nieuws- en Advertentieblad
Zeeland.
Antirevolutionair
voor
nog van
h
Woensdag 25 April 1917,
Uit de Pers.
FEUILLETON.
OMHOOG!
Binnenland.
*o. 1425.
Woensdag 25 April 1917.
Jaargang.
0
ABONNEMENT:
Per drie maanden binnen Ter Neuzen ƒ1,Franco
per post: voor Nederland ƒ1,10.
Men abonneert zich bij alle Boekhandelaars, Postdirec
teuren en Brievengaarders.
Dit blad verschijnt Dinsdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op Feestdagen,
bij den Uitgever D. H. LITTOOIJ Az. te TER NEUZEN.
ADVERTENTIEN:
Van 1 4 regels ƒ0,40. Voor eiken regel meer ƒ0,10.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde adver
tentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend.
Grootere letters worden naar plaatsruimte berekend.
INGEZONDEN STUKKEN TE RICHTEN AAN DE REDACTIE; ABONNEMENTEN EN ADVERTENTIËN TE BEZORGEN BIJ DEN UITGEVER.
Alle stukken, voor de Redactie van
dit blad bestemd, te adresseeren
„Aan de Redactie van Luctor et Emerge
te Ter Neuzen."
Aanname van Advertentiën tot 1 uur op
den dag der uitgave.
DER
N. V. „LUCTOR ET EMERGO"
OP
des nam ten drie ure,
ten kantore van den heer P. J. SCHEEI.E,
Markt, Ter Neuzen.
I)e waarn. Voorzitter,
D. E. WOEFERT Hz.
„De Stand." sch rijft
V Begin van actie.
Thans kan medegedeeld, dat ook de Anti
revolutionaire partij een begin maakte met
bet onderzoek naar wat ons te doen zal staan,
als de Revisie van de Grondwet doorgaat, en
in 1018 ook onze partij voor het nieuwe
Kiesrecht zal staan.
Zooveel te laat is dit met, al gingen andere
partijen ons voor.
Do uitkomst zal allicht toonen, wat maanden
van stille rust er na den afloop van dit
onderzoek, en na liet vaststellen van de
conclusies, die dit onderzoek zal uitlokken,
straks volgen zullen.
Onzerzijds is men steeds gewoon geweest,
al zulke vraagstukken in kort tempo tot
beslissing te brengen, en zoo kan het ook nu
gaan.
Moeilijker zal natuurlijk zijn het regelen
van wat door ons in accoord met andere
Staatspartijen ineen zal zijn te zetten, doch
dit raakt in hoofdzaak slechts twee vraag
stukken. Ten eerste, met hulp van welke
partij we de overschietende stemmen produc
tief zullen maken en dan ten tweede, welke
houding onze partij ten slotte in de Staten-
Generaal zal hebben aan te nemen.
Voor de oplossing van deze beide vraag
stukken nu is er tijd te over, en voor beider
gunstige oplossing zal 't zelfs gewensclit zijn,
tijd voor ontspanning aan de geesten te laten.
21)
Ze werden vriendelijk ontvangen. Het
kleine geschenk werd hartelijk aanvaard.
Randers bevond zich dadelijk op zijn gemak.
Karei zorgde er voor dat de gesprekken niet
zulk een loop namen, als hem ongewenscht
voorkwam. Ze hoefden hier niet alles te weten
van thuis.
Een uurtje was gauw voorbij.
Vóór het naar bed gaan, zei KareiWe
zouden morgen wel wat bij tijds op willen
staan, om tijdig naar de kerk te kunnen."
Randers lachte.
„Daar hoef je toch niet tijdig voor op te
staan. Als we om zeven uur wakker zijn, is
het nóg tijd genoeg. Tijdig
„Zeven iiur, 's Zondagsmorgens. Vindt u
dat niet vroeg verwonderde de hospita.
„We zijn 's Zondags nooit voor een uur of
negen, half tien present."
„En de kerk dan vroeg Randers eenvoudig.
„Je gaat toch 's Zondags naar de kerk, Karei
Voor het oogenblik is nog^niet anders
noodig, dan de vraag te beslissen, hoe de
Antirevolutionaire partij op de meest correcte
wijze haar houding zal bepalen met het oog
op de zoo gewichtige kieswetbeweging, en zelfs
op dit punt gaat de eerste behoefte niet
verder, dan dat de Kamerverkiezing ernstig
onder de oogen wordt gezien.
