan Gods Woord en aan de Kerk, hoe meer hij zich thuis ge voelde in het gezelschap dergenen, die met dat Woord en die Kerk sedert lang hadden afgerekond. In het eerst hinderde hem nog wel eens het bezigen van bijbelteksten, uit hun verhand gerukt en slechts aangewend om den lachlust op te wekken, hij voelde het als een ruw aanraken van een nog niet geheel genezen wonde, maar ook dat ging over. Lang leed het niet, of hij spande de kroon in het te pas of t,e onpas aanhalen van Schriftuur plaatsen, hetgeen hem, in verband met zijn opvoeding, niet moeilijk vielhij beschikte over een tamelijk uitgebreide kennis van Schriftuurgedeelten uit oud- en nieuw testa ment maar de eerbied ervoor, die hem in den beginne had weerhouden tot profaneeren. was weggesleten. wat stemmen heeft gekregen, die alleen ge tuigden van een onverzoenlijken geest tegen het bijzonder onderwijs, En dat dringe er ons toe, op onze hoede te zijn. Want cr zijn meer teekenen dio cr op wij zen dat liet compromis inzake artikel 192, niet op royale uitwerking hij links mag rekenen. Y Verrassende vooruitgang. Het 20-jarig bestaan van de Liberale kies- vereeniging „De Vrijheid" to Ter Neuzen werd luisterrijk gevierd. 's Avonds had nóg een feest vergadering plaats. Het „Ter Neuzenscli Volksblad" licht ons uitvoering in. Met belangstelling lazen we liet verslag. De zaal was versierd met verschillende opschriften aan den wand. Daar las men Vrijheid het hoogste goed Inderdaad een kostelijke spreuk. Die elke partij wel gaarne zal overnemen. Maar die hier toch speciaal wel zal hebben moeten typeeren liet streven van de Liberale Unie. Verrassenden indruk levert het, wanneer een eind vorder tc lezen stond: „Eén land, één volk, ééne school." Eén land, en één volk, nietwaar, dat klinkt heel éénig. En daar kan zich uiteraard elke partij in vinden. Maar één school Welke Dat vraagt ge toch immers niet O, onnoozelaar 1 Derhalve is de gedachtegang deze: Bij één land, en één volk, mag maar liooren één school Want anders loopt de eenheid der natie gevaar. Precies het dwangsysteem van de oude Romeinsclie keizers en andere potentaten na hen. Eén volk, één kerk. Maar van een liberale Unie, die nog wel als bijzondere voorvechtster der vrijheid op treedt, had men toch wat anders verwacht. Foei, en dat in een tijd van algemeene ver zoening en compromis. Eén school Is dat de nieuwste toepassing van liet nieuwe artikel 192 „De Vrijheid" moet wat voorzichtig zijn met het kiezen van haar opschriften. Men zou anders inderdaad leelijke ver moedens gaan koesteren. Bij voorbeeld, dat „Z)e Vrijheid" wat achter lijk is, en met haar tijd niet meegaat. Of, dat het woord vrijheidaldus moet worden verstaan, dat deze alleen zal gelden voor de geestverwanten en dat voorts de Hij kens en Zijn weldadigen met overgaan rekende het zich een eer, daarvan tel- telkens blijk te geven. had tenminste te dezen invloed uitgeoefend, dat hij een tijdlang de pret- en joolavonden niet meer meemaakte, en dubbel zich inspande, om den verloren tijd in te halen. Hij verkreeg ten slotte, met een jaar langer studeeren dan normaal, het einddiploma. Thans moest hij nog drie jaar college loopen aan de Universiteit, opdat hij straks alsjleeraar hij het Middelbaar onderwijs, liefst als Direc teur van een dergelijke inrichting, zou kunnen optreden. Was de verleiding hem in de gymnasium jaren reeds meer dan eens te machtig geweest, en had de studie moeten lijden, onder liet toegeven aan den trek naar vermaak, thans, aan de hoogescliool werd dit niet minder. Hij was nu een volmaakt heer geworden, ten minste