m
Antirevolutionair
voor
nieuws* en Advertentieblad
Zeeland.
Binnenland.
FEUILLETON.
OMHOOG!
Buitenland.
No. 1415.
Woensdag 21 Maart 1917.
14" Jaargang.
ABONNEMENT:
Per drie maanden binnen Ter Neuzen 1Franco
per post: voor Nederland ƒ1,10.
Men abonneert zich bij alle Boekhandelaars, Postdirec
teuren en Brievengaarders.
Dit blad verschijnt Dinsdag= en Vrijdagavond,
uitgezonderd op Feestdagen,
bij den Uitgever D. H. LITT10IJ Az. te TER NEUZEN.
Inzending van advertentlën vóór uren op den dag der uitgave.
ADVERT ENTIÊN:
Van 1—4 regels ƒ0,40. Voor eiken regel meer ƒ0,10.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde adver-
tentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend.
Grootere letters worden naar plaatsruimte berekend.
INGEZONDEN STUKKEN TE RICHTEN AAN DE REDACTIE; ABONNEMENTEN EN ADVERTENTIËN TE BEZORGEN BIJ DEN UITGEVER.
Alle stukken, voor de Redactie van
dit blad bestemd, te adresseeren
„Aan de Redactie van Luctor et Ernergo
te Ter Neuzen."
Aanname van Advertentiën tot 1 uur op
don dag der uitgave.
HOFNIEUWS.
Het bezoek van H. M. de Koningin te Vlis-
singen, gold den gewonden bij de ontploffing
van de „Gelderland" te Vlissingen en Middel
burg.
Vrijdag kwam H. M. met den gewonen
trein, waarin een salon rijtuig was geplaatst aan.
Aan bet station werd H. M. begroet door
den Commandant van Zeeland, den schout
bij-nacht W. C. Smet en den Burgemeester
van Middelburg, P. Dumon. Met militaire
auto's reed H. M. met haar gevolg naar het
Militair Hospitaal, waar zij eerst bezocht den
stoker A. S. Hoogendonk, van de „Gelderland"
met wien Zij zich eeuigen tijd onderhield, en
daarop met al de andere verpleegde militairen
Voor allen had zij een handdruk en enkele
woorden over.
Daarna vertrok de Koningin per auto naar
Vlissingen om de gewonden die daar verpleegd
worden, te bezoeken.
H. M. de Koningin heeft de 6 gewonden,
welke op 4 verschillende kamers in het St.
Joseph Ziekenhuis liggen, allen bezocht en
naar hun toestand gevraagd en leedwezen be
tuigd met het ongeluk. Op verzoek van de
gewonden werd Hare Majesteit door den Schout
bij-nacht dank gebracht over de belangstelling.
De Koningin vertrok na haar bezoek aan het
Ziekenhuis naar de buitenhaven liggenden
kruiser „Gelderland" om de plaats van het
ongeluk in oogenschouw te nemen.
VERBOUW VAN VOEDINGSGEWASSEN OP
ZIJKANTEN VAN WEGEN.
De minister van landbouw, nijverheid en
handel brengt ter algemeene kennis, dat zijn
aandacht wordt gevestigd op het feit, dat
volgens een globale schatting de lengte van
de wegen in Nederland meer dan 30,000 K.M.
bedraagt en dat vele dezer wegen zeer breede
bermen of zijkanten hebben, welke slechts
voor een klein deel noodig zijn voor het publiek
verkeer. Op vele wegbermen zouden dus met
succes allerlei voedingsgewassen kunnen wor
den verbouwd. In verband hiermede worden
de betrokken autoriteiten hierbij uitgenoodigd
een onderzoek ter zake in te stellen en waar
dat mogelijk is te bevorderen, dat deze hermen
aan de productie van voedingsmiddelen dienst
baar worden gemaakt. (Stct.)
DUITSCHLAND—ENGELAND.
Het Nederl. Correspondentiebureau in Den
Haag schrijft:
16)
Zijn voorhoofd purperdehij voelde het.