De nieuwe regeling voor de Provinciale
Staten en voor de Gemeenteraden kan daarna
komen. Met liet oog daarop toch zal 't onder
zoek allicht nog iets langer tijd beschikbaar
hebben. Voorloopig komen deze beide soort
verkiezingen alleen voor zoover aan de orde,
als liet gewensclit zal zijn, tusschen deze beide
Kieswetactiën zeker gezond rapport met de
wijze van Kamerverkiezing uit te lokken.
Doch daarentegen moet nu reeds met allen
ernst op de verbetering van onze propaganda
worden aangedrongen. De propaganda zal,
ook in verband met den daarvoor bestaanden
Rond, een zeer beduidende herschepping en
verscherping moeten ondergaan.
Van zelf moest het initiatief ten deze uit
gaan van het Centraal Comité. Dit Comité
heeft dan ook liet initiatief genomen, en dit
initiatief bestond Hierindat bet een Commissie
buiten zich zelf heeft uitgenoodigd om voor
de eerste instantte van wat alsnu te doen
staat, een rapport in gereedheid te brengen.
Dit rapport kan uiteraard alleen worden
opgemaakt door leden van onze partij, die,
als leden der Tweede Kamer, persoonlijk do
discussies luidden bijgewoond, en van de in
gereedheidbrenging van den tekst tot in de
kleinste bijzonderheden op de hoogte waren.
Hiertoe heeft het Centraal Comité uitge
noodigd de leden der Tweede Kamer Dr.
Beumer, Mr. de Monté ver Loren en Mr.
Rutgers, en dezen bleken gaarne bereid de
partij hierin te dienen. Een dienst dien ze
uiteraard geheel zelfstandig verrichten zullen,
zonder de Club hierin te kennen. De- Club
kan nader worden gekend. Thans was liet
er eemglijk om te doen, mannen te vinden,
die geacht konden worden zich meer bijzonder
met dit vraagstuk bezig te hebben gehouden.
Van Dr. Beumer bleek dit in zijn brochure,
van den lieer De Monté ver Loren weet men
dit, wijl hij Departementaal ambtenaar is, en
voor den lieer Rutgers toonde dit de discussie.
Lang eer Mei teneinde loopt, zal men
vermoedelijk liet Rapport van deze heeren in
handen hebben. Onmiddellijk daarop kan dan
liet Centraal-Comité dat Rapport in handen
nemen, en ons tot een conclusie doen geraken.
Nog eer het zomerrecès ingaat, zal derhalve,
naar men hopen mag, geheel deze zaak tot
rust zijn gekomen, en zal de uitkomst van het
beslotene in het land zelf worden uitgelokt.
Karei beviel die vraag in bet bijzijn der
anderen niet erg.
„Zeker, vader, maar een enkelen keer
sla ik wel eens over. Het wordt soms 's avonds
zoo heel laat. En 's morgens moet ik ook
weer bijtijds op zijn. Zoo kan het 's Zondags
wel eens te Iaat worden voor de kerk."
„Wonder, dat het dan op de andere dagen
nooit te laat wordt," merkte Randers onnoozel
aan. Hij vermoedde, dat, wat Karei thans
als een uitzondering deed voorkomen, wel
bedenkelijk veel van een vasten regel had.
De kostjuffrouw keek eens van Karei naar
diens vader.
„Zeker een van die ouderwetsche gewoonten,
om naar de kerk te gaan. Karei heeft wel
gelijk gehad; zijn vader is maar een eenvoudig,
min of meer achterlijk manneke," dat was zoo
ongeveer de conclusie, waartoe ze kwam.
Karei wist handig liet gesprek op minder
gevaarlijke onderwerpen te brengen en de rest
van den avond werd tamelijk genoeglijk ge
sleten, ofschoon de zoon telkens zulke wen
dingen aan de conversatie meende te moeten
geven, dat vaders achterlijkheid en boerschheid
niet te zeer in liet oog liepen.
Den anderen morgen was Randers, die met
Karei op hetzelfde kamertje sliep, reeds vroeg
wakker.
Karei sliep nog rustig en in liet lieele huis
Van je vrienden moet je het
maar hebben.