in kleeding, spreken en manieren niemand zou in den student Randers den blooden, liarkerigen dorpsjongen hebben her kend van zeven, acht jaar vroeger. Evenwel mocht hij zich geheel het air geven, lieer te zijn, ter anderer zijde voelde hij, hoe zijn finan- cieele Jpositie een zeer afhankelijke was en minderheden maar onderdrukt moeten worden. Maar neen, zoo achterdochtig willen we niet zijn. Er moét hij nader overwegen, verband bestaan tusschen beide opschriften. Ze mógen met elkaar niet strijden. Vrijheid het hoogste goed F' en Een land, één volkééne school Waar moet dan de oplossing gevonden wor den Wc komen tot deze verblijdende conclusie, dat inderdaad „De Vrijheid" do vrijheid liet hoogste goed is gaan achten. En dat dan ook de laatste spreuk niet anders, dan zóó mag worden opgevat, dat met die ééne school geen andere kan bedoeld zijn dan deze „de vrije school voor heel de natie Zoo zal het zijn. Dat geeft, hoop I De Rotterdammer schrijft: V Zittingsduur der nieuwe Kamer. Hoe lang de nieuwe Kamer zal zitten is niet met zekerheid to zeggen. Maar wel is te profiteeren dat de zittings duur kort zal wezen. De Additioncele artikelen toch schrijven voor dat do verkiezing der nieuwe Tweede Kamer zal plaats hebben binnen een jaar na de afkoudiging van de in de Grondwet aan gebrachte veranderingen. Alles wijst er op dat in October of November van dit jaar de afkondiging zal geschieden. Een jaar respijt heeft dan de nu gekozen Kamer nog en tot October 1918 zou zij mogen aanblijven. Maar het is alleszins rationeel om de ver kiezing vroeg in den zomer van 1918 te doen plaats hebben, zoodat de onder liet nieuwe Kiesstelsel gekozen Kamer met het begin van het zittingsjaar 191819 hare werkzaamheden zal kunnen aanvangen. Later dan Juni 1918 wordt liet zeker niet. Eerder vroeger. .Alles maant dus aan om met onze nieuwe organisatie in den nazomer of herfst van dit jaar kant en klaar te wezen. De nieuwe Tweede Kamer bestaat thans uit 11 Anti Rev., 10 Chr.-Hist., 25 R.-Katli., 21 Unie-Lib., 10 V.-Lib., 8 Vr.-Dem. en 14 Soc.-Dem. AARDAPPELEN EN STEENKOLEN. Tengevolge van de bekende hoogst onvol doende opbrengst van den vorigen oogst van winteraardappelen, met name die van de klei, heeft de aardappel voorziening, ofschoon tot nu dat gaf vaak, bij zijn zucht naar uitgaau en vermaak, een tegenwicht, om zich niet te zeer te laten gaan. ^/Vant de trots, om op eigen beenen te kun nen staan, een flinke, financieele sterke po sitie in te nemen, om frank en fier het hoofd te kunnen opheffen, tegenover wieu ook, die trots was wel somtijds wat op den achter grond geraakt, maar toch niet geheel ver dwenen. Daarom wilde hij zich te meer inspannen," om den eindpaal zijner studiën te bereiken en in de maatschappij een der voorste rangen te bezetten. Hij was nu in het laatste studiejaar. Den iaatsten tijd had hij zich geheel aan de studie overgeveven maar een uitnoodiging, om een fuif mee te maken, had hij niet kunnen af slaan. Van het eene partijtje was het tot liet andere gekomen, en de stndieuren krom pen op bedenkelijke wijze. Na een nachtelijke braspartij nam hij zich telkens voor, het anders aan te leggen, zich met de borst weer op de studie tc werpen, maar, hot voornemen werd zelden langer dan eenigo weken ten uitvoer gelogd. Oom Van Dalem scheen hem niet in liet toe geeu kilogram aardappelen is uitgevoerd, in de afgcloopen maanden groote moeilijk heden opgeleverd. Gedurende de maand Juni zal er een zoodanig tekort aan aardappelen zijn, dat zelfs liet zeer verminderde rantsoen van één kilogram per hoofd en per week niet