Hij raakte eenigszins in verwarringop zulk
een vraag had hij nu wel het allerminst ge
rekend. Om schimpscheuten te ontgaan, had
hij zijn gebed verzuimd nu zouden ze toch
komen Of misprees oom het in hem, dat
hij, stellig dan uit oogendienerij, het bidden
naliet? Zou oom het lliuker, royaler van hem
gevonden hebben, als hij zijn gewoonte (was
het inderdaad méér?) getrouw was gebleven
Wat moest hij nu antwoorden De waarheid
Hoe zou die opgenomen worden. Zou het zijn
plannen niet schaden En onverschilligheid
voorwenden omtrent een verrichting, die wel
grootendeels louter gewoonte was, maar welker
heilig karakter hem toclT schuchter maakte
Ilet is voor een gewoon burger bijna niet
te begrijpen, maar Duitschland is op het
oogenblik bezig Engeland aan voedingsmiddelen
te helpen, en misschien niet als wederdienst
bedoeld, maar evengoed blijft het een feit,
Engeland helpt den weg openen om Duitsch
land van voedsel te voorzien.
De Duitsche hulp bestaat hierin, dat de
schepen met voeder voor mensch en dier, die
op het oogenblik in Engeland liggen, groot
gevaar loopen hun lading dusdanig te zien
veranderen, dat deze, om verdere schade te
voorkomen, moet worden gelost. Een der
schepen met maïs was warm geworden, en
de minister van landbouw, nijverheid en handel
heeft order moeten geven, de lading te lossen
en te verkoopen.
Hoe langer het nu duurt eer voor de in
Engeland liggende schepen absoluut vrije vaart
wordt verzekerd, des te grooter wordt de kans,
dat de kans, dat Duitschland Engeland aan
voedingsmiddelen helpt.
Omgekeerd zal Engeland zoo spoedig mogelijk
den aanvoer van uit Amerika over Halifax
naar Nederland mogelijk moeten maken, zal
de minister van landbouw niet genoodzaakt
worden, wegens gebrek aan veevoeder, een
zeer groot aantal dieren te moeten expor
teeren of te moeten gebruiken als ruilmiddel
voor broodgraan. Dat aantal dieren men
spreekt van 20,000 stuks zal dan wel geen
voordeel opleveren voor vee exporteurs, omdat
de heele ruil in handen van de regeering zou
blijven, maar wat betreft den door Engelsche
maatregelen veroorzaakten steun in de voeding
van Duitschland, doet dit natuurlijk niets ter
zake.
VERMINDERING BROODRANTSOEN.
Het Ned. Corr.-bureau seint ons
Hoewel thans de schepen zijn uitgevaren,
om in Amerika graan te hafen, wordt liet
wegens de moeilijkheden aan de aart verbon
den, niet aan twijfel onderhevig geacht, dat er
ernstig overwogen wordt liet brood
rantsoen te verminderen, echter
zoodanig, dat die deelen der bevolking, die de
minste draagkracht hebben, zoo veel mogelijk
het rantsoen brood zullen kunnen behouden.
DE BROODVOORZIENING.
De minister van Landbouw heeft den burge
meesters bij circulaire medegedeeld, dat omstan
digheden hem nopen hun te verzoeken aan het
uitgevaardigd verbod om behoudens zijn toe
stemming tarwe en rogge te verwerken als voer-
middel voor dieren, of tarwe en rogge onver
werkt of verwerkt, gemengd of ongemengd, als
voermiddel voor dieren te gebruiken, streng de
hand te doen houden, de landbouwers te
vragen welke voorraden tarwe en rogge zij
onder zich hebben, daarna alle tarwe en rogge
met uitzondering van zaaitarwe en de hoeveel
heden tarwe en rogge die de landbouwers
voor eigen gebruik noodig op te vorderen en
af te ieveren aan de Provinciale Broodkommis-
haar gering te schatten of er zich minachtend
over uit te laten, dat durfde hij niet.
Bliksemsnel schoten deze overwegingen hem
door het brein.
Hij had een besluit genomen.
„Nu", drong Van Dalem aan. Er was
nauwlijks verholen spot in zijn toon hij ver
kneukelde er zich in, den zoon van Lena, in
het nauw te hebben gebracht.
„Ik heb al gebeden, stil, voor me zelf,"
loog hij.
„Hm, een schietgebedje dan toch zeker,
maar wat hindert het ook, hé?"
Karei antwoordde niets; hij voelde wel, dat
zijn leugen niet werd geloofd.- Zwijgend at
hij voortmaar schoon de maaltijd tot toe
tasten uitlokte, de rechte smaak was er niet.