„De Nederlander" merkt zeer ter snede op
„Wij zijn", sprak de President Wilson, „laat
ik het herhalen, oprechte vrienden van liet
Duitsche volk, en verlangen niets liever dan
dat spoedig weder tot wederzijdsch voordeel
de nauwe betrekkingen tot dat volk hersteld
zijn zullen."
Tot toelichting van dat „niets liever ver
langen" strekke de volgende mededeeling van
de Economist betreffende den uitvoer van
oorlogsmateriaal uit de Vereenigde Staten
1914 1915 1916
Patronen 6.567.122 25.408.079 55.103.904
Dynamiet 1.213.600 1.509.050 4.173.175
Geweer- en
geschutkruit 289.893 66.922 807 263.423.149
Andere spring
middelen 1.966.972 95.129.957 392.875.078
Wij lazen, dat de Vereenigde Staten nu
zelfs allen toevoer naar Nederland willen
tegenhouden, ten einde te spoediger den vrede
met. Duitscliland door het te helpen uit
hongeren tot stand te doen komen.
Jammer dat do vredelievende President,
toen bij nog niet met bet geliefde Duitsche
volk in oorlog was, niet op de gedachte is
gekomen, al dadelijk geheel den uitvoer naar
Europa te staken of althans den vrijen handel
met de Centralen en de neutralen te eisdien
dan ware datgene wat hij zoo innig verlangt
reeds lang bereikt geweest
DE SPIONNAGEZAAK TE AMSTERDAM-
Kortelings circuleerde in de Nederlandsclie
pers liet bericht, dat meerdere telegrafisten
in hechtenis genomen waren, aangezien zij ten
dienste van cene der oorlogvoerende mogend
heden, de in Nederland aangeboden cijfer
telegrammen van een belligerenten staat ont
vreemd hadden.
De Tijd wist hieromtrent te vei tellen, dat
een deel der betrokkenen, ook in verbinding
had gestaan met liet door den Directeur van
liet dagblad De Telegraaf opgerichte zoog
an ti-spionnage-bureau.
De Gazette de llollande schrijft daarentegen,
dat het misdrijf der Nederlandsclie postamb
tenaren bestond in liet mededeelen van
scheepsberichten, en dus ten bate van Duitscli
land geschiedde.
Do Deutsclier Nachricliten Dienst is echter
in staat, deze bewering met de meeste beslist
heid tegen te spreken, terwijl bovendien nog
de navolgende feiten ter zake kunnen worden
scheen nog niemand op te zijn. Ook van
buiten drong geenerlei gerucht binnen. De
lieele stad verhaalde op dezen Sabbatsmorgeu
de nachtrust, die door zes drukke, lange dagen
haar was ontroofd. Randers had moeite zich
voor te stellen, dat hij werkelijk in een stad
was. Het verveelde hem, die steeds gewoon
was vroeg op te staan, op bed te blijven
liggen maar er schoot hem niet veel anders
over. Hij kon hier in dit vreemde huis niet
doen, als hij thuis was. Hij verwonderde er
zich over, dat Karei n >g zoo vast sliep. Thuis
was hij altijd zoo'n liefhebber, om vroeg uit
de veeren te komen en voor dag en dauw
wandelingen te maken. Hij keek eens op zijn
horloge 't was pas zes uur. Nog een paar
uur, zoo rekende hij zicli voor, zou 't gewis
wel duren, eer de hospita bij de band was.
Werd 't zoodoende toch niet te laat voor de
kerk? De kerk. Karei scheen, naar hetgeen
hij gisterenavond meende te kunnen besluiten,
niet een bijster trouw kerkganger te zijn.
Hoe was liet mogelijk. Van jongsaf was
Karei met hem mee gegaaneerst eenmaal,
al gauw tweekeer per dagen nooit had hij
er ook maar den minsten tegenzin in getoond.
En thans Ja, hij herinnerde zich liet nu,
hoe Karei, toen deze met vacantie thuis was
geweest, ook eiken Zondag slechts éénmaal
ter kerk was geweest; telkens had, naar zijn
medegedeeld. De Nederlandsclie politie arres
teerde aanvankelijk eenige ondergeschikte post
ambtenaren. Hierdoor kregen twee hoogere
postambtenaren, die eveneens in deze aange
legenheid betrokken waren het vermoeden,
dat hunne ontmaskering eveneens nabij was.