volledig beschikbaar is. In weerwil van deze ongunstige omstandig heden moet dn regeering gedurende deze maand nog eenigen export van aardappelen van den ouden oogst en waarschijnlijk van den nieuwen oogst toestaan. Ter verklaring van dit feit, dat, uitsluitend bezien van hot oogpunt van de levensmiddelen voorziening, niet verdedigbaar zoude zijn, kan medegedeeld worden, dat deze maatregel ver band houdt met den invoer van steenkolen. De productie der Nederlandsche mijnen is helaas hij lange na niet voldoende om te voor zien in de behoefte van de industrie en van dc huisbrand. Een geregelde maandelijksche invoer van belangrijke hoeveelheden steen kolen is noodzakelijk om liet economisch loven aan don gang te houden en daardoor zooveel mogelijk werkloosheid tc voorkomen. Bovendien moet, als liet eenigszins kan, voor den komenden winter worden gezorgd, dat niet nog veel meer koude zal worden geleden dan in den afgcloopen winter en, zijn er geen kolen, dan zullen door gebrek aan kook- en lichtgas dc dagelijks terugkeerende onaange naamheden nog grooter worden. Ten opzichte van den aanvoer van steen kolen is Nederland tegenwoordig enkel aange wezen op zijn oostelijke naburen en op liet bezette gedeelte van België. Van overzee ontvangen wij geen steenkolen meer. Nu staat vast, dat, gezien de groote moeilijk heden, die zich in Duitschland en België ten opzichte van de productie en den export van steenkolen voordoen, van onze zijde eene tegemoetkoming ten opzichte van den datum van levering van nieuwe aardappelen nood zakelijk is, als verzekerd is, dat wij in Juni en Juli nog die hoeveelheid steenkool ont vangen, die wij absoluut niet kunnen missen. Voor deze moeilijke keuze geplaatst, zal de minister van landbouw, nijverheid en handel het best liet landsbelang dienen, door maat regelen te nemen, die den kolouinvoer voor deze en de volgende maand verzekeren. Hiervoor is dan echter noodig, dat nog een deel van ons klein overschot van winter aardappelen uitgevoerd wordt, zulks om liet landbouw-export-bureau in staat te stellen te voldoen aan een met Engeland aangegane verplichting, waarhij bepaald is, dat de be schikking over een zeker aantal wagenladingen aan Engeland zal voorafgaan aan aardappelen- export naar Duitschland, terwijl van de aard appelen van den nieuwen oogst waarschijnlijk aanvankelijk de helft van den aanvoer op de veilingen geëxporteerd zal worden en de helft voor binnenlatid.sell verbruik beschikbaar is. minst tot haast te willen aansporen, zijn 'stu diën den man wel, te voltooien. IIij schepte vermaak in omgang met neef, die thans geheel een was naar zijn smaak. Het scheen soms of hij er togen opzag, dat de tijd zou aanbreken, dat Karei een positie zou verkrij gen, die aan hun omgang een einde zou kun nen maken. Hij bekostigde alles; voorzag Karei van een ruim zakgeld, en beknibbelde hem in nietssprak vergoelijkend over „kleine misstappen", en vond het heel niet erg, dat een student zich af en toe bedronk. Drie heeren geleidden Karei. Luidruchtig kionken hun stemmen door de nachtstille straten. Af en toe werden ze aangemaand door een dienaar van Hermandad, rustig door te loopen en zich stil te houden. De stille nachtlucht werkte ontnuchterend op het gezelschap niet niet al te groote af wijkingen van do rechte lijn bewogen ze zich, af en toe eenigo regels van een drinklied uit halende door dc verlaten straten. (Wordt vervolgd.) Inzending van advertentiën vóór uren op den dag der uitgave. ~-r-r=~y DOOR ZELANDIA. Nadruk verboden.

Krantenbank Zeeland

Luctor et Emergo | 1917 | | pagina 1