Eigenlijk was hij ontevreden op zichzelfook
ontevreden op Van Dalem, die hem met opzet
met die vraag lastig was gevallen. Waarom
had hij maar niet den rechten weg gekozen
en zijn gebed, als naar gewoonte, verricht
betaamde het hem niet, dat te doen, hem, den
zoon van vrome ouders, die nog dezen zelfden
morgen zoo eerbiedig met moeders smeeking
sie. Bij onwilligheid van landbouwers machtigt
de ministers den burgemeesters tot het in
beslag nemen van tarwe en rogge of tot be
noeming van schatters.
GEEN GRAAN VOOR DE BRANDERIJEN.
Naar de „N. Schied. Crt." verneemt hebben
verschillende branders bericht ontvangen, dat
zij van het Graandistributiebureau geen graan
meer zullen ontvangen.
Ten gevolge van dezen maatregel zouden
binnenkort verschillende branderijen stop
worden gezet.
VEEVOEDER EN KUNSTMEST.
Het Nederl. Correspondentiebureau in Den
Haag meldt:
De bladen konden de vorige week melden,
dat Engeland toestemming had gegeven aan
de daar tot nu toe vastgehouden schepen met
kunstmest en veevoeder om te vertrekken.
Men make zich van dit, op zich zelf verblij
dende feit, geen illusie, althans een niet te
groote illusie. Nu de toestemming is verkre
gen om uit Engeland te vertrekken, moet nog
weer met Duitschland worden overlegd, hoe
de veilige doorvaart van Engeland naar Neder
land kan plaats hebben, en daarvoor is noodig,
dat alle hierbij in aanmerking komende duik-
booten worden gewaarschuwd. Om een ab
solute veiligheid te krijgen is ongeveer 6
weken, d.w.z. als een deel van het veevoeder
niet meer noodig is, omdat de koeien de weide
inglan.
In hoeverre de aan te voeren meststoffen
dan nog van beteekenis kunnen zijn, is niet
gemakkelijk aan te geven. Eon van de be
perkende bepalingen is n.l. deze, dat de chili-
salpeter niet gebruikt mag worden voor de
bemesting van suikerbieten, zoolang niet
vaststaat, welk deel van de uit die bieten te
maken suiker naar Engeland zal worden uit
gevoerd, en dus staat ook niet vast, of die
meststoffen zullen kunnen, dienen om de hoe
veelheid in Nederland te produceeren suiker
zoo groot mogelijk te maken.
Het vasthouden van deze schepen, die in
Engeland kwamen om hun papieren te toonen
en die mochten aannemen, dat ze daarna weer
konden vertrekken, zal ongetwijfeld zijn invloed
op den komenden oogst uitoefenen.
DE GESTRANDE DUITSCHE DUIKBOOT.
(Officieel.) In den nacht van 11 op 12
dezer is een Duitsche onderzeeboot binnen de
Nederlandsche territoriale wateren gekomen
en gestrand op de Hinderribben. De bemanning
heeft het schip verlaten. Door liet vanwege
het departement van marine ingestelde onder
zoek is uitgemaakt, dat het binnenkomen in
Nederlandsch rechtsgebied niet is veroorzaakt
door oen der omstandigheden (averij of gesteld
heid der zee), welke volgens art. 5 primo der
neutralileitsproclatie dat binnenkomen zoude
rechtvaardigen.
De regeering heeft derhalve- beslist, dat de
had ingestemd, die zulke goede voornemens
had gekoesterd, die het zich zelf had beloofd,
zijn weg te gaan met God Waar waren
ai die goede voornemens gebleven Vervlogen
waren ze, weg, als zeepbellen gespat. En
waardoor? Door zijn inenschenvrees, doordat
hij ooms spottend lachen, zijn ironische op
merkingen duchtte. Daardoor alleen Hoe
kwam liet, dat hij zoo gemakkelijk afgeleid
zoo zonder veel strijd toegaf aan ja waaraan
eigenlijk Moest hij het zich zelf niet be
kennen, dat al zijn goede voornemens slechts
gericht waren op succes En als de ver
vulling er van hem gevaarlijk leek met het
oog op zijn plannen, als ze een hinderpaal
werden op den weg naar zijn doel, welnu,
werd hij ze dan niet even spoedig ontrouw,
als hij ze in een oogenblik van bewogenheid
had opgevat. Was daar ook maar iets van
echte godsvrucht bij hem te bespeuren
Godsvrucht, zoo als hij ze voelde van moeder,
zelfs, ja juist zonder, dat ze er veel over sprak
Al deze gedachten verdrongen zich in zijn
hoofd, terwijl de welvoorziene discli noodigde.