Het gelukte hen echter tijdig naar het buiten
land te vluchten. Het iand, waar deze on
trouwe ambtenaren een toevlucht gezocht en
gevonden hebben is Engeland. Na deze
mededeeling zal liet een ieder wel zonder
meer duidelijk zijn, tot welke oorlogvoerende
partij de agenten belmoren, die de telegrammen-
diefstallen bij de Nederlandsclie posterijen
hebben betaald.
(Deutsclier Nachr. Dienst.)
ENKELE DAGEN OPKOMST VAN DE
LANDWEER 1907-1913.
De opperbevelhebber maakt bekend, dat de
landweerpliclitingen 1909—1913, behoorde tot
infanterie, hospitaalsoldaten en ziekedragers
en deel uitmakende van de bataljons en re-
serve-bataljons landweerinfantrie, in liet loopen-
de jaar voor vier dagen heen- en terug
reis inbegrepen onder de wapenen zullen
worden geroepen.
De landweerpliclitingen dezer lichtingen, deel
uitmakende van de landweer grens- en kust
wacht., zullen moeten opkomen in hetzelfde
tijdperk, waarin bet bataljon' waartoe ze be
lmoren, onder de wapenen komt.
De tijdelijke opkomst onder de wapenen van
de landweerpliclitingen dezer lichtingen, geen
deel uitmakende van de bataljons en reserve
bataljons landvveerinfanterie en van de land
weer grens- en kustwacht .alsmede de tijdelijke
opkomst van de landweerpliclitingen 1907 en
1908 (deze laatste vermoedelijk slechts voor èèn
dag) zullen bij eene tweede bekendmaking ter
kennis worden gebracht.
Verlofgangers, die met toestemming van den
minister van Oorlog in liet buitenland ver
blijven of de buitenlandsche zeevaart uitoefe
nen, zijn vrijgesteld van opkomst, indien hun
verblijf buitenslands samenvalt met liet tijd
perk, waarin ze onder de wapenen zouden
moeten komen.
Deze bekendmaking geld uitsluitend als-eene
i'oorloopige kennisgevingiedere landweer-
pliclitige, die onder de wapenen wordt geroe
pen' zal daartoe eene persoonlijke oproeping
van zijn militairen kommandant ontvangen.
GRAAN, KUNSTMEST EN VEEVOEDER
AANGEKOMEN.
Te Rotterdam zijn aangekomen de „Am-
stoldijk" van de Holland-Amerikalijn met een
gemengde lading (die boot had geruimen tijd
in Engeland gelegen)de „Noordam" van
dezelfde lijn met een lading van 12.200 zakken
zeggen, hoofdpijn hem belet, ook de middag-
godsdienstoefening bij te wonen. Toen bad
Randers daar niet verder over nagedacht
dat was immers wel verklaarbaar, dat liet
harde studeeren, waarvan de goede rapporten
elke twee maanden getuigenis aflegden, der
gelijke ongesteldheden kon meebrengen. Maar
nu bracht lnj, die anders niet gewoon was
zich lang met een en dezelfde zaak bezig te
houder, en daartoe bovendien den noodigen
tijd miste, bet een met liet ander in verband.
Zou liet zóó zijn, dat werkelijk Karei liet
kerkgaan veronachtzaamde
En om welke reden dan Door de drukke
bezigheden eiken weekdag, zoodat de Zondag
goeddeels moet worden gebruikt om in letter
lijken zin te rusten? Of, zou de ware lust
ontbreken om naar Gods huis tc gaan En
waaruit moest dat gebrek aan lust dan ver
klaard worden
Randers was- een eenvoudig man, maar dit
stond bij hem vast, dat Kareis verblijf in de
stad liern in verschillend opzicht veranderd
bad, en niet ten goede. Hij was er zeker
van, dat indien moeder het gesprek van giste
renavond zou hebben bijgewoond, ze zicli
stellig ongerust zou tnaken omtrent sommige
dingen. Hij nam zicli voor, Karei er over te
onderhouden.
(Wordt vervolgd).
Inzending van advertentiën vóór uren op den dag der uitgave.
DOOR ZELANDIA.
Nadruk verboden.