Hij at werktuigelijk; een gevoel van onvol-
onderzeeboot zal worden ontwapend en de
bemanning geïnterneerd.
Met behulp van een bergingsmaatschappij is
de boot in den morgen van 17 dezer vlot geko
men en onder geleide naar Hellevoetsluis
gebracht.
DE OORLOG.
Westelijk Front.
PARIJS, 17 Maart. (Reuter). OfficieelOp
't heele front tusschen Andéchy en de Oise
heeft de vijand, weigerende slag te aanvaarden,
onder den druk van onze troepen de stelsel
matig versterkte linies ontruimd, die hij ruim
twee jaren had bezet gehouden. In den loop
van den dag is onze vooruitgang snel voort
gezet. Onze voorhoede is Roye binnengerukt,
zij "achtervolgt den vijand, die de straatkrui
singen in de lucht heeft laten vliegen. Achttien
honderd Fransche inwoners van de stad, die
de Duitschers bij gebrek aan tijd niet hadden
kunnen wegvoeren, juichten de binnenrukkende
Fransche troepen toe. Ten Noordoosten van
Lassigny, dat mede in ons bezit is, hebben
wij den weg RoyeNoyon op verschillende
punten overschreden. Gedurende de vervolging
hebben wij gevangenen genomen, die nog niet
zijn geteld.
PARIJS, 18 Maart, (Havas.) OfficieelDe
Franschen hebben hunnen opmarsch op een
front van GO K.M., tusschen Avre en Aisne,
voortgezet en Noyon vermeesterd.
PARIJS, 18 Maart. (Havas). Officieel avond-
bericht Tusschen de Avre en de Aisne is
onze opmarsch op een front van ruim 60 K.M.
in den loop van den dag voortgezet. Ten N.
van de Avre is onze ruiterij Nesle binnen
gerukt.
Wij zonden dadelijk patrouilles in de richting
van de Somme uit en leverden verscheidene
gevechten mot de achterhoeden van den vijand,
die slechts zwakken tegenstand boden.
De bewoners van Nesle ontvingen onze
troepen met gejuich.
Ten N.O. van Lessigny zijn wij totdusver
ruim 20 K.M. in de richting van Ham opgerukt,
Meer naar het Zuiden hebben afdeelingen
lichte ruiterij, die het dal van de Oise volgden,
vanochtend even voor tien uur Noyon bezet.
Tusschen de Oise en Soissons viel de ge-
lieele Duitsche dorpen Carlepont, Morsain en
NouvronVingre in onze handen. Wij kregen
voet op het plateau ten N. van Soissons en
bezetten Crouy.
LONDEN, 18 Maart. (Reuter.) Officieel
Haig meldt, dat de Eugelschen de achterhoeden
van den vijand terugdringen en in de laatste
vier en twintig uur ettelijke mijlen, op sommige
plaatsen tot op een diepte van 16 K.M., op
een front van ruim 70 K.M., van ten Z. van
Chaulnes tot bij Atrecht opgerukt zijn.
daanheid kwam over hem. Onbehaaglijk
voelde hij zich. Ver van deze tafel, van oom
Van Dalem wenschte hij zich voor dit
oogenblik, want hier lag immers zijn toekomst,
zijn geluk
„Eet, jongen; of smaakt het niet?"
„Ja, oom," haastte hij zich zijn plotseling
antwoorden schrikte hem opzijn eigen stem
scheen hem vreemd. Kwam het, omdat hij
met zijn gedachten zoo omzwierf?
„Nu, eet dan, jongen zette oom nogmaals
aan.
Hij veinsde grooten trek, maar intusschen
liepen zijn gedachten reeds vooruit naar het
eind van den maaltijd. Wat dan te doen
Danken of niet Stellig zou Van Dalem, zóó
ver kende hij hem nu wel reeds, op hem letten.
Moest hij het verstolen doen, of veinzen
het te doen OfEn de kringloop van
gedachten ving weer aan tot het eind van den
maaltijd hem vertastte.
„Kom, we stappen nog een eindje op."
Hij hoorde de uitnoodiging, één oogenblik
aarzelde hij, wat te doen, toen stond hij op,
zonder gedankt te hebben. (Wordt vervolgd.)
DOOR ZELANDIA